“Trung Quốc sẽ hiện đại hóa toàn diện quân đội sau duyệt binh”

Báo giới Hồng Kông tiết lộ Trung Quốc sẽ công bố một bản kế hoạch tham vọng, cải tổ toàn diện lực lượng quân đội theo hướng nhỏ gọn hơn, hiện đại hơn để sánh ngang tầm các quân đội mạnh nhất phương Tây.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình mong muốn đẩy mạnh hiện đại hóa quân đội (Ảnh: Xinhua)

Thông tin được tờ Bưu điện Hoa nam buổi sáng của Hồng Kông đăng tải, dẫn lời các chuyên gia và nguồn tin từ đại lục.

Theo đó, Chủ tịch Tập Cận Bình, người đồng thời là tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Trung Quốc, có thể nhân lúc tinh thần xã hội lên cao sau cuộc duyệt binh hoành tráng ngày 3/9 để công bố bản kế hoạch cải tổ mạnh mẽ này.

“Nhiều quan chức của Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) đang kỳ vọng sẽ có những công bố quan trọng sau cuộc duyệt binh”, chuyên gia hải quân Li Jie tại Bắc Kinh cho biết.

“Các cuộc duyệt binh như sắp diễn ra luôn kích thích tinh thần và chủ nghĩa ái quốc. Nó sẽ giúp ông Tập có cơ hội tốt để công bố những kế hoạch tham vọng của mình để cải tổ PLA thành một quân đội thực sự hiện đại, có khả năng chiến thắng trong các cuộc chiến”, vị chuyên gia nhận định.

Nhiều năm qua, lãnh đạo quân đội Trung Quốc đã có những bàn luận mạnh mẽ về cách thức thay đổi cấu trúc tổ chức thời Liên Xô cũ sang một hệ thống mới, với khả năng thích ứng đủ để đáp ứng yêu cầu ngày một cao của chiến tranh hiện đại. Cấu trúc mới sẽ nâng cao khả năng giám sát và kiểm tra để ngăn ngừa tham nhũng, vốn đã làm giảm nhuệ khí trong quân đội và thui chột năng lực chiến đấu.

Một số nguồn tin cho biết ông Tập đã chủ ý bài trừ những thành phần tham nhũng trong quân đội trước khi công bố kế hoạch cải tổ, với hy vọng khôi phục căn bản sức sống trong PLA. Trong hai năm qua, hai cựu phó chủ tịch Quân ủy trung ương – Từ Tài Hậu và Quách Bá Hùng – đã bị “đả” với cáo buộc tham nhũng.

Với việc hai vị quan tham này cùng các tay chân bị loại trừ, ông Tập giờ đã sẵn sàng triển khai kế hoạch của mình.

Hiện đang có những đề xuất trái ngược về cách thức cải tổ PLA, và sẽ phải mất nhiều năm để triển khai đầy đủ các đề xuất này. Nhưng các lãnh đạo hàng đầu đều thống nhất về định hướng chung, các nguồn tin cho biết.

Về cơ bản, quy mô của PLA sẽ được thu gọn, với trọng tâm được dịch chuyển nhiều hơn sang phía hải quân và không quân. Cấu trúc truyền thống với ưu tiên dành cho lục quân sẽ được thay đổi theo mô hình phương Tây, trong đó các lực lượng hải, lục và không quân đều được đầu tư như nhau.

Trong số nhiều đề xuất được trình lên lãnh đạo Trung Quốc có một kiến nghị phải cải tổ toàn diện cấu trúc chỉ huy của PLA. Hiện chưa rõ ông Tập sẽ chọn đề xuất nào, hay sẽ kết hợp các đề xuất.

Theo bản đề xuất toàn diện của các cố vấn quân sự mà Bưu điện Hoa nam buổi sáng có được, quy mô của PLA và cảnh sát vũ trang sẽ được giảm từ mức 3 triệu quân xuống còn 2 triệu quân. 7 bộ tư lệnh quân đội sẽ được tổ chức lại thành 4 vùng chiến lược. Cấp bậc của các tư lệnh địa phương sẽ bị hạ xuống để giảm bớt ảnh hưởng chính trị.

Các chuyên gia quân sự từng nghiên cứu đề xuất này nhận định đây là “kế hoạch cải tổ mạnh mẽ nhất và tham vọng nhất” trong lịch sử Trung Quốc hiện đại.

“Trong số các tướng lĩnh hàng đầu là thành viên Quân ủy trung ương, 8 người xuất thân từ lục quân trong khi chỉ có 2 của không quân và hải quân”, một thượng tá về hưu tại Thượng Hải cho biết. “Đây chính là hệ quả của hệ thống kiểu cũ, thiên về lục quân. Hầu như mọi cơ hội để thăng tiến đều nằm trong tay các bộ chỉ huy quân sự”.

Bản kế hoạch cũng đề xuất tăng cường quyền lực cho Bộ quốc phòng. Tổng cục chính trị, phụ trách tư tưởng và cất nhắc sỹ quan, và tổng cục hầu cần và khí tài được đề xuất sáp nhập về bộ này. Lực lượng cảnh sát vũ trang sẽ được đổi tên thành Vệ binh quốc gia và tập trung vào nhiệm vụ chống khủng bố, giảm trừ thiên tai và bảo vệ an ninh nội địa.

“Đó là một bản kế hoạch khả thi nhưng rất quyết liệt và sẽ là thách thức lớn cho PLA trong quá trình triển khai”, một nguồn tin thân cận với Bộ chỉ huy quân khu Quảng Châu cho biết.

Theo trang tin IBTimes, Chủ tịch nước Tập Cận Bình sẽ tiến hành cải cách toàn diện lực lượng chỉ huy quân đội nước này, gần với mô hình tác chiến quân đội Mỹ.

Trong lần cải cách này, lực lượng bộ binh, hải quân, không quân và các lữ đoàn tên lửa Trung Quốc sẽ đặt dưới sự chỉ huy hợp nhất của một cơ quan tác chiến. Đồng thời, vai trò của hải quân và không quân sẽ được chú trọng.

Kế hoạch trên được đảng Cộng sản Trung Quốc đưa ra lần đầu tiên vào năm 2013. Tuy nhiên, kế hoạch đã bị trì hoãn nhiều tháng do ông Tập tập trung vào chiến dịch chống tham nhũng.

Quân đội Trung Quốc tháng trước đã bắt đầu áp dụng mô hình chỉ huy hợp nhất trong một loạt cuộc tập trận quy mô lớn, các nguồn tin cho hay. Trong báo cáo trình lên Quốc hội Mỹ hồi tháng 5, Lầu Năm Góc đã cảnh báo Trung Quốc sẽ áp dụng mô hình chỉ huy hợp nhất và đây là thay đổi lớn nhất trong quân đội Trung Quốc từ năm 1949.

Lần cải cách này diễn ra trong bối cảnh cường quốc châu Á đang tìm cách mở rộng tầm ảnh hưởng quân sự cả trên biển và trên không. Việc Trung Quốc tăng cường bồi đắp và xây đảo nhân tạo ở Biển Đông đã khiến quan hệ ngoại giao với các quốc gia láng giềng bị rạn nứt và vấp phải sự chỉ trích mạnh mẽ từ Washington.

Sách Trắng quốc phòng Trung Quốc đưa ra hồi tháng 5 đã nhấn mạnh tới việc tăng cường vai trò chủ động tác chiến, cáo buộc các quốc gia khác trong việc tăng cường sự hiện diện quân đội trên Biển Đông, đặc biệt là quân đội Mỹ và các nước đồng minh tại châu Á, cũng như đề cập tới nỗ lực gần đây của Nhật Bản nhằm gia tăng vai trò của quân đội.

Thanh Tùng-Vũ Duy

Theo SCMP