Trung Quốc kiên trì “rủ” Ấn Độ tham gia “Con đường tơ lụa”

Mai Hoàng Minh14:19 16/04/2015

Hãng tin PTI cho biết nhằm thuyết phục Ấn Độ tham gia sáng kiến “ Con đường tơ lụa”, giới chức Trung Quốc ngày 15/4 đã có đề xuất mới để thu hút đất nước láng giềng.

Theo đó, ngoài việc kết nối các dự án chiến lược của mình, Chính phủ Ấn Độ có thể lựa chọn bất cứ phần nào trong các dự án tại khu vực Nam Á thuộc sáng kiến “Con đường tơ lụa”.

Phát biểu trước báo giới tại Bắc Kinh ngày 15/4, Vụ phó Vụ Kinh tế quốc tế Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lưu Kinh Tùng nhấn mạnh Trung Quốc và Ấn Độ nên là những đối tác trong các dự án con đường tơ lụa, đồng thời khẳng định Trung Quốc và Ấn Độ là những nước tiên phong trong tiến trình toàn cầu hóa, rất cần hợp tác với nhau.

Trước đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết các dự án liên quan đến việc phát triển “Con đường tơ lụa”, đặc biệt là “Con đường tơ lụa trên biển” (MSR) có thể liên kết với các dự án “Mausam” (tuyến thương mại thuyền buồm cổ xưa) và dự án “Con đường gia vị” (tuyến đường buôn bán gia vị) của Ấn Độ.

Bên cạnh MSR, các dự án trên gồm một hành lang nối Trung Quốc với châu Âu đi qua Trung Á; hành lang kinh tế giữa các nước Bangladesh – Trung Quốc – Ấn Độ – Myanmar (BCIM) và Trung Quốc – Pakistan. Hiện Ấn Độ đang tham gia các cuộc đàm phán về việc thiết lập BCIM.

Theo TTXVN/baotintuc.vn

Câu hỏi sau những dự án khổng lồ của Trung Quốc

Các dự án "cơ sở hạ tầng" khổng lồ, xuyên biên giới, băng qua các châu lục, nối kết các nền kinh tế, văn hóa, tiểu vùng địa lý với nhau đang là tâm điểm trong chính sách đối ngoại của Bắc Kinh dưới thời thế hệ lãnh đạo thứ 5.

Hiểu theo nghĩa phần cứng, đó là bến cảng, đường cao tốc, thủy điện, đường ray, sân bay, đường dẫn cáp quang, băng truyền internet, v.v... Hiểu theo nghĩa mềm, nó là các thể chế nền tảng hỗ trợ cho hoạt động thương mại, tiền tệ-tài chính, các ngân hàng phát triển với các khoản đầu tư tại khu vực, v.v...

Nhiệm vụ của các loại cơ sở hạ tầng này không chỉ mang về lợi nhuận mà còn tạo điểm kết nối giữa TQ như một trung tâm với các vùng và quốc gia láng giềng "ngoại vi". Tác động của những dự án này rất lớn. Nhưng nó cũng đặt ra nhiều thách thức nếu muốn thiết lập thành công. Vì thế, hiểu và đánh giá đúng quy mô, động lực và hệ quả của "chính sách đối ngoại cơ sở hạ tầng" của Bắc Kinh là bước đi quan trọng đầu tiên để có những khuyến nghị chính sách hợp lý.

Hai "con đường tơ lụa mới"

Video đang HOT

Vào tháng 10/2013, chủ tịch Tập Cận Bình đã có bài phát biểu mang tính lịch sử trước Hạ viện Indonesia. Ngay từ đầu chuyến công du của mình tại Đông Nam Á, ông Tập Cận Bình nhấn mạnh một "cộng đồng TQ - ASEAN khăng khít với vận mệnh chung". Cùng với đó là đề xuất một "quan hệ đối tác hàng hải" trong nỗ lực nhằm xây dựng Con đường tơ lụa trên biển thế kỷ 21.

Chủ tịch TQ nhấn mạnh mục tiêu của TQ là "phá vỡ sự bế tắc trong liên kết" ở châu Á. Quan điểm này được đồng hành bởi các dự án quy mô lớn, bao gồm các hải cảng dọc theo Ấn Độ Dương, các con đường cao tốc, đường ống và đường sắt. Cốt lõi của bước đi này là nỗ lực có tính toán để hình thành "Vành đai kinh tế con đường tơ lụa trên bộ" và "Con đường tơ lụa trên biển thế kỷ 21".

Được công bố tại Hội nghị thượng đỉnh APEC 2014 tại Bắc Kinh, sáng kiến "Một vành đai, Một con đường" của TQ hướng đến kết nối một vùng không gian địa lý xuyên qua Âu-Á. Lấy TQ ở vị trí trung tâm, nó liên kết với các khu vực lân cận, bao gồm Trung Á, khu Viễn Đông của Nga, Đông Nam Á, và cuối cùng là thị trường châu Âu.

Hỗ trợ tài chính cần thiết sẽ được cung cấp bởi các thể chế tài chính do TQ dẫn đầu, đáng chú ý nhất là Quỹ Con đường tơ lụa và Ngân hàng Đầu tư Cơ sở hạ tầng Châu Á (AIIB). Nhiệm vụ của hai thể chế này là sử dụng các công cụ tài chính để tạo nên các "quan hệ đối tác liên kết". Trong số nhiều dự án đầy tham vọng là hệ thống đường ray cao tốc 5.000 km mà khi hoàn thành sẽ kết nối hơn 20 quốc gia châu Á.

Đặt "khía cạnh cơ sở hạ tầng" thành trung tâm, lãnh đạo TQ tiếp tục xúc tiến các kế hoạch trên phạm vi rộng lớn. Những đề xuất ít được nhắc đến hơn đã và đang đi vào thực hiện như "Hành lang kinh tế Trung Quốc - Pakistan" hay "Hành lang kinh tế Bangladesh - Trung Quốc - Ấn Độ - Myanmar". Mùa thu năm 2013, giới truyền thông khu vực chứng kiến Chủ tịch Tập Cận Bình cùng đoàn tháp tùng tham gia vào một cuộc "mít-tinh ngoại giao" không chỉ ở khắp châu Á mà còn vươn đến châu Âu.

Ông Tập Cận Bình phát biểu trong chuyến thăm Indonesia, tháng 10/2013. (Ảnh: Xinhua)

Điểm cao trào hiện tại của chiến dịch trên là chủ đề "liên kết" của Tập Cận Bình được đặt vào chương trình nghị sự của APEC, Thượng đỉnh Đông Á và Hội nghị thượng đỉnh G20 vào tháng 11/2014. Điểm nhấn của các sự kiện hướng về một hướng: thảo luận và đưa ra các cách thức tài trợ và thiết lập các hành lang vận tải xuyên khu vực mới cũng như phát triển các tuyến đường thương mại mới.

Không phải lần đầu tiên cơ sở hạ tầng được chú ý như một yếu tố quan trọng trong chính sách đối ngoại. Nhưng dưới thời của Tập Cận Bình, đây trở thành "trọng tâm của các trọng tâm" của TQ. Bước ngoặt trên không chỉ xuất phát từ các phát biểu chính thức và thay đổi ưu tiên trong chính sách, mà còn từ các khoản tài trợ cam kết cho mục tiêu này trong bối cảnh TQ từ một quốc gia nhập khẩu, sang một quốc gia xuất khẩu "vốn và tư bản".

Sự chuyển dịch này đặt ra một câu hỏi quan trọng: Phải chăng đây nằm trong quá trình "lan tỏa ảnh hưởng" của Bắc Kinh thông qua các dự án khổng lồ hay là thực tế nhu cầu của phát triển? Câu trả lời thể hiện qua một bức tranh hỗn hợp: đọc các con số thống kê sẽ thiên về vế hai, trong khi đó, phân tích chính sách đối ngoại TQ trong lựa chọn "đại chiến lược" lại bổ sung cho quan điểm thứ nhất.

Vốn cho cơ sở hạ tầng: Cung và cầu

Trong những năm gần đây, sự đồng thuận giữa các thiết chế tài chính và phát triển hàng đầu được hình thành và đều thừa nhận nhu cầu cho phát triển cơ sở hạ tầng. Theo tính toán của PricewaterhouseCoopers (PwC) năm 2014, các dự án liên quan đến vốn và cơ sở hạ tầng toàn cầu dự tính sẽ đạt mức 9 nghìn tỷ USD mỗi năm vào năm 2025 (năm 2014 là 4 nghìn tỷ).

Các quốc gia châu Á, đặc biệt là TQ có triển vọng dẫn đầu trong việc đầu tư và hấp thụ nguồn vốn này. Tổ chức OECD trong nghiên cứu công bố 2014 ước tính khoảng trống đầu tư cơ sở hạ tầng toàn cầu hiện nay là 70 nghìn tỷ USD đến năm 2030. Nghiên cứu của ADB năm 2009 ước tính cần đến 8.000 tỷ để đầu tư cho cơ sở hạ tầng ở châu Á trong vòng hơn 10 năm.

Hội nghị thượng đỉnh G20 ở Hàn Quốc (năm 2010) cũng thảo luận về xu hướng tương tự, nổi bật trong chương trình nghị sự phát triển G20, trong đó vấn đề cơ sở hạ tầng được ưu tiên hàng đầu. Từ đó, vấn đề cơ sở hạ tầng tiếp tục được quan tâm trong các nhiệm kỳ tiếp theo của các lãnh đạo G20; Úc với vai trò chủ tọa G20 vào tháng 11/2014 vừa qua đã đề xuất sáng kiến "Trung tâm cơ sở hạ tầng G20".

Ngoài các quốc gia châu Á và các nước đang phát triển, IMF mới đây cũng thừa nhận rằng nhu cầu về cơ sở hạ tầng ở các nền kinh tế phát triển cũng là một động lực chủ chốt trong sự tăng trưởng toàn cầu trong những thập kỷ tới. Và làm thế nào để cung cấp tài chính cho các dự án đầu tư về cơ sở hạ tầng khổng lồ vẫn là một thách thức lớn cho các nhà hoạch định chính sách - thách thức này đang được TQ tiếp cận bằng nhiều hình thức khác nhau.

Sự chuyển dịch vai trò của TQ trong hệ thống tài chính - tiền tệ thế giới là tiền đề đầu tiên của Bắc Kinh. Nhơ thanh qua cua hơn 35 năm chuyên đôi, kinh tế TQ đa co sư tăng trưởng ngoan muc. Theo sô liêu cua IMF (năm 2014), chỉ trong vong 13 năm của thế kỷ 21, tăng trương công dôn GDP thưc tê cua Trung Quôc đat mưc ki luc 243%, trong khi đo mưc tăng công dôn cua My va EU chi xoay quanh ngương 20%. Sư chênh lêch vê tôc đô tăng trương nay đem lai cho Trung Quôc vi tri nên kinh tê lơn thư hai thê giơi vao năm 2010 va năm 2014, TQ trở thành quốc gia thứ hai sau Mỹ đứng vào hàng các quốc gia có GDP hơn 10.000 tỷ USD.

Sự tăng trưởng thần kỳ kết hợp với hàng loạt yếu tố khác như (i) Mô hình tăng trưởng hướng ra xuất khẩu; (ii) Duy trì đồng bản tệ giá rẻ để hỗ trợ xuất khẩu (qua đó đòi hỏi PBoC phải liên tục mua vào đồng USD dư thừa trên thị trường nhằm giữ giá đồng NDT); (iii) Thặng dư của cán cân vốn qua các chính sách thu hút vốn nước ngoài, v.v... khiến dự trữ ngoại tệ của TQ tăng gấp 20 lần trong vòng 15 năm. TQ hiện là nước có dự trữ ngoại tệ lớn nhất nhì thế giới với quy mô trên 3.800 tỷ USD.

Vào năm 2001 (năm TQ gia nhập WTO), dự trữ ngoại tệ của quốc gia này chỉ vẻn vẹn 200 triệu USD. Như vậy bình quân mỗi năm dự trữ ngoại tệ của TQ tăng thêm hơn 200 tỷ USD. Tuy nhiên, năm 2014, dự trữ ngoại tệ của TQ là 3.843 tỷ USD - chỉ tăng thêm 23 tỷ USD - và lần đầu tiên xuất hiện tình trạng "xuất khẩu vốn ròng". Điều này cho thấy một phần lớn trong khoản dự trữ ngoại tệ của năm 2014 và các năm trước đó đã được sử dụng cho các khoản đầu tư ra nước ngoài.

Hinh: Dự trữ ngoại tệ của TQ 2000 - 2013 (tỷ USD). Nguôn: SAFE (các năm)

Với số vốn dự trữ ngoại tệ lớn, TQ cũng tỏ ra "mạnh tay" hơn trong việc đầu tư ra nước ngoài qua hình thức FDI. Hiện các khoản đầu tư ODI của TQ xấp xỉ 760 tỷ USD. Con số này tuy chỉ bằng 1/10 so với Mỹ, nhưng tốc độ và quy mô đầu tư có sự tăng tốc nhanh chỉ trong thời gian ngắn. Một điểm đáng nói là trọng điểm đầu tư của nước này. Nghiên cứu do Rand Corporation tiến hành chỉ ra các cam kết của TQ liên quan đến các khoản tài trợ và khoản vay đặc nhượng ở nước ngoài từ năm 2001 đến 2011 là 671 tỷ USD hầu như đều liên quan đến các dự án về cơ sở hạ tầng.

Hình: Mục đích đầu tư ra nước ngoài của các doanh nghiệp lớn TQ 2000 - 2011. Nguồn: VCES (2013)

Nhìn chung, mức độ tiết kiệm cao, sự thiếu hụt các kênh đầu tư thay thế và dự trữ ngoại tệ lớn nhằm phục vụ cho các khoản đầu tư tiềm năng, đi cùng với các giới hạn về tài chính từ phía các quốc gia khác là các yếu tố giúp cho TQ lấn sân vào lĩnh vực và các đại công trình đòi hỏi nhiều tư bản. Điều này đã thể hiện trong bối cảnh ngay cả khi thế giới đang trải qua khủng hoảng tài chính - tiền tệ hồi năm 2008, các ngân hàng CDB, China Exim Bank vẫn đầu tư vốn mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng tại TQ, châu Á và châu Phi. Hiện giờ, với sự xuất hiện của các cơ chế tài chính do TQ khởi xướng, đầu tư hạ tầng để tạo sự kết nối chặt chẽ giữa các thị trường lại càng trở thành điểm nhấn trong chính sách mới của Bắc Kinh.

Hinh: Quy mô vôn FDI cua Trung Quôc ra nươc ngoai (tỷ USD). Nguôn: VCES(2013)

(Còn tiếp)

Theo TS. Trương Minh Huy Vũ - TS. Phạm Sỹ Thành

Vietnamnet

(Về các tác giả:

TS. Trương Minh Huy Vũ là Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế Đại học KHXH&NV Tp.HCM (SCIS).

TS. Phạm Sỹ Thành là Giám đốc Chương trình Nghiên cứu Kinh tế Trung Quốc thuộc VEPR (VCES), Đại học Kinh tế, ĐHQGHN).

Ấn Độ và Trung Quốc kết thúc đối thoại quốc phòng thường niên Theo PTI, chiều 10/4, Ấn Độ và Trung Quốc đã kết thúc cuộc Đối thoại quốc phòng và an ninh thường niên (ADSD) lần thứ bảy tại Bắc Kinh. Biển hiệu được nhìn thấy từ phía Ấn Độ giữa biên giới Ấn Độ-Trung Quốc tại Bumla, ở Arunachal Pradesh. (Nguồn: Reuters) Trong ba ngày làm việc, các quan chức hai bên đã tiến...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Chủ đề: con đường tơ lụa hành lang kinh tế

Xem thêm Share

Xem nhiều

Thực hư tin Campuchia điều binh sĩ tới biên giới với Thái Lan sau vụ đối đầu08:43

Sự cố chấn động điền kinh: VĐV bị đối thủ vụt gậy vào đầu, nghi vỡ hộp sọ02:05

Xung đột Nga - Ukraine trước bước ngoặt08:59

Vụ trộm bồn cầu làm bằng 98 kg vàng: nghi phạm ra tay trong 5 phút09:08

Báo Mỹ: Ông Trump "khó chịu" vì trang phục của ông Zelensky01:28

Ông Trump khen ông Zelensky dũng cảm, không cam kết hỗ trợ lực lượng châu Âu tại Ukraine08:00

Phát sốt đoạn phim ông Trump, ông Netanyahu nhâm nhi cocktail ở bãi biển Gaza08:01

Không chỉ Mỹ, Pháp cũng đàm phán về khoáng sản quan trọng với Ukraine09:14

Xe mất thắng lao xuống rãnh ven đường, ít nhất 18 người thiệt mạng tại Thái Lan01:07

Chi tiết màn tranh cãi "đốt nóng" cuộc gặp giữa ông Trump và ông Zelensky01:38

Ông Tập Cận Bình nói kinh tế Trung Quốc đang đối mặt nhiều thách thức08:09

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Chờ tín hiệu đàm phán thỏa thuận Gaza

14:09:59 12/03/2025

Ngày 9.3, Bộ trưởng Năng lượng Israel Eli Cohen thông báo cắt toàn bộ nguồn cung điện còn lại cho Dải Gaza, ngoài ra trước đó Israel cũng đã tạm dừng hoạt động đưa hàng viện trợ vào Dải Gaza.

Tàu dầu va chạm tàu hàng cháy ngùn ngụt, hàng chục người bị thương

14:03:25 12/03/2025

Hình ảnh trên BBC cho thấy một cột khói đen và ngọn lửa khổng lồ bốc lên từ hiện trường. Một trực thăng của lực lượng tuần duyên, các máy bay khác, xuồng cứu sinh và các tàu gần đó đang tham gia cứu hộ.

Trung Quốc: Nghịch lý khi giới trẻ quan tâm đến thú cưng nhiều hơn sinh con

13:12:41 12/03/2025

Nhưng bất kỳ hy vọng nào về một cuộc bùng nổ sinh đẻ đều trở nên "mong manh" vì những người Trung Quốc trẻ tuổi ngày nay dường như dành niềm quan tâm hơn đối với chó và mèo và các loài thú cưng khác.

Nước Mỹ sau 50 ngày đầu tại nhiệm của Tổng thống Donald Trump

13:10:48 12/03/2025

Nếu người tiêu dùng kiềm chế mua hàng trong khi các công ty và chính phủ cắt giảm việc làm và thị trường tài chính rung chuyển giữa những biến động toàn cầu, thì kết quả cuối cùng là lo lắng hơn là tự tin.

Bắt đầu tiến hành các cuộc đàm phán mới về lệnh ngừng bắn ở Gaza

13:09:31 12/03/2025

Giai đoạn đầu tiên của lệnh ngừng bắn Gaza kéo dài 42 ngày đã kết thúc vào ngày 1/3 mà không đạt thỏa thuận về các giai đoạn tiếp theo, nhằm đảm bảo chấm dứt xung đột giữa Hamas và Israel.

Syria bên bờ vực nội chiến mới: Bạo lực leo thang, hàng nghìn người thiệt mạng

12:52:13 12/03/2025

Trước làn sóng bạo lực leo thang tại Syria, các bên liên quan trong nước và quốc tế đang có những phản ứng khác biệt, phản ánh sự phức tạp của tình hình và mâu thuẫn lợi ích giữa các bên.

Mỹ hài lòng với các cuộc đàm phán với Ukraine

12:49:11 12/03/2025

Bộ trưởng Ngoại giao Đức Annalena Baerbock nhận định cuộc đàm phán tại Saudi Arabia có thể trở thành bước ngoặt trên con đường hướng tới hòa bình.

Hệ quả từ những thay đổi chính sách của Tổng thống Trump

12:47:09 12/03/2025

Chiến lược trên có tác động sâu sắc đối với an ninh châu Âu, tương lai của Ukraine, tình hình Trung Đông, các chính sách với Trung Quốc, Canada, Mexico và thực sự là mọi nơi trên thế giới mà Mỹ quan tâm.

Ba Lan sẵn sàng kích hoạt cơ sở trung chuyển sau khi Mỹ nối lại viện trợ quân sự cho Ukraine

12:38:24 12/03/2025

Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Lindsey Graham cho rằng hậu quả việc rút viện trợ khỏi Ukraine giữa lúc xung đột Nga Ukraine vẫn tiếp diễn sẽ "tồi tệ hơn cả Afghanistan".

Mỹ rút lại kế hoạch tăng gấp đôi mức thuế đối với nhôm, thép nhập khẩu từ Canada

12:35:39 12/03/2025

Tuy nhiên, không chỉ dừng lại ở vấn đề thuế quan, Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng đưa ra những phát biểu cứng rắn đối với đến Canada.

Dịch viêm màng não ở Nigeria và đậu mùa khỉ ở Tanzania diễn biến phức tạp

12:26:47 12/03/2025

Viêm màng não là tình trạng viêm mô xung quanh não và tủy sống có thể do nhiễm virus hoặc vi khuẩn gây ra. Bệnh lây lan chủ yếu qua hôn, hắt hơi, ho và ở nơi ở gần nhau.

Nga duy trì liên lạc với các quốc gia khác về vấn đề của Syria

12:15:56 12/03/2025

Theo ông Lavrov, tại cuộc gặp, hai bên đã đưa ra tất cả những đảm bảo cần thiết và tái khẳng định lộ trình hướng tới sự hòa hợp dân tộc cũng như tiến trình chính trị bao trùm.

Có thể bạn quan tâm

Kim Soo Hyun mất hàng chục nghìn người hâm mộ, hứng chỉ trích dữ dội

Sao châu á

14:12:41 12/03/2025

Những thông tin liên quan tới mối tình bí mật kéo dài 6 năm với nữ diễn viên quá cố Kim Sae Ron đang khiến tài tử Kim Soo Hyun đối mặt với đợt khủng hoảng lớn trong sự nghiệp.

NSND Công Lý tuổi 52: Tự tin chụp ảnh cùng 2 con, bị vợ "kể xấu"

Sao việt

14:10:37 12/03/2025

Trong bộ ảnh mới đây cùng con trai và con gái, NSND Công Lý tươi tắn và trẻ trung. Anh được vợ kém 15 tuổi nhận xét khó tính nhưng lại tâm lý với bạn đời.

Người đàn ông sụt 20 kg vì zona thần kinh hành hạ

Sức khỏe

14:08:07 12/03/2025

PGS Liệu cũng cho biết, hiện nay, việc điều trị đau thần kinh sau zona còn rất khó khăn do phần lớn phải điều trị đa mô thức, bệnh nhân phải gánh chịu các tác dụng phụ khiến chất lượng cuộc sống bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Chuyển CQĐT làm rõ vi phạm tại Bệnh viện da liễu Cần Thơ

Pháp luật

14:07:02 12/03/2025

Sở Y tế TP.Cần Thơ đã chuyển tài liệu, hồ sơ đến CQĐT để làm rõ hành vi giả mạo chữ ký, con dấu của cơ quan quản lý nhà nước liên quan các vi phạm xảy ra tại Bệnh viện da liễu Cần Thơ.

Cha tôi, người ở lại - Tập 12: An lần đầu được điểm cao

Phim việt

14:03:46 12/03/2025

Trong trích đoạn hé lộ tập 12 phim Cha tôi, người ở lại trên đây, cô giáo trả bài kiểm tra nhưng thay vì điểm 4-5 như mọi khi, lần này An (Ngọc Huyền đóng) đã xuất sắc giành được điểm 7.