Từ một trình duyệt web, Google Chrome đã trở thành tiêu chuẩn web cũng như mối đe dọa cho các đối thủ
Cùng với phiên bản mã nguồn mở Chromium của mình, Google Chrome đã âm thầm trở thành người nắm quyền sinh sát trên thế giới web, có thể quyết định sự sinh tồn của các đối thủ và các dịch vụ web.
Khi Samuel Maddock muốn xây dựng một trình duyệt để nhiều người bạn của mình có thể xem trực tuyến cùng lúc một đoạn video, anh sử dụng sự lựa chọn dường như đơn giản nhất và rẻ nhất: Chromium, phiên bản mã nguồn mở miễn phí của trình duyệt Google Chrome.
Trình duyệt của Maddock hoạt động tốt, nhưng vì nó dựa trên nền Chromium, anh cần một sản phẩm khác của Google có tên Widevine để xác thực người dùng và ngăn chặn việc ăn trộm video. Anh gửi yêu cầu tới Google, mô tả về dự án và chờ đợi. Anh tiếp tục chờ đợi. Trong vòng 4 tháng, anh đã gửi đến 10 email và cuối cùng chỉ để nhận được một câu trả lời: “Xin lỗi, bạn không thể sử dụng phần mềm cho dự án này.”
Anh không làm gì bất hợp pháp. Trên thực tế, anh còn sử dụng công cụ streaming bảo mật của Google để đảm bảo dự án của mình hợp lệ. Nhưng người khổng lồ internet lại ngăn cản việc truy cập, mà không giải thích lý do. Không lâu sau đó, Maddock từ bỏ dự án của mình.
Maddock cho biết: “Bạn gặp phải một người gác cửa như Google, người có thể quyết định dự án nào có thể hoạt động và nếu bạn không được cho phép, bạn xong đời rồi.”
Không còn là con tàu giữa đại dương web, Google Chrome chính là đại dương
Trên đây chỉ là một dự án nhỏ với một nhà phát triển nhỏ. Nhưng câu chuyện của anh còn cho thấy sự thống trị của Google lớn đến mức nào với thị trường trình duyệt và các công cụ công nghệ nền tảng bên dưới – điều này cho phép công ty vươn xa hơn nữa trong việc kiểm soát cách hoạt động của web và những ai được phép truy cập vào nó.
Đây cũng là một ví dụ khác cho thấy tại sao ngay cả các nhà lập pháp từ Ấn Độ và Liên minh châu Âu đều đang tìm cách để giám sát và hạn chế quyền lực của Google. EU đã phạt Google vì vi phạm luật chống độc quyền trên thị trường công cụ tìm kiếm, hiển thị quảng cáo và hệ điều hành di động. Trong đó, Chrome chính là một chốt chặn quan trọng cho hệ thống quảng cáo kỹ thuật số, phân phối engine tìm kiếm của Google và là nơi mang lại cho công ty cái nhìn trực tiếp vào những gì người dùng đang làm trên web.
Hiếm có sản phẩm nào của Google đạt được thành công như Chrome. Ra mắt năm 2008, theo dữ liệu của StatCounter, hiện trình duyệt này đã chiếm đến 63% thị phần và với trình duyệt trên máy tính desktop, con số này còn đạt tới 70%. Firefox của Mozilla bị bỏ xa phía sau, còn Safari của Apple đang là trình duyệt mặc định trên iPhone. Trong khi đó trình duyệt Edge và Internet Explorer của Microsoft chỉ là những đường kẻ mỏng manh trên biểu đồ.
Thị phần trình duyệt web với sự thống trị của Chrome.
Từ buổi đầu của mình, Google Chrome giành được thiện cảm của người dùng nhờ việc mang tới một trình duyệt nhanh, miễn phí và có thể tùy chỉnh, trong khi vẫn tuân theo các chuẩn web mở. Giờ đây khi đã trở thành người dẫn đầu không thể chối cãi, Chrome trở thành người kiểm soát việc thiết lập các chuẩn này. Điều đó làm dấy lên các lo ngại rằng Google đang sử dụng trình duyệt và phiên bản mã nguồn mở Chromium của mình để hạ gục các đối thủ cạnh tranh và áp đặt ý định của mình lên toàn bộ thị trường này.
Phần lớn các trình duyệt lớn hiện nay đều được xây dựng trên code base của Chromium do Google duy trì. Opera, trình duyệt indie từng được giới mê công nghệ ưa thích nhiều năm trước, cũng đã phải chuyển code base của mình sang Chromium vào năm 2013. Ngay cả Microsoft cũng đã phải thực hiện bước đi tương tự đối với trình duyệt Edge của mình trong năm nay.
Điều đó sẽ tạo nên hiệu ứng quả bóng tuyết, khi càng nhiều nhà phát triển web xây dựng trình duyệt của riêng họ dựa trên nền tảng này, càng nhiều trình duyệt khác sẽ phải chuyển qua Chromium để tránh bị bỏ lại phía sau.
Thị phần của Chrome năm 2009: 2%.
Trớ trêu thay, điều này sẽ làm các đối thủ của Chrome lại phải dựa vào nhân viên của chính Google để giữ cho phần code của Chromium được cập nhật. Chromium là phần mềm mã nguồn mở, vì vậy ai cũng có thể đề xuất các thay đổi cho nó, nhưng phần lớn những lập trình viên chấp nhận các đóng góp đó lại là những nhân viên của Google, và bất kỳ bất đồng quan trọng nào sẽ được một nhóm nhỏ các nhân viên cấp cao của Google giải quyết.
Ngày nay Chrome đã trở thành một thế lực lớn đến mức các nhà phát triển web thường không e ngại thử nghiệm các trang web của họ trên các trình duyệt đối thủ. Các dịch vụ của Google như YouTube, Docs và Gmail đôi khi không hoạt động trên các trình duyệt đối thủ, làm người dùng buộc phải quay lại với Chrome. Giờ đây thay vì chỉ là một con tàu giữa đại dương web, Chrome chính là đại dương.
Andreas Gal, cựu CTO của Mozilla cho rằng: “ Bất kể Chrome làm gì nó cũng sẽ trở thành tiêu chuẩn, và mọi người khác sẽ phải chạy theo nó.”
Video đang HOT
Cảnh sống trong sợ hãi của các đối thủ
Quả thật, sự thống trị đó mang lại cho Google khả năng thiết lập các tiêu chuẩn cho internet. Và với tầm nhìn của họ, quảng cáo và thu thập dữ liệu người dùng là các tính năng mặc định.
Đầu tháng 5 này, Google thông báo một quyết định được chờ đợi từ lâu về việc Chrome sẽ giải quyết các cookies hay phần mềm theo dõi hoạt động trực tuyến như thế nào. Trong khi thiết lập mặc định của các trình duyệt khác là chặn cookies bên thứ ba, Google cho người dùng đưa ra lựa chọn – và do sự thống trị của họ, điều này nhiều khả năng trở thành tiêu chuẩn. Cổ phiếu của hãng Criteo SA, một công ty quảng cáo kỹ thuật số dựa trên cookies, đã tăng vọt 10% sau khi có thông tin này – mức tăng lớn nhất trong năm.
Đối với Brendan Eich, đồng sáng lập của Mozilla và hiện đang là CEO của Brave Software: “ Chrome đã trở thành spyware.”
Brave Software làm nên trình duyệt Brave có thể tự động chặn quảng cáo và phần mềm theo dõi, và họ còn đang phát triển một hệ thống thanh toán để trả cho người dùng một số t.iền nhỏ khi họ truy cập những trang nhất định. Điều này có thể mở ra hướng đi mới cho việc quảng cáo trên internet. Vấn đề duy nhất là Brave được xây dựng trên Chromium.
Theo Eich, đó là sự đ.ánh đổi với những gì ông đang làm. Xây dựng một trình duyệt từ đầu là một nhiệm vụ điên rồ. Nhưng bơi giữa đại dương của Google cũng không phải hoàn toàn dễ dàng đối với các con tàu như Brave.
Tháng Tám năm 2017, Netflix đột ngột dừng hoạt động trên trình duyệt Brave. Sau hàng loạt email qua lại, CTO của Brave, Brian Bondy phát hiện ra rằng bản cập nhật của Google đã thay đổi cách Netflix sử dụng Widevine. Brave không được thông báo về thay đổi đó, do vậy trình duyệt của họ bị lỗi khi người dùng truy cập vào Netflix. Họ mất 2 tuần để sửa lỗi đó.
Hàng loạt trình duyệt nhỏ như Vivaldi, Opera, Brave đều đang sử dụng nền tảng Chromium.
Ngay cả khi người dùng chọn sử dụng các trình duyệt đối thủ của Chrome, Google vẫn luôn có cách để lôi kéo người dùng quay lại. Vivaldi, trình duyệt phổ biến với những người quan tâm đến tính riêng tư, đã gặp vấn đề khi chạy các dịch vụ của Google như Docs hay Gmail. Theo CEO Jon von Tetzchner, khi một số người dùng đăng nhập vào các sản phẩm của Google trên Vivaldi, họ sẽ được nhắc rằng trình duyệt này không được tối ưu cho chúng, hoặc đề nghị họ tải Chrome để sử dụng.
Thậm chí Tetzchner còn nói chuyện với nhà đồng sáng lập Sergey Brin về vấn đề này, nhưng ông không bao giờ nhận được cam kết nào việc dừng hành vi đó lại.
Chiến thắng trong cuộc chiến trình duyệt mang lại cho Google nhiều điều hơn việc trở nên quan trọng với các dịch vụ web khác. Giờ đây khi người dùng Chrome đăng nhập vào một tài khoản Google, công ty có thể theo dõi họ trên khắp thế giới web, biết được họ truy cập vào trang web nào. Tất cả các dữ liệu này giúp Google cải thiện các sản phẩm quảng cáo của mình.
Liệu mối tình này có bền lâu?
Fisher, giám đốc của Chrome, cho rằng web cần đến quảng cáo để mọi người đều có thể tiếp cận đến nó, khi người dùng có thể không phải trả t.iền cho các nhà xuất bản và những người sở hữu website để truy cập chúng.
Trong khi đó, khi được hỏi về quyết định trình duyệt Edge chuyển sang sử dụng nền tảng Chromium, phó chủ tịch về trải nghiệm và thiết bị của Microsoft, ông Joe Belfiore, cho biết: “Chúng tôi đã quyết định sử dụng nó với tinh thần tích cực và niềm tin vào sự hợp tác, và họ sẽ không làm chúng tôi thất vọng.” Vậy ông có lo lắng khi sự tích cực đó không còn nữa?
“Chúng tôi sẽ phải vượt qua trở ngại đó khi chúng tôi gặp nó.” Ông Belfiore cho biết. “Hãy xem cuộc chơi này sẽ diễn ra như thế nào.”
Theo GenK
Trình duyệt Web của bạn dùng Engine nào, và tại sao nó lại quan trọng?
Có lẽ bạn đã nghe rằng Microsoft đang xây dựng lại trình duyệt Edge từ đầu, nhưng lần này họ sử dụng mã nguồn Chromium vốn cũng được sử dụng bởi đối thủ Google Chrome.
Về cơ bản, Microsoft đang chuyển sang một engine kết xuất trình duyệt hoàn toàn mới.
Nhưng chính xác thì engine là gì? Và nó ảnh hưởng đến trải nghiệm duyệt web của bạn như thế nào?
Khi bạn chọn một trình duyệt web, bạn cũng sẽ chọn một engine trình duyệt và một engine kết xuất - đôi lúc hai thuật ngữ này được dùng riêng biệt, và đôi lúc chúng là cùng một thứ. Về mặt kỹ thuật, engine kết xuất sẽ dựng nên trang web, và engine trình duyệt đảm nhiệm việc phối hợp giữa engine kết xuất và giao diện người dùng của trình duyệt.
Như đã nói, không phải ai cũng phân biệt được giữa hai khái niệm này, đó là chưa kể còn một khái niệm khác là engine Javascript dùng để xử lý mã của website nữa - nhưng để đơn giản hóa mọi chuyện, chúng ta sẽ "học theo" Wikipedia và sử dụng thuật ngữ "engine trình duyệt" làm một thuật ngữ chung. Engine trình duyệt, engine kết xuất, và engine Javascript về cơ bản đều làm việc cùng nhau để chuyển mã web thuần sang một dạng nội dung xem được và tương tác được bên trong trình duyệt web của bạn.
Có 3 engine chính được đề cập trong bài viết này: WebKit (dùng trong Safari), Gecko (dùng trong Firefox), và Blink (dùng trong Chrome, Opera, Brave, và nhiều trình duyệt khác). Ở đây chúng ta sẽ không đi vào chi tiết về Chromium, bởi nó không được xem là một engine; thay vào đó, nó là cầu nối giữa Blink và trình duyệt Google Chrome hoàn chỉnh (hoặc trình duyệt Microsoft Edge mới): một trình duyệt tối giản, mã nguồn mở mà các nhà phát triển có thể dựa vào đó để xây dựng các trình duyệt của riêng họ.
Engine trình duyệt là gì?
Trình duyệt Firefox trên desktop
Chính xác thì engine trình duyệt là gì? Nhiệm vụ của các engine này là đọc mã HTML, CSS, và các mã khác của một trang web - chính là những nội dung mà bạn thấy trong mã nguồn trang web hay khi mở trang web trong một trình soạn thảo văn bản, có chức năng thiết lập bố cục, nội dung và tạo kiểu của trang - sau đó chuyển nó thành thứ mà bạn thấy trên màn hình khi lướt web.
Có thể nói engine giống như một người phiên dịch, biến mã thuần mà bạn không thể hiểu được thành một trang web đẹp đẽ chứa văn bản và hình ảnh. Engine trình duyệt thực hiện những lựa chọn liên quan cách diễn dịch nội dung nhà phát triển web gõ ra, quyết định những dòng mã cụ thể sẽ ảnh hưởng đến những thứ hiển thị trên màn hình ra sao.
Trên thực tế, bạn có thể xem engine trình duyệt là thành phần quan trọng nhất của trình duyệt, giống như động cơ xe hơi là thành phần quan trọng nhất trên chiếc xe vậy. Mọi thứ khác - menu, phần mở rộng, tìm kiếm thông minh, tự động điền - đều là thừa thãi nếu bạn không thể xem website mình muốn một cách chính xác được.
Trình duyệt Safari trên macOS
Vậy tại sao chúng ta lại cần đến những engine khác nhau? Các lập trình viên khác nhau có những ý tưởng khác nhau về cách tốt nhất để một engine trình duyệt thực hiện công việc của nó - từ hiển thị màu sắc, tối ưu hóa mã, làm mới trang... Google từng tung ra Blink như một engine riêng biệt hồi năm 2013 nhằm cải thiện những điểm yếu trong việc xử lý đa quy trình của engine WebKit.
Giả dụ bạn muốn giới thiệu một phương thức mới, tiên tiến để các nhà phát triển web có thể hiển thị video nhúng bên trong văn bản trên một trang web chẳng hạn. Để có thể thực hiện điều đó, bạn cần sự hỗ trợ từ một engine trình duyệt - trong trường hợp engine đó không đáp ứng được nhu cầu của bạn, và rất nhiều kỹ sư phần mềm đồng ý với phương thức của bạn, có lẽ bạn nên cân nhắc tạo ra engine trình duyệt của riêng mình. Đây chính là những gì từng diễn ra trong quá khứ và tạo nên cục diện engine trình duyệt hiện nay (tuy nhiên, khả năng sẽ có một engine mới xuất hiện trong tương lai là cực thấp, sự thất bại của Microsoft Edge cũ đã chứng minh điều đó).
Engine trình duyệt là lý do chính khiến các trang web đôi lúc hiển thị, nạp, và hoạt động khác nhau trên các trình duyệt khác nhau - và sự khác nhau đó xuất phát từ Gecko, WebKit, và Blink, chứ không phải xuất phát từ Firefox, Safari, và Chrome. Khi mà web dần tiến hóa, sự khác biệt về mặt thị giác (tức cách hiển thị trang web) dần ít đi, và sự khác biệt về mặt công nghệ bên dưới mỗi engine dần tăng lên.
Các engine trình duyệt khác nhau như thế nào?
Firefox đang phát triển engine mới mang tên Quantum
Mọi thành phần trong quá trình dựng hình trang web và cách xử lý tương tác người dùng đều được thực hiện bởi engine trình duyệt, và dù mỗi engine thực hiện quá trình xử lý theo cách tương tự nhau, vẫn có những khác biệt. Ví dụ, trong cách xử lý bảo mật của các ứng dụng web - đây là thứ mà mỗi engine trình duyệt có thể có những hướng tiếp cận khác nhau.
Khi mà web, và các trang cũng như các ứng dụng trên đó, trở nên ngày một phức tạp hơn, các engine trình duyệt cũng phải xử lý nhiều mã hơn - các trang web hiện nay không còn là các trang tĩnh như ở thời kỳ đầu khi các trình duyệt mới được phát minh ra nữa. Cách xử lý và tối ưu mã động này là một yếu tố khác cho thấy sự khác biệt giữa các engine, và có tác động lên tốc độ hiển thị một trang web (đây là lúc engine JavaScript đóng vai trò quan trọng).
Các kỹ sư Firefox hiện đang phát triển một bản cập nhật cho Gecko với tên gọi Quantum, tập trung vào những vấn đề mới nổi trong web hiện đại: cách thức làm mới các ứng dụng web, cách thức trình duyệt xử lý core time của bộ nhớ và CPU, và cách thức nó phản ứng với những lần hệ thống bị treo...
Google thường xuyên thử nghiệm những công nghệ web mới trên trang web Chrome Experiements
Một engine có nên hỗ trợ các chuẩn web cũ và bỏ ra vài mili-giây để kiểm tra chúng hay không? (Đây là lý do tại sao Microsoft lại phát triển Edge 1.0) Liệu nó có dựng hình văn bản trước sau đó mới nạp hình ảnh? Các quy trình trong các tab nên được xử lý cùng lúc như thế nào? Sự khác biệt chính giữa các engine trình duyệt lớn ngày nay chủ yếu nằm ở những câu hỏi khó như thế này, chứ không còn nằm ở các xử lý web font và âm thanh nhúng nữa.
Cùng với các chuẩn web hiện tại, các engine trình duyệt còn cần phải hỗ trợ những chuẩn mới trong bối cảnh Internet ngày một phức tạp hơn. Đây là một khía cạnh khác mà Blink có ưu thế không thể tranh cãi - rõ ràng, với việc Google đang phát triển rất nhiều ứng dụng web tiên tiến, Blink sẽ là engine trước tiên được nâng cấp để thúc đẩy những chuẩn mới mà chủ nhân của nó sử dụng.
Ngoài ra, còn có những vấn đề khác, nhưng nếu bạn không phải là nhà phát triển, bạn sẽ không để ý thấy, và cũng không nên để ý làm gì. Ví dụ: mã có thể được thêm vào và chứng nhận nhanh đến mức nào, quy trình khắc phục lỗi, engine trình duyệt liên kết với bản thân trình duyệt chặt chẽ ra sao...
Engine trình duyệt nào tốt nhất?
Blink - một phần của dự án Chromium
Sau khi xem xét mọi thứ, có một câu hỏi đặt ra là: bạn có nên tiếp tục dùng engine trình duyệt hiện tại, hay nên chuyển sang một engine khác? Như đã nói, ở cấp độ cơ bản, ở thời điểm hiện tại, sự khác biệt giữa chúng là không lớn - Chrome (Blink), Firefox (Gecko) và Safari (WebKit) đều dựng hình hầu hết các website theo những cách rất giống nhau ở những tốc độ rất giống nhau.
Đó là bởi hiện nay, chúng đều chấp nhận những chuẩn web cơ bản như nhau (có một kẻ ngoại đạo, đó là...Internet Explorer). Không có tính năng đáng chú ý nào có thể khiến bạn bỗng nhiên rời bỏ WebKit và chuyển sang Gecko hay ngược lại cả.
Nhưng đời luôn có kẻ mạnh kẻ yếu, và nếu xét dưới góc nhìn đó, thì Blink là engine trình duyệt tốt nhất hiện nay (chẳng lạ khi Microsoft cũng vừa chuyển sang dùng Blink). Nó dựng hình trang web và ứng dụng web nhanh, các bản cập nhật được tung ra liên tục, nó có nhiều tính năng mạnh mẽ, và lỗi thì được vá rất nhanh. Từ quan điểm của Microsoft, xây dựng một trình duyệt mới trên nền Blink cũng dễ dàng nhất, và nó hoạt động tốt nhất khi nhúng vào các ứng dụng desktop. Điểm trừ của nó là "ăn" khá nhiều bộ nhớ trong một số tình huống và ngày càng có nhiều thứ thừa thãi hơn.
Một trong những ưu điểm của Chrome là tốc độ cập nhật cực nhanh
Với bản nâng cấp Quantum, Firefox tiếp tục gây ấn tượng và đang thực hiện được những cải tiến thực sự về mặt tốc độ. WebKit của Apple, dù bị gièm pha, nhưng Safari vẫn ngày một tốt hơn trên macOS và iOS (chủ yếu vì những tính năng được tích hợp trên nền engine trình duyệt). Những khác biệt hiện hữu trong các engine trình duyệt này dường như không có tác động lớn đến người dùng cuối, do đó bạn có thể tiếp tục sử dụng trình duyệt mình yêu thích.
Sự thống trị của Blink có thể gây ra hiệu ứng tiêu cực đối với tất cả chúng ta: phương thức các công nghệ trình duyệt được sử dụng trong tương lai, và những trình duyệt nào sẽ ngã ngựa. Ở thời điểm hiện tại, các kỹ sư Google muốn và thực sự đang kiểm soát phương thức web hoạt động đối với đại đa số người dùng. Nói cách khác, mối nguy hiểm chính là bạn sẽ thấy rất nhiều những nội dung thông báo như "trang web này hoạt động tốt nhất với Chrome".
Với việc các kỹ sư Microsoft nay cũng chuyển sang dùng Chromium, thì mối nguy hiểm đó có thể giảm đi phần nào, và hãng cũng khẳng định sẽ cùng Google duy trì tính mở của web, đảm bảo quá trình phát triển đang thực hiện là một nỗ lực cộng tác của cả hai. với chúng ta, hãy nhớ kỹ rằng khi sử dụng web, bạn không chỉ chọn trình duyệt, bạn còn phải chọn engine đang chạy bên dưới trình duyệt đó nữa.
Theo VN Review
Lý do Microsoft Edge nhân Chromium có thể đ.ánh bại Google Chrome Vào năm 2015, Microsoft đã giới thiệu trình duyệt Microsoft Edge với nhiều sự phô trương về tính năng trên Windows 10. Vào thời điểm đó, Microsoft Edge như một át chủ bài giúp Microsoft có thể cạnh tranh trực tiếp với các trình duyệt đối thủ Chrome và Firefox. Tuy nhiên Microsoft Edge hóa ra lại chỉ là một thử nghiệm thất...