Từ những vụ ‘tra tấn’ trộm dã man: Khi tội ác nhân danh công lý

Nạn trộm cắp tài sản khiến người dân không khỏi, tức giận, bức xúc. Tuy nhiên, việc người dân truy đuổi, đánh đập, “tra tấn” những tên trộm “sa lưới” cũng khiến không ít người choáng váng.

Lý giải về hiện tượng đánh chết trộm chó tại các làng quê

Chỉ vì ăn trộm những thứ có giá trị nhỏ mà rất nhiều người đã bị đánh đập, tra tấn dã man như thời trung cổ. Thậm chí đã có những cái chết thương tâm từ việc tra tấn này.

Những câu chuyện buồn

Những ngày gần đây trên các mạng xã hội xuất hiện những hình ảnh về hai ông lão đi trộm gà bị người dân bắt được và trừng phạt bằng những cách thức ngậm gà chết và phải chụp ảnh mua vui để trừng phạt khiến cho cộng đồng mạng phẫn nộ.

Theo tìm hiểu, những hình ảnh trên được chia sẻ bởi một nickname có tên N.N. Theo thông tin đăng tải kèm bức ảnh thì thì vụ việc trên đã xảy ra ở Cao Bằng. Hai người đàn ông này có hành vi ăn cắp gà và bị bắt tại trận.

Để trừng phạt, những người dân ở đó đã đánh dã man và bêu riếu họ giữa ban ngày.

Chưa hết, họ còn bắt hai ông lão phải ngậm gà chết rồi quỳ giữa đường để chụp ảnh mua vui cho mọi người.

Hai người đàn ông trộm gà bị đánh dã man và bị bắt ngậm gà chết

Cách đây không lâu, bức ảnh một học sinh bị trói tay, người đeo tấm bảng “Tôi là người ăn trộm” khiến cư dân mạng vô cùng bất bình.

Trong tấm ảnh là hình một cô bé nhỏ nhắn đang bị trói tay vào lan can bằng băng dính trong tình trạng “không thể phản kháng”. Chưa hết, nữ sinh này còn bị treo một tấm bảng được in hoa “Tôi là người ăn trộm”.

Sau đó, sự việc được làm rõ cho thấy vào ngày 13/4, nữ sinh trên vào siêu thị Vĩ Yên (huyện Chư Sê, Gia Lai) thì thấy 2 quyển truyện yêu thích về Trạng Quỳnh, có giá 10.000 đồng/cuốn nên đã giấu vào áo khoác. Sau khi phát hiện và tra hỏi về bố mẹ nhưng cô bé không trả lời, nhân viên siêu thị đã in chữ “Tôi là người ăn trộm” và có hành vi như trên.

Xung quanh chuyện này, cộng đồng mạng đã bày tỏ quan điểm trái chiều. Tuy nhiên đa số đều cho rằng cách hành xử của siêu thị là thiếu tính nhân văn, giáo dục.

Nữ sinh bị đeo biển ‘tôi là trộm’

Trước đó, trên mạng cũng lan truyền một hình ảnh rất thương tâm. Một cô gái được cho là ăn trộm xe máy, bị đánh đập rồi trói ngược vào gốc cây. Cô gái gầy gò, đen nhẻm, quần áo xộc xệch, mặt mũi phờ phạc, rướm máu đang bị trói vào thân cây bên vệ đường, trước sự chứng kiến của nhiều người. Bức ảnh được đưa lên bởi một bạn sinh viên có tên H.G. với lời bình luận: “Cô gái này chiều nay trộm xe ở cổng C. của ngôi trường đại học tôi đang học. Nếu có văn hóa và biết đúng sai thì ai đó đã không đối xử với cô gái này như thế…”.

Không chỉ dừng lại ở những vụ việc hành hạ kiểu như trên, thời gian gần đây, dư luận cũng “kinh hoàng” khi thông tin về các vụ án mạng mà nạn nhân được cho là những kẻ trộm chó, bị nhiều người dân phát hiện, truy đuổi và bắt sống. Thay vì giao nộp “thủ phạm” cho cơ quan chức năng để xử lý theo pháp luật, những người này đã xúm vào đánh hội đồng cho đến khi nạn nhân chết.

Hàng loạt những vụ kẻ ăn trộm bị người dân vây bắt và đánh hội đồng dã man đến thừa sống thiếu chết thời gian qua gây ra khá nhiều tranh cãi.

Sự bức xúc bị dồn nén của người dân, đặc biệt là những ai từng là nạn nhân, đã chuyển thành sự phẫn nộ đến đỉnh điểm. Tuy nhiên, chứng kiến những vụ hàng trăm người xông vào đánh hội đồng kẻ trộm cắp, có trường hợp còn đánh đến tử vong, thì nhiều người vẫn không khỏi cảm thấy ngỡ ngàng khi “mạng chó đổi mạng người”.

Hành vi đánh đập tàn nhẫn và làm nhục người khác là một hành vi lệch chuẩn, thiếu văn hóa. Tuy nhiên, thực tế cho thấy những trường hợp trộm cắp bị bắt quả tang rồi bị đánh hội đồng, bị bêu riếu làm nhục nơi công cộng dường như lại xảy ra khá phổ biến ở nước ta. Đáng kể nhất có lẽ phải kể đến những vụ trộm chó bị đốt xe, đánh hội đồng tới chết hoặc trọng thương đã từng gây xôn xao dư luận trong một vài năm trở lại đây.

Lợi dụng tình thế đó, đối tượng trên đã bẻ khóa định ăn trộm xe của khách, tuy nhiên lại bị mọi người phát hiện, tri hô và xông vào đánh tới tấp đến mức ngất xỉu.

Hành hạ kẻ trộm cắp: răn đe hay sĩ diện người Việt?

Câu chuyện về việc bắt trói, tra tấn ăn trộm như thời trung cổ lan truyền tràn lan trên mạng. Họ cho rằng họ đang dạy cho những người ăn cắp một bài học, nhưng lại quên rằng mình đang khiến cái “ác” trong mình trỗi dậy, hành vi này còn đáng lên án hơn cả những người trộm cắp kia.

Đa số các vụ người dân xử lý trộm cắp gần đây, hành động đầu tiên có lẽ là “đánh cho hả dạ”

Hẳn không ít người vẫn đang chua chát nghiền ngẫm câu “pháp luật nên là răn đe, sau đó mới là trừng phạt”, bởi đa số những vụ trộm cắp gần đây, đương sự đều bị “xử lý” trước khi đến được cơ quan hành pháp. Nhẹ nhất cũng “treo biển” trước ngực, nặng hơn là bị đánh đập, thậm chí tử vong.

Ngày xưa người ta cũng đánh trộm, nhưng chỉ gây xây xát. Đa số trộm cắp vặt “có nghề” vẫn bị bắt sau vài lần ra tay. Sự nóng giận của người bị trộm cũng gói gọn trong gia đình họ, tài sản của họ. Quy mô nhỏ lẻ của những cuộc vây bắt trộm cũng chỉ vài ba thanh niên, rồi điểm đến cuối cùng là công an xã phường. Thủ phạm bị răn đe và phạt hành chính, xấu nhất vẫn là sự dè bỉu và dè chừng của mọi người.

Trộm cắp từ lâu đã là vấn nạn nhưng chưa bao giờ thứ vấn nạn này lại gây tranh cãi như hiện tại.

Rõ ràng vấn nạn trộm cắp giờ đây không chỉ dừng lại ở việc trừng phạt mà trên hết vẫn là đạo đức. Thứ đạo đức dường như bị biến tướng từ răn đe sang sĩ diện và hùa theo đám đông.

Cả làng mất chó, đâu hẳn tất thảy những người đánh chết “cẩu tặc” đều mất chó? “Treo biển ăn trộm” cho một nữ sinh bồng bột, mấy ai “treo” nổi cho hàng tá kẻ gian tinh vi và hung hãn khác? Trộm cắp không được khuyến khích nhưng răn đe khác hẳn với làm nhục và chắc chắn là điều không được đồng tình và cổ vũ, nhất là với trẻ em.

Chưa bao giờ nạn trộm cắp lại dậy sóng như hiện nay. Vấn nạn này hẳn không gây nhiều trăn trở (bởi ngày ngày vẫn diễn ra khắp nơi) nếu nó không biến tướng và gây tổn hại đến danh dự đông đảo chúng ta như vậy. Bằng chứng là cư dân mạng không tiếc công ném đá những “con sâu” trộm cắp tại nước ngoài.

Như vậy, việc hành hạ lẫn làm nhục những thủ phạm trộm cắp trong thời gian gần đây phải chăng xuất phát từ chính lòng tự ái đến mức tiêu cực hơn là việc tiếc của?

Mặt khác, sự kiện đánh chết trộm chó gây bàng hoàng năm ngoái tại nhiều địa phương lại đang minh chứng cho luật bất thành văn “phép vua thua lệ làng”. Sự “quyết tâm” này phần nào cũng thể hiện sự hung hãn rất đáng lo ngại trong việc giải quyết nạn trộm cắp tại địa phương. Nói khác đi, chính người dân đang muốn dùng án tử cho một tội danh không đáng để xử ngang với tội giết người.

Hành động làm nhục và hành hạ những người trộm cắp cũng đang cho thấy tâm lý a dua hùa theo đám đông, thứ vốn tồn tại lâu dài trong xã hội ta. Tâm lý này không những không giải quyết được thực trạng mà rõ ràng càng làm cho những vấn nạn xã hội thêm phần rối rắm và bế tắc.

Nhiều người cho rằng, nhân đạo với kẻ ăn trộm, cắp là tiếp tay cho cái xấu ngày càng nở rộ. Nhưng trong một xã hội văn minh, đã có pháp luật can thiệp, mà con người vẫn đối xử với nhau như vậy, phải chăng chúng ta đang quay về thời trung cổ? Mỗi khi một người nào đó phạm tội, bất kể nặng hay nhẹ, cả đám đông lại đứng quanh hò reo, ném đá và ngước ánh mắt vui mừng lên nhìn họ bị hành hạ, bị treo cổ, rồi thở phào hân hoan ra về.

Qua những sự việc trên có thể thấy rằng, dù việc ăn trộm là sai trái nhưng bên cạnh cái lý còn có cái tình và trên nữa là luật pháp. Chỉ có cơ quan chức năng mới có quyền điều tra, khám xét, xác định hành vi trộm cắp… Đó cũng là bài học cho tất cả mọi người về cách xử lý những hành vi sai trái trong xã hội.

Trôm cho bi ngươi dân đanh

Thực tế hiện nay, tình trạng trộm cắp vặt rất phổ biến. Ở thành thị là nạn trộm cắp đồ đạc, xe máy, xe đạp, điện thoại, máy tính; nạn móc túi ở những nơi công cộng, bến tàu bến xe… Ở vùng nông thôn, nạn trộm cắp chó mèo, vật nuôi diễn ra… “nhiều vô kể”. Thực trạng này diễn ra trong thời gian dài, cơ quan chức năng chưa có biện pháp ngăn chặn hiệu quả, đã khiến nhiều người dân bức xúc.Đừng thành tội phạm vì… đánh trộm

Tuy nhiên, những cách hành xử của người dân với những kẻ trộm cắp kiểu như trên đang nhận được rất nhiều ý kiến trái chiều. Bên cạnh quan điểm một số người cho rằng mỗi khi bắt được kẻ trộm họ sẽ tự ý “trừng trị” đích đáng, để răn đe kẻ khác, thì đa phần là các ý kiến phản đối cách “trừng trị” kiểu như vậy. Bởi lẽ đó thực chất là những cách hành xử vô nhân đạo và bất cần pháp luật.

Mất tài sản, ai mà chẳng tức. Như một phản xạ tự nhiên, khi bắt được trộm, chủ nhân của tài sản chỉ muốn đánh cho bõ tức. Tuy nhiên quy định của luật pháp đã rõ ràng, nếu không kiềm chế được, nạn nhân rất dễ trở thành tội phạm.

Khi bắt tân tay những kẻ trôm, dù giá trị món đồ trộm cắp lớn hay nhỏ, đa phần người dân đều tỏ ra căm phân kẻ trộm, nhất là nạn nhân của những vụ trôm đã không ngân ngại chửi rủa, lăng mạ và nặng hơn là đánh đâp kẻ trộm. Tuy nhiên, đôi khi cả những người vô can cũng vào hùa tìm cách trừng trị “kẻ trôm” theo cách riêng của mình. Có trường hợp, người trong cuộc không có hành động quá đáng nhưng do lời ra tiếng vào cũng đã tìm cách trừng phạt kẻ trộm cho ra trò.

Đối với người dân ở nhiều làng quê của Việt Nam, con chó, con gà là những con vật rất thân thiết trong cuộc sống của họ và cũng là những tài sản có giá trị cho nên việc bị trộm cắp thường xuyên sẽ khiến dư luận vô cùng bức xúc. Cho nên khi bắt được thủ phạm, người dân sẽ nôn nóng trừng phạt cho hả lòng hả dạ dẫn đến việc đánh đập tàn nhẫn, làm nhục đối tượng.

Nhưng thiết nghĩ, trong một xã hội văn minh, hiện đại, những hành động lệch chuẩn và thiếu văn hóa, thiếu tính nhân văn như vậy cần bị lên án để tránh tái phạm, nhất là khi đó lại là người cao tuổi, phụ nữ và trẻ em. Đừng biến một người phạm tội thành nạn nhân của những hành động thiếu văn hóa

Người ăn cắp gà là phạm tội. Nhưng những người đánh đập dã man, bêu riếu kẻ trộm ở nơi công cộng như vậy còn phạm tội nặng hơn. Khoan xét về khía cạnh nhân văn, con người, về luật, hành vi này đã phạm vào tội làm nhục người khác.

Sự việc trên phản ánh thực trạng vi phạm pháp luật một cách vô thức. Ăn cắp là xấu nhưng đã ai đặt câu hỏi và tìm hiểu cặn kẽ vì sao một ông lão phải đi ăn cắp gà để người ta bắt được rồi bị đánh và bị làm nhục? Người xưa có câu: “Đói ăn vụng, túng làm liều”, hai ông lão này có phải là trộm cắp chuyên nghiệp không hay chỉ vì một hoàn cảnh éo le nào đó?

Một điều đáng nói khác, dù với mục đích tốt hay xấu thì người đưa những hình ảnh này lên mạng xã hội cũng đã vô tình “làm nhục” hai ông lão trộm gà kia thêm một lần nữa. Đáng ra, hai ông lão này chỉ bị bêu riếu ở khu vực nơi xảy ra vụ việc nhưng vì đưa lên mạng xã hội, hàng triệu người xem, hàng triệu người thấy thì cái sự bêu riếu kia xem ra còn nặng nề hơn.

Đạo đức xã hội đang tuột dốc một cách đáng báo động. Con người ngày càng có xu hướng giải quyết mọi chuyện bằng bạo lực, thay vì hành xử một cách văn minh theo pháp luật. Nhiều người cho rằng không “xử” mạnh tay với nạn trộm cắp là dung túng cho cái xấu, nhưng tệ hại hơn là mình lại đang dung túng cho cái ác trong con người mình mà không hề hay biết, hoặc cố tình biện hộ bằng hành vi “thay trời hành đạo”. Những hành vi này không chỉ đáng bị lên án, mà nên xét xử theo pháp luật để răn đe những người khác.

Vấn nạn trộm cắp là một thực trạng thường xuyên xảy ra. Quả thực, những kẻ phạm pháp đều phải bị bắt và xử nghiêm trước pháp luật. Tuy nhiên, việc tự ý xử phạt người khác mà không thông qua chính quyền, cơ quan chức năng sẽ rất dễ gây nên những hậu quả khôn lường.

Đa số tội phạm khi được hỏi đều cho rằng không phải họ không muốn hoàn lương mà đa phần là do cái nhìn thiếu thiện cảm từ xã hội. Ngay cả trong những việc bình thường nhất khi phạm sai lầm thì cũng thường bị nhục mạ là: “Thằng ăn cắp…”.

Nếu chúng ta không có hành động hợp lý mà thay vào đó luôn mang suy nghĩ tiêu cực về một sai lầm của người khác và tìm cách “đáp lễ” cho sai lầm đó, thì liệu sự tin tưởng và tình cảm giữa người với người có bị lung lay và phai nhạt dần?.

Khoản 1 Điều 138 Bộ luật hình sự quy định về tội trộm cắp tài sản như sau: “Người nào trộm cắp tài sản của người khác có giá trị từ hai triệu đồng đến dưới năm mươi triệu đồng hoặc dưới hai triệu đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi chiếm đoạt hoặc đã bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm” Theo Điều 104 Bộ luật hình sự quy định về tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác như sau: 1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ thương tật từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm: a) Dùng hung khí nguy hiểm hoặc dùng thủ đoạn gây nguy hại cho nhiều người; b) Gây cố tật nhẹ cho nạn nhân; c) Phạm tội nhiều lần đối với cùng một người hoặc đối với nhiều người; d) Đối với trẻ em, phụ nữ đang có thai, người già yếu, ốm đau hoặc người khác không có khả năng tự vệ; đ) Đối với ông, bà, cha, mẹ, người nuôi dưỡng, thầy giáo, cô giáo của mình; e) Có tổ chức; g) Trong thời gian đang bị tạm giữ, tạm giam hoặc đang bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục; h) Thuê gây thương tích hoặc gây thương tích thuê; i) Có tính chất côn đồ hoặc tái phạm nguy hiểm; k) Để cản trở người thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân. 2. Phạm tội gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ thương tật từ 31% đến 60% hoặc từ 11% đến 30% nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm từ điểm a đến điểm k khoản 1 Điều này, thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm. 3. Phạm tội gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ thương tật từ 61% trở lên hoặc dẫn đến chết người, hoặc từ 31% đến 60% nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm từ điểm a đến điểm k khoản 1 Điều này, thì bị phạt tù từ năm năm đến mười lăm năm. 4. Phạm tội dẫn đến chết nhiều người hoặc trong trường hợp đặc biệt nghiêm trọng khác, thì bị phạt tù từ mười năm đến hai mươi năm hoặc tù chung thân” Làm gì để bắt trộm mà không bị khởi tố? Trong khi bắt, giữ đối tượng phạm tội thì người dân không được đánh đập, hành hạ, gây thiệt hại sức khỏe, tính mạng đối tượng. Phải tôn trọng kẻ bị bắt Người dân được quyền bắt và giữ đối tượng phạm tội quả tang trong một thời gian ngắn để chờ cơ quan có thẩm quyền đến giải quyết. Có thể hỏi đối tượng để xác định sơ bộ nhưng phải trên tinh thần tôn trọng, không được có hành động xúc phạm đến sức khỏe, danh dự, nhân phẩm họ. Phải xác định có ai làm chứng việc bắt quả tang hay không, người ta trộm cắp cái gì, tài sản đã bị lấy chưa, thu giữ tài sản có đang trong tay, trong người của người bị bắt không, tài sản đã bị dịch chuyển khỏi nơi người có tài sản quản lý chưa. Nhớ là tài sản xác định bị trộm cắp phải được bàn giao luôn cho công an. Nhiều trường hợp tài sản của mình, mình giữ nên không có vật chứng, chứng cứ xác định hành vi trộm. Công an sẽ lập biên bản thu giữ tài sản, xác định chủ sở hữu, đưa đi giám định để xác định giá trị, làm thủ tục giao trả tài sản… Có hành vi phạm tội thì sẽ bị xử theo luật. VKS sẽ không phê chuẩn nếu không đủ căn cứ vừa nêu. Báo ngay cho cơ quan công an Khi phát hiện tội phạm trong trường hợp phạm tội quả tang, truy nã thì người dân có quyền bắt, khống chế (trói, giữ). Liền ngay đó, người dân phải báo cho cơ quan công an đến bắt hoặc áp giải đến cơ quan công an gần nhất. Lưu ý là người dân cần phải giao ngay đối tượng cho cơ quan công an, trừ trường hợp có trở ngại khách quan khiến thời gian có thể chậm hơn một chút. Trong khi bắt, giữ đối tượng phạm tội thì người dân không được đánh đập, hành hạ, gây thiệt hại sức khỏe, tính mạng đối tượng. Có nhiều trường hợp đối tượng bị bắt bao giờ cũng bị đánh đập do người dân bức xúc, nóng nảy. Nhưng nếu gây thương tích cho đối tượng thì tùy mức độ sẽ bị xử lý hành chính hoặc hình sự tương ứng.

Tông hơp

Theo doisongphapluat