TS.Trần Đình Thiên: Học thế giới cần sàng lọc, không lấy cái xấu về
PGS. TS Trần Đình Thiên cho rằng, Việt Nam đi sau Trung Quốc đã đành, nhưng đừng “khuân” theo mặt trái của nước bạn.
Phát biểu tại Hội thảo “Vai trò của Nhà nước trong nền kinh tế thị trường: Những vấn đề cải cách thể chế giai đoạn 2016-2020″ diễn ra tại Hà Nội ngày 12/4, PGS. TS Trần Đình Thiên – Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam – tỏ ra lo ngại khi kinh tế Việt Nam học kinh nghiệm xấu từ thế giới rất nhanh trong khi học kinh nghiệm tốt khá chật vật.
Cần đẩy nhanh quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước. (Ảnh minh họa: Internet)
Đi sau nhưng không “đi theo”
“Ta đi sau Trung Quốc đã đành nhưng bi kịch ở chỗ, ta lại đi theo Trung Quốc, có nghĩa là học theo cả những kinh nghiệm xấu, những mặt trái của nước bạn,” ông Trần Đình Thiên nói. Do vây, theo ông, để cải cách thể chế một cách hiệu quả, Việt Nam cần phải sàng lọc những kinh nghiệm từ thế giới chứ không phải “khuân” về cả những mặt xấu và mặt trái.
TS. Thiên nhận định, để kinh tế thay đổi thì không thể chỉ “thay đổi lặt vặt” ở một số ngành, lĩnh vực mà phải có sự thay đổi về mặt thể chế và giải quyết được vấn đề hệ thống. Nếu làm chậm trễ tiến trình này thì mọi thay đổi nhỏ đều là lãng phí thời gian, chi phí cơ hội của nền kinh tế sẽ tăng lên.
PGS. TS Trần Đình Thiên – Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam
Vị tiến sĩ này bày tỏ quan ngại sự “giậm chân tạn chỗ” trong quá trình cải cách thể chế. “Vấn đề nghiêm trọng của chúng ta là những vấn đề của thể chế kinh tế được nêu ra cứ đúng mãi, bao nhiêu năm vẫn đúng, bao nhiêu năm vẫn được nhắc đi nhắc lại. Đó là bi kịch,” TS. Thiên nhấn mạnh.
Video đang HOT
Đồng quan điểm với TS. Thiên, TS. Nguyễn Đình Cung – Viện trưởng Viện Quản lý kinh tế trung ương (CIEM) nhận định, ở Việt Nam, sau 30 năm đổi mới, vai trò, chức năng của Nhà nước đã có những đổi mới cơ bản tuy chưa đáp ứng kỳ vọng. Phạm vi, mức độ tham gia của nhà nước vào các hoạt động kinh tế nói chung, vào đầu tư nói riêng đã có những điều chỉnh.
Đẩy mạnh tư nhân hóa
TS. Cung cho rằng, vai trò của Nhà nước trong đầu tư công thì rõ nhưng nguồn lực và năng lực Nhà nước có hạn nên phải lựa chọn kỹ càng trong đầu tư, không thể làm bừa. Chọn để có hiệu quả đạt mục tiêu với chi phí thấp nhất không phải muốn làm gì cũng được trong vai trò của mình.
TS. Nguyễn Đình Cung – Viện trưởng Viện Quản lý kinh tế trung ương (CIEM)
Ông Cung nhấn mạnh, không cứ phải doanh nghiệp Nhà nước mà doanh nghiệp tư nhân cũng có thể làm được tất cả. Vấn đề có tạo cơ hội cho họ làm không hay ngăn chặn. “Phải thay đổi lại tư duy, lựa chọn doanh nghiệp tư nhân để họ tham dự vào phát triển kinh tế một cách phù hợp”, TS. Cung chia sẻ.
Theo TS. Nguyễn Đình Cung, cần phải bán thật mạnh những doanh nghiệp Nhà nước không còn hiệu quả, tư nhân hóa hẳn những hoạt động kinh doanh Nhà nước không đáng nắm giữ như khách sạn, thương mại, nhà hàng, bán buôn bán lẻ, vận tải đường thủy…
Viện trưởng CIEM cho hay, xu hướng trên thế giới đang chuyển giao dần cho khu vực kinh tế tư nhân với hình thức PPP trong lĩnh vực đầu tư công. Hình thức này chiếm tỷ trọng cao góp phần khuyến khích sử dụng khu vực kinh tế tư nhân và thay đổi vai trò của Nhà nước. Hàn Quốc, Anh, Trung Quốc, có tiềm lực lớn nhưng khi làm họ lựa chọn cách tốt nhất hay nhất để có hiệu quả nhất chứ không làm tràn lan. Các nước có đánh giá giá trị và hiệu quả dự án trong với đánh giá bên trong, bên ngoài độc lập.
Nâng cao hiệu quả đầu tư Nhà nước bằng việc lựa chọn kỹ bởi năng lực và nguồn lực có hạn. Thực tế ở Việt Nam hiện nay dịch vụ công không tăng, cơ sở hạ tầng giảm, đầu tư sản xuất kinh doanh được mở rộng. Đầu tư công trong ngân sách Nhà nước giảm, vốn vay tăng lên. Thu ngân sách không đủ chi thường xuyên. Nợ công tăng lên.
Trong khi đó, doanh nghiệp Nhà nước chiếm tỷ trọng khá lớn trong nhiều ngành kinh tế, ở một số lĩnh vực độc quyền làm méo mó thị trường, dẫn tới thị trường thiếu cạnh tranh, thiếu sáng tạo, áp dụng khoa học công nghệ, hiệu quả sử dụng nguồn lực và năng suất lao động thấp.
Hiện nay, đầu tư Nhà nước, doanh nghiệp Nhà nước vẫn làm trong nhiều thứ mà không nên làm dẫn tới đầu tư phân tán, dàn trải. Bên cạnh đó, việc chưa có sự lựa chọn ưu tiên đối với đầu tư Nhà nước và doanh nghiệp Nhà nước, TS. Cung cho hay.
TS. Nguyễn Đình Cung cũng nêu lên một số kiến nghị, trong đó thay đổi trong đầu tư công là lựa chọn ưu tiên, tập trung vào dự án hiệu quả đúng vai trò của Nhà nước. Ngoài ra, đối với các doanh nghiệp Nhà nước chưa cổ phần hóa, cần chức năng quản lý nhà nước và quyền chủ sở hữu, lập cơ quan chuyên trách thực hiện quyền chủ sở hữu doanh nghiệp.
Theo_VOV
GS.TS Trần Đình Thiên:"Hội nhập, phải làm sao biến con kiến thành thỏ"
GS.TS. Trần Đình Thiên: "Trong hội nhập, quan trọng nhất là phải làm sao biến con kiến thành con thỏ, đừng cố gắng quá nhiều trong việc tăng tốc con kiến"
Nhìn lại kinh tế Việt Nam trong năm 2015, GS.TS. Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam nhận định, những tăng trưởng kinh tế nhìn thấy rất rõ. Đó là phục hồi tăng trưởng với một con số mà đầu năm không ai nghĩ đến. Tăng trưởng rất cao trong 10 năm lại đây, lạm phát ở thấp. Đặc biệt trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, đã đưa được nhiều vụ ra xét xử, làm được nhiều việc theo hướng cải cách. Có lẽ trong 3 lĩnh vực tái cơ cấu thì tái cơ cấu ngân hàng làm một cách bài bản nhất. Cùng với đó, trong hội nhập quốc tế, Việt Nam cũng đã đàm phán xong được nhiều Hiệp định quan trọng.
Phải "mổ xẻ" vì sao DN trong nước đông nhưng không mạnh
Tuy nhiên, GS.TS. Trần Đình Thiên cũng nhấn mạnh, nếu mổ xẻ thì cũng còn nhiều vấn đề đáng suy nghĩ. Tăng trưởng phần lớn do đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam còn khu vực trong nước đóng góp còn rất hạn chế, đặc biệt khu vực doanh nghiệp trong nước đóng góp chưa nhiều. Tuy thành lập nhiều doanh nghiệp nhưng số đóng cửa cũng rất nhiều.
GS.TS. Trần Đình Thiên
"Một xu hướng rất rõ là số doanh nghiệp nhỏ trong nước tăng lên rất nhanh. Hội nhập mà doanh nghiệp cứ bé "tí xíu" thì rất nguy hiểm. Cần phải đặt vấn đề tại sao doanh nghiệp trong nước cứ yếu đi? Khu vực doanh nghiệp Nhà nước thì kết quả cải thiện cũng không rõ ràng. Vay nợ tăng lên, khu vực doanh nghiệp tư nhân chưa mạnh lên. Cần mổ xẻ ra xem việc kinh tế tốt lên nhưng tốt lên ở khu vực nào, vì nếu tốt không đồng đều thì lại rất nguy hiểm. Nếu chỉ tốt ở mỗi phần nước ngoài đầu tư thì cũng không gọi là tốt"- GS.TS. Trần Đình Thiên phân tích.
Theo GS.TS. Trần Đình Thiên, khi hội nhập, mọi thứ sẽ được mở thông, sự phân biệt giữa trong nước và ngoài nước cũng ở mức độ vừa phải, nhưng nên phân biệt doanh nghiệp Việt Nam với doanh nghiệp nước ngoài. Doanh nghiệp nước ngoài vào Việt Nam thì tận dụng được cơ hội nhưng doanh nghiệp Việt Nam lại không tận dụng được, không lớn lên được. Phải phân biệt cho rõ việc này, nếu không sẽ có cách nhìn không đúng thực chất.
"Cũng cần đặt vấn đề là tại sao từ khi gia nhập WTO đến giờ, khu vực trong nước yếu đi hoặc không mạnh lên như mong đợi, doanh nghiệp trong nước cứ bé li ti, còn khu vực nước ngoài thì tốt lên? Đây là câu chuyện rất nghiêm túc, quan trọng"- GS.TS. Trần Đình Thiên nói.
Theo GS.TS. Trần Đình Thiên, cần phải có cơ chế chính sách để làm cho doanh nghiệp trong nước mạnh lên. Hiện nay có nhiều vấn đề quan trọng phải giải quyết, nhưng cũng cần phải coi việc doanh nghiệp trong nước không mạnh lên được là vấn đề sống còn, không được sao nhãng. Đây là một trong những điểm mấu chốt trong phát triển.
GS.TS. Trần Đình Thiên cho rằng, doanh nghiệp của Việt Nam yếu có một lý do rất quan trọng là ta thiếu trụ cột. Trụ cột này phải làm thành chuỗi mới nối được các doanh nghiệp khác vào, hoặc đội hình doanh nghiệp Việt Nam bám theo những trụ đó để đi lên. Ta chưa làm được việc này. "Một cấu trúc doanh nghiệp tuy đông nhưng lại bé li ti, không có trụ cột thì đây là một trong những nguyên nhân cơ bản làm doanh nghiệp Việt Nam yếu đi. Vì thế, tới đây không chỉ cải thiện môi trường kinh doanh mà còn phải tạo ra các trụ cột. Nếu chỉ dựa vào nước ngoài thì doanh nghiệp Việt Nam không lớn được. Một nguyên nhân nữa là chúng ta thiếu chiến lược phát triển công nghiệp hỗ trợ, hiện giờ chủ yếu vẫn là nhập khẩu. Đã nhập khẩu thì chỉ có lắp ráp, gia công"- GS.TS. Trần Đình Thiên phân tích.
Tận dụng cơ hội hội nhập để đẳng cấp doanh nghiệp vượt hẳn lên
Nhận định về bức tranh kinh tế 2016, GS.TS. Trần Đình Thiên cho rằng, năm 2016 cũng không khác 2015, có thể vẫn tăng trưởng giữ được bởi đầu tư nước ngoài sẽ tăng, đà cải thiện trong nước cũng tốt. "Nhưng quan trọng là ở điểm khác. Khi chúng ta hội nhập là một giai đoạn khác hẳn về chất thì đòi hỏi cach tiếp cận thay đổi hẳn, chứ còn nếu vẫn giữ như từ trước đến nay, thì chưa giải quyết vấn đề gì cơ bản".
Theo GS.TS. Trần Đình Thiên, nêu tập trung vào việc tái cơ cấu để thay đổi căn bản, bởi vì hội nhập là đòi hỏi thay đổi căn bản. Hội nhập khác với mở cửa. Mở cửa là ta chủ động về chính sách, hội nhập là ta chơi chung sân, không có riêng nữa và không có cửa để đóng, mở. Điều kiện để hội nhập đỏi hỏi những cam kết rất mạnh, đẳng cấp rất cao, nếu vẫn "chơi" theo kiểu cũ sẽ thua. Cho nên 2016, phải làm sao phải là năm khởi đầu cho một cuộc chơi phải khác về chất.
"Ở đây có 2 vấn đề, cấu trúc doanh nghiệp phải thay đổi và chương trình khởi nghiệp phải căn bản. Khởi nghiệp doanh nghiệp phải mới hoàn toàn, chứ không thể khởi nghiệp theo kiểu kiếm sống. Doanh nghiệp sinh ra là để làm giàu, cạnh tranh thắng lợi chứ không phải để kiếm sống. Tư duy doanh nghiệp phải khác hẳn. Nhà nước phải làm sao để giúp doanh nghiệp khởi nghiệp khác đi, chứ còn khởi nghiệp như vừa qua thì doanh nghiệp khó lớn lên"- GS.TS. Trần Đình Thiên nói.
GS.TS. Trần Đình Thiên cũng nhấn mạnh việc phải tận dụng cơ hội. Có rất nhiều cơ hội, ví dụ như vào cộng đồng Kinh tế ASEAN, họ hỗ trợ rất tích cực cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở các nước chậm phát triển hơn. Phải tranh thủ tận dụng để vượt lên chứ không thể tranh thủ tận dụng để được "hà hơi, thổi ngạt" thì không giải quyết được vấn đề. Phải tận dụng để đẳng cấp doanh nghiệp vượt hẳn lên, phải mới hoàn toàn. Học kiểu sáng tạo, cạnh tranh, bám vào chuỗi, tiến vượt lên chứ kiểu mạnh ai ấy làm thì muôn đời không phát triển được. Quan trọng là thay đổi chất lượng bên trong thì sẽ thay đổi căn bản.
"Trong hội nhập, quan trọng nhất là phải làm sao biến con kiến thành con thỏ, nghĩa là phải thay đổi cấu trúc của con kiến, đừng cố gắng quá nhiều trong việc tăng tốc con kiến. Singapore ngày xưa cũng là con kiến nhưng dần dần họ thành con thỏ vì họ đã thay đổi cấu trúc của họ"- GS.TS. Trần Đình Thiên nhấn mạnh.
Theo VOV
Mở rộng đối tượng thuê nhà, đất phục vụ đối ngoại Thủ tướng Chính phủ đã có ý kiến chỉ đạo gỡ vướng việc quản lý, sử dụng nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước phục vụ hoạt động đối ngoại của Nhà Nước. Theo thông tin vừa được Văn phòng Chính phủ cho biết chiều 17/3. Theo đó, nhằm phù hợp chính sách về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước hiện...