Truy Cục trưởng Hải quan về “chi phí ngầm” khi thông quan

Tại buổi làm việc với TP Hải Phòng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng đã yêu cầu ông Nguyễn Tiến Lộc – Cục trưởng Cục Hải Quan TP Hải Phòng – làm rõ thông tin “chi phí ngầm” từ 50.000 đồng đến 100.000 đồng cho một bộ tờ khai thông quan container.

Ngày 19/9, tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ do ông Mai Tiến Dũng – Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ dẫn đầu đã kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ giao tại UBND TP Hải Phòng. Phát biểu tại đây, ông Nguyễn Tiến Lộc – Cục trưởng cục Hải quan TP Hải Phòng tập trung làm rõ những vấn đề liên quan đến cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực mình quản lý.

Theo ông Nguyễn Tiến Lộc trước đây doanh nghiệp đăng ký kiểm tra chuyên ngành (thông thường tại Hà Nội), sau đó chuyển xuống TP Hải Phòng để làm thủ tục đăng ký tờ khai, thời gian trung bình khoảng 2 ngày.

Hiện nay, doanh nghiệp có thể đăng ký kiểm tra chuyên ngành trực tiếp tại địa điểm làm thủ tục tập trung tại Hải Phòng, thời gian trung bình khoảng 2 giờ.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng kiểm tra tại một đơn vị ở TP Hải Phòng

Tuy nhiên, theo ông Lộc, nhiều thủ tục kiểm tra chuyên ngành còn chồng chéo. Nhiều mặt hàng nhập khẩu phải đồng thời chịu nhiều hình thức quản lý, kiểm tra chuyên ngành do một Bộ hoặc nhiều Bộ quy định. Đơn cử như mặt hàng sữa chua, pho mát vừa phải kiểm dịch động vật theo quy định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, lại vừa phải kiểm tra an toàn thực phẩm theo quy định của Bộ Công Thương.

Tại buổi làm việc, ông Lộc cũng làm rõ những thông tin dư luận phản ánh về “chi phí không chính thức” khi làm thủ tục thông quan tại hải quan TP Hải Phòng.

“Về vấn đề chi phí không chính thức, thời gian qua dư luận cũng phản ánh liên quan đến Hải quan Hải Phòng. Chúng tôi đã xem lại tất cả các camera giám sát, thấy rằng không có căn cứ để xác định sự việc”, ông Lộc nói.

Tuy vậy, ông Lộc cũng thừa nhận công tác quản lý, đặc biệt là quản lý công vụ, quản lý hành vi của công chức còn có nhiều vấn đề. Qua đó, Hải quan TP Hải Phòng đã có nhiều giải pháp, đặc biệt là gắn camera để giám sát hành vi công vụ công chức. Hải quan Hải Phòng cũng thu thập thông tin phản biện từ các doanh nghiệp. Để từ đó ngành hải quan Hải Phòng sẽ tập trung giảm thiểu tối đa hành vi nhũng nhiễu của công chức.

Chưa hài lòng với phần trả lời của Cục trưởng Cục Hải quan TP Hải Phòng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng yêu cầu làm rõ thông tin phản ánh “chi phí ngầm” từ 50.000 đồng đến 100.000 đồng cho một bộ tờ khai làm thủ tục cho container qua cảng.

“Đề nghị anh Lộc trả lời ngay là có hay không. Nếu có thì phải hủy bỏ ngay”, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nói.

Hàng ngàn container tại Cảng Đình Vũ – Hải Phòng

Trả lời câu hỏi trên, ông Nguyễn Tiến Lộc khẳng định không có bất kỳ một chủ trương, quy định nào như vậy. Để đề phòng những “chi phí không chính thức”, trong quy chế phối hợp với doanh nghiệp, Hải quan TP Hải Phòng cũng nêu rõ những hành vi nhũng nhiễu đều và chi phí thu ngoài đều phải quy trách nhiệm những cán bộ có liên quan.

Nêu quan điểm về vấn đề trên, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương Nguyễn Đình Cung cho rằng, doanh nghiệp vẫn có thể phải trả những “chi phí không chính thức”. Do vậy, theo ông Cung, Cục trưởng Cục Hải quan TP Hải Phòng nên tiếp thu ý kiến để chỉ đạo làm rõ chứ không nên phản ứng ngay là không có.

“Phản ứng ngay như vậy khiến chúng tôi thấy không thỏa mãn. Dư luận phản ánh như vậy là có căn cứ, mà họ nêu ra chỉ mang tính xây dựng. Theo tôi anh Lộc cứ về kiểm tra đi đã”, ông Nguyễn Đình Cung nói.

Trước đề nghị của Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, ông Nguyễn Tiến Lộc một lần nữa vẫn khẳng định ngay là không có quy định ngầm. Ông Lộc nói Hải quan Hải Phòng cũng đã đưa ra nhiều biện pháp kiểm tra, làm rõ thông tin dư luận phản ánh.

“Có thủ tục là có ‘đánh chén’”

Phát biểu tại buổi làm việc, Viện trưởng Viện kinh tế Việt Nam Trần Đình Thiên cho rằng, dư địa tăng trưởng quan trọng nhất của Việt Nam hiện nay không phải tiền mà chính là thể chế nhưng chính cơ chế đang trói buộc.

“Quá nhiều thủ tục, thủ tục gắn với lợi ích, có thủ tục là có làm khó, là có đánh chén”, ông Thiên nói.

Viện trưởng Kinh tế Việt Nam cho rằng, bây giờ công nghệ thông tin khác rồi, việc công khai cũng khác đi. Ông Thiên kiến nghị các cơ quan chức năng cần có cái nhìn tổng thể về hệ thống thể chế dựa trên nền tảng công nghệ, cơ chế nguyên tắc mới.

Theo Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam Trần Đình Thiên, hiện một số bộ ngành duy trì cơ chế xin cho, kéo thủ tục về phía mình, đẩy rủi ro xã hội.

“Nói là kiểm tra chặc chẽ nhưng không kiểm tra gì cả cuối cùng đẩy rủi ro cho xã hội”, ông Thiên chỉ rõ.

Để cải thiện vấn đề trên, Viện trưởng Kinh tế lưu ý 2 vấn đề: Một là phải sử dụng cách tiếp cận về quy chuẩn, tiêu chuẩn, phải để doanh nghiệp làm công khai chịu trách nhiệm, nhà nước giám sát; Hai là thông tin chuyên ngành phải kết nối với nhau.

“Đây đúng là câu chuyện cần đánh giá lại. Làm ăn không đàng hoàng thì khó công khai nhưng xã hội ngầm hiểu chuyện đấy đang rất phổ biến”, ông Thiên phân tích thêm.

Theo Dân Trí