TS.Trần Đình Thiên: Học thế giới cần sàng lọc, không lấy cái xấu về

PGS. TS Trần Đình Thiên cho rằng, Việt Nam đi sau Trung Quốc đã đành, nhưng đừng “khuân” theo mặt trái của nước bạn.

Phát biểu tại Hội thảo “Vai trò của Nhà nước trong nền kinh tế thị trường: Những vấn đề cải cách thể chế giai đoạn 2016-2020″ diễn ra tại Hà Nội ngày 12/4, PGS. TS Trần Đình Thiên – Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam – tỏ ra lo ngại khi kinh tế Việt Nam học kinh nghiệm xấu từ thế giới rất nhanh trong khi học kinh nghiệm tốt khá chật vật.

Cần đẩy nhanh quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước. (Ảnh minh họa: Internet)

Đi sau nhưng không “đi theo”

“Ta đi sau Trung Quốc đã đành nhưng bi kịch ở chỗ, ta lại đi theo Trung Quốc, có nghĩa là học theo cả những kinh nghiệm xấu, những mặt trái của nước bạn,” ông Trần Đình Thiên nói. Do vây, theo ông, để cải cách thể chế một cách hiệu quả, Việt Nam cần phải sàng lọc những kinh nghiệm từ thế giới chứ không phải “khuân” về cả những mặt xấu và mặt trái.

TS. Thiên nhận định, để kinh tế thay đổi thì không thể chỉ “thay đổi lặt vặt” ở một số ngành, lĩnh vực mà phải có sự thay đổi về mặt thể chế và giải quyết được vấn đề hệ thống. Nếu làm chậm trễ tiến trình này thì mọi thay đổi nhỏ đều là lãng phí thời gian, chi phí cơ hội của nền kinh tế sẽ tăng lên.

PGS. TS Trần Đình Thiên – Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam

Vị tiến sĩ này bày tỏ quan ngại sự “giậm chân tạn chỗ” trong quá trình cải cách thể chế. “Vấn đề nghiêm trọng của chúng ta là những vấn đề của thể chế kinh tế được nêu ra cứ đúng mãi, bao nhiêu năm vẫn đúng, bao nhiêu năm vẫn được nhắc đi nhắc lại. Đó là bi kịch,” TS. Thiên nhấn mạnh.

Đồng quan điểm với TS. Thiên, TS. Nguyễn Đình Cung – Viện trưởng Viện Quản lý kinh tế trung ương (CIEM) nhận định, ở Việt Nam, sau 30 năm đổi mới, vai trò, chức năng của Nhà nước đã có những đổi mới cơ bản tuy chưa đáp ứng kỳ vọng. Phạm vi, mức độ tham gia của nhà nước vào các hoạt động kinh tế nói chung, vào đầu tư nói riêng đã có những điều chỉnh.

Đẩy mạnh tư nhân hóa

TS. Cung cho rằng, vai trò của Nhà nước trong đầu tư công thì rõ nhưng nguồn lực và năng lực Nhà nước có hạn nên phải lựa chọn kỹ càng trong đầu tư, không thể làm bừa. Chọn để có hiệu quả đạt mục tiêu với chi phí thấp nhất không phải muốn làm gì cũng được trong vai trò của mình.

TS. Nguyễn Đình Cung – Viện trưởng Viện Quản lý kinh tế trung ương (CIEM)

Ông Cung nhấn mạnh, không cứ phải doanh nghiệp Nhà nước mà doanh nghiệp tư nhân cũng có thể làm được tất cả. Vấn đề có tạo cơ hội cho họ làm không hay ngăn chặn. “Phải thay đổi lại tư duy, lựa chọn doanh nghiệp tư nhân để họ tham dự vào phát triển kinh tế một cách phù hợp”, TS. Cung chia sẻ.

Theo TS. Nguyễn Đình Cung, cần phải bán thật mạnh những doanh nghiệp Nhà nước không còn hiệu quả, tư nhân hóa hẳn những hoạt động kinh doanh Nhà nước không đáng nắm giữ như khách sạn, thương mại, nhà hàng, bán buôn bán lẻ, vận tải đường thủy…

Viện trưởng CIEM cho hay, xu hướng trên thế giới đang chuyển giao dần cho khu vực kinh tế tư nhân với hình thức PPP trong lĩnh vực đầu tư công. Hình thức này chiếm tỷ trọng cao góp phần khuyến khích sử dụng khu vực kinh tế tư nhân và thay đổi vai trò của Nhà nước. Hàn Quốc, Anh, Trung Quốc, có tiềm lực lớn nhưng khi làm họ lựa chọn cách tốt nhất hay nhất để có hiệu quả nhất chứ không làm tràn lan. Các nước có đánh giá giá trị và hiệu quả dự án trong với đánh giá bên trong, bên ngoài độc lập.

Nâng cao hiệu quả đầu tư Nhà nước bằng việc lựa chọn kỹ bởi năng lực và nguồn lực có hạn. Thực tế ở Việt Nam hiện nay dịch vụ công không tăng, cơ sở hạ tầng giảm, đầu tư sản xuất kinh doanh được mở rộng. Đầu tư công trong ngân sách Nhà nước giảm, vốn vay tăng lên. Thu ngân sách không đủ chi thường xuyên. Nợ công tăng lên.

Trong khi đó, doanh nghiệp Nhà nước chiếm tỷ trọng khá lớn trong nhiều ngành kinh tế, ở một số lĩnh vực độc quyền làm méo mó thị trường, dẫn tới thị trường thiếu cạnh tranh, thiếu sáng tạo, áp dụng khoa học công nghệ, hiệu quả sử dụng nguồn lực và năng suất lao động thấp.

Hiện nay, đầu tư Nhà nước, doanh nghiệp Nhà nước vẫn làm trong nhiều thứ mà không nên làm dẫn tới đầu tư phân tán, dàn trải. Bên cạnh đó, việc chưa có sự lựa chọn ưu tiên đối với đầu tư Nhà nước và doanh nghiệp Nhà nước, TS. Cung cho hay.

TS. Nguyễn Đình Cung cũng nêu lên một số kiến nghị, trong đó thay đổi trong đầu tư công là lựa chọn ưu tiên, tập trung vào dự án hiệu quả đúng vai trò của Nhà nước. Ngoài ra, đối với các doanh nghiệp Nhà nước chưa cổ phần hóa, cần chức năng quản lý nhà nước và quyền chủ sở hữu, lập cơ quan chuyên trách thực hiện quyền chủ sở hữu doanh nghiệp.

Theo_VOV