Trung Quốc “tung hoành” trong vấn đề Biển Đông?

Trung Quốc có thể sẽ tận dụng sự vắng mặt của Tổng thống Mỹ tại một hội nghị thượng đỉnh lớn của Châu Á diễn ra trong tuần này để bác bỏ những nỗ lực hướng sự tập trung vào vấn đề tranh chấp Biển Đông. Đây là nhận định vừa được một số nhà phân tích đưa ra trong ngày hôm 7/10.

Trung Quốc thường xuyên đưa tàu thuyền ra các vùng tranh chấp

Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á sẽ chính thức khai mạc vào hôm nay, (9/10) ở Brunei. Một trong những vấn đề lớn được chờ đợi sẽ trở thành một trong những ưu tiên trong chương trình nghị sự của hội nghị lần này chính là các cuộc tranh chấp ở Biển Đông. Tuy nhiên, theo nhận định của các nhà phân tích, ít có khả năng hội nghị ở Châu Á sẽ đạt được tiến bộ nào đáng kể trong việc giải quyết vấn đề Biển Đông nóng hổi hiện nay. Vì thế, căng thẳng giữa Trung Quốc và các nước có tranh chấp ở Biển Đông được cho là sẽ tiếp tục kéo dài.

Biển Đông đang chứng kiến các cuộc tranh chấp lãnh thổ, lãnh hải quyết liệt giữa Trung Quốc với một số quốc gia Đông Nam Á. Ở thế yếu hơn, một số nước nhỏ hơn như Philippines đang trông chờ vào sự hậu thuẫn của Mỹ – cường quốc quân sự số 1 thế giới. Cuộc tranh chấp ở Biển Đông đang trở thành một trong những điểm nóng nhất trong khu vực trong bối cảnh Trung Quốc liên tiếp tăng cường sức mạnh quân sự và Mỹ đang thực hiện chiến lược “quay trở lại” Châu Á.

Washington tuyên bố giữ lập trường trung lập trong các cuộc tranh chấp chủ quyền nhưng cường quốc này vẫn gây áp lực với Bắc Kinh và các nước có tranh chấp khác trong việc sớm tìm hướng giải quyết các cuộc tranh chấp thông qua đàm phán. Mỹ nhấn mạnh, tất cả các bên cần phải kiềm chế, không được dùng vũ lực và không làm bất kỳ điều gì gây cản trở trên các tuyến đường biển chiến lược ở Biển Đông.

Tổng thống Barack Obama dự kiến sẽ đưa vấn đề Biển Đông ra thảo luận tại hội nghị ở Brunei nhưng ông này đã buộc phải hủy chuyến công du đến Châu Á do tình trạng chính phủ đóng cửa. Ngoại trưởng John Kerry sẽ thay thế cho ông Obama tại hội nghị.

“Nhìn chung, sẽ khó để chứng kiến xem Mỹ có thể lên tiếng mạnh mẽ như thế nào về những quan ngại đó khi không có Tổng thống của họ ở đây”, ông Carl Thayer – một chuyên gia về Biển Đông thuộc Học viện Quốc phòng Australia ở Canberra, cho biết.

“Và không có Tổng thống Obama, tôi cũng không chắc chắn rằng các nước ủng hộ khác muốn đứng lên đưa vấn đề Biển Đông ra bàn bạc”, ông Thayer nói thêm.

Trung Quốc không muốn bàn về vấn đề Biển Đông tại hội nghị Đông Á

Phát biểu tại một cuộc họp báo ngày hôm qua, Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc – ông Liu Zhenmin đã lên tiếng cảnh báo, sự can thiệp của các nước ngoài vào tình hình Biển Đông sẽ chỉ làm vấn đề thêm phức tạp.

Ông Liu nhấn mạnh, Trung Quốc cổ súy và ủng hộ các nước thảo luận về vấn đề Biển Đông trong cuộc họp giữa Trung Quốc và các nhà lãnh đạo ASEAN bởi vì đây là một vấn đề trong khu vực. “Tuy nhiên, chúng tôi luôn phản đối đưa các cuộc tranh chấp ở Biển Đông ra bàn bạc trong chương trình nghị sự của Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á. Chúng tôi không hy vọng vấn đề đó trở thành một chủ đề trọng tâm của cuộc họp”, ông Liu nói.

Theo sự nhất trí đạt được giữa Trung Quốc và các nước thành viên của Hiệp hội Các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) về vấn đề Biển Đông, tất cả các cuộc tranh chấp liên quan đến Biển Đông nên được giải quyết bởi các nước có tranh chấp thông qua đối thoại và đàm phán, Thứ trưởng Liu cho biết. Ngoài ra, Trung Quốc và ASEAN nên hợp tác với nhau trong sứ mệnh bảo vệ hòa bình và sự ổn định ở Biển Đông đồng thời bảo đảm tự do hàng hải và an ninh trong khu vực, ông Liu nói thêm.

Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc cho biết, nước này vẫn duy trì một kênh thông tin liên lạc và tham vấn thông suốt với các nước có liên quan trực tiếp đến các cuộc tranh chấp ở Biển Đông. Trung Quốc tự tin có thể giải quyết các cuộc tranh chấp với nước khác thông qua đàm phán hữu nghị để biến Biển Đông “thành vùng biển của hòa bình và sự hợp tác”, ông Liu nhấn mạnh.

Trung Quốc đang có tranh chấp lãnh thổ, lãnh hải ở Biển Đông với 4 nước Đông Nam Á gồm Brunei, Malaysia, Philippines, Việt Nam và Vùng lãnh thổ Đài Loan. Các nước và vùng lãnh thổ đều hết sức bất bình trước tham vọng độc chiếm Biển Đông của Trung Quốc thông qua yêu sách đường 9 đoạn. Nước này đang gây sóng gió trong khu vực vì những hành động quyết liệt và hiếu chiến nhằm xác lập chủ quyền một cách thái quá của họ ở khu vực biển chiến lược và giàu tài nguyên nói trên.

Lo ngại tình hình có thể leo thang thành xung đột, Hiệp hội Các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đang tích cực và nỗ lực nhằm tìm kiếm một Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC) có tính ràng buộc với Trung Quốc. Bộ Quy tắc này sẽ giúp quản lý, kiểm soát các cuộc tranh chấp ở Biển Đông. Trung Quốc gần đây đã bất ngờ đồng ý thảo luận về một bộ quy tắc ứng xử như thế sau một thời gian dài né tránh việc này. Hành động thể hiện thiện chí đó của Trung Quốc đã đem lại hy vọng về một giải pháp được các bên chấp nhận cho các cuộc tranh chấp nóng bỏng ở Biển Đông hiện nay. Tuy nhiên, không ít người vẫn tỏ ra hoài nghi về thiện chí của Trung Quốc trong vấn đề này.

Kiệt Linh – (tổng hợp)

Theo_VnMedia