Từ kỳ tích y học đến kỳ tích cuộc đời

Cuối năm 2019, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức công bố thực hiện thành công ca ghép hai phổi đồng thì với mổ tim hở sửa chữa bệnh tim bẩm sinh (sửa tim, ghép phổi). Ca phẫu thuật được đánh giá là một kỳ tích trong y học nói chung và trong ghép các bộ phận cơ thể người nói riêng ở Việt Nam.

Chị P. T. H. làm các thủ tục chờ bác sĩ kiểm tra sức khỏe sau ca sửa tim, ghép phổi.

Người bệnh được ghép lần đó là P.T.H., nữ giới gần 30 tuổi, mắc bệnh tim bẩm sinh thông liên nhĩ lỗ lớn, phát hiện muộn cho nên bệnh đã chuyển sang giai đoạn cuối từ hơn ba năm nay (tăng áp lực động mạch phổi cố định – hội chứng Eisenmenger), không còn giải pháp điều trị. Các bác sĩ đánh giá, người bệnh sẽ sớm tử vong do suy chức năng tim – phổi, nếu không được ghép phổi.

PGS, TS Nguyễn Quang Nghĩa, Giám đốc Trung tâm ghép tạng (Bệnh viện Hữu nghị Việt ức) phân tích kỹ hơn: ối với ca bệnh này, chỉ có hai hướng điều trị, thứ nhất là sửa chữa khuyết tật của tim bằng phẫu thuật tim hở đồng thì với ghép phổi nếu chức năng của tim còn khá tốt; thứ hai là ghép đa tạng cả tim và phổi nếu tim mất chức năng.

Tuy nhiên, do chức năng tim của người bệnh vẫn khá tốt, cho nên các bác sĩ chỉ định phẫu thuật theo hướng thứ nhất. Qua hội chẩn, các bác sĩ cũng xác định, về mặt kỹ thuật, ca ghép phổi này sẽ thực hiện trên người bệnh đang mổ tim hở sửa dị tật tim bẩm sinh (vá thông liên nhĩ, sửa van ba lá), quy trình mổ phức tạp hơn và chứa đựng khá nhiều rủi ro. Do vậy, các thầy thuốc của bệnh viện đã phải gấp rút bàn bạc và chuẩn bị rất kỹ về chuyên môn.

Ca mổ ghép phổi đặc biệt này đã diễn ra trong 12 giờ. Nhờ chuẩn bị kỹ càng, mặc dù ca phẫu thuật rất phức tạp và khó khăn, song các thì mổ diễn biến khá thuận lợi. Ngay sau khi đưa phổi ghép hoạt động trở lại, các thông số huyết động và hô hấp đã lập tức trở lại kỳ diệu như người có phổi bình thường (áp lực động mạch phổi giảm từ hơn 110 mmHg trước mổ xuống 20 mmHg, bão hòa ô-xy 100%).

iều trị hồi sức tích cực sau mổ theo các quy trình chuyên môn, diễn biến khá thuận lợi. Hiện tại, người bệnh đã có thể tự thở, các xét nghiệm đánh giá chức năng phổi ghép tốt, tỉnh táo, tập phục hồi chức năng tại giường, ăn uống tiêu hóa tốt.

Thành công của ca ghép phổi đặc biệt này có ý nghĩa rất lớn, mở ra cơ hội cho nhiều người bệnh còn trẻ ở Việt Nam. Do điều kiện khó khăn trước đây, ở nước ta có rất nhiều người trẻ mắc các bệnh tim bẩm sinh không quá phức tạp (thông liên nhĩ, thông liên thất…), tuy nhiên do phát hiện muộn cho nên bệnh đã chuyển sang giai đoạn tăng áp lực động mạch phổi cố định – không thể điều trị bằng các giải pháp thông thường, mà chỉ có cách duy nhất là ghép phổi.

Hiện tại trong danh sách chờ ghép phổi của Bệnh viện Hữu nghị Việt ức có nhiều người bệnh tương tự như cô gái trẻ P.T.H. này. Việc điều trị bằng phương pháp sửa dị tật tim và ghép phổi đồng thì sẽ có kết quả sớm cũng như lâu dài. tốt hơn nhiều so với phương pháp ghép tim và phổi đồng thì”.

GS, TS Trần Bình Giang, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt ức cho biết: Chương trình ghép phổi của Bệnh viện đang được Bộ Y tế xét duyệt cho một đề tài khoa học – công nghệ cấp bộ, với mục tiêu chính là hoàn thiện mọi quy trình tổ chức và chuyên môn để đưa kỹ thuật ghép phổi trở thành một phẫu thuật thường quy như ghép tim tại Việt Nam.

Mới đây, chị P.T.H. đã quay lại Bệnh viện Hữu nghị Việt ức để các bác sĩ kiểm tra sức khỏe. Chị H. chia sẻ, cũng đã gần ba tháng kể từ khi chị biết tin được phẫu thuật. Thời gian trôi qua thật nhanh và mọi thứ quá đỗi ngọt ngào như một kỳ tích lớn nhất cuộc đời chị. Cuộc sống của P.T.H. đang dần quay trở lại cuộc sống thường ngày, là mẹ của một em bé 4 tuổi.

Chị H. đã có thể chủ động ăn uống, hoạt động sinh hoạt hằng ngày và bắt đầu luyện tập các động tác vận động nhẹ nhàng trong nhà… vì thế sức khỏe đã cải thiện hơn nhiều kể từ ngày xuất viện. Hiện tại, chị H. cũng tham các hoạt động sinh hoạt hằng ngày, uống thuốc đều đặn và chú trọng kiểm tra sức khỏe theo lịch của bác sĩ.

HOÀNG MINH

Theo Nhân dân