Trung Quốc tăng gấp ba lần lượng uranium nhập khẩu từ Nga

Ngày 22/11, Trung Quốc đã trở thành quốc gia nhập khẩu uranium lớn nhất từ Nga trong năm nay, với lượng mua tăng gấp ba lần so với năm trước.

Máy ly tâm khí để tách đồng vị urani tại một nhà máy Rosatom ở Nga. Ảnh: RT/TTXVN

Động thái này diễn ra trong bối cảnh Moskva áp đặt lệnh cấm xuất khẩu uranium làm giàu sang Mỹ để đáp trả các biện pháp trừng phạt của Washington, càng làm nổi bật sự thay đổi trong các mối quan hệ năng lượng quốc tế.

Theo số liệu Hải quan Nga, Trung Quốc đã nhập khẩu lượng uranium trị giá 849 triệu USD trong mười tháng đầu năm 2024, tăng 3,2 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Chỉ riêng trong tháng 10, giá trị nhập khẩu đã đạt 216 triệu USD, gấp đôi so với tháng trước. Bên cạnh đó, Hàn Quốc cũng gia tăng đáng kể việc nhập khẩu uranium từ Nga, đạt giá trị 650 triệu USD, trở thành nước nhập khẩu lớn thứ hai. Trong khi, Mỹ vốn là khách hàng lớn nhất của Nga vào năm 2023, đã giảm mạnh lượng mua xuống còn 574 triệu USD, chỉ bằng một phần ba so với trước đây, tụt xuống vị trí thứ ba trong danh sách khách hàng của Nga.

Diễn biến này xảy ra trong bối cảnh Nga siết chặt chính sách xuất khẩu uranium để đối phó với các biện pháp trừng phạt của Mỹ. Lệnh cấm của Nga áp dụng đối với các chuyến hàng uranium làm giàu sang Mỹ, bao gồm các giao dịch thông qua bên thứ ba thuộc quyền phán quyết của Mỹ. Ngoại lệ chỉ được áp dụng với các lô hàng được cấp phép đặc biệt, phù hợp với lợi ích quốc gia của Nga. Động thái này cũng đi kèm với các biện pháp của Mỹ nhằm hạn chế nhập khẩu uranium từ Nga, nhưng vẫn cho phép một số trường hợp miễn trừ cần thiết để đảm bảo lợi ích chiến lược của Washington.

Việc Trung Quốc tăng cường nhập khẩu uranium từ Nga không chỉ là một quyết định kinh tế mà còn phản ánh mối quan hệ chiến lược ngày càng chặt chẽ giữa hai quốc gia. Trong khi Bắc Kinh đang tập trung đẩy mạnh phát triển công nghệ hạt nhân, việc nhập khẩu uranium từ Nga giúp Trung Quốc đảm bảo nguồn cung năng lượng ổn định, đồng thời giảm sự phụ thuộc vào các nguồn cung từ phương Tây.

Nga hiện là quốc gia dẫn đầu toàn cầu trong lĩnh vực làm giàu uranium, chiếm gần một nửa công suất toàn cầu. Với thị phần ước tính khoảng 40% và giá trị xuất khẩu hàng năm lên tới 2,7 tỷ USD, Nga đóng vai trò không thể thay thế trong thị trường uranium thế giới. Tổng thống Nga Vladimir Putin trong một cuộc họp chính phủ vào hồi tháng 9, đã nhấn mạnh rằng một số quốc gia vẫn tích trữ tài nguyên từ Nga trong khi vẫn áp đặt các biện pháp trừng phạt. Ông cũng đề xuất hạn chế xuất khẩu các nguyên liệu thô chiến lược – bao gồm cả uranium, để bảo vệ lợi ích quốc gia và đáp trả những nỗ lực của phương Tây nhằm ngăn cản Nga tiếp cận chuỗi cung ứng quốc tế.

Những thay đổi trong chính sách năng lượng của Nga không chỉ ảnh hưởng đến mối quan hệ Nga-Mỹ mà còn tái định hình thị trường năng lượng toàn cầu. Trong khi Mỹ và châu Âu đang tìm cách giảm phụ thuộc vào năng lượng từ Nga, Moskva đã tìm thấy các thị trường thay thế đầy tiềm năng ở châu Á, đặc biệt là Trung Quốc và Hàn Quốc. Diễn biến này không chỉ củng cố quan hệ đối tác chiến lược Nga-Trung mà còn làm nổi bật sự thay đổi trong cán cân năng lượng toàn cầu.

Trong bối cảnh các quốc gia phương Tây đang gia tăng sức ép, Nga đã chứng minh khả năng duy trì vị thế của mình trong lĩnh vực năng lượng thông qua các mối quan hệ chiến lược – các đối tác ngoài phương Tây. Việc Trung Quốc tăng cường nhập khẩu uranium từ Nga là minh chứng cho sự thay đổi này, đồng thời mở ra những thách thức và cơ hội mới trên thị trường năng lượng toàn cầu. Đây cũng là dấu hiệu cho thấy sự dịch chuyển trong trật tự kinh tế quốc tế, khi các quốc gia ngoài phương Tây đóng vai trò ngày càng quan trọng trong cấu trúc năng lượng và thương mại toàn cầu.