Trung Quốc xây siêu thủy điện, Ấn Độ nói gì?
New Delhi lo ngại dự án đậ.p của Trung Quốc có thể gây ra lũ quét và cạn nước tại con sông lớn Brahmaputra.
Trung Quốc đang lên kế hoạch xây dựng một nhà máy thủy điện lớn ở hạ lưu sông Yarlung Tsangpo, bắt nguồn từ Tây Tạng trước khi chảy vào bang Arunachal Pradesh của Ấn Độ mang tên Brahmaputra và chảy qua Assam đến Bangladesh. Đậ.p thủy điện này được xác định có công suất 60 GW, có thể trở thành đậ.p thủy điện lớn nhất trên thế giới, vượt qua đậ.p Tam Hiệp, với công suất 22,5 GW.
Đậ.p thủy điện lớn gấp 3 lần Tam Hiệp đang được lên kế hoạch xây dựng. Ảnh: Wikimedia Commons
Việc xây đậ.p thủy điện khổng lồ có thể ảnh hưởng đến vùng hạ lưu con sông ở Ấn Độ và Bangladesh. Phía chính quyền Ấn Độ và cả Bangladesh đã từng thể hiện quan điểm thẳng thắn về vấn đề này.
T.S. Mehra, quan chức cấp cao thuộc Bộ Tài nguyên nước Ấn Độ nhận định con đậ.p có thể sẽ tạo ra các tác động tiêu cực cho hạ nguồn và lên phương án giảm thiểu tác động.
Ông Mehra nói với Reuters: Việc cần thiết hiện nay là phải xây dựng một con đậ.p lớn ở Arunachal Pradesh để giảm thiểu tác động tiêu cực của các dự án đậ.p của Trung Quốc.
“Đề xuất của chúng tôi đang được xem xét ở cấp cao nhất trong chính phủ” – TS. Mehra nói, đồng thời cho biết thêm kế hoạch của Ấn Độ sẽ tạo ra một nơi trữ nước có dung tích lớn để bù đắp tác động của các con đậ.p Trung Quốc đối với dòng chảy.
Đầu tháng 12 năm ngoái, khi các thông tin về dự án đậ.p được truyền thông Trung Quốc đề cập đến nhiều hơn, phía Ấn Độ vẫn tỏ ra thận trọng trước phản ứng của mình.
Video đang HOT
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao cho biết họ “theo dõi cẩn thận tất cả các diễn biến” xung quanh con sông. Người phát ngôn cho biết: “Chính phủ đã liên tục truyền đạt quan điểm và mối quan tâm của mình tới các nhà chức trách Trung Quốc và thúc giục họ đảm bảo rằng lợi ích của các quốc gia hạ nguồn không bị tổn hại bởi bất kỳ hoạt động nào ở khu vực thượng nguồn.”
Nhiều chuyên gia ở Ấn Độ nói rõ hơn về lo ngại tác động của một dự án lớn như vậy đối với an ninh nước và lương thực của đất nước, cũng như khả năng vũ khí hóa nước của Trung Quốc do họ kiểm soát dòng chảy – bằng cách sử dụng nó để gây ra lũ lụt hoặc hạn hán tại hạ lưu.
Dòng Yarlung Tsangpo bẻ lái hướng về Ấn Độ.
Theo Sayanangshu Modak, thành viên cấp cao tại Quỹ Nghiên cứu Người quan sát với chuyên môn về quản lý nước xuyên biên giới và quản lý rủi ro lũ lụt, đây sẽ là một “mối quan tâm lớn đối với Ấn Độ” nếu Trung Quốc thực hiện các kế hoạch của mình.
Ông nói: “Khu vực này có lịch sử về tuyết lở và lở đất và cũng là khu vực dễ xảy ra rủi ro vì nó đang hoạt động về mặt kiến tạo. Nếu có một ta.i nạ.n và vỡ đậ.p, nó sẽ tàn phá. Nhưng Trung Quốc sẽ không mất gì vì vị trí là nơi con sông thoát ra khỏi Trung Quốc. Nó sẽ tác động đến Ấn Độ, ở hạ nguồn.”
Ông Modak nói, với việc kiểm soát dòng chảy của sông, Trung Quốc cũng có thể “gây ra lũ lụt ở hạ lưu” thông qua việc xả nước sông đột ngột.
Vị chuyên gia này cho biết mối lo ngại về an ninh nguồn nước và sự ổn định của dòng chảy gây lũ lụt và hạn hán theo mùa sẽ diễn ra nhưng không chỉ thấy ngay trước mắt. Dòng chảy của sông được thúc đẩy bởi lượng mưa ở các vùng của Ấn Độ. Nhưng ông nói thêm rằng con đậ.p cũng có thể có ảnh hưởng đến sinh thái của các vùng hạ lưu ở Ấn Độ.
“Nhìn chung, các con sông có các mô hình dòng chảy theo mùa – trong một số mùa, các con sông sẽ có rất nhiều nước trong khi những con sông khác sẽ nhỏ giọt. Nhưng một khi bạn tạo ra một con đậ.p lớn như vậy, những mô hình này sẽ thay đổi mỗi ngày, không theo mùa. Khi các tuabin hoạt động, lưu lượng nước sẽ tăng lên và khi chúng tắt, dòng chảy sẽ dừng lại” – ông nói.
Thông thường, các dàn xếp dự án như vậy sẽ tạo điều kiện cho các cuộc thảo luận và lập kế hoạch chi tiết giữa các quốc gia về việc chia sẻ các vùng biển. Tuy nhiên, hai nước láng giềng của dãy Himalaya vẫn chưa ký bất kỳ thỏa thuận chia sẻ nguồn nước nào với nhau.
Tại Bangladesh, ông Sheikh Rokon, Tổng Thư ký của nhóm các nhà vận động môi trường Riverine People, cho biết nên tổ chức thảo luận đa phương trước khi Trung Quốc xây dựng bất kỳ con đậ.p nào.
“Các nước láng giềng hạ nguồn của Trung Quốc có lý do chính đáng để lo ngại” – ông Rokon nói.
Bản đồ con sông Yarlung Tsangpo.
Brahmaputra là một trong những con sông lớn nhất và quan trọng nhất của Ấn Độ, chảy qua vùng đông bắc nước này trước khi đổ vào Bangladesh.
Vào năm 2016, Ấn Độ t.ố cá.o Trung Quốc đã chặn luồng chảy một nhánh của sông Brahmaputra, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn cung cấp nước của quốc gia này.
Để đề phòng tác động từ các dự án thủy điện tiềm năng của Trung Quốc, Ấn Độ đang cân nhắc xây thủy điện công suất 10 GW ở bang miền đông Arunachal Pradesh, giáp Trung Quốc.
Dự án “siêu đậ.p” được đề cập trong Kế hoạch 5 năm lần thứ 14 của Trung Quốc và được công bố tại kỳ họp quốc hội thường niên tháng trước.
Nhiều chuyên gia cho rằng tính khả thi của dự án này không cao. Để đưa được công nhân và vật liệu xây dựng tới khu vực hẻo lánh như Tây Tạng sẽ rất tốn kém, chưa kể việc phải có các đường dây điện đủ dài để đưa điện về các địa điểm thiếu điện. Ngoài ra, yếu tố chính trị cũng tác động phần nào khi con sông là nguồn chảy về nhiều nhánh sông khác ở Ấn Độ.
Ấn Độ hy vọng đàm phán giải quyết vấn đề biên giới với Trung Quốc
Tư lệnh lục quân Ấn Độ, Tướng Manoj Mukund Naravane, ngày 12/1 bày tỏ hy vọng các cuộc đàm phán với Trung Quốc sẽ dẫn tới một giải pháp mang tính hòa giải cho cuộc khủng hoảng biên giới giữa hai nước ở dãy Himalaya.
Phát biểu trong cuộc họp báo định kỳ về tình hình khu vực biên giới Ladakh, Tướng Manoj Mukund Naravane nói: "Tôi rất hy vọng có diễn biến tích cực". Ông Naravane cũng bày tỏ trông đợi sớm có một vòng đàm phán mới, trong bối cảnh các vòng đàm phán giữa hai bên cho đến nay ít tiến triển trong việc hạ nhiệt căng thẳng tại khu vực biên giới tranh chấp.
Binh sĩ Ấn Độ tuần tra tại khu vực biên giới với Trung Quốc ở bang Arunachal Pradesh (Ấn Độ). Ảnh (tư liệu): AFP/TTXVN
Hiện Ấn Độ và Trung Quốc đang duy trì liên lạc về việc rút quân hoàn toàn khỏi các điểm xung đột ở khu vực biên giới Ladakh. Ngày 8/1, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ấn Độ Anurag Srivastava cho biết các quan chức hai nước đã nhất trí sớm tổ chức cuộc đàm phán tiếp theo giữa các chỉ huy quân sự cấp cao và thường xuyên liên lạc thông qua các kênh ngoại giao và quân sự về vấn đề này.
Trong khi đó, báo Hindustan Times của Ấn Độ đưa tin phía Trung Quốc đã rút ít nhất 10.000 binh sĩ khỏi một số vị trí ở khu vực biên giới Ladakh về các vị trí hậu phương.
Theo phóng viên TTXVN tại New Delhi, Hindustan Times dẫn lời giới chức Ấn Độ nhận định động thái trên của phía Trung Quốc dường như liên quan đến điều kiện thời tiết khắc nghiệt vào mùa Đông ở khu vực này.
Các nguồn tin cho rằng phía Trung Quốc đã rút khoảng 10.000 binh sĩ tại các khu vực huấn luyện ở vùng biên giới này trong thời gian từ 7-10 ngày qua. Hiện quân đội Ấn Độ đang theo dõi chặt chẽ các diễn biến tại Ladakh.
Căng thẳng biên giới giữa Ấn Độ và Trung Quốc đã leo thang trở lại hồi đầu tháng 5/2020 trong bối cảnh cảnh hai bên đã tăng cường thêm hàng nghìn binh sĩ và nhiều vũ khí hạng nặng tại biên giới. Suốt hơn 80 năm qua, hai nước vẫn luôn mâu thuẫn về tuyến biên giới dài gần 3.500 km dọc dãy Himalaya và đụng độ thường xảy ra do các tuyên bố chồng lấn. Hai bên đã tiến hành hơn 20 vòng đàm phán song vẫn chưa đi đến đồng thuận.
Trung Quốc tìm thấy 5 công dân Ấn Độ mất tích Ấn Độ cho biết 5 công dân mất tích ở khu vực biên giới phía đông nước này vài ngày trước đã được tìm thấy ở Trung Quốc. "Quân đội Trung Quốc đã phản hồi thông báo mà quân đội Ấn Độ gửi qua đường dây nóng. Họ xác nhận rằng các thanh niên mất tích ở bang Arunachal Pradesh đã được tìm...