Từ ngủ thăm đến… ngủ thật
Tục ngủ thăm là một nét đẹp văn hóa của nhiều dân tộc vùng cao xứ Thanh. Tuy nhiên, những năm trở lại đây tục ngủ thăm có nhiều biến tướng. Nhiều thiếu nữ miền sơn cước sau đêm ngủ thăm đã trở thành những người mẹ không chồng âm thầm nuôi con.
Mường Lát là huyện miền núi của tỉnh Thanh Hóa, nơi đây có nhiều đồng bào dân tộc sinh sống như: Thái, Mông, Dao… Những bản làng xa xôi tại các xã Mường Lý, Trung Lý, Pù Nhi… phải mất cả ngày đường đi bộ mới tới được.
Những bản làng trên những ngọn núi cao chót vót của huyện Mường Lát đến nay vẫn còn lưu giữ tục ngủ thăm.
Xã Mường Lý được coi là nơi vẫn còn nhiều bản làng lưu giữ tục ngủ thăm nhiều nhất của huyện Mường Lát. Nằm cách xa trung tâm huyện hơn 30km, phải đi hết hơn nửa ngày đường mới có thể đến được trung tâm xã Mường Lý. Con đường đến trung tâm xã là vậy, để đến được những bản làng nằm ở xa còn khó khăn gấp nhiều lần.
Hầu hết, các bản của xã Mường Lý đều nằm ở trên những ngọn núi cao chót vót, các con đường để vào các bản này chỉ là những lối mòn nên không có phương tiện nào có thể đi được. Cán bộ xã, huyện muốn đến được với bà con nơi đây phải đi bộ mất cả ngày đường.
Bản Trung Tiến là địa bàn cách xa trung tâm xã Mường Lý nhất, muốn lên được đến đây phải mất cả ngày đi bộ. Đây là bản có nhiều người Thái sinh sống, chiếm hơn 95%. Chính vì điều này mà tục ngủ thăm ở đây hầu như còn nguyên vẹn. Ban ngày lên đây, cuộc sống của người dân diễn ra bình thường, nhưng tối đến bản làng lại trở nên nhộn nhịp chẳng khác gì ở phố. Từng tốp thanh niên bản đi tán tỉnh các cô gái, rồi chọn nhà để ngủ thăm.
Ông Đinh Công Đại, Chủ tịch UBND xã Mường Lý bên đứa con gái nuôi của mình chính là hệ lụy từ tục ngủ thăm.
Ở đây, có những cô gái chỉ khoảng 14 – 15 tuổ.i đã có người tới chọc sàn ngủ thăm. Theo quan niệm về tục ngủ thăm của người Thái thì bất cứ ai cũng đều được ngủ thăm. Điều quan trọng nhất là làm sao mà chàng trai đó chinh phục được lòng cô gái rồi sau đó mới được đồng ý cho ngủ thăm.
Ngủ thăm là phong tục của bản làng, của dân tộc, là nét đẹp văn hóa riêng. Tuy nhiên ở một số vùng phong tục này đã có những biến tướng. Điều này được ông Đinh Công Đại – Chủ tịch UBND xã Mường Lý khẳng định: “Từ việc ngủ thăm dẫn đến hậu quả “ăn cơm trước kẻng” là có và rất phổ biến ở những bản làng xa xôi này”.
Ông Đại chia sẻ: “Tục ngủ thăm là một nét đẹp văn hóa của đồng bào vùng cao nơi đây. Từ nét đẹp văn hóa này mà đến nay đã có những hệ lụy khôn lường. Từ ngủ thăm thành…ngủ thật khiến cho rất nhiều cô gái có bầu, bị lây bệnh tật truyền nhiễm…Tục ngủ thăm đã gây ra những hậu quả đến mức đáng báo động. Chỉ trong năm 2012, cả xã có đến gần chục trường hợp ở các bản làng sau đêm ngủ thăm đã có bầu hay bị lây nhiễm bệnh truyền nhiễm…”.
Ông Đại chia sẻ về những biến tướng của tục ngủ thăm: “Trai gái khi mà đã nằm bên nhau trong màn đêm thì không thể nào mà tránh khỏi. Những cô gái dân tộc thì thường hay ngại ngùng lúc ban đầu, nhưng sau đó thì chẳng còn e ngại điều gì. Có nhiều cô gái mạnh dạn với đối phương. Chính vì điều này không tránh khỏi mang thai ngoài ý muốn”.
Video đang HOT
Để lấy dẫn chứng về hệ lụy của tục ngủ thăm, ông Đại chỉ tay về cô con gái nuôi mới hơn 4 tuổ.i của mình nói: “Cháu bé là hệ lụy do tục ngủ thăm đó. Một cô gái ở bản Nàng sau đêm ngủ thăm đã dính bầu của một chàng trai nơi khác và đã sinh ra cháu. Thấy cảnh người mẹ trẻ mà phải nuôi con, không biết bố là ai nên gia đình tôi nhận về nuôi để cho mẹ cháu đi lấy chồng chứ không khổ cả một đời con gái”.
Để đến được những bản làng đang còn tục ngủ thăm này phải đi bộ cả ngày đường mới tới nơi.
Điều làm ông Đại lo lắng nhất là hiện nay trên địa bàn xã có nhiều công trình đang thi công, công nhân thường lợi dụng tục ngủ thăm của bà con đồng bào để làm những chuyện bậy bạ. Những người này vào bản tán tỉnh, rồi giả vờ yêu, ngủ thăm làm cho con gái bản có bầu, sau đó thì “chuồn” mất tăm.
Điều này được thể hiện rõ nhất là ở bản Trung Tiến 1. Hai năm trước có một cô gái đã ăn lá ngón t.ự vẫ.n cũng vì hệ lụy từ tục ngủ thăm. Ngày đó, cô gái Lường Thị D, sau đêm ngủ thăm đã bị dính bầu. Cha đứ.a tr.ẻ là một thanh niên dưới xuôi lên làm công nhân cầu đường. Vì tin vào lời “ong bướm” của người đàn ông này mà D đã trao thân gái trong đêm ngủ thăm. Sau đó, D mang thai, nhưng người đàn ông ngủ thăm đêm đó đã bỏ về xuôi để mặc cô gái với cái bụng ngày càng to ra. Quá tủ.i nhụ.c, D đã ăn lá ngón kế.t liễ.u đời mình cùng đứa con đang mang trong mình. Câu chuyện đau lòng này đến nay nhiều người ở đây vẫn còn nhớ mãi…
Theo Dantri
Bi kịch sau những đêm "ngủ thăm" của sơn nữ
"Một khi hai người đã nằm bên nhau trong màn đêm như vậy thì khó lòng tránh khỏi. Ban đầu cô nào cũng ngại ngùng, nhưng nhiều trường hợp các cô gái tự chủ động "bật đèn xanh" cho đối phương, vì vậy không tránh khỏi được việc mang bầu", ông Đại cho biết.
Từ ngủ thăm...
Xã Mường Lý là nơi tận cùng của huyện (huyện Mường Lát, Thanh Hóa), đường sá khó khăn đến nỗi cán bộ tỉnh, huyện lên thăm phải hành quân bằng xe máy qua con đường "độc đạo" mới có thể vào được trung tâm xã.
Ông Đinh Công Đại, Chủ tịch UBND xã Mường Lý gặp chúng tôi cũng ngán ngẩm mà nói rằng: Ở đây chẳng mấy khi có người lạ đến. Xa xôi đến nỗi năm thì mười hoạ mới thấy cán bộ huyện ghé bản.
Cũng từ chỗ khó khăn mà đến nay Mường Lý vẫn đang còn tồn tại tục ngủ thăm.
Ông Đại và đứa con gái nuôi
Bản Trung Tiến 1 có 70 hộ dân thì chiếm tới 69 hộ là dân tộc Thái vì vậy tục ngủ thăm gần như vẫn còn nguyên vẹn.
Ban ngày, bản Trung Tiến 1 yên bình lắm, nhưng buổi tối nơi đây lại náo nhiệt đến lạ thường bởi từng tốp thanh niên bản đi tán tỉnh, ngủ thăm.
Sa Thị T. là cô gái được coi là xinh nhất bản, tối nào nhà T. cũng có cả chục thanh niên tới "xí chỗ". T năm nay chỉ mới 14 tuổ.i.
Theo phong tục ngủ thăm của người Thái thì ai cũng ngủ thăm được. Có điều người con trai đó phải chinh phục được trái tim của cô gái mới được phép ngủ thăm.
Mặc dù là phong tục của làng, song người ta cũng không dám chắc việc ngủ thăm của người Thái không có biến tướng. Đến nỗi ông chủ tịch xã cũng thừa nhận rằng việc "ăn cơm trước kẻng" từ tập tục ngủ thăm là có và rất phổ biến ở vùng núi xa xôi này.
Những cô gái, chàng trai miền sơn cước chỉ 14-15 tuổ.i đã ngủ thăm.
Theo ông Đại, điều đáng lo ngại là thời gian gần đây trên địa bàn xã có nhiều công trình thi công, các công nhân công trường lợi dụng phong tục ngủ thăm để làm chuyện bậy ở các bản làng dẫn đến hậu quả khó lường. Nguy hiểm hơn là tiềm ẩn bệnh tật khắp nơi.
Bi kịch sau phong tục
Nói về chuyện ngủ thăm, ông Đại luôn tự hào đó là một nét văn hoá. Song những năm gần đây ông lại trăn trở nhiều hơn về sự biến tướng từ phong tục.
Đơn cử, đã không ít người lợi dụng vào ngủ thăm để 'làm bậy' khiến con gái bản mang thai. Họ giả vờ yêu thương, rồi ngủ thăm, đến lúc con gái người ta có bầu thì nó cũng "bùng" mất.
Điển hình tại bản Trung Tiến 1, cách đây 2 năm trước xảy ra cái chế.t của cô gái Lường Thị D. đang mang thai khiến người dân vô cùng đa.u xó.t. Cô gái này vừa tròn 16 tuổ.i.
Ngày đó, xã Mường Lý có công trình đang thi công. Công nhân dưới xuôi lên làm nhiều lắm, tối nào họ cũng vào trong bản tán tỉnh con gái, nói lời yêu thương.
Đến khi cô D. đồng ý và cho ngủ thăm, một thời gian sau cô gái mang thai cũng là lúc công trình hoàn thành thì chàng trai này cũng "quất ngựa truy phong" để lại hậu quả sau đêm ngủ thăm là đứa con trong bụng ngày một phát triển.
Không thấy "chồng hờ" lên thăm, cũng không địa chỉ liên lạc. Tủ.i nhụ.c cho số phận, người con gái đã tự kế.t liễ.u đời mình bằng việc ăn lá ngón.
Câu chuyện đau lòng này đến nay người bản Trung Tiến 1 vẫn còn nhớ mãi.
Chỉ tính trong năm 2012, xã Mường Lý đã có gần chục trường hợp ngủ thăm thành... ngủ thật.
"Một khi hai người đã nằm bên nhau trong màn đêm như vậy thì khó lòng tránh khỏi. Ban đầu cô nào cũng ngại ngùng, nhưng nhiều trường hợp các cô gái tự chủ động "bật đèn xanh" cho đối phương, vì vậy không tránh khỏi được việc mang bầu", ông Đại cho biết.
Xã Mường Lý, nơi đang tồn tại phong tục ngủ thăm rõ rệt.
Từ bi kịch ngủ thăm đến ngủ thật, đến nay người ta vẫn nói đùa ông chủ tịch xã 'vỡ kế hoạch'. Ở cái tuổ.i gần 50, ông Đại đã có hai đứa con lập gia đình.
Tuy nhiên, đến nay ông vẫn còn đứa con gái nuôi mới hơn 4 tuổ.i, đó là kết quả của một đôi trai gái ngủ thăm.
Hà Thị S., bản Nàng 1 trước đây là cô gái đẹp nhất bản. Nhiều thanh niên làng tán tỉnh nhưng S. không ưng bụng. Mãi đến khi Hà Văn C. (huyện Quan Hoá) lên nhà anh em ở bản Nàng 1 chơi thấy S. xinh xắn, mang lòng yêu thương, tán tỉnh.
Hai người yêu nhau một khoảng thời gian dài, đến nỗi mỗi khi C. lên chơi nhà đều ngủ lại với S.
Bố mẹ S. cũng đã nhất chí cho hai đưa đến với nhau, tuy nhiên gia đình C. không đồng ý và bỏ mặc S. với cái thai sắp đến ngày sinh nở.
Con của S. được ra mà không biết mặt bố, mẹ lại không đủ khả năng nuôi. Ông Đại đành phải nhận đứ.a b.é này về nuôi, đến nay cháu đã được hơn 4 tuổ.i.
"Mình làm thế này không phải để dung túng hay cổ xuý cho việc ngủ thăm. Nhưng cứ nghĩ chúng nó vứt con đi thì tội lắm, mình nhận về nuôi cũng là để cho mẹ nó đi thêm bước nữa đỡ lỡ một đời con gái", ông Đại tâm sự.
Theo dantri
Có cần "truy tặng"? Một anh đồng nghiệp đến lễ tang ông Hồ Kiểng về nói rằng, anh bất ngờ khi chữ tình trong giới showbiz nhạt đến mức đáng sợ như thế, bởi anh cứ tưởng sẽ có nhiều nghệ sĩ đến viếng, nhưng hóa ra anh đã lầm...! Con người ở mọi nền văn hóa đều giống nhau ở chỗ là dễ dàng nhìn nhận...