Trung Quốc ngừng xây đảo ở Biển Đông: Dấu hiệu Mỹ-Trung sắp thỏa hiệp?

Việc Trung Quôc bất ngờ tuyên bố hoạt động phi pháp bồi đắp đảo sắp kết thúc cho thấy nước này đang muốn thỏa hiệp với Mỹ và các nước trong khu vực, đồng thời cũng nhằm muốn chứng tỏ vị thế cường quốc, theo nhận định từ một số chuyên gia quốc tế.

Tông thông My Barack Obama (trái) nâng ly cùng Chủ tịch Trung Quôc Tập Cận Bình trong chuyến thăm Bắc Kinh hồi tháng 11.2014 – Anh: Reuters

Bộ Ngoại giao Trung Quôc ngày 16.6 bất ngờ thông báo hoạt động bồi đắp trái phép đảo nhân tạo tại quần đảo Trường Sa của Viêt Nam “sẽ hoàn tất trong vài ngày tới”, đồng thời khẳng định Bắc Kinh sẽ tiếp tục xây dựng các cơ sở phục vụ mục đích dân sự lẫn quân sự trên đảo nhân tạo.

Tờ The Wall Street Journal (My) ngày 17.6 dẫn lời các chuyên gia nhận định rằng động thái trên của Trung Quôc có thể là dấu hiệu cho thấy Bắc Kinh đang muốn tìm cách thỏa hiệp với Mỹ và các quốc gia trong khu vực. Chủ tịch Trung Quôc Tập Cận Bình dự kiến sẽ có chuyến công du tại Mỹ vào tháng 9 tới, theo trang tin The Christian Science Monitor (My).

Ngoài ra, thông qua tuyên bố sắp ngừng xây đảo, Trung Quôc còn muốn thể hiện khả năng đơn phương đưa ra các điều kiện trong các tranh chấp Biển Đông.

“Đây là một bước nhằm hướng tới việc ngừng cải tạo đảo mà phía Mỹ từng yêu cầu. Cũng thông qua tuyên bố này, chinh phu Trung Quôc có thể nói với người dân trong nước rằng họ đã đạt được điều họ muốn”, The Wall Street Journal dẫn lời ông Hoàng Tĩnh, chuyên gia về chính sách đối ngoại của Trung Quôc tại Trường nghiên cứu Chính sách công Lý Quang Diệu (Singapore).

Chuyên gia Hoàng nhận định thêm rằng: “Trung Quôc đã đơn phương bồi đắp đảo, rồi đơn phương ngừng lại. Bắc Kinh đang muốn thể hiện rằng với tư cách là một cường quốc, nước này có thể kiểm soát mức độ leo thang căng thẳng, cũng như có thể làm bất cứ điều gì mà Trung Quôc cho rằng phù hợp với lợi ích của mình”.

Các công trình Trung Quốc đang xây dựng trái phép trên nền đảo nhân tạo ở Đá Châu Viên thuộc Trường Sa của Việt Nam – Ảnh: Asahi Shimbun

Trong khi đó, trả lời Đài truyền hình trung ương Trung Quốc (CCTV), ông Nguyễn Tông Trạch, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Nghiên cứu Quốc tế Trung Quốc (CIIS), bao biện rằng thời điểm Bộ Ngoại giao nước này đưa ra tuyên bố kể trên là nhằm cho thấy Bắc Kinh đang thực hiện chương trình xây dựng “theo đúng với lịch trình và kế hoạch đã đề ra, đồng thời cũng phản ánh được sự minh bạch trong các chính sách của Trung Quôc”.

The Christian Science Monitor dẫn thống kê từ chinh phu Mỹ ước tính Trung Quôc đã bồi đắp một diện tích đất rộng đến hơn 810 ha tại các bãi đá ngầm ở Biển Đông trong vòng 18 tháng qua. Ngoài ra, Bắc Kinh còn ngang ngược tuyên bố chủ quyền gần 2/3 diện tích Biển Đông, nơi lượng hàng hóa có giá trị lên đến 5,3 tỉ USD được vận chuyển qua lại hằng năm.

Hoàng Uy

Theo Thanhnien