Trung Quốc vừa “xuống nước”, nhưng căng thẳng Mỹ – Trung liệu có hạ nhiệt?

Việc Mỹ cấm các hãng hàng không vận chuyển hàng khách của Trung Quốc bay đến nước này kể từ ngày 16.6 là dấu hiệu mới nhất cho thấy quan hệ Mỹ – Trung đang ngày càng đi xuống.

Giới chuyên gia cho rằng, tình trạng trả đũa lẫn nhau giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ còn gia tăng trong thời gian tới, theo SCMP.

Trung Quốc đã cho phép các hãng hàng không Mỹ bay vào nước này (ảnh: SCMP)

Cục hàng không dân dụng Trung Quốc (CACC) hôm 4.6 đã cho phép nhiều hãng hàng không nước ngoài (bao gồm cả Mỹ) bay vào nước này từ tuần tới. Tuyên bố này đến chưa đầy 12 giờ sau khi Bộ Giao thông Vận tải Mỹ thông báo “cấm cửa” các hãng hàng không Trung Quốc.

Washington cho biết, động thái trên nhằm đáp trả việc Bắc Kinh từ chối cho phép các hãng hàng không Mỹ khôi phục đường bay tới Trung Quốc.

“Chúng tôi sẽ cho phép các hãng hàng không Trung Quốc hoạt động với tần suất chuyến bay tương tự như phía Trung Quốc cho phép các hãng hàng không của chúng tôi. Hành động này được thực hiện nhằm đảm bảo cơ hội cạnh tranh công bằng và bình đẳng giữa các hãng hàng không Mỹ, Trung Quốc”, Bộ Giao thông Vận tải Mỹ cho hay.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc – Triệu Lập Kiên – đã phản đối lệnh cấm của Mỹ. Ông Triệu nói thêm rằng, Trung Quốc đã cử đại diện để làm việc nghiêm túc với phía Mỹ về vấn đề này.

“Trung Quốc đã thay đổi quyết định của mình. Chúng tôi hy vọng Mỹ cũng sẽ không gây thêm trở ngại”, ông Triệu phát biểu.

Hiện tại, 4 hãng hàng không Trung Quốc: Air China, China Eastern Airlines, China Southern Airlines và Hhai Airlines vẫn khai thác các đường bay đến Mỹ nhưng số lượng chuyến bay đã giảm nhiều.

Zhu Feng – giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Nam Kinh – cho rằng, hành động nhượng bộ của Trung Quốc đối với các hãng hàng không Mỹ sẽ có kết quả tích cực vì đây không phải là vấn đề liên quan đến chính trị.

“Cuộc Chiến tranh Lạnh mới giữa Trung Quốc – Mỹ đang diễn ra trên nhiều mặt trận khác nhau. Tuy nhiên, hai nước không thể chấm dứt hoàn toàn trao đổi về hoạt động thương mại, du lịch. Các chuyến bay rất quan trọng đối với sinh kế của người dân, điều mà chính phủ Trung Quốc, Mỹ đều quan tâm”, ông Zhu nhận định.

Theo ông Zhu, chính quyền của ông Trump cũng đang rất muốn khôi phục kinh tế, đặc biệt là ngành hàng không đang bị ảnh hưởng nặng bởi đại dịch.

Trung Quốc vẫn đang chờ phản ứng của Mỹ sau khi có động thái “xuống nước” (ảnh: SCMP)

Wu Xinbo – Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Mỹ tại Đại học Phục Đán – cho rằng, ưu tiên hàng đầu của Trung Quốc vẫn là ngăn chặn dịch Covid-19 và hành động nhượng bộ vừa rồi thể hiện sự thiện chí từ phía Bắc Kinh.

“Trọng tâm của Trung Quốc ở thời điểm hiện tại vẫn là phòng ngừa, kiểm soát dịch bệnh trong nước và ngăn chặn các trường hợp nhiễm bệnh nhập cảnh. Trong bối cảnh dịch Covid-19 vẫn đang lan rộng ở Mỹ và xét theo tiêu chuẩn kiểm dịch của Trung Quốc, những biện pháp phòng ngừa được thực hiện bởi các hãng hàng không Mỹ mới chỉ được xem là tương đối đầy đủ”, ông Wu bày tỏ quan điểm.

Tuy nhiên, theo Shi Yinhong – chuyên gia nghiên cứu về Mỹ tại Đại học Renmin Bắc Kinh – trong trường hợp xấu nhất, tất cả các chuyến bay giữa Mỹ và Trung Quốc đều sẽ bị ngừng hoạt động.

“Mối quan hệ giữa hai nước đang xấu đi rõ rệt và nguy cơ đối đầu gia tăng. Từ giờ cho tới khi bầu cử Mỹ diễn ra vào tháng 11, tôi không thấy yếu tố nào giúp hạ nhiệt căng thẳng Mỹ – Trung chứ đừng nói là đảo ngược tình thế gay go này”, ông Shi nhận xét.

Theo thông tin mới nhất, Mỹ hiện có kế hoạch điều chỉnh lệnh cấm các hãng hàng không Trung Quốc đến Mỹ, song chưa rõ chi tiết về kế hoạch này.