Trung Quốc trấn an láng giềng ở Biển Đông thế nào?
Tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ Biển Đông và ngày càng tỏ ra quyết đoán cứng rắn hơn, Trung Quốc đang khiến nhiều quốc gia trong khu vực e ngại.
Tàu chiến và máy bay Trung Quốc tập trận trên Biển Đông.
Tranh chấp chủ quyền các vùng biển giàu tài nguyên trên biển Đông đang nhấn chìm các quốc gia trong khu vực vào cuộc đối đầu trực tiếp nguy hiểm. Căng thẳng liên quan đến các tranh chấp biển đảo đang tác động và ảnh hưởng tới một khu vực rộng lớn hơn, đồng thời làm phát sinh các bất đồng và mâu thuẫn mới, tác động đến quan hệ giữa nhiều thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á.
Trung Quốc: Trung tâm tranh chấp nguy hiểm trong khu vực
Bà Carla Freeman, Phó Giám đốc Chương trình Nghiên cứu Trung Quốc kiêm Giám đốc điều hành Viện Chính sách Đối ngoại tại Đại học Johns Hopkins, nhấn mạnh các yêu sách chủ quyền của Trung Quốc tại các vùng biển giàu tài nguyên trên Biển Đông biến nước này trở thành trung tâm của các tranh chấp nguy hiểm trong khu vực.
Sau nhiều năm thực hiện chiến lược “giấu mình, chờ thời” và đạt được thành quả “tăng trưởng kinh tế trong mơ”, Trung Quốc đã bắt đầu hiện đại hóa quân đội, tăng cường tiềm lực quốc phòng phục vụ cho nỗ lực khẳng định chủ quyền – trong đó có các yêu sách chủ quyền trên các vùng biển mà đáng chú ý nhất là Biển Đông và Hoa Đông.
Video đang HOT
Tại vùng Biển Hoa Đông, Trung Quốc lao vào tranh chấp chủ quyền quần đảo Điếu Ngư/Senkaku.
Tại vùng Biển Hoa Đông, Trung Quốc lao vào tranh chấp chủ quyền quần đảo Điếu Ngư/Senkaku với đối thủ Nhật Bản. Trong khi đó, trên Biển Đông, Bắc Kinh gây hấn với nhiều láng giềng Đông Nam Á yếu hơn, trong đó đáng chú ý nhất là Philippines.
Hơn nữa, trong những năm gần đây, Trung Quốc thể hiện một loạt động thái ngày càng quyết đoán để khẳng định và bảo vệ các tuyên bố chủ quyền biển đảo, bao gồm liên tiếp tập trận hải quân; ban hành lệnh cấm đánh cá cũng như điều hạm đội tàu và máy bay thường xuyên tuần tra khu vực bị nhiều nước ASEAN chỉ trích và lên án. Nhiều thời điểm, căng thẳng chủ quyền biển đảo đe dọa thổi bùng nguy cơ xung đột, gây mất ổn định khu vực.
Bắc Kinh nhất quyết cho rằng, các động thái nhằm bảo vệ các tuyên bố chủ quyền, địa vị và các lợi ích liên quan của họ trên Biển Đông là phản ứng chứ không phải là cố tình làm leo thang căng thẳng. Theo đó, Bắc Kinh liên tục nhấn mạnh cam kết hợp tác với các thành viên ASEAN để giải quyết tranh chấp, thúc đẩy hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực.
Tuy nhiên, những hành động mà Bắc Kinh đã thực hiện, chẳng hạn, thông báo năm 2012 của Tổng Công ty Dầu khí Ngoài khơi Trung Quốc (CNOOC) về một đợt thăm dò lớn trên Biển Đông bị nhiều quốc gia trong khu vực phản đối, Bắc Kinh đang bắt đầu lợi dụng các khả năng vượt trội của họ để khẳng định các yêu sách chủ quyền.
Tầm quan trọng của ổn định khu vực
Tuy nhiên, theo bà Carla Freeman, sự ổn định khu vực là yếu tố quan trọng để duy trì sự năng động của nền kinh tế Trung Quốc và các quốc gia khác. Trong thời đại tất cả các quốc gia phải đối mặt với tình trạng bất ổn quốc tế và các thách thức an ninh toàn cầu, để không đánh mất nhiều lợi ích chiến lược, Trung Quốc cần phải thực hiện các bước để trấn an và làm yên lòng láng giềng có tranh chấp lãnh hải với họ. Các bước này bao gồm thúc đẩy hợp tác và ngăn chặn quân sự hóa xa hơn các tranh chấp lãnh hải.
Đối với Trung Quốc, việc tìm ra con đường có khả năng đảm bảo với khu vực rằng, họ nghiêm tục thực hiện cam kết là láng giềng tốt trong khi vẫn duy trì được lợi ích ở Biển Đông là một thách thức nhưng không phải là không thể. Một bước quan trọng đầu tiên là Bắc Kinh phải làm rõ phạm vi yêu sách chủ quyền trên Biển Đông.
Tất cả các quốc gia trong khu vực đều rõ, với tấm “bản đồ chín đoạn”, Trung Quốc tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ Biển Đông, trong đó có cả các vùng biển gần, thuộc khu vực đặc quyền kinh tế của các quốc gia khác. Tuy nhiên, Trung Quốc là thành viên của Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển, do đó, các yêu sách chủ quyền biển đảo của họ cần trước hết phải dựa trên cơ sở pháp lý phù hợp. Bắc Kinh cần làm sáng tỏ điểm này để giám bớt các quan ngại khu vực (thậm chí quốc tế) về tham vọng vô đáy của họ ở Biển Đông.
Không chỉ tuyên bố suông, Trung Quốc cần xác định và thể chế hóa các quy trình giải quyết tranh chấp bằng cách tích cực theo đuổi việc thiết lập các quy tắc ứng xử giữa các bên trên Biển Đông để xây dựng lòng tin và giảm nguy cơ các bên tham gia tranh chấp dùng vũ lực để giải quyết mâu thuẫn, bất đồng.
Hiện nay, hầu hết các quốc gia thành viên ASEAN muốn xây dựng cách tiếp cận đa phương về vấn đề Biển Đông trong khi Trung Quốc lại kiên quyết ủng hộ các cuộc đàm phán song phương nhằm để giành được nhiều lợi thế hơn. Do đó, trước tiên các bên cần thể hiện tình thần hợp tác và thiện chí để gạt bỏ các bất đồng về cách thức đàm phán thì các tranh chấp biển đảo trên Biển Đông mới có cơ hội được giải quyết.
Trung Quốc nên theo đuổi các thỏa thuận với các nước láng giềng về việc cùng khai thác thương mại các nguồn tài nguyên trong khu vực tranh chấp. Một thỏa thuận như vậy không phải không có khả năng. Arab Saudi và Kuwait đã đạt thành công trong việc đạt được thỏa thuận để cùng khai thác dầu trong khu vực tranh chấp.
Những giải pháp tương tự như thúc đẩy các thỏa thuận hợp tác, quản lý và khai thác chung sẽ mang lại lợi ích cho tất cả các bên. Kết hợp với bộ quy tắc ứng xử ràng buộc trên Biển Đông, nguy cơ xung đột quân sự quy mô và nguy hiểm theo sau các tranh chấp biển đảo chồng chéo trong khu vực sẽ giảm thiểu đáng kể.
Theo vietbao
Trung Quốc chuốc họa lớn khi gây gổ với láng giềng
Ổn định là yếu tố có tính sống còn cho sự phát triển và cộng hưởng của nền kinh tế Trung Quốc với nền kinh tế các nước trong khu vực. Việc Trung Quốc áp dụng các bước đi để ngăn cản tình trạng quân sự hóa những cuộc tranh chấp hiện nay là vì lợi ích của chính bản thân họ.
Trung Quốc trong thời gian gần đây thường có nhiều động thái thể hiện sự hiếu chiến của họ trong các cuộc tranh chấp lãnh thổ, lãnh hải ở Biển Đông.
Những cuộc tranh chấp lãnh thổ, lãnh hải ởchiến lược và giàu tài nguyên lại một lần nữa đẩy các nước trong khu vực vào tình trạng đối đầu trực diện. Căng thẳng ở Biển Đông đã gây ảnh hưởng rộng khắp ra khu vực, gây ra những mâu thuẫn mới trong quan hệ giữa các nước thành viên ASEAN.
Việc Trung Quốc trắng trợn và tham lam đòi chủ quyền đối với hầu hết khu vực Biển Đông giàu có đã đặt nước này vào trung tâm của các cuộc tranh chấp nóng bỏng đó. Bắc Kinh đang tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông với một loạt nước láng giềng gồm Philippines, Việt Nam, Malaysia, Brunei và Vùng lãnh thổ Đài Loan. Trong những năm gần đây, trong các cuộc tranh chấp ở Biển Đông, Trung Quốc càng ngày càng trở nên hiếu chiến và các nước có tranh chấp với Trung Quốc cũng trở nên ngày một cứng rắn. Điều đó làm tăng nguy cơ xảy ra xung đột, gây bất ổn cho khu vực.
Tuy nhiên, ổn định là yếu tố sống còn cho việc duy trì sự cộng hưởng của nền kinh tế Trung Quốc với nền kinh tế của các nước trong khu vực. Trong môi trường quốc tế bất ổn với rất nhiều thách thức an ninh toàn cầu như hiện nay, việc Trung Quốc thực hiện các bước đi nhằm ngăn chặn tình trạng quân sự hóa các cuộc tranh chấp lãnh thổ, lãnh hải hiện nay là vì lợi ích của chính họ. Bắc Kinh nên hành động để củng cố mối quan hệ hợp tác với các nước láng giềng đang có tranh chấp hàng hải với họ.
Sau nhiều năm yên bình, những nước có tranh chấp ở Biển Đông đang đẩy mạnh nỗ lực nhằm khẳng định lợi ích của họ ở đây thông qua những tuyên bố chính thức, các chính sách mới cùng với những chuyến tuần tra thường xuyên. Những hành động này và nhiều bước đi khác đã dẫn đến tình trạng Trung Quốc đối đầu với cả Philippines và Việt Nam cùng lúc với một cuộc tranh chấp giữa Trung Quốc và Nhật Bản ở quần đảo Senkaku/Điếu Ngư thuộc biển Hoa Đông đang leo thang thành những cuộc dương oai diễu võ tiềm ẩn đầy nguy cơ. Bắc Kinh lập luận rằng, các hành động của họ ở Biển Đông là "phản ứng" chứ không phải cố tình làm leo thang căng thẳng với mục đích để bảo vệ lập trường của nước này trước những thách thức về chủ quyền và lợi ích hàng hải. Bắc Kinh còn tuyên bố, họ liên tục nhấn mạnh cam kết với cách tiếp cận trong mối quan hệ với các nước ASEAN sao cho đảm bảo hòa bình, sự ổn định và thịnh vượng trong khu vực.
Tuy nhiên, rõ ràng, một số động thái của Bắc Kinh như việc nước này năm 2012 thông báo tiến hành khai thác dầu mỏ ở một loạt lô dầu rộng lớn ở Biển Đông, đã đi ngược lại thông điệp trên của họ và khiến các nước trong khu vực càng nghi ngờ, lo ngại về việc Trung Quốc chuẩn bị dùng sức mạnh vượt trội của họ để khẳng định chủ quyền một cách phi pháp ở Biển Đông.
Cùng lúc này, Mỹ lại tích cực thực hiện chiến lược hướng trọng tâm vào Châu Á. Washington tăng cường sự hiện diện quân sự ở trong khu vực với mục tiêu trọng tâm là nhằm ủng hộ cho các đồng minh và đối tác của họ. Chiến lược này của Mỹ đã nhận được phản ứng tích cực của một số nước nhưng nó lại khiến Trung Quốc nghi ngờ mục đích của Mỹ ở trong khu vực. Bắc Kinh xem chiến lược của Mỹ là một trò chơi một mất một còn mà ở đó Washington đang tìm cách tăng cường sức mạnh và ảnh hưởng của nước này bằng cách phá vỡ mối quan hệ giữa Trung Quốc với các nước láng giềng.
Với những hành động hung hăng, hiếu chiến của Trung Quốc trong các cuộc tranh chấp ở Biển Đông và biển Hoa Đông hiện nay, nước này rõ ràng đang làm lợi cho Mỹ, đang tự mình phá hoại mối quan hệ với các nước láng giềng xung quanh. Nếu không thay đổi, Trung Quốc sẽ tự làm mình thua cuộc trong cuộc chơi với "kỳ phùng địch thủ" Mỹ và tự chuộc họa vào thân.
Theo vietbao
Sau Mỹ, đến Nhật ra sức lôi kéo Myanmar khỏi Trung Quốc Chỉ ít ngày sau khi Tổng thống Mỹ Obama tiếp Tổng thống Myanmar trong chuyến thăm lịch sử tại Washington, Thủ tướng Nhật Shinzo Abe đã tới thăm chính thức nước láng giềng của Trung Quốc cùng với tuyên bố sẽ cung cấp "mọi hỗ trợ có thể có". Ông Abe đang muốn thắt chặt quan hệ với Myanmar Tuyên bố trên được...