Truyền thống đón năm mới ở Nhật Bản

Hàn Ly06:19 11/02/2021

Năm mới sắp đến gần, những du khách đến Nhật Bản có thể khám phá rất nhiều phong tục và truyền thống của năm mới mang lại cho bạn những trải nghiệm thú vị.

Đêm giao thừa – Omisoka

Omisoka là lễ giao thừa tại Nhật Bản. Để bắt đầu một năm mới với tâm thế sảng khoái, các gia đình và trẻ em cùng nhau dọn dẹp toàn bộ ngôi nhà và dùng những ngày cuối cùng của năm cũ để chuẩn bị cho bữa ăn đặc biệt osechi ryori, trang trí và nghi lễ đặc biệt cho ngày đầu năm mới.

Joya no Kane

Vào khoảng nửa đêm của đêm giao thừa, bạn có thể nghe thấy tiếng chuông vang lên trên bầu trời yên tĩnh trong khoảng 1 – 2 giờ. Nghi lễ này được gọi là Joya no Kane, và nó là một trong những nghi lễ quan trọng nhất trong năm của các ngôi chùa Phật giáo trên khắp Nhật Bản. Bất kể sống ở đâu trên đất nước mặt trời mọc, bạn cũng có thể nghe thấy tiếng chuông từ những ngôi chùa ở nhiều khu vực lân cận.

Nhưng bạn có biết tại sao người Nhật lại đánh chuông đúng 108 lần không? Trong Phật giáo, người ta tin rằng con người bị cản trở bởi 108 loại ham muốn và cảm xúc trần thế gọi là Bonnou, biểu hiện bằng sự tức giận, bảo thủ và ghen tị. Mỗi cú đánh của chuông sẽ loại bỏ một Bonnou gây rắc rối.

Trong tiếng Nhật, Jo có nghĩa là “vứt bỏ cái cũ và chuyển sang cái mới” và Ya có nghĩa là “đêm”. Vì vậy, đó là đêm hoàn hảo để bỏ lại con người cũ và bắt đầu năm mới với những quyết tâm mới và một cái đầu tỉnh táo.

Toshikoshi-soba

Truyền thống ăn mì soba vào đêm giao thừa được cho là đã trở nên phổ biến từ thời Edo (1603-1868) ở Nhật Bản. Khi làm soba, bột sẽ được kéo dài và cắt thành sợi dài và mỏng, được cho là tượng trưng cho một cuộc sống lâu dài và khỏe mạnh. Điều thú vị là soba được cắt dễ dàng hơn so với các loại mì khác, nó cũng tượng trưng cho mong muốn cắt bỏ mọi điều xui xẻo của năm cũ để bắt đầu một năm mới tươi đẹp của người Nhật.

Kadomatsu

Bạn có thể đã nhìn thấy những cây thông, tre và mận trang trí trước cửa nhà và văn phòng của người Nhật trong những ngày cuối năm cũ và đầu năm mới. Nó được gọi là kadomatsu, và trong khoảng thời gian từ ngay sau Giáng sinh cho đến ngày 7 tháng Giêng, người ta tin rằng, nó sẽ mang đến chỗ ở tạm thời cho thần Toshigami-sama để đảm bảo một vụ mùa bội thu và những lời chúc phúc từ tổ tiên đối với con cháu trong gia đình. Cây thông, cây trúc và cây mận đều tượng trưng cho sự trường thọ, thịnh vượng và bền chặt.

Kagami-mochi

Kagami-mochi, thường được dịch là bánh gạo gương, là một loại bánh gạo được dùng làm đồ trang trí. Gương ở Nhật Bản thường được sử dụng cho các nghi lễ quan trọng của Thần đạo. Vì những chiếc gương được cho là nơi các vị thần trú ngụ, những chiếc bánh mochi này có hình dạng giống như một chiếc gương tròn cổ xưa để cùng các vị thần chúc mừng năm mới.

Bên trên bánh gạo là một loại cam gọi là daidai, có nghĩa là “qua nhiều thế hệ”, thể hiện ước nguyện về sự thịnh vượng của con cháu qua nhiều thế hệ. Shimekazari hay vòng hoa năm mới được làm bằng dây, cành cây và dải giấy cũng là một hình ảnh phổ biến ở lối vào nhà và văn phòng.

Ngày đầu năm mới – Ganjitsu

Ganjitsu là một ngày khá bận rộn đối với các gia đình Nhật Bản. Sau khi ăn sáng bằng osechi ryori với tất cả người thân, họ sẽ đi thăm đền chùa và mua sắm các món hàng đặc biệt cho năm mới.

Osechi ryori

Osechi ryori bao gồm các món ăn truyền thống của Nhật Bản được ăn vào đầu năm mới. Chúng được bày biện trong một hộp bento 3 hoặc 4 lớp đẹp mắt đặt ở giữa bàn để cả gia đình hoặc bạn bè cùng ăn. Osechi có từ thời Heian (794-1185), và kể từ đó, mỗi món ăn trong osechi đều đại diện cho một điều ước cụ thể cho năm mới. Ví dụ, renkon (củ sen) tượng trưng cho hy vọng về một tương lai tốt đẹp và hạnh phúc mà không có chướng ngại vật phía trước, bởi vì bạn có thể nhìn thấy phía bên kia (tương lai) thông qua các lỗ (của củ sen) mà không có chướng ngại vật.

Iwai-bashi

Khi ăn osechi ryori, người Nhật dùng một loại đũa đặc biệt gọi là iwai-bashi. Thông thường, đũa sẽ mỏng dần về đầu mà bạn dùng để gắp thức ăn, trong khi với iwai-bashi, cả hai đầu đều nhọn. Điều này là do một bên sẽ được sử dụng bởi chính người ăn, và bên kia được cho là sử dụng bởi một vị thần.

Video đang HOT

Osechi ryori là thứ được dâng lên vị thần đầu tiên, sau đó thần cho phép người ăn dùng nó để được ban phước với một năm đầy thành quả sắp tới. Vì vậy, theo quan niệm của người Nhật Bản, việc dùng cả hai bên đũa để lấy một ít thức ăn từ đĩa dùng chung sẽ bị coi là thiếu tôn trọng đối với thần linh.

Otoso

Otoso đôi khi được dịch là chúc mừng năm mới, nhưng thực chất nó mang một ý nghĩa khác. Chữ cuối cùng “”311;” được cho là tên của một con quỷ thường quấy rối dân làng, và chữ ở giữa có nghĩa là “hạ sát” hoặc “tàn sát”. Vì vậy, mục đích của việc uống otoso là để xua đuổi tà ma xung quanh và mong muốn một cuộc sống lâu dài không bệnh tật.

Khi uống otoso, các gia đình dùng chung 3 chiếc cốc đặc biệt. Thứ tự uống rượu thường bắt đầu từ người trẻ nhất và kết thúc với người lớn tuổi nhất, mục đích là để người lớn tuổi hấp thụ một số sinh khí từ những người trẻ tuổi.

Otoshidama (Lì xì)

Otoshidama là điều mà tất cả trẻ em đều mong đợi. Trẻ em nhận được bao lì xì với một số tiền mặt từ cha mẹ, ông bà và họ hàng thân thiết của chúng, thường từ 5-6 người. Số tiền trung bình trong mỗi bao lì xì là 5.000 yên, tăng dần khi trẻ em lớn lên.

Truyền thống bắt nguồn từ việc dâng bánh gạo gọi là kagami mochi cho Toshigami-sama, một vị thần năm nới. Những chiếc bánh gạo đó được cha mẹ tặng cho trẻ em, sau đó chúng được thay thế bằng đồ chơi và hiện nay là một món tiền.

Hatsumode

Hatsumode là chuyến thăm đầu tiên của người Nhật Bản đến một ngôi đền trong những ngày đầu tiên của tháng Giêng, nơi cả gia đình cùng nhau cầu nguyện cho một năm may mắn. Một số ngôi đền tổ chức lễ hội với các gian hàng bán đồ ăn, omikuji (dải giấy vẽ hình bói toán) và bùa may mắn để cầu mong sự an toàn, thịnh vượng cho con cháu, kết quả thi tốt, tình yêu và sự giàu có.

Khi cầu nguyện, đầu tiên, người ta ném một số đồng xu vào chiếc hộp trước bàn thờ, rung chuông bằng dây thòng xuống từ nó, cúi đầu 2 lần, vỗ tay 2 lần trước ngực và cuối cùng, cúi đầu thêm một lần nữa.

Nengajo

Nengajo là một loại bưu thiếp đặc biệt mà người Nhật gửi cho bạn bè, người quen của họ như một hình thức chúc mừng cuối năm. Phong tục này khá giống với truyền thống gửi thiệp Giáng sinh ở các nước phương Tây. Chúng thường được gửi từ cuối nằm và được giao vào ngày 1/1 nhờ dịch vụ bưu điện.

Không chỉ dùng để gửi lời chúc, tất cả các bưu thiếp nengajo đều có ghi số xổ số và khi được gửi đi, người sở hữu số trúng thưởng sẽ có thể nhận được nhiều giải thưởng khác nhau, bao gồm một số mặt hàng đắt tiền như vé du lịch hay thiết bị điện tử.

Fukubukuro

Fukubukuro có nghĩa là một chiếc túi may mắn, là một truyền thống của Nhật Bản, nơi các cửa hàng lấp đầy túi với những hàng hóa còn sót lại ngẫu nhiên từ năm trước và bán chúng với giá rất rẻ. Truyền thống này được cho là bắt nguồn từ một câu tục ngữ của Nhật Bản là “Thức ăn thừa sẽ có lộc”.

Một số cửa hàng nổi tiếng có một hàng dài người xếp hàng trước khi họ mở cửa vào ngày đầu năm mới. Các mặt hàng thường được bán với mức giá chỉ bằng 50% giá ban đầu.

Du lịch giúp hồi sinh thị trấn cổ bị lãng quên

Được sống như một vị lãnh chúa thời trung cổ trong Lâu đài Ozu, tỉnh Ehime, Nhật Bản sẽ là một trải nghiệm khó quên với bất cứ du khách nào. Việc biến lâu đài cổ hơn 400 năm thành một khách sạn là một kỳ tích đáng kể. Nhưng thực chất, công việc này là một sứ mệnh hồi sinh một thị trấn nông thôn đang bị lãng quên.

Lâu đài Ozu ở thị trấn Ozu, tỉnh Ehime là lâu đài đầu tiên và duy nhất ở Nhật Bản cho phép du khách nghỉ qua đêm.

Được hình thành từ năm 1617, đây cũng là một trong số ít các lâu đài bằng gỗ còn sót lại ở Nhật Bản.

Vốn mệnh danh là "tiểu Kyoto" của Iyo (tên cổ của tỉnh Ehime), thị trấn Ozu được biết đến với dòng sông Hiji đẹp như tranh vẽ, kiến trúc lịch sử và Lâu đài Ozu cao bốn tầng trang nhã.

Du khách có thể đến Ozu (Ga Iyo-Ozu) từ Matsuyama bằng xe buýt (khoảng một giờ lái xe) hoặc bằng nhiều chuyến tàu JR mất từ 40 phút đến 2 giờ. (Ảnh: CNN)

Từng là trung tâm chính trị trong thời đại Edo (1603-1868), thị trấn Ozu phát triển mạnh mẽ trong thời kỳ Minh Trị (1868-1912) và Taisho (1912-1926) nhờ việc sản xuất và buôn bán mặt hàng sáp và lụa.

Nhưng vận may của Ozu, giống như nhiều thị trấn nông thôn khác ở Nhật Bản, đã suy giảm nghiêm trọng trong những thập kỷ gần đây.

Dòng sông Hiji đẹp như tranh vẽ (Ảnh: CNN)

Kể từ những năm 1950, thị trấn đã chứng kiến sự sụt giảm dân số đáng kể, từ 79.000 cư dân năm 1955 xuống còn khoảng 42.000 người vào năm 2020.

Ông Diego Cosa Fernandez, Giám đốc bộ phận Nghiên cứu Kiến trúc và Văn hóa của Kita Management, thuộc Sở Du lịch và Quy hoạch thành phố, nói rằng, việc sụt giảm dân số đã dẫn tới việc đóng cửa các doanh nghiệp và bỏ lại các căn nhà, nhiều người trẻ rời bỏ thị trấn để tìm triển vọng tốt hơn.

Trong hoàn cảnh khó khăn này, nhiều chủ nhà đã quyết định phá bỏ ngôi nhà cũ của họ do nhận thấy không có giá trị kinh tế.

Thị trấn Ozu được hồi sinh (Ảnh: CNN)

Chia sẻ với CNN, ông Fernandez nói rằng, trong hầu hết các trường hợp, những ngôi nhà cũ trở thành bãi đất trống hoặc được sử dụng làm bãi đậu xe. "Người dân địa phương có cảm giác rằng xu hướng này không nên diễn ra nữa. Phải làm gì đó."

Phục dựng lâu đài cổ

Kita Management đã trở thành một phần của giải pháp.

Tổ chức này đang nỗ lực bảo tồn những ngôi nhà cổ "đang bị biến mất ở mức báo động". Nhóm hoạt động của Kita Management sẽ tái tạo những ngôi nhà cổ một cách bền vững và tôn trọng cộng đồng.

Luật Bảo vệ Tài sản Văn hóa của Nhật Bản có những quy định hạn chế nghiêm ngặt đối với việc thay đổi các công trình di sản hữu hình, bao gồm nhiều lâu đài của đất nước.

Sau khi phá dỡ cấu trúc ban đầu của Lâu đài Ozu vào năm 1888, thị trấn quyết định xây dựng lại biểu tượng của họ vào những năm 1990 từ đống đổ nát, với việc sử dụng gỗ thay vì bê tông.

Phòng ngủ đậm chất trải nghiệm thời trung cổ (Ảnh: CNN)

Ông Fernandez nói: "Việc xây dựng bằng gỗ đắt gấp nhiều lần và luật xây dựng thời hậu chiến không cho phép các công trình bằng gỗ cao hơn 13m. Nhưng Lâu đài Ozu cao 19m".

Sau nhiều năm vận động các bộ ngành nhà nước, Lâu đài Ozu cuối cùng đã nhận được sự đồng ý để xây dựng lại bằng gỗ và việc tái thiết đã hoàn thành vào năm 2004.

Lâu đài Ozu đã mở cửa đón khách nghỉ dưỡng vào tháng 7. Du khách có cơ hội thưởng ngoạn tòa lâu đài một cách riêng tư kể từ 17 giờ 30 phút hàng ngày. Trước giờ này, lâu đài đón tất cả khách công cộng thăm quan.

Trong năm đầu tiên, chỉ có 30 khách sẽ được phép lưu trú, với mỗi đợt có tối đa sáu khách.

Mức phí ở Lâu đài Ozu là một triệu yên (hoặc 9.469 USD) một đêm cho hai khách và 100.000 yên (hoặc 946 USD) cho mỗi khách thêm.

Vì lâu đài không có cửa hàng, nhà vệ sinh hay máy lạnh, một phòng tắm sang trọng và một sảnh đón khách riêng đã được xây dựng ở một góc khuất của khu phức hợp dành cho khách lưu trú.

Trải nghiệm không gian trung cổ

Khi đến nơi, du khách có thể chọn mặc kimono truyền thống hoặc trang phục chiến binh thời trung cổ, được chào đón bằng không gian dân gian của âm thanh của kèn vỏ sò, cờ phướn...

Du khách có thể mặc trang phục chiến binh (Ảnh: CNN)

Sau đó, du khách sẽ được xem kagura địa phương. Múa karuga là biểu diễn múa truyền thống được công nhận là tài sản văn hóa dân gian phi vật thể quan trọng của Nhật Bản.

Đến bữa tối, du khách sẽ được phục vụ tại một trong bốn tháp pháo trong khuôn viên lâu đài, sau đó là buổi ngắm trăng, uống rượu sake và ngâm thơ.

Những món ăn truyền thống được phục vụ trong khách sạn Lâu đài Ozu (Ảnh: CNN)

Các tháp pháo này vẫn được giữa nguyên bản, tồn tại trong bốn thế kỷ qua.

Sau khi nghỉ đêm tại khu phức hợp, du khách dùng bữa sáng tại Garyu Sanso, một biệt thự lịch sử bên vách đá có quán trà nhìn ra sông Hiji.

Hồi sinh thị trấn cổ

Nhưng khách sạn Lâu đài Ozu không phải là lựa chọn chỗ ở mới duy nhất trong thị trấn Ozu. Toàn bộ dự án Thị trấn khách sạn lâu đài Ozu Nipponia bao gồm nhiều địa điểm chung quanh thị trấn Ozu.

Thị trấn Ozu về đêm (Ảnh: CNN)

Có thêm 11 phòng khách sạn nằm rải rác trong ba ngôi nhà đã được trùng tu khắp thị trấn.

Lấy cảm hứng từ tên của ba vị lãnh chúa Ozu cổ đại, những ngôi nhà có tên gọi lần lượt là SADA, OKI và TSUNE, đều mang một câu chuyện ngược về quá khứ thú vị.

SADA vốn từng là sở hữu của một bác sĩ vào đầu thế kỷ 20 và có thể đã được sử dụng như một phòng khám. Hiện SADA đóng vai trò là quầy lễ tân của khu phức hợp khách sạn và có nhà hàng mở cửa cho cả du khách của khách sạn và công chúng.

TSUNE đã từng là một nhà hàng 400 năm tuổi và bị bỏ hoang vào đầu những năm 1980. TSUNE hiện có hai phòng nghỉ, một phòng tiệc và sự kiện.

Trong khi đó, OKI được đánh giá là viên ngọc quý trong số những ngôi nhà cổ.

OKI từng thuộc về ông Murakami, một nhà công nghiệp rất giàu có, người đã thành công trong công nghiệp sản xuất sáp Nhật Bản. OKI là dinh thự chính nên chủ nhà đã dành nhiều công sức để thể hiện vị thế của mình qua việc xây dựng công trình này. Đây cũng là một trong những dinh thự lâu đời nhất vẫn còn tồn tại ở Ozu.

Kỳ nghỉ tại một trong những ngôi nhà của thị trấn lâu đài Ozu có giá khởi điểm từ 17.000 yên (160 USD) mỗi đêm.

Trong khi giai đoạn đầu chỉ tập trung vào các phòng khách sạn, các hạng mục bổ sung sẽ được xây dựng trong giai đoạn hai, bao gồm cả một nhà máy bia nhỏ.

Ông Fernandez cho hay, mục tiêu của KITA Managament là trùng tu những ngôi nhà cổ đã xuống cấp và sử dụng lại hợp lý những căn nhà này trong 15 năm. Sau 15 năm, KITA sẽ trả những căn nhà này cho chủ sở hữu ban đầu. Mục tiêu cao nhất của chương trình KITA Managament là tạo ra một thành phố trung tâm tiện nghi đáng sống hơn để thu hút các gia đình trẻ tới sinh sống và làm việc.

Yufuin, ngôi làng cổ tích ở Nhật Bản Tiếng 'kawaii' (dễ thương) vang lên khắp mọi ngóc ngách Yufuin, một thị trấn nhỏ xinh được ví von là ngôi làng cổ tích của vùng Oita (Nhật Bản). Thị trấn kawaii Yufuin là thị trấn nhỏ thuộc địa phận thành phố Yufu, tỉnh Oita, Nhật Bản. Yufuin nằm lọt thỏm trong một thung lũng xanh, ở độ cao 400 m so với...