Truy bắt kẻ trốn trại sau 31 năm

Sau 31 năm lẩn trốn, từ một thanh niên thư sinh, Bùi Nam Hồng (sinh năm 1969, trú tại khu tập thể nhà máy Vạn Điểm, huyện Phú Xuyên, Hà Nội) trở thành người đàn ông chai sạn, lỳ lợm.

Hắn không thể ngờ, chừng ấy năm, lực lượng Công an tỉnh Hòa Bình vẫn bí mật xác minh, truy tìm hắn. Cuộc truy bắt đối tượng truy nã đặc biệt nguy hiểm là hành trình dài với những cung bậc cảm xúc lẫn lộn của các trinh sát Trại tạm giam Công an tỉnh Hòa Bình.

Án mạng chỉ vì câu nói đùa

Bùi Nam Hồng sinh ra và lớn lên ở Vạn Điểm, Phú Xuyên (Hà Nội) trong gia đình có 4 anh em. Bố là cán bộ, mẹ là công nhân Nhà máy đường Vạn Điểm nên Hồng được chăm sóc, giáo dục từ nhỏ. Sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông, Bùi Nam Hồng trúng tuyển vào Trường Công nhân cơ điện II huyện Phú Xuyên, tiếp tục nuôi dưỡng ước mơ tiếp nối truyền thống gia đình. Tuy nhiên, quá trình học tập tại trường, do thiếu tu dưỡng, rèn luyện, thường xuyên giao du với đám bạn xấu nên Bùi Nam Hồng trở nên bất cần, sống buông thả, hay gây gổ với mọi người. Tháng 12/1988, do mâu thuẫn trong sinh hoạt, Bùi Nam Hồng đánh nhau với bạn cùng trường gây thương tích, ảnh hưởng đến an ninh, trật tự và bị nhà trường kỷ luật cảnh cáo để răn đe. Không lấy đó làm bài học, Bùi Nam Hồng vẫn chứng nào tật nấy, chỉ vì xích mích với đám bạn, hắn đã gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

Trinh sát Công an tỉnh Hòa Bình trong một lần bắt đối tượng truy nã.

Vụ việc xảy ra vào khoảng 20 giờ ngày 11/1/1989. Sau khi ngồi uống rượu cùng một số người bạn, Bùi Nam Hồng trở về nhà tại khu tập thể Nhà máy đường Vạn Điểm thì gặp một tốp thanh niên đang ngồi chơi gần đó. Lúc này, một thanh niên đã buông lời bông đùa khiến Bùi Nam Hồng bực tức, song hắn không nói gì mà đi thẳng về nhà. Tưởng rằng sự việc dừng lại ở đó thì 5 phút sau Bùi Nam Hồng quay trở lại với vẻ mặt thách thức. Hắn cho rằng đám bạn đã xúc phạm hắn. Mâu thuẫn trở nên căng thẳng hơn khi hai bên không kiềm chế được. Bùi Nam Hồng đã lao vào đánh anh Nguyễn Huy Hoàng khiến anh này bỏ chạy. Thấy vậy, Bùi Nam Hồng tuổi theo khiến anh Hoàng bị ngã xuống đất. Mặc dù được mọi người can ngăn, song Bùi Nam Hồng vẫn đạp chân lên người anh Hoàng. Thấy anh bị thương nặng, người dân đưa tới Bệnh viên huyện Phú Xuyên cấp cứu, song do vết thương quá nặng, anh Nguyễn Huy Hoàng tử vong ngay đó. Sáng 12/1/1989, Bùi Nam Hồng bị Công an huyện Phú Xuyên bắt giữ. Tòa án nhân dân tỉnh Hà Sơn Bình đã tuyên phạt Bùi Nam Hồng mức án 13 năm tù giam về tội giết người. Bùi Nam Hồng chấp hành án tại Trại tạm giam Công an tỉnh Hà Sơn Bình.

Bùi Nam Hồng bị bắt về tội giết người là một cú sốc lớn đối với gia đình hắn. Từ một thanh niên hiền lành, chất phác, được cha mẹ kỳ vọng trở thành công dân có ích cho xã hội, Hồng đã phải trả giá vì tính cách côn đồ, hung hãn của mình. Tưởng rằng, sau sự việc trên hắn sẽ tỉnh ngộ để tập trung cải tạo, sớm hòa nhập với cộng đồng. Tuy nhiên, trong quá trình thụ lý án tại Trại tạm giam Công an tỉnh Hà Sơn Bình (nay là Trại tạm giam Công an tỉnh Hòa Bình), hắn nung nấu ý định “vượt ngục”. Hắn nhiều lần tìm cách bỏ trốn song đều bị cán bộ quản giáo phát hiện, ngăn chặn. Đến đầu năm 1992, trong một lần lao động cải tạo ngoài công trường, Bùi Nam Hồng lợi dụng sơ hở của cán bộ quản giáo đã bỏ trốn. Ngày 3/3/1992, Cơ quan điều tra Công an tỉnh Hòa Bình đã ra lệnh truy nã toàn quốc đối với Bùi Nam Hồng về tội trốn khỏi nơi giam giữ. Kể từ đó, các tổ công tác Công an tỉnh đã nhiều lần tổ chức xác minh, truy bắt đối tượng song không có kết quả. Tung tích đối tượng trở nên bí ẩn hơn bởi thông tin về hắn rất ít ỏi, không có ảnh nhận dạng. Việc truy bắt đối tượng tưởng chừng rơi vào ngõ cụt.

Công an huyện Mai Châu nắm thông tin về đối tượng truy nã trên địa bàn.

Manh mối từ tấm phiếu bạc màu

Lật giở từng trang hồ sơ truy nã Bùi Nam Hồng, thiếu tá Hoàng Tiến Nhật – Phó Đội trưởng Đội Cảnh sát bảo vệ Trại tạm giam Công an tỉnh Hòa Bình cho biết: Bùi Nam Hồng là đối tượng tinh vi, xảo quyệt, hắn liên tục thay đổi địa điểm, thay đổi tên họ để tránh sự phát hiện của Cơ quan công an. Sau khi nghiên cứu hồ sơ truy nã, chúng tôi nhận thấy thông tin về đối tượng rất ít ỏi, nhiều hồ sơ bị thất lạc, việc xác minh gặp rất nhiều khó khăn. Dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Thượng tá Đoàn Tất Thắng – Giám thị Trại tạm giam, tổ công tác được giao phục hồi hồ sơ truy nã, xác lập chuyên án để xác minh, làm rõ. Dẫu biết rằng, việc xác minh là vô cùng khó khăn như “tìm kim đáy bể” song các anh vẫn có niềm tin sẽ bắt giữ được đối tượng.

Tổ công tác chia thành nhiều hướng xác minh, tập trung các mối quan hệ với đối tượng, các địa phương nơi hắn và gia đình sinh sống. Một tổ công tác phối hợp với các cơ quan tố tụng trích lục bản án để xác định đặc điểm nhận dạng, các mối quan hệ của đối tượng. Theo các tài liệu, bố mẹ Hồng đều là công nhân Nhà máy đường Vạn Điểm, Hồng có 4 anh chị em. Đáng chú ý, thông tin trong bản án thể hiện gia đình Hồng quê gốc ở xã Hưng Thái, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Hưng (nay là Hải Dương). Đây có thể là bước ngoặt để xác định danh tính đối tượng, một tổ công tác lập tức về xã Hưng Thái để xác minh. Tuy nhiên, khi tiếp xúc với chính quyền và người dân địa phương thì biết gia đình hắn đã chuyển đi nơi khác từ lâu. Nhiều người địa phương không có bất kỳ thông tin liên quan đến gia đình của hắn.

Tiếp tục kiên trì xác minh theo dấu vết đối tượng, một tổ công tác đến khu tập Nhà máy đường Vạn Điểm, huyện Phú Xuyên (Hà Nội) xác minh. Các anh đánh giá, đây có thể là manh mối phát hiện đối tượng. Các anh một mặt gặp gỡ người dân địa phương để xác minh, đồng thời phối hợp với công an xã và Công an huyện Phú Xuyên để rà soát các hồ sơ, tài liệu liên quan. Tuy nhiên, người dân địa phương cho biết, toàn bộ cư dân khu tập thể Nhà máy đường Vạn Điểm đã chuyển đi nơi khác sinh sống từ lâu. Không ai biết họ chuyển đi đâu. Việc xác minh tưởng trừng vào ngõ cụt thì các anh đón nhận thông tin bất ngờ. Tại tờ phiếu đăng ký chuyển khẩu bạc màu, nhòe chữ, phủ bụi mờ có ghi dòng chữ “nơi đến: La Ngà, Định Quán, Đồng Nai”. Các anh vừa mừng lại vừa lo. Mừng vì đã tìm ra manh mối đối tượng, song thông tin kia có chính xác, đây có phải là đối tượng cần tìm? Những câu hỏi ẩn hiện trong đầu các trinh sát. Các anh tin rằng, đây là thời điểm thuận lợi để bắt giữ đối tượng sau 31 năm.

Cán bộ quản giáo Trại tạm giam Công an tỉnh Hòa Bình hướng dẫn phạm nhân lao động cải tạo.

Sa lưới

Sau khi có manh mối đối tượng sinh sống ở La Ngà, Định Quán, Đồng Nai, tổ công tác lập tức gửi văn bản đến Công an xã La Ngà và Công an huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai xác minh người có tên Bùi Nam Hồng. Sau một thời gian xác minh, Công an xã La Ngà cho biết không có người tên Bùi Nam Hồng mà chỉ có Bùi Văn Hồng đang sống tại địa phương. Liệu Bùi Văn Hồng có phải là Bùi Nam Hồng mà các anh đang truy tìm. Hơn nữa, việc xác minh phải bí mật, chặt chẽ, tránh để sơ hở đối tượng lợi dụng sẽ tiếp tục bỏ trốn. Khi đó sự việc sẽ trở nên phức tạp hơn. Thượng tá Đoàn Tất Thắng triệu tập họp khẩn với ban chuyên án để đánh giá tình hình, nhận định về đối tượng. Sau khi bàn bạc, Thượng tá Đoàn Tất Thắng cùng tổ công tác trực tiếp vào La Ngà phối hợp với công an địa phương để xác minh, truy bắt.

Vượt gần 2.000 km trên xe ôtô chuyên dụng, ngày 20/2/2023, tổ công tác đã có mặt tại La Ngà. Ngay sau khi có mặt tại địa phương, tổ công tác đã phối hợp với Công an huyện Định Quán và Công an xã La Ngà triệu tập đối tượng có tên Bùi Văn Hồng để đấu tranh. Khi đối diện với tổ công tác, hắn tỏ ra bất ngờ và cho rằng Cơ quan công an bắt nhầm người. Hắn không phải là đối tượng truy nã và hiện đang có cuộc sống ổn định. Qua đánh giá sơ bộ và kết hợp với các tài liệu thu được, tổ công tác xác định Bùi Văn Hồng chính là Bùi Nam Hồng, đối tượng truy nã 31 năm về trước. Thượng tá Đoàn Tất Thắng yêu cầu lấy dấu vân tay Bùi Văn Hồng để đối chứng. Sau đó, toàn bộ dữ liệu được chuyển về Phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Hòa Bình để giám định. Sau khi có kết luận khẳng định vân tay của Bùi Văn Hồng trùng khớp với Bùi Nam Hồng, Tổ công tác đã ra lệnh tạm giữ hình sự đối tượng. Sau một hồi đấu tranh quyết liệt, đối tượng Bùi Nam Hồng thừa nhận hắn chính là đối tượng truy nã cách đây 31 năm về trước.

Đối tượng Bùi Nam Hồng tại trại giam Công an Hòa Bình.

Đầu năm 1992, lợi dụng sơ hở của cán bộ quản giáo, Bùi Nam Hồng đã bỏ trốn khỏi Trại tạm giam Công an tỉnh Hòa Bình. Quá trình lẩn trốn, đối tượng liên tục thay đổi địa bàn, từ các tỉnh miền núi, vùng sâu, vùng xa đến các tỉnh, thành phía Nam. Dưới vỏ bọc “công nhân cơ điện”, Bùi Nam Hồng đã thay đổi tên, họ để làm việc tại các công ty. Đến năm 2000, hắn cùng gia đình chuyển vào La Ngà, huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai sinh sống. Tuy nhiên, để tránh sự phát hiện, hắn đã ngược lên Gia Lai lẩn trốn giữa đại ngàn Tây Nguyên. Tại đây hắn đã lập gia đình với một cô gái địa phương và sinh 2 người con. Sau khi bố mẹ mất, đầu năm 2017, hắn chuyển về La Nga sinh sống. Hai người con hắn đang là sinh viên trường đại học có tiếng ở TPHồ Chí Minh. Quá khứ dần lùi xa, hắn đang tận hưởng cuộc sống bên gia đình. Hắn tin rằng Cơ quan công an sẽ không phát hiện ra hắn. Tuy nhiên, “vỏ quýt dày có móng tay nhọn”, với sự kiên trì, bền bỉ và nghiệp vụ sắc bén, sự hiệp đồng chặt chẽ giữa tổ công tác Trại tạm giam Công an tỉnh Hòa Bình và Công an xã La Ngà, Công an huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai, Bùi Nam Hồng đã sa lưới pháp luật sau 31 năm lẩn trốn.