Trung Quốc sẽ còn bành trướng tới đâu trên Biển Đông?

Từ các trạm radar cho tới triển khai chiến đấu cơ và giờ là tên lửa đất đối không, việc Trung Quốc đang mở rộng các cơ sở ở quần đảo Hoàng Sa là dấu hiệu cho thấy kế hoạch tăng cường hiện diện quân sự lâu dài của Bắc Kinh tại lãnh thổ tranh chấp trên

Các nhà ngoại giao và các chuyên gia an ninh quốc tế khi nhận định về chiến lược quân sự của Bắc Kinh đều cho rằng những hành động triển khai vũ khí và xây dựng trái phép các đảo nhân tạo ở Hoàng Sa sẽ là tiền đề để Trung Quốc tiếp tục sự bành trướng xuống Trường Sa, cách đó hơn 500 km về phía Nam.

Thời gian gần đây, các cụm đảo tranh chấp này thường xuyên là nơi diễn ra các hoạt động tuần tra hàng hải và giám sát của các chiến đấu cơ cũng như một số hoạt động dân sự khác. Viện cớ này, Bắc Kinh càng cố gắng thúc đẩy việc hình thành khu vực phòng không hiệu quả ở Biển Đông, tương tự với khu vực mà Trung Quốc tạo ra ở biển Hoa Đông hồi cuối năm 2013.

Hôm 18/2, các quan chức Trung Quốc khẳng định có bằng chứng cho thấy Trung Quốc đã triển khai hệ thống tên lửa đất đối không tới đảo Phú Lâm, thuộc quần đảo Hoàng Sa, đồng thời chỉ trích hành động này đi ngược lại cam kết của Bắc Kinh là không quân sự hóa Biển Đông.

Hình ảnh vệ tinh chứng minh Trung Quốc đưa tên lửa ra đảo Phú Lâm, quần đảo Hoàng Sa. Nguồn: ISI

Bắc Kinh “ngụy biện” bằng tuyên bố rằng nước này chỉ “xây dựng các cơ sở quốc phòng có giới hạn” trên phần lãnh thổ của mình và chối bỏ những bài báo về việc triển khai tên lửa khi coi đó là “trò lừa” của truyền thông phương Tây.

Ian Storey, chuyên gia về Biển Đông tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á, Singapore, cho biết ông tin rằng những loại vũ khí tương tự có thể đã được triển khai đến các đảo đá mà Trung Quốc chiếm đóng trái phép ở Trường Sa từ hai năm trở lại đây.

Bonnie Glaser, một nhà phân tích quân sự tại Trung tâm nghiên cứ quốc tế và an ninh ở Washington, nhận định việc xây dựng ở Hoàng Sa giống như là “điềm báo trước” cho các hoạt động triển khai quân sự tương tự ở Trường Sa.

Hành động của Trung Quốc ở Hoàng Sa gần đây không phải là điều gì mới mẻ, thực tế Bắc Kinh đã bắt đầu tuyên bố một cách vô lý về chủ quyền tại 7 rạn san hô ở Trường Sa từ ba năm trước. Bắc Kinh đã triển khai các chiến đấu cơ trang bị vũ trang tới đường băng mở rộng trên đảo Phú Lâm từ tháng 11/2015 và nâng cấp các khu nhà để máy bay.

Các nhà phân tích Trung Quốc cũng khẳng định các cơ sở đánh bắt cá và bảo vệ bờ biển cũng được nước này xây dựng, bên cạnh đó là các kho chứa nhiên liệu và nhà ở cho hơn 1.000 người dân có thể sinh sống ở nơi mà Bắc Kinh ngang nhiên gọi là “thành phố Tam Sa” từ năm 2012 (đơn vị hành chính bất hợp pháp mà Trung Quốc tự dựng lên).

Các trạm radar cùng trang thiết bị giám sát điện tử cũng được cải tiến và các nhà phân tích cho rằng Hoàng Sa đóng một vai trò cốt yếu trong việc bảo vệ các hạm đội tàu ngầm hạt nhân của Trung Quốc ở đảo Hải Nam, cách đó 200 km về phía Bắc.

Theo các chuyên gia quân sự, việc xây dựng các cơ sở tương tự ở Trường Sa có thể giúp Trung Quốc hiện diện sâu hơn ở khu vực trung tâm hàng hải Đông Nam Á. Những tuyến đường “huyết mạch” này có thể mang lại lợi nhuận về kinh tế lên đến 5 nghìn tỷ USD mỗi năm.

Tham vọng ở Trường Sa

Các quan chức Trung Quốc liên tục nhắc lại các hoạt động mà họ cho là “hành động dân sự phát triển một cách tự nhiên” ở Trường Sa, bao gồm lắp đặt hải đăng, các cơ sở tìm kiếm, cứu nạn và các trạm nghiên cứu môi trường.

Hình ảnh cho thấy Trung Quốc xây các trạm radar ở đá Châu Viên, thuộc quần đảo Trường Sa. Nguồn: CSIS

Ba đường băng cũng đã được hoàn thành và tháng trước, Bắc Kinh tuyên bố thử nghiệm thành công đường băng dân sự dài 3.000 m ở đá Chữ Thập. Các chuyên gia Trung Quốc cho rằng những chuyến bay quân sự đầu tiên tới Trường Sa có thể diễn ra trong một vài tháng tới.

Wu Shicun, người đứng đầu Viện nghiên cứu Biển Đông quốc gia Trung Quốc, cho rằng các bài học từ hoạt động ở Hoàng Sa có thể được rút kinh nghiệm đối với Trường Sa, đặc biệt là vấn đề làm thế nào để cung cấp nước sạch và loại bỏ rác thải.

Yanmei Xie, nhà phân tích an ninh đến từ Nhóm chuyên gia khủng hoảng quốc tế, nhận định, Bắc Kinh có thể tận dụng các cơ sở với hai mục đích, ví dụ như radar và đường băng, trên quần đảo Trường Sa tuy nhiên nước này vẫn chưa dám ngang nhiên triển khai các thiết bị quân sự đến đây. “Quần đảo Trường Sa phức tạp hơn bởi nó liên quan đến nhiều quốc gia hơn. Nó có thể khiến Trung Quốc phải trả giá đắt hơn cả về ngoại giao lẫn địa chính trị nếu bất chấp dấn thân vào cuộc tranh chấp vô lý này”, bà phân tích.

Nội dung được thực hiện qua thảm khảo nguồn tin Reuters (Anh), một trong những hãng tin lớn nhất thế giới. Reuters cung cấp bài viết, hình ảnh, đồ họa và video cho rất nhiều tờ báo, đài phát thanh, đài truyền hình, Internet và các phương tiện truyền thông khác trên toàn thế giới.

Theo Infonet