Trung Quốc mất ngôi vị nước xuất khẩu nhiều nhất sang Mỹ, báo hiệu kinh tế toàn cầu thay đổi
Xu thế này báo hiệu giai đoạn tiếp theo của quá trình toàn cầu hóa tập trung vào các mạng lưới khu vực.
Cảng hàng hóa Los Angeles, bang California, Mỹ. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN
Theo một bài đăng mới của ông Luis Torres – một nhà kinh tế kinh doanh cấp cao tại Ngân hàng Dự trữ Liên bang Dallas (Mỹ), Mexico một lần nữa củng cố vị trí là đối tác thương mại hàng đầu của Mỹ, với 263 tỷ USD hàng hóa được giao dịch giữa hai nước trong 4 tháng đầu năm nay. Thương mại với Mexico chiếm 15,4% hàng hóa xuất khẩu và nhập khẩu của Mỹ, vượt xa tổng kim ngạch thương mại của Mỹ với Canada và Trung Quốc, lần lượt là 15,2% và 12%.
Giới kinh tế nhận định khả năng Mexico giành lấy vị trí hàng đầu từ tay Trung Quốc – quốc gia đã dành hai thập kỷ qua để hội nhập sâu hơn vào nền kinh tế Mỹ – là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy cách mà tình trạng hỗn loạn kinh tế năm 2020 sẽ tiếp tục định hình nền kinh tế thế giới trong nhiều năm tới.
Nhà kinh tế Torres cho biết hạt giống cho sự thay đổi này đã được gieo từ trước khi xảy ra đại dịch COVID-19, khi cựu Tổng thống Donald Trump áp thuế đối với một số hàng hóa Trung Quốc và ký kết thỏa thuận thương mại Mỹ-Canada-Mexico, một bản cập nhật của thỏa thuận NAFTA đã tồn tại gần ba thập kỷ. Tuy nhiên, vị chuyên gia này cho rằng những thay đổi này cũng ám chỉ một sự chuyển đổi nhanh chóng sang phương thức tìm kiếm gần, trong đó các quốc gia cung cấp chuỗi cung ứng hàng hóa quan trọng đến các quốc gia gần gũi về địa lý và chính trị.
Hoạt động tìm kiếm gần tăng lên trong thời kỳ đại dịch COVID-19 do chi phí vận chuyển hàng hoá qua Thái Bình Dương tăng lên và nhu cầu của người tiêu dùng về thời gian giao hàng nhanh hơn. Hiện tượng này được gọi là “Hiệu ứng Amazon Prime”.
Video đang HOT
Nhà kinh tế Peter S. Goodman của tờ New York Times cũng đã có một bài viết hồi đầu năm nay rằng các công ty như Walmart đang ngày càng tìm nguồn hàng gần hơn để tìm cách đáp ứng nhu cầu khi căng thẳng chính trị giữa Mỹ và Trung Quốc leo thang.
Michael Burns, một đối tác quản lý tại Murray Hill Group, một công ty đầu tư tập trung vào chuỗi cung ứng, lý giải: “Đó không phải là tình trạng phi toàn cầu hóa. Đây là giai đoạn tiếp theo của quá trình toàn cầu hóa tập trung vào các mạng lưới khu vực”.
Tuy nhiên, trong những tháng gần đây, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã tìm cách cải thiện mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc sau khi chứng kiến r.ạn n.ứt gia tăng, bao gồm vụ b.ắn hạ một khinh khí cầu Trung Quốc vào tháng Hai. Ngoại trưởng Antony Blinken đã gặp nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình vào tháng 6 và Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen gần đây đã có chuyến công du 4 ngày tới Trung Quốc.
Trong chuyến công du tháng 6, Ngoại trưởng Blinken và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cam kết ổn định mối quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ. Trong khi đó, nữ Bộ trưởng Yellen bày tỏ quan ngại về “các hoạt động kinh tế không công bằng” nhưng cho biết bà hy vọng hai bên có thể hợp tác chặt chẽ hơn vì “ thế giới đủ lớn để cả hai nước chúng ta cùng phát triển”.
Dự báo kinh tế toàn cầu tăng trưởng chậm
Nền kinh tế toàn cầu trong năm 2023 được dự báo tăng trưởng chậm do nhiều yếu tố nhưng nổi bật là tác động từ lãi suất cao giữa bối cảnh lạm phát.
Ngân hàng Thế giới (WB) hôm 6.6 công bố báo cáo Triển vọng kinh tế toàn cầu cập nhật 6 tháng một lần, trong đó đ.ánh giá rằng nền kinh tế toàn cầu đang trong tình trạng "bấp bênh".
Cú hích yếu dần
Theo báo cáo, nền kinh tế thế giới sẽ tăng trưởng 2,1% trong năm 2023 giữa thời điểm chính sách t.iền tệ tiếp tục bị thắt chặt để kiềm chế lạm phát. Con số này tuy cao hơn mức dự báo 1,7% của WB hồi tháng 1 nhưng lại thấp hơn so với mức tăng trưởng 3,1% của năm 2022. Xa hơn nữa, WB cắt giảm mức tăng trưởng dự báo của năm 2024 từ 2,7% xuống còn 2,4% do tác động trễ của chính sách siết chặt t.iền tệ của các ngân hàng trung ương và việc gia tăng điều kiện tín dụng, khiến đầu tư suy giảm, theo Reuters.
Container được đưa lên tàu tại cảng TP.Ninh Ba, Trung Quốc. Ảnh AFP
Báo cáo cho thấy khu vực Đông Á và Thái Bình Dương dự kiến đạt mức tăng trưởng 5,5% trong năm nay, cao hơn mức 3,5% của năm ngoái, nhờ sự phục hồi của Trung Quốc giúp bù cho sự tăng trưởng chậm lại của hầu hết các nền kinh tế khác trong khu vực. Tuy nhiên, nếu trừ đi Trung Quốc, khu vực này chỉ đạt mức tăng trưởng dự báo 4,8% trong năm nay, thấp hơn so với 5,8% của năm 2022, bởi cú hích từ đợt mở cửa sau đại dịch Covid-19 bắt đầu yếu dần trong các nền kinh tế như Malaysia, Philippines và VN. Trong năm 2024, tăng trưởng của khu vực được dự báo là 4,6% do tác động từ việc mở cửa của Trung Quốc dần yếu đi.
WB cho biết những nguy cơ đối với triển vọng tăng trưởng của khu vực gồm những điều kiện tài chính toàn cầu được siết chặt hơn dự kiến, lạm phát kéo dài ở mức cao, tình hình ảm đạm của lĩnh vực bất động sản tại Trung Quốc, căng thẳng địa chính trị và đặc biệt là thiên tai tại các nền kinh tế nhỏ hơn.
Chặng đường dài phía trước
Trong khi đó, Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD, trụ sở tại Pháp), diễn đàn có hầu hết thành viên là các nền kinh tế có thu nhập cao, ngày 7.6 công bố báo cáo triển vọng tăng trưởng của kinh tế toàn cầu trong năm 2023. Theo đó, tổ chức này dự báo kinh tế thế giới sẽ đạt mức tăng trưởng 2,7% trong năm nay, tăng nhẹ so với mức 2,6% được dự báo hồi tháng 3. Tuy nhiên, con số này vẫn thấp hơn so với mức tăng trưởng do OECD ghi nhận trong năm 2022 là 3,3%.
AFP trích báo cáo cho rằng việc giá năng lượng giảm, các nút thắt trong chuỗi cung ứng được tháo gỡ và Trung Quốc tái mở cửa sớm hơn dự kiến đã đóng góp cho sự hồi phục. Tuy nhiên, lạm phát lõi vẫn cao hơn so với dự kiến và có thể buộc các ngân hàng trung ương tăng lãi suất thêm. Các lĩnh vực bất động sản và tài chính được cho là đang bắt đầu cảm nhận sức ép ngày càng tăng từ lãi suất cao.
Giới chuyên gia kinh tế của WB và OECD đều có nhận định chung rằng kinh tế toàn cầu còn một chặng đường dài phía trước để đạt được tăng trưởng mạnh và bền vững. Tuy nhiên, Chủ tịch WB Ajay Banga lưu ý: "Điều quan trọng là phải nhớ rằng những dự báo tăng trưởng không phải là định mệnh. Chúng ta có cơ hội để xoay chuyển cục diện nhưng điều đó đòi hỏi tất cả chúng ta phải làm việc cùng nhau".
Xuất khẩu của Trung Quốc giảm mạnh
Tổng cục Hải quan Trung Quốc hôm qua công bố số liệu cho thấy kim ngạch xuất khẩu của nước này trong tháng 5 giảm 7,5%, mức suy giảm đầu tiên từ tháng 2 và là sự chênh lệch lớn so với mức tăng 8,5% trong tháng 4. Theo AFP, việc lạm phát toàn cầu gia tăng, mối đe dọa suy thoái và căng thẳng địa chính trị với Mỹ đã làm suy yếu sức mua sản phẩm Trung Quốc. Giới quan sát nói rằng số liệu này là một trong số nhiều chỉ dấu gợi ý sự phục hồi kinh tế hậu Covid-19 của Trung Quốc đang suy yếu.
WB nâng triển vọng tăng trưởng năm nay, cắt giảm mức dự báo năm 2024 Ngân hàng Thế giới vừa nâng triển vọng tăng trưởng của nền kinh tế toàn cầu trong năm nay nhưng lại cắt giảm mức tăng trưởng dự báo trong năm 2024. Trong Báo cáo Triển vọng kinh tế toàn cầu được công bố ngày 6.6, Ngân hàng Thế giới (WB) dự báo nền kinh tế thế giới sẽ tăng trưởng 2,1% trong năm...