Trung Quốc xây nhà máy vaccine với ‘tốc độ thời chiến’
Trong lúc 5 loại vaccine Covid-19 đang được phát triển, Bắc Kinh gấp rút cho xây các cơ sở đạt chuẩn an toàn sinh học để chuẩn bị cho sản xuất.
Các cơ sở sẽ xếp hạng an toàn sinh học độ ba, bởi vì nCoV có khả năng gây bệnh cao và cần môi trường an toàn để sử dụng.
Bốn trong số năm ứng cử viên là vaccine bất hoạt – kỹ thuật kích thích phản ứng của hệ miễn dịch tiêu diệt virus. Kỹ thuật này đòi hỏi cơ sở sản xuất đạt mức an toàn cao. Ứng viên còn lại không dùng virus sống để sản xuất, yêu cầu mức độ an toàn sinh học thấp hơn.
Các thử nghiệm vaccine giai đoạn hai sẽ kết thúc vào tháng 7, nhưng vẫn còn một dấu hỏi lớn về các thử nghiệm ở giai đoạn ba – vốn sẽ cần hàng nghìn tình nguyện viên – bởi vì không có đủ các ca bệnh mới để thử nghiệm.
Tuy nhiên, các nhà quản lý và nhà sản xuất vẫn muốn phát triển vaccine càng sớm càng tốt.
Yu Qingming, bí thư của SinoPharm, công ty con thuộc Tập đoàn Dược phẩm sở hữu Tập đoàn Biotec Quốc gia Trung Quốc (CNBG), cho biết hai cơ sở an toàn sinh học được xây dựng với “tốc độ thời chiến”.
Bên trong một cơ sở an toàn tại Bắc Kinh. Ảnh: SCMP.
Hai công ty con của CNBG là Viện sản phẩm Sinh học Bắc Kinh và Viện sản phẩm Sinh học Vũ Hán, đã thiết kế các loại vaccine bất hoạt và đang trải qua giai đoạn thử nghiệm thứ hai.
“Cơ sở tại Bắc Kinh đã hoàn thành và đang chờ chứng nhận. Năng lực sản xuất hàng năm sẽ là 100 triệu liều. Cấu trúc chính của xưởng sản xuất tại Vũ Hán cũng được hoàn thành, năng lực sản xuất hàng năm là 80 triệu liều”, ông Yu cho biết.
“Sau khi hai xưởng bắt đầu sản xuất, chúng sẽ đáp ứng nhu cầu tiêm chủng quy mô lớn và đảm bảo về tính sẵn có và giá cả phải chăng cho vaccine Covid-19″.
Video đang HOT
Zhu Jingjin, bí thư đảng ủy CNBG, cho biết năng lực sản xuất đáp ứng nhu cầu của các nhóm dân số đặc biệt, bao gồm nhân viên y tế, nhân viên ngoại giao, du học sinh và những người làm việc trong các dự án cơ sở hạ tầng ở nước ngoài thuộc Sáng kiến Vành đai và Con đường.
Trước đó, Trung Quốc dự định sẽ tiêm phòng cho một số nhóm nhất định vào cuối năm nay mặc dù thử nghiệm chưa kết thúc.
Công ty Sinovac Research & Development, gần đây nhận 15 triệu USD tài trợ từ hai nhà đầu tư để thúc đẩy loại vaccine bất hoạt tên là CoronaVac, cũng đang xây dựng cơ sở sản xuất an toàn cấp ba ở quận Đại Hưng, Bắc Kinh.
Công ty tuyên bố đang đàm phán với Tổ chức Y tế Thế giới và cơ quan quản lý của các quốc gia có liên quan, để thử nghiệm giai đoạn ba trên người. Công ty hy vọng có thể sản xuất 100 triệu liều mỗi năm và có kế hoạch thử nghiệm sản xuất vào tháng 7. Các nhà sản xuất thuốc có vaccine chưa đạt đến giai đoạn thử nghiệm cao hơn cũng đang xây dựng các cơ sở an toàn.
Một chuyên gia về vaccine giấu tên, cho biết cơ quan quản lý thuốc đã giảm quan liêu để đảm bảo vaccine có thể được phê duyệt nhanh chóng.
“Covid-19 đã thay đổi rất nhiều. Bây giờ việc đánh giá và xem xét được tính theo giờ chứ không tính theo ngày”, chuyên gia nói.
Chuyên gia này cho biết, hệ thống phát hành vaccine của Trung Quốc vốn đòi hỏi rất nhiều kiểm nghiệm sinh học và hóa học trước khi công bố, những việc tăng thêm cũng có thể xử lý bằng nhân lực hiện tại.
“Tôi không lo lắng về sản xuất hay cung ứng Covid-19. Nhưng không chắc chắn về chất lượng của vaccine”, chuyên gia nói.
Trên thế giới, Mỹ đã hợp tác với nhà sản xuất thuốc Astra Zeneca để sản xuất ít nhất 300 triệu liều vaccine do Đại học Oxford của Anh phát triển vào mùa thu tới.
Nhà sản xuất thuốc Pfizer của Mỹ và đối tác BioNTech của Đức đang phát triển loại vaccine sử dụng các phiên bản tổng hợp mARN (vật liệu di truyền) của virus, hy vọng phân phối 20 triệu liều vào cuối năm nay nếu Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ cấp phép khẩn.
Phong trào bài vaccine đe dọa nỗ lực chống Covid-19
Thế giới có thể đợi rất lâu nữa mới có vaccine ngừa nCoV, nhưng lại phải đối mặt với mối đe dọa hiện hữu là phong trào phản đối vaccine.
Từ một phong trào nhỏ lẻ, chống vaccine ở Mỹ đã trở thành hoạt động có tổ chức trong những năm gần đây. Mục tiêu của họ giờ đây là vaccine Covid-19, được giới dịch tễ học xem như "chìa khóa" của cuộc chiến với đại dịch.
Nhiều chuyên gia nghiên cứu về phong trào chống vaccine cảnh báo sức ảnh hưởng và lan tỏa của phong trào này có thể khiến người Mỹ không sẵn lòng tiếp nhận vaccine Covid-19. Cảnh báo này hoàn toàn có cơ sở.
Đầu tháng 5, khảo sát của hai nhà khoa học Kristin Lunz Trujillo và Matt Motta, đến từ Đại học Minnesota và Đại học bang Oklahoma, chỉ ra 23% người Mỹ không muốn tiêm vaccine Covid-19. Kết quả thăm dò của công ty Morning Consult cho biết 14% người được hỏi không có ý định tiêm vaccine và 22% người khác đang phân vân. Theo khảo sát mới của trung tâm AP-NORC, chỉ một nửa người Mỹ nói sẽ tiêm vaccine ngừa nCoV.
Khi Mỹ ghi nhận gần 1,8 triệu ca nhiễm và hơn 104.500 ca tử vong, việc nhiều người đồng loạt phản đối vaccine có thể dẫn tới hậu quả nghiêm trọng. Vào thời điểm cần vaccine nhất, những người phản đối lại càng thúc đẩy phong trào của họ, đặc biệt là trên mạng xã hội và trong các cuộc biểu tình đòi mở cửa đất nước.
Nhóm chống vaccine từng tham gia nhiều cuộc biểu tình phản đối lệnh phong tỏa trên khắp nước Mỹ. Họ lan truyền các thuyết âm mưu, từ tiêm chủng có thể có gây bệnh cho trẻ em đến Bill Gates dùng vaccine để gắn chíp theo dõi dân số thế giới.
Adam Gabbatt, bình luận viên của Telegraph, nhận định các hành động của Tổng thống Donald Trump "xóa nhòa ranh giới giữa thực tế và viễn tưởng" cũng như thái độ hoài nghi khoa học, không tin vào chính các cố vấn của ông cũng góp phần thúc đẩy quan điểm phản đối vaccine ở Mỹ.
Một người giơ bảng phản đối tiêm chủng bắt buộc trong cuộc biểu tình đòi mở cửa ở bang Virginia, hôm 22/4. Ảnh : PA.
Giới chuyên gia tin rằng mạng xã hội đã trở thành "công cụ" hiệu quả cho phong trào bài vaccine. Quan điểm vaccine gây bệnh tự kỷ cho trẻ em được những người phản đối vaccine đăng rất nhiều trên Facebook, bên cạnh thuyết âm mưu rằng chính phủ và công ty dược phẩm hợp tác kiếm tiền bằng chương trình tiêm chủng.
Tuy nhiên, giống biểu tình phản đối phong tỏa, chống vaccine có vẻ không đơn thuần là hành động tự phát của những người bình thường.
Facebook cũng xuất hiện nhiều quảng cáo trả tiền mang thông điệp chống vaccine của hai tổ chức lớn, gồm Stop Mandatory Vaccination (Ngừng tiêm chủng bắt buộc) và Children's Health Defense (Bảo vệ Sức khỏe Trẻ em), do Robert F Kennedy Jr, con trai cựu thượng nghị sĩ Robert F Kennedy, người nổi tiếng chống vaccine, dẫn dắt.
Joe Pierre, giáo sư tâm thần học tại Đại học California, Los Angeles, nói rằng niềm tin vào thuyết âm mưu có liên quan tới các vấn đề tâm lý. "Một trong số đó là nhu cầu trở nên đặc biệt. Người theo đuổi thuyết âm mưu có cảm giác rằng họ biết sự thật bí mật mà nhiều người khác không biết. Điều này khiến họ thấy mình trở nên đặc biệt", ông nói.
Nhận thấy khả năng vaccine Covid-19 sắp phát triển thành công, hai nhà hoạt động chống vaccine Stephanie Lind và Alana Newman đã tổ chức "Hội nghị thượng đỉnh Sức khỏe Tự do" hồi tháng 4 và mời nhiều diễn giả tham dự theo hình thức trực tuyến.
Danh sách diễn giả có sự góp mặt của bác sĩ người Anh Andrew Wakefield, người đã bị tước giấy phép y khoa vì công bố nghiên cứu không chính xác cho rằng vaccine rubella, quai bị và sởi có liên quan tới bệnh tự kỷ. Dù vậy, Wakefield vẫn được xem là tiếng nói uy tín của phong trào chống vaccine.
Cũng như Wakefield, Judy Mikovits, từng là nhà nghiên cứu khoa học trước khi trở thành nhà hoạt động phản đối vaccine. Bà Mikovits đã bị cộng đồng khoa học tẩy chay nhưng nổi tiếng, nhờ bộ phim tài liệu sai lệch có tên Plandemia, phát hành đầu tháng 5 và được hàng triệu người xem.
Mikovits, người từng tuyên bố đeo khẩu trang làm nCoV bị "kích hoạt", được mời phát biểu tại hội nghị trực tuyến của phong trào chống vaccine trên.
Phong trào chống vaccine không chỉ xuất hiện ở Mỹ. Nhiều báo cáo công bố tuần qua cho thấy làn sóng phản đối vaccine cũng gia tăng ở Đức và Australia. Số ca nhiễm sởi ở châu Âu tăng gấp ba lần năm 2018, với khoảng 83.000 ca. Nhiều người cho rằng đó là hậu quả của chống vaccine.
Tuy nhiên, Mỹ có tầm ảnh hưởng lớn hơn đối với người chống vaccine trên toàn cầu. "Mỹ là xã hội có tiếng nói và họ có thể tiếp cận tới nhiều phương tiện truyền bá thông tin trên toàn cầu. Mọi cuộc thảo luận ở Mỹ đều được cả thế giới lắng nghe", tiến sĩ Saad Omer, nhà dịch tễ học từ Đại học Yale, nói.
Các chuyên gia nhận định tập trung thuyết phục nhóm người mới bén rễ vào phong trào chống vaccine là giải pháp hiệu quả để ngăn cản làn sóng này phát triển mạnh hơn.
"Cha mẹ hoàn toàn có quyền lo ngại và hỏi ý kiến bác sĩ về việc sử dụng vaccine cho con cái họ", tiến sĩ Omar nói. Do đó, ông cho rằng nhân viên y tế không nên tỏ ra khinh miệt thái độ hoài nghi của họ và nên trả lời mọi thắc mắc đó một cách tôn trọng.
"Liệu việc cha mẹ mắng nhiếc có khiến con cái họ trở nên ngoan ngoãn hơn hay không? Tôi nghĩ cách làm đó không bao giờ hiệu quả", ông nói thêm.
Hơn nửa dân Mỹ đồng ý tiêm vaccine nCoV Kết quả khảo sát của Associated Press (AP-NORC) cho thấy khoảng 60% dân Mỹ xác nhận sẽ tiêm vaccine nCoV khi hoàn thiện. Số liệu thu thập từ cuộc khảo sát do AP-NORC thực hiện ngày 27/5 trên toàn lãnh thổ Mỹ, được xem là khá thấp so với dự đoán của nhiều chuyên gia. Những người xác nhận sẽ tiêm vaccine Covid-19...