Trung Quốc mong gì, mất gì với giàn khoan tại Biển Đông?

Trong thế cục Biển Đông hiện tại, Việt Nam có rất nhiều cách chơi, nhưng phải lựa chọn những cách chơi khôn ngoan nhất, thượng sách nhất.

Gia tăng các hành động ngang ngược

Ngày 2/5/2014, Trung Quốc đưa giàn khoan dầu khí Hải Dương 981 (HD-981)vào định vị khoan tại vị trí có tọa độ 15o29′ Vĩ Bắc, 111o12′ Kinh Đông, cách bờ biển Việt Nam khoảng 120 hải lý, nằm trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam.

Các cơ quan chấp pháp trên biển của Việt Nam, gồm lực lượng cảnh sát biển và lực lượng kiểm ngư đã kiên cường bám trụ tại hiện trường, đương đầu với lực lượng hải giám của Trung Quốc. Nhiều tàu, nhiều chiến sĩ đã bị thương.

Trong ngày 13/5/2014, tình hình xung quanh giàn khoan HD-981 tiếp tục nóng như chảo lửa. Phía Trung Quốc tấn công các tàu cảnh sát biển, kiểm ngư của Việt Nam. Chiến đấu cơ, tàu khu trục, tàu tên lửa cũng đã đến điểm danh.

Vị trí Trung Quốc đặt giàn khoan

Việc điều động các phương tiện quân sự cùng với các hành động võ biền, cục cằn như đâm, húc, bắn vòi rồng của phía Trung Quốc đã cho thấy họ quyết tâm leo thang các hành động gây hấn, khiêu khích bất chấp dư luận quốc tế đang kịch liệt phản đối và kêu gọi sự kiềm chế của các bên liên quan.

Nước cờ cũ, phép thử mới

Một điều cần chú ý, giàn khoan HD-981 không vô cớ xuất hiện tại vùng biển của Việt Nam. Nó trùng hợp với rất nhiều sự kiện đáng chú ý của thế giới trong thời gian vừa qua.

Nếu xét về mối quan hệ quốc tế, lúc này các thế lực lớn đang bận rộn với một điểm nóng, đó là Ukraine. Quốc gia Đông Âu này như cục nam châm, hút toàn bộ sự chú ý của các cường quốc về mình. Cao trào là cuộc đối đầu Nga – phương Tây (đứng đầu là Mỹ).

Trước hết, với nước Nga, Ukraine đã đặt Moscow đứng trước một thách thức lớn lao: nền kinh tế bị trừng phạt nặng nề bởi Mỹ và châu Âu. Dù sao, kinh tế Nga vẫn phụ thuộc vào mối quan hệ với châu Âu. Trong khi quyền lợi Nga lại đang bị đe dọa nghiêm trọng ở Ukraine. Để bảo vệ được quyền lợi quốc gia, và giảm thiểu sự tác động của các đòn trừng phạt, Nga buộc phải kết thân với Trung Quốc. Nền kinh tế thứ hai thế giới, cũng là thị trường rộng lớn nhất thế giới này là chỗ dựa an toàn nhất trong bối cảnh bị cô lập. Vì thế, Nga khó lòng có thể phản đối Trung Quốc về bất cứ hành động gì của quốc gia này.

Còn nhớ, những ngày đầu của điểm nóng Ukraine, khi Nga can dự vào bán đảo Crimea và tổ chức tại đây cuộc trưng cầu dân ý dẫn đến sáp nhập vào Nga, Trung Quốc bày tỏ thái độ trung lập. Nhưng khi Trung Quốc ra sức ủng hộ Nga, đối chọi với các lệnh trừng phạt của phương Tây, cũng là lúc HD-981 xuất hiện ở Biển Đông.

Tàu Trung Quốc bắn vòi rồng vào tàu cảnh sát biển Việt Nam cách giàn khoan 5 hải lý

Với nước Mỹ, Ukraine đang là điểm nóng cần ưu tiên trước nhất của quốc gia này. Bởi lẽ, nó ảnh hưởng đến an nguy trực tiếp của các đồng minh lâu đời, thân cận nhất của Mỹ – cụ thể là các nước Bắc Âu hay liên minh quân sự NATO. Với vấn đề Đông Bắc Á, Nhật Bản, Hàn Quốc sẽ chưa thể bị Trung Quốc gây khó dễ ngay, nhưng sự leo thang bất ổn ở Ukraine đang đặt các đồng minh của nước này trước nhiều nguy cơ không lành. Mỹ đang mở rộng sân chơi ở châu Á – Thái Bình Dương, đồng nghĩa với việc sân nhà ở châu Âu sẽ không thể vứt bỏ. Sự bận rộn của Mỹ đi đôi với sự rảnh tay của Trung Quốc tại Biển Đông.

Thứ hai, sự đối đầu Nga – Mỹ tạo ra nhiều kẽ hở cho Trung Quốc tự tung tự tác. Còn nhớ khi mối quan hệ Nga (lúc đó là Liên Xô) và Mỹ đi đến đối đầu căng thẳng đến mức các vũ khí hạt nhân đã lên nòng ở cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962, cũng là lúc Trung Quốc xua quân ồ ạt tạo ra cuộc chiến tranh biên giới với Ấn Độ. Nhưng ngay sau khi khủng hoảng tên lửa Cuba kết thúc, cũng là lúc Trung Quốc đơn phương kết thúc chiến tranh. Thực chất, đây chỉ là một nước cờ cũ, rất quen thuộc của quốc gia châu Á này.

Thứ ba, nội tại Trung Quốc đang gặp nhiều vấn đề, đặc biệt là vấn đề Tân Cương, Tây Tạng. Đồng thời, những vấn đề tha hóa xuống cấp của các quan chức Trung Quốc, cùng với mâu thuẫn xã hội đang đặt ra một thách thức với Bắc Kinh: họ cần có một đòn bẩy để kích hoạt sự đoàn kết dân tộc. Và gây xung đột với chiêu bài tự vệ là cách thức tốt nhất.

Một yếu tố khác, ngoài những nước cờ rất cũ đó, Trung Quốc còn đang đặt một phép thử mới. Bắc Kinh đặt chỉ tiêu đến năm 2050 sở hữu trong tay 80% diện tích Biển Đông. Chỉ còn 35 năm cho cái tâm nguyện đó, và Bắc Kinh cũng mong làm cho xong càng sớm càng tốt.

Vậy để bắt đầu, họ phải tìm một cái đích để triển khai. Bãi cạn Scarborough là một phép thử, và Mỹ cùng Philippines với một loạt căn cứ quân sự hình thành đã cho Trung Quốc câu trả lời, không hề dễ xơi, ít nhất vào thời điểm này.

Với Malaysia, Trung Quốc coi một số đảo của chủ quyền Malaysia là điểm cực nam của mình. Tuy nhiên, muốn vươn tới Malaysia, Trung Quốc trước hết phải bước qua Việt Nam, Philippines, và sẽ là một cuộc tác chiến đảo xa. Điều này Trung Quốc chưa đủ lực để thực hiện ngay.

Tàu cảnh sát biển Việt Nam về cảng sửa chữa nhanh chóng, sau đó tiếp tục quay lại thực địa

Chỉ còn Việt Nam. Những phép thử bắn tàu cá ngư dân, cắt cáp thăm dò, cấm đánh bắt cá… đã được áp dụng. Giàn khoan này mới là một bài toán thực sự. Trung Quốc cần đáp án cho thái độ của Việt Nam. Ở đây, Việt Nam đang đứng trước thách thức sống còn, không chỉ là toàn vẹn lãnh thổ mà còn là hòa bình chung cho cả Biển Đông.

Việt Nam đang chơi thượng sách

Trong suốt thời gian Trung Quốc gây hấn về vấn đề Biển Đông, Việt Nam luôn kiên quyết đường lối nhã nhặn, ngoại giao mềm mỏng, và quốc tế hóa những mâu thuẫn.

Thế giới đang ở thế kỷ 21, không còn trong thời kỳ các triều đại phong kiến kháng chiến chống ngoại xâm phương Bắc. Mọi nhất cử nhất động của các bên đều được con mắt quốc tế nhìn nhận và phán xét.

Quay lại với giàn khoan HD-981, Việt Nam đã thể hiện được gì? Đây là một quốc gia văn minh, tôn trọng pháp luật quốc tế, và đang bị nước lớn áp bức với sức mạnh cơ bắp. Nếu các nước phương Tây chê Việt Nam không dân chủ, thì thực tế, khi đất nước lâm nguy, hàng vạn người dân vẫn xuống đường rầm rộ, ôn hòa và đồng lòng từ chính phủ đến nhân dân.

Quân đội Việt Nam được cho là thiện chiến nhất Đông Nam Á

Bản thân Mỹ đã lên tiếng ủng hộ Việt Nam. Các đồng minh lớn nhỏ của Mỹ như Anh, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia… cũng ủng hộ Việt Nam với giải pháp luật pháp quốc tế.

Còn Trung Quốc, dù mị dân, dù che đậy, lu loa thế nào, thì bộ mặt vi phạm luật pháp quốc tế vẫn bị phơi ra. Bản thân dân trong nước Trung Quốc cũng còn không chấp nhận được, thì sẽ chẳng có quốc gia nào lên tiếng bênh vực.

Trò ăn cướp tài nguyên tại châu Phi của Trung Quốc đã bị chính các nước bản địa chỉ mặt “thực dân kiểu mới”. Thêm trò cướp biển cướp đảo, coi thường công ước, luật pháp quốc tế sẽ chỉ khiến sự đề phòng, chán ghét Trung Quốc nhân lên gấp bội. Giàn khoan này đang kéo Trung Quốc sa lầy.

Trong thế cục này, ai nổ súng trước sẽ là người thất bại ngay trong mặt trận ngoại giao và dư luận quốc tế. Điều quan trọng, cần phải đối đầu với Trung Quốc bằng một cái đầu thật lạnh, và trái tim thật nóng. Những gì chiến sĩ cảnh sát biển đang đương đầu ngoài khơi đã cho thấy, sự đoàn kết của nhân dân hậu phương sẽ là sức mạnh lớn nhất trước những mưu đồ cường bạo.

Theo Báo Đất Việt