Tuổi tác có phải là nguy cơ duy nhất gây ra tình trạng bệnh COVID-19 nặng?

Người già dường như là đối tượng có nguy cơ tử vong cao nhất khi virus corona mới tiếp tục hoành hành. Tuy nhiên, đây không phải là nhóm duy nhất có khả năng gặp nguy hiểm do bệnh COVID-19

Một trong những điều chưa được lý giải đó là đàn ông dường như có nguy cơ ảnh hưởng cao hơn nhiều so với phụ nữ.

Có thể thấy, các trường hợp bệnh nhân tăng vọt ở Mỹ và Châu Âu phản ảnh một thực tế rõ ràng rằng các bệnh nền có sẵn trước khi nhiễm bệnh là vấn đề quan trọng đối với tình trạng bệnh cho dù tuổi tác như thế nào.

Phần lớn người bị nhiễm virus corona có các triệu chứng bình thường hoặc nhẹ. Tuy nhiên phần lớn không có nghĩa là tất cả, và vấn đề này đưa ra một câu hỏi rằng đối tượng nào nên lo lắng về tình trạng của họ khi bị bệnh nặng? Mặc dù phải mất vài tháng nữa các nhà khoa học mới có đủ dữ liệu để chắc chắn rằng ai sẽ là người có nguy cơ cao nhất và tại sao, những con số sơ bộ từ những trường hợp đầu tiên trên thế giới đã đưa ra những dấu hiệu ban đầu.

Không chỉ người già bị bệnh

Người cao tuổi chắc chắn là đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi dịch bệnh COVID-19. Ở Trung Quốc, 80% số người chết nằm trong độ tuổi từ 60 trở lên và đây đang là xu hướng xảy ra ở những khu vực khác.

Già hóa dân số có nghĩa là quốc gia đang phải đối mặt với những rủi ro đặc biệt. Italia là quốc gia có tỷ lệ người già đứng thứ hai thế giới sau Nhật Bản. Trong khi tỷ lệ tử vong dao động mạnh ngay từ thời gian đầu dịch bệnh bùng phát, Italia đã báo cáo rằng hơn 80% người từ vong nằm trong số những người từ 70 tuổi trở lên.

Tuy nhiên, theo Tiến sĩ Mike Ryan, Giám đốc Tình trạng khẩn cấp của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo rằng, chúng ta cần phải rất thận trọng khi cho rằng đây hoàn toàn là căn bệnh gây ra cái chết ở người già. Ông cho rằng, đang có từ 10% đến 15% người dưới 50 tuổi bị nhiễm bệnh từ trung bình đến nặng.

Thậm chí nếu họ được cứu sống, người ở tuổi trung niên vẫn phải điều trị thêm hàng tuần ở bệnh viện. Tại Pháp, hơn một nửa trong số 300 người đầu tiên được đưa vào diện chăm sóc đặc biệt là người dưới 60.

Bà Maria Van Kerkhove của WHO cho rằng “Người trẻ tuổi cũng không ngoại lệ”, và chúng ta cần nói nhiều hơn về thông tin về căn bệnh này xảy ra ở tất cả các độ tuổi.

Theo báo cáo của Italia, một phần tư các trường hợp nhiễm bệnh ở quốc gia này nằm ở độ tuổi từ 19 đến 50. Tại Tây Ban Nha, một phần ba số ca nhiễm dưới 44 tuổi. Tại Mỹ, Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh thông báo có đến 29% người mắc có độ tuồi từ 20 đến 44.

Một câu hỏi khác về vai trò của trẻ em trong việc lan truyền virus đã được các nhà nghiên cứu của Đại học Dalhouse ở Canada đặt ra trên tuần san The Lancet Infectious Diseases: “Cần có sự đánh giá sâu và khẩn cấp về vai trò của trẻ em trong chuỗi lây truyền này”.

Những nguy cơ rủi ro nhất

Đặt vấn đề tuổi tác sang một bên thì vấn đề sức khỏe cũng có vai trò cực kỳ quan trọng. Ở Trung Quốc, 40% người phải chăm sóc đặc biệt có các vấn đề về sức khỏe mãn tính. Và do đó, tỷ lệ tử vong cao nhất nằm ở những người bị bệnh tim, đái tháo đường hoặc bệnh phổi mãn tính trước khi họ bị nhiễm virus corona.

Các vấn đề sức khỏe có sẵn từ trước khi nhiễm bệnh làm tăng nguy cơ trở nặng, chẳng hạn như những người có hệ thống miễn dịch yếu như người đang điều trị ung thư.

Các quốc gia khác cũng đang chứng kiến vai trò của tình trạng sức khỏe trước khi có dịch bệnh , và rủi ro do bệnh nền gây ra có khả năng được phát hiện. Báo cáo của Italia cho biết, trong số chín người dưới 40 tuổi tử vong do COVID-19 thì 7 người được xác định là đang mắc các bệnh lý nghiêm trọng như bệnh về tim mạch.

Càng có nhiều vấn đề về sức khỏe thì người bị nhiễm phải đối mặt với càng nhiều rủi ro. Italia báo cáo rằng, khoảng một nửa số người chết do COVID-19 có từ ba hoặc nhiều hơn các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn, trong khi đó chỉ 2% số ca tử vong được xác định không mắc các bệnh khác từ trước.

Theo Tiến sĩ Trish Perl, Giám đốc Trung tâm Truyền nhiễm UT Southwestern, bệnh tim là một một thuật ngữ rộng, nhưng cho đến nay những người bị nguy hiểm nhất là người mắc các bệnh tim mạch nghiêm trọng như suy tim sung huyết hoặc xơ cứng, tắc nghẽn động mạch.

Bất cứ loại nhiễm trùng nào cũng có xu hướng làm cho bệnh tiểu đường càng thêm nghiêm trọng hơn, nhưng chưa có bằng chứng rõ ràng tại sao tiểu đường có nguy cơ đặc biệt nếu mắc phải COVID-19.

Rủi ro ở những người có sức khỏe yếu hơn có thể là do hệ thống miễn dịch của họ phản ứng quá mức đối với virus. Bệnh nhân tử vong thường đột nhiên cải thiện được sau một tuần rồi đột ngột xấu đi – gặp phải tình trạng nội tạng bị viêm nhiễm.

Đối với các những người có bệnh về phổi từ trước thì Tiến sĩ Perl cho rằng “đây là vấn đề thực sự xảy ra ở những người có dung tích phổi nhỏ hơn” như phổi tắc nghẽn mãn tính hay xơ nang.

Theo Tiến sĩ Perl, hen suyễn cũng là bệnh cần phải lưu ý. Không ai thực sự biết được rủi ro từ bệnh hen suyễn thể nhẹ, mặc dù ngay cả bệnh nhiễm trùng đường hô hấp thông thường cũng khiến bệnh nhân phải dùng thuốc hít thường xuyên hơn và đây cũng là đối tượng cần phải theo dõi với COVID-19. Đối với bệnh viêm phổi thông thường thì không đáng ngại, trừ khi nó bị tăng mạnh do một triệu chứng bệnh khác đủ nghiêm trọng để buộc phải dùng đến máy thở.

Bí ẩn giới tính

Có lẽ không phải ngạc nhiên về vấn đề mất cân bằng giới tính hiện nay: trong các đợt dịch đã xảy ra như SARS và MERS – họ hàng với COVID-19 – các nhà khoa học lưu ý rằng đàn ồng dường như dễ mắc hơn phụ nữ.

Theo thống kê đợt dịch này, hơn một nửa số ca tử vong ở Trung Quốc là đàn ông. Những khu vực khác của Châu Á dường như cũng có tỷ lệ tương tự. Ngay cả Châu Âu, phát hiện của Tiến sĩ Deborah, điều phối viên coronavirus của nhà trắng cũng thể hiện xu hướng tương tự.

Ở Italia, theo báo cáo của nhóm giám sát COVID-19 của nước này thì tỷ lệ nam giới nhiễm bệnh ở quốc gia này chiếm tới 58%, tỷ lệ đàn ông tử vong cũng vượt xa so với phụ nữ và nguy cơ gia tăng từ 50 trở lên.

Trung tâm phòng chống dịch bệnh Hoa Kỳ vẫn chưa công bố chi tiết, nhưng theo một báo cáo về gần 200 bệnh nhân người Anh đầu tiên được đưa vào chăm sóc đặc biệt, thì có khoảng hai phần ba là nam giới.

Trung tâm phòng chống dịch bệnh Châu Âu đang thúc đẩy một nghiên cứu về mối liên hệ giữa hút thuốc lá và COVID-19. Có một nghi ngờ rằng, trên toàn cầu thì tỷ lệ đàn ông nghiện thuốc và hút thuốc kéo dài cũng cao hơn phụ nữ.

Hóc-môn cũng có thể đóng vai trò nào đó. Năm 2017, theo một nghiên cứu được đăng trên Tạp chí Miễn dịch học, các nhà khoa học thuộc trường đại học Iowa đã cho lây nhiễm virus SARS trên chuột và điều tương tự cũng xảy ra như ở người, con đực có nhiều nguy cơ chết cao hơn con cái. Estrogen dường như có vai trò trong việc bảo vệ – khi buồng trứng con cái bị cắt bỏ, tỷ lệ chết ở chuột cái lại tăng lên.

Anh Thư