Trung Quốc tính kế hợp vây Nhật từ hai hướng

Trong khi Trung Quốc đang có những động thái chứng tỏ có thể tấn công Nhật Bản thì Tokyo lại cho thấy điều ngược lại trong quan hệ với Bắc Kinh.

Động thái đáng ngờ của Trung Quốc

Theo dõi những hành động của Trung Quốc gần đây diễn ra xung quanh Nhật Bản, nhà nghiên cứu cấp cao Ching Chang tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Đài Loan nhận định Bắc Kinh dường như đang vạch chiến lược áp sát Nhật Bản từ cả phía Bắc và phía Nam trong trường hợp xung đột quân xảy ra.

Nhận định này được ông Ching Chang đưa ra sau khi hàng loạt cuộc tập trận được Trung Quốc thực hiện với 3 hạm đội: Bắc Hải, Nam Hải và Đông Hải trong tháng 12/2014.

Cụ thể, ngày 4/12, tàu khu trục Type 052 Harbin, 2 tàu khinh hạm đa năng Yantai và Yangcheng lớp Type 054A cùng tàu hậu cần Type 903 Taihu đã di chuyển về phía đông, thông qua eo biển Osumikaikyo ở phía tây nam Nhật Bản trước khi tiến về phía bắc, đi qua quần đảo Kuril tiến vào biển Okhotsk.

Ngày Noel 2014, đoàn tàu này tiến qua eo La Perouse – gần hòn đảo Hokkaido, phía bắc Nhật Bản và về Trung Quốc qua biển Hoa Đông.

Hải quân Trung Quốc trong một cuộc diễn tập đổ bộ đảo trong năm 2014.

Theo ông Chang, đây là lần thứ 2 trong năm 2014 các tàu chiến Trung Quốc tiến qua eo biển La Perouse.

Trong tháng 7, các tàu chiến Trung Quốc cũng tiến qua eo biển La Perouse trong cuộc tập trận chung với Nga. Trong cuộc tập trận này, phía Trung Quốc phải dựa vào Nga để định vị tiến qua eo biển kể trên.

Sự kiện Trung Quốc tự định vị được để tiến qua eo biển La Perouse cho thấy, Hải quân Trung Quốc không chỉ có khả năng tác chiến ở các khu vực lạnh mà còn dần quen với vùng biển xung quanh Nhật, chuyên gia Đài Loan nhận xét.

Trong khi, Hạm đội Đông Hải của Trung Quốc đã tập trận gần eo Miyako – phía nam Nhật Bản. Ngày 6/12, máy bay chiến đấu Trung Quốc đến phía Tây Thái Bình Dương để tham gia tập trận không-đối-biển bắn đạn thật với 6 tàu của Hạm đội Đông Hải. Trong ngày 12/12, các tàu đã đi qua eo biển Miyako để trở về Trung Quốc.

Đánh giá từ thời gian và con đường sử dụng trong các cuộc tập trận của Trung Quốc, chuyên gia Đài Loan đánh giá rằng phía Trung Quốc đang lập chiến lược để bao vây Nhật từ phái Bắc và phía Nam cùng lúc. Cũng cần chú ý thêm, đây là lần đầu tiên cuộc tập trận này được thực hiện.

Các tàu chiến của Hải quân Trung Quốc đã tăng cường hoạt động xung quanh vùng biển của Nhật trong những năm gần đây. Các chuyên gia cho rằng Trung Quốc đang đánh giá khoảng cách phản xạ và năng lực hệ thống giám sát của Nhật cũng như để làm quen với khu vực.

Nỗ lực giảm căng thẳng của Nhật Bản

Trong khi Trung Quốc đang có những động thái đáng ngờ quanh Nhật Bản thì trái lại, Tokyo đang nỗ lực giảm căng thẳng với Bắc Kinh do những vấn đề liên quan đến đến tranh chấp tại biển Hoa Đông.

Theo Kyodo ngày 27/12 đưa tin, chính quyền của Thủ tướng Shinzo Abe năm 2015 sẽ dốc toàn lực tránh để xảy ra đối đầu Nhật-Trung xoay quanh đảo Senkaku/Điếu Ngư.

Đây là do một khi xảy ra tình thế bất trắc giữa Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản triển khai ở tuyến thứ nhất và Quân đội Trung Quốc thì sẽ khiến cho quan hệ Nhật-Trung rơi vào khủng hoảng.

Nhật Bản diễn tập chiếm đảo hồi tháng 8/2014.

Nhật Bản hy vọng tổ chức tham vấn vào tháng 1 để khởi động “cơ chế liên lạc trên biển” trong các tình huống khẩn cấp, cố gắng mở ra cục diện. Nhưng Trung Quốc rất nhạy cảm đối với các động thái của Nhật Bản trong vấn đề “nhận thức lịch sử”, chương trình vẫn chưa được xác định.

Chính quyền Shinzo Abe chủ trương đồng thời thúc đẩy cải thiện quan hệ Nhật-Trung và phòng vệ lãnh thổ, lãnh hải sẽ đối mặt với thách thức to lớn.

Về xây dựng “cơ chế liên lạc trên biển”, tham vấn cấp sự vụ tháng 6 năm 2012 đã cơ bản đạt được đồng thuận. Nội dung chủ yếu là khi xảy ra các vấn đề như máy bay và tàu chiến nước đối phương tiếp cận bất thường, sử dụng tần số vô tuyến điện được xác định trước để tiến hành liên lạc, tìm cách tiến hành trao đổi ở cấp tuyến đầu tiên. Hành động này nhằm tránh hiểu nhầm để xảy ra xung đột ngẫu nhiên.

Một khi cơ chế này được khởi động, ngoài giữa các tàu chiến và giữa các máy bay, giữa tàu chiến và máy bay cũng sẽ có thể tiến hành liên lạc khẩn cấp. Sau khi quốc hữu hóa đảo Senkaku vào năm 2012, Trung Quốc từ chối triển khai đối thoại về khởi động cơ chế, vì vậy, Nhật Bản phải chăng có thể thúc đẩy Trung Quốc có thái độ tích cực đã trở thành trung tâm chú ý.

Ý kiến nội bộ Chính phủ Nhật Bản chỉ ra: “Trung Quốc cho rằng cần thiết quan sát Thủ tướng phải chăng sẽ đến thăm đền Yasukuni vào cuối năm và đầu năm”. Nếu ông Abe lập tức thăm đền sau khi tổ chức tham vấn đạt được thỏa thuận, sẽ làm cho tầng lớp lãnh đạo Trung Quốc mất hết thể diện, chắc chắn sẽ dẫn đến sự phê phán từ nội bộ.

Do tháng 1/2013, tàu chiến Trung Quốc chiếu radar điều khiển hỏa lực vào tàu hộ vệ Lực lượng Phòng vệ, nguồn tin từ Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho rằng “luôn cảm thấy có rủi ro xảy ra xung đột”. Cán bộ tuyến đầu của Lực lượng Phòng vệ cũng yêu cầu khởi động “cơ chế liên lạc trên biển”.

Theo Đất Việt