Từ xưởng đóng tàu “chui” đến công trường cát “lậu”
Cùng với các tỉnh thành khác, Đồng Nai đã tạm ngưng các dự án nạo vét, khai thác cát và tăng cường hoạt động ngăn chặn khai thác trái phép. Thế nhưng, những chiếc tàu sắt tải trọng lớn phục vụ cho việc khai thác cát liên tục được đóng mới. Những công trường cát lậu vẫn hoạt động rầm rộ.
Những chiếc tàu hút cát đang được đóng mới.
Vào xưởng đóng tàu “chuyên hút cát”
Xưởng đóng tàu sắt của gia đình bà Vương nằm bên quốc lộ 20 (thuộc địa phận xã La Ngà, huyện Định Quán, Đồng Nai). Khách hàng tìm đến đây chủ yếu là đặt đóng tàu bơm hút cát. Khách đặt hàng nhiều đến nỗi cứ chiếc này bàn giao cho khách thì chiếc khác đã lên khung. Hơn chục người thợ làm việc liên tục để thực hiện các công đoạn đóng tàu, người gò, người cưa cắt, người sửa máy. Tiếng búa gõ chát chúa, lửa hàn xì lập lòe văng túng tóe…
Giới thiệu với chúng tôi về một chiếc tàu sắt vừa đóng xong đang đợi sơn phết và lắp máy, bà Vương cho biết: “Chiếc tàu này được khách ở Vũng Tàu đặt đóng, riêng phần vỏ tàu trị giá 240 triệu đồng. Tàu này ngắn nhưng rộng về bề ngang và chiều sâu. Khách đặt đóng tàu ngắn nhưng vẫn tải được trọng lượng lớn có lẽ là để khai thác ở những vùng nước hẹp”.
Giá thành một chiếc tàu này lên đến hàng trăm triệu đồng tùy theo loại máy được lắp đặt. Bắc chiếc thang sắt cho chúng tôi trèo lên sàn tàu tham quan, ông T., một thợ đóng tàu ở xưởng giới thiệu: Phần mũi là đặt khoang lái, phần boong sau để đặt máy bơm, khoang giữa là một hầm sâu dùng để chứa cát. Ông T. nói: “Khoang tàu này chứa được 20 khối cát tương đương 30 tấn, chủ tàu đặt máy bơm là loại máy ô tô Huyndai mấy ngàn mã lực, ống hút cát đường kính 30cm.
Với công suất mạnh như vậy không đầy 30 phút khoang chứa cát 20m3 này sẽ đầy ngay”. PV hỏi thêm về kỹ thuật đóng tàu, ông T. cười trừ: “Tôi chỉ là thợ hàn thôi, cứ lên khung xong, hàn vỏ thép vào đảm bảo liền mối, không vào nước, vỏ thép dày hay mỏng là tùy vào yêu cầu của khách. Tụi tôi đã đóng hàng trăm chiếc tàu như vậy rồi, chưa phải đền chiếc nào”.
Dẫn chúng tôi xem 2 chiếc tàu khác đang được đóng, bà Vương nói: “Hai chiếc này được khách từ Lâm Đồng đặt với giá 160 triệu đồng/chiếc, chưa lắp máy”. Chúng tôi hỏi về đăng kiểm, bà Vương nói: “Tôi đóng tàu mười mấy năm nay, có ai cần giấy tờ đâu.
Chỉ có Cty Đ.T yêu cầu đăng ký 2 chiếc. Mà chi phí để làm giấy tờ đắt và phức tạp lắm, mất cả trăm triệu đồng”. Bà Vương nói thẳng: “Tôi chỉ nhận đóng tàu. Đóng xong tàu thì giao cho khách tự vận chuyển”. Bà Vương cho biết thêm tàu cứ cho lên xe kéo đưa đi khắp nơi, các tỉnh miền Tây cũng lên đây đặt đóng tàu.
Hỏi về chuyện đóng tàu, các cán bộ chuyên ngành ở tỉnh Đồng Nai ngạc nhiên: Đồng Nai không có doanh nghiệp đóng tàu nào. Ông Trần Quang Tú, Chủ tịch UBND huyện Định Quán cũng khẳng định trên địa bàn huyện không doanh nghiệp nào được cấp phép hoạt động đóng tàu, thuyền.
Máy bơm cát công suất lớn.
Video đang HOT
Tận thấy “tàu bạch tuộc”
Những người dân ở ven sông đã quá khiếp sợ những chiếc tàu hút cát. Họ quen gọi đó là những chiếc tàu bạch tuộc. Tàu đến đâu là hạ những chiếc ống dài như vòi bạch tuộc sục xuống đáy sông, xỉa vào bờ hút cát làm sạt lở mất đất, sập nhà.
Tr. một người nhiều kinh nghiệm trong nghề khai thác cát dẫn chúng tôi đến tận “công trường” khai thác cát – nơi các “tàu bạch tuộc” đang tung hoành. Cát đã bị chính quyền cấm khai thác, nhưng con đường Gia Canh (xã Gia Canh, huyện Định Quán) hàng ngày vẫn có đoàn xe ben rầm rập vận chuyển cát. Người dân làm barie ngăn xe ben chạy qua khu dân cư, xe ben chở cát lại băng qua đường rừng.
“Công trường” khai thác cát của ông H. nằm gần bờ sông La Ngà. Vừa thấy chúng tôi xuất hiện, vài thanh niên đã tiếp cận và nhận ra Tr. Là người quen. Tr. nói: “Chỉ có người quen mới vào đây được, chứ lạ mặt thì cách vài cây số đã có người biết. Tùy điều kiện để người ta ứng biến”.
Trên mặt hồ rộng vài hécta là một chiếc “tàu bạch tuộc” đang nổ máy hết công suất bơm cát từ đáy hồ lên. Trước đây chỗ này là một khu đất trũng bán ngập, nay chủ đất khai thác cát đã tạo thành hồ sâu 5-6 m nước. Một thanh niên liên tục dùng tời quay để di chuyển “vòi bạch tuộc” càn quét đáy hồ hút cát. Đất cát được bơm lên phun thẳng vào tấm lưới sàng, phần cát theo lưới sàng vào khoang chứa, phần bùn đất được giữ lại trôi tuột lại xuống hồ. Không đầy 30 phút chiếc “tàu bạch tuộc” đã đầy khoang chứa khoảng 15m3 cát, chiếc tàu chìm sâu phần thân xuống nước. Tài công tăng ga lái tàu di chuyển về bãi chứa cát. Đến nơi, “vòi bạch tuộc” lại hút cát trong khoang đưa lên bãi. Một chiếc máy xúc ngoạm từng gàu cát đưa lên các xe ben chờ sẵn để vận chuyển đi tiêu thụ.
Dũng, một tài xế xe ben chờ lấy cát nói: Một ngày tàu hút được 5- 6 chuyến cát, giá cát được bán tại bãi 270 ngàn đồng/m3 nhưng không đủ bán. Mỗi ngày cả trăm m3 cát được vận chuyển đi từ bãi này. Càng cấm khai thác cát thì những chủ bãi này càng lãi to.
Sát bãi cát của ông H. là bãi cát của ông Sáu Tr. Ông Tr. cũng đang vận hành hết công suất máy móc bơm hút cát. Tài xế Dũng nói: Trước đây vận chuyển đi xa nhưng giá cát thấp, nay chỉ vận chuyển bán cho các đại lý vật liệu xây dựng trong khu vực vẫn không kịp, nhiều chủ đang trữ cát để bán lâu dài và tiếp tục nâng giá.
Liên tục trong 3 tuần qua, lực lượng chức năng tỉnh Đồng Nai đã phát hiện hơn 10 vụ, tạm giữ 13 phương tiện dùng để bơm hút cát trái phép. Theo Phòng CSGT đường thủy (Công an Đồng Nai), thời gian gần đây do giá cát tăng đột biến, nên các đối tượng khai thác cát thường xuyên bơm hút cát trộm trên sông Đồng Nai.
(Theo T.iền Phong)
Kinh nghiệm chống ‘cát tặc’ thành công ở Đắk Nông
Trước đây, "cát tặc" từng là vấn nạn nhức nhối, là nguyên nhân khiến hàng chục hécta đất sản xuất nông nghiệp của bà con bị sạt lở trên địa bàn huyện Krông Nô, tỉnh Đắk Nông.
Cỏ cây đã lên xanh trên một điểm từng sạt lở trên bờ sông
Để giữ đất, nhiều "cuộc chiến" giữa người dân và "cát tặc" đã xảy ra khiến hai bên đều phải đổ m.áu. Thế nhưng nhờ có những biện pháp xử lý "thẳng tay" của địa phương, hiện vấn nạn "cát tặc" đã chấm dứt, bờ sông Krông Nô dần yên bình trở lại.
Người dân mất đất, m.ất m.ạng
Từ năm 2016 trở về trước, sông Krông Nô, đoạn qua xã Buôn Choah, huyện Krông Nô, tỉnh Đắk Nông là điểm nóng về vấn nạn "cát tặc". Chỉ tính riêng trên địa bàn xã này, mỗi ngày có hàng chục tàu cát hoạt động, khai thác cát trái phép.
Hậu quả, dọc theo sông Krông Nô, có hơn 80 héc ta đất sản xuất nông nghiệp của bà con bị sạt lở. Bên cạnh đó, nhiều hộ đành phải cắn răng, bán rẻ đất cho cát tặc vì... có giữ cũng mất.
Trước vấn nạn "cát tặc" tung hoành ngang ngược, ngày nào cũng cắm vòi rồng, hút cát sát vào bờ khiến đất sản xuất bị "sông nuốt", người dân đã có nhiều đơn kiến nghị, đồng thời bày tỏ ý kiến trước các buổi tiếp xúc cử tri. Tuy nhiên, suốt một thời gian dài, mọi chuyện vẫn chẳng khá hơn chút nào.
Bức xúc vì mất đất, người dân đã dùng nhiều cách ngăn chặn "cát tặc". Theo ông Bùi Đức Hàn, Trưởng thôn 3, xã Buôn Choah, vì tàu khai thác cát hoành hành, đất sạt lở liên tục nên gia đình ông phải 4 lần di dời nhà cửa. Nhà ông cũng mất gần 2 hécta đất sản xuất.
Ngoài ra, trong thôn có khoảng 11 hécta đất của bà con bị sạt lở. Nhiều hộ dân bức xúc, bỏ thời gian ra bờ sông canh chừng, xua đuổi tàu cát. Thế nhưng, khi thấy bóng người dân, các tàu cát lùi ra xa bờ, khi người dân đi, họ lại chĩa vòi vào sát bờ để hút.
Xua đuổi không có hiệu quả, bà con áp dụng biện pháp mạnh hơn như ném gạch đá xuống sông để cảnh cáo. Liên tiếp những cuộc xô xát xảy ra giữa người dân và những người khai thác cát khiến hai bên phải đổ m.áu. Vào khoảng giữa năm 2011, tại thôn 3 có anh Ngọc Văn Thức (SN 1986) bị "cát tặc" tấn công, đ.ánh trọng thương, phải nhập viện điều trị gần một tuần.
Ông Hàn kể lại: "Hôm đó, bà con trong thôn mang theo gậy gộc, đá từ trên bờ ném xuống. Phía dưới thuyền, những người khai thác cát mang theo khiên chắn bằng gỗ, thủ sẵn gạch đá để ném lại. Sau đó, phía trên bờ bà con đuối thế, phải rút lui còn "cát tặc" tràn lên, đuổi đ.ánh. Vào thời điểm đó, anh Thức ở trong làng đi ra, nghĩ mình không tham gia ẩu đả nên không chạy. Ai ngờ, anh bị trận đòn nhừ tử, phải nhập viện".
Sau khi anh Thức bị đ.ánh không lâu, chị Nông Thị Kính lúc đó mới hơn 20 t.uổi ra giặt áo quần trên bờ sông Krông Nô. Không may đất sạt, người phụ nữ này chìm xuống sông mất tích. Dù tìm kiếm nhiều ngày liền nhưng đến nay vẫn không thấy t.hi t.hể nạn nhân đâu. "Chị Kính nhà ở gần sông, cuộc sống cơ cực nên chưa đào được giếng, mới ra sông giặt đồ", ông Hàn nhớ lại.
Còn theo ông Lương Thế Việt, Trưởng thôn 6, ngày trước, "cát tặc" cứ chĩa những vòi rồng to bằng bắp đùi người lớn vào bờ sông để hút cát. Nhà ông ở gần sông, mỗi ngày thấy hơn 60 tàu cát chạy qua lại. Về đêm, số lượng tàu cát hoạt động rầm rộ hơn. Nhiều đêm cả nhà ông mất ngủ vì tiếng động cơ nổ lạch bạch qua lại liên tục.
Mất đất sản xuất, bà con thôn 6 hùa nhau ra đuổi cát tặc. Thế nhưng đuổi chỗ này thì họ lại ra chỗ kia. Khi báo chính quyền xã, cán bộ xuống đến nơi là tàu cát cũng kịp rút sang bờ bên kia (thuộc địa phận tỉnh Đắk Lắk) nên không thể giải quyết. Quá bức xúc, một số người đã đ.ập chai thủy tinh đổ xuống ven sông, làm người hút cát bị mảnh thủy tinh vướng vào tay c.hảy m.áu.
"Cát tặc" sau đó bị cho là tìm cách "trả đũa". Hộ anh Phạm Văn Thực bị phá hoại 3 sào bắp trong một đêm. Dù không tìm được thủ phạm nhưng người dân cho rằng những người khai thác cát "trả thù" việc bị đổ mảnh thủy tinh xuống sông. Tính sơ sơ, lần đó anh Thực mất trắng 10 triệu đồng.
Phạt nghiêm, tịch thu phương tiện
Chuyện "cát tặc" tung hoành và những "cuộc chiến" trên địa phận sông Krông Nô đoạn qua xã Buôn Choah nói riêng và huyện Krông Nô nói chung nay đã không còn. Dòng sông đã yên bình, ngay cả những điểm sạt lở nặng ngày xưa, cỏ cây đã mọc xanh tốt.
Từ năm 2016 đến nay tàu cát đã hoạt động ít hơn, chủ yếu hút giữa lòng sông, không lấn vào bờ như trước. Bên cạnh đó, cán bộ xã, huyện cũng thường xuyên có mặt, kiểm tra.
Ông Huỳnh Long Quốc, Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện cho biết, trước đây, vấn nạn khai thác cát trái phép từng trở thành một vấn đề nhức nhối tại địa phương. Thế nhưng từ tháng 3/2016 đến nay, vấn nạn này đã được đẩy lùi hoàn toàn. Theo ông Quốc, để chống lại nạn khai thác cát lậu, phải "thẳng tay bắt, thẳng tay phạt". Chỉ những biện pháp mạnh mẽ như tịch thu phương tiện, xử phạt nghiêm thì mới mang lại hiệu quả.
Ngoài việc bắt - phạt những tàu thuyền khai thác cát trái phép, thời gian gần đây, huyện cũng quản lý chặt chẽ những công ty, doanh nghiệp đã được cấp giấy phép khai thác cát trên địa bàn. Ông Quốc cho hay:
"Mỗi doanh nghiệp phải tự quản lý, bảo vệ khúc sông được cấp phép khai thác. Ngay khi phát hiện có tàu thuyền khác xâm phạm, khai thác trên địa điểm mình được giao, phải lập tức báo cho lực lượng chức năng để kịp thời xử lý.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng phải có trách nhiệm với bà con về những trường hợp sạt lở đất nông nghiệp trên địa phận mình khai thác. Khi xảy ra sạt lở, phía doanh nghiệp khai thác cát sẽ cùng kết hợp với thủy điện, mời cán bộ trung tâm quan trắc môi trường về khảo sát, đ.ánh giá tìm nguyên nhân.
Nếu nguyên nhân sạt lở do thủy điện xả nước, phía thủy điện phải có trách nhiệm, ngược lại nếu sạt lở là do khai thác cát, các công ty, doanh nghiệp khai thác phải chịu trách nhiệm".
Ông Quốc cho biết thêm, trên địa phận huyện có khoảng 50km đường sông. Hiện có 6 công ty, doanh nghiệp được cấp phép khai thác cát với khối lượng và thời gian khác nhau. Có doanh nghiệp lớn được hợp đồng khai thác 30 năm với khối lượng 40.000m3/năm, doanh nghiệp nhỏ được hợp đồng 20 năm và khai thác khối lượng cát 20.000m3/năm.
Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hoà Bình đã chủ trì cuộc họp với các bộ, ngành, địa phương về các tình hình khai thác cát, sỏi trái phép đang gây bức xúc dư luận xã hội hiện nay.
Báo cáo của Văn phòng Chính phủ cho biết: Thời gian qua, tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép xảy ra ở nhiều địa phương trong cả nước với diễn biến phức tạp, hoạt động công khai gây bức xúc trong dư luận.
Tại cuộc họp, trả lời câu hỏi của Phó Thủ tướng về nguyên nhân khó xử lý hình sự các trường hợp khai thác cát trái phép, nhiều đại biểu cho là việc xác định "gây hậu quả nghiêm trọng rất khó", vì khai thác cát trái phép thường vào ban đêm, qua nhiều tỉnh, nhiều đối tượng mua bán ngay sau khi khai thác, nên chủ yếu xử phạt hành chính. Đến nay, trên cả nước mới duy nhất Hà Nội truy tố hình sự được một vụ vi phạm.
Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quý Vương cho rằng, tình hình khai thác cát trái phép và có phép nhưng vi phạm đang gây hệ lụy nghiêm trọng. Nhu cầu xây dựng là cần thiết, luồng lạch vẫn cần nạo vét, nhưng thực tế không quản lý chặt chẽ nguồn tài nguyên này sẽ sớm cạn kiệt.
"Phải quyết tâm lập tại trật tự, phải quản lý thế nào để các doanh nghiệp không lợi dụng, vi phạm. Đ.ánh giá lại toàn bộ các đơn vị được cấp phép hiện nay một cách toàn diện, có kế hoạch thanh tra, kiểm tra một cách kỹ lưỡng tất cả các vấn đề có liên quan", tướng Vương kiến nghị.
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng yêu cầu các lực lượng chức năng cần sớm mở đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm khai thác cát trái phép từ ngày 15/3 đến 1/6 nhằm lập lại trật tự hoạt động khai thác cát trong cả nước. Đồng thời, thực hiện rà soát, bổ sung các quy định của pháp luật cho chặt chẽ để xử lý nghiêm minh các trường hợp vi phạm nghiêm trọng.
Theo Pháp Luật
Cảnh sát đường thuỷ TP HCM n.ổ s.úng trấn áp 'cát tặc' Bị cảnh sát truy đuổi, n.ổ s.úng chỉ thiên trấn áp, nhóm người hút trộm cát trên sông Đồng Nai đ.ánh chìm ghe, nhảy xuống sông tẩu thoát. Cảnh sát đường thủy (PC68, Công an TP HCM) tuần tra tại khu vực sông Đồng Nai, đêm 9/6. Đến ngã ba sông Rạch Giá và sông Đồng Nai (phường Long Phước, quận 9), tổ...
