Trung Quốc không thể đánh lừa công luận

Bất chấp những gì diễn ra trên thực tế, Trung Quốc lại cố tình đóng vai nạn nhân của tình hình căng thẳng hiện nay trên biển Đông và tiếp tục giở bài vu cáo.

Tại cuộc họp báo quốc tế chiều 5.6, VN tiếp tục công bố chứng cứ thuyết phục về việc tàu

TQ tấn công tàu ngư dân VN trên vùng biển Hoàng Sa của VN – Ảnh: Ngọc Thắng

Tại cuộc họp báo quốc tế về biển Đông lần thứ 4 chiều 5.6, Việt Nam (VN) tiếp tục công bố chứng cứ cho thấy hơn 1 tháng kể từ ngày đặt trái phép giàn khoan Hải Dương-981 (Haiyang Shiyou-981) trong vùng biển VN, Trung Quốc (TQ) đã đưa tàu hộ tống đe dọa ngư dân, đi ngược lại luật pháp quốc tế. Hành vi của TQ ảnh hưởng tới an ninh an toàn hàng hải ở biển Đông, theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Hải Bình.

Trung Quốc đang biến mình giống như kẻ chuyên đi bắt nạt không chịu tìm giải pháp hòa bình, bỗng có ai tới để tìm cách bảo vệ người yếu thế thì chính kẻ bắt nạt đó lại la toáng lên: Chúng tôi có thể tự giải quyết được. Đừng có ai can dự vào

Giáo sư Dennis McCornac

Thế nhưng, Bắc Kinh vẫn tiếp tục cố chứng minh điều ngược lại. Viện Nghiên cứu quốc tế TQ, một cơ quan phản biện của chính phủ, vừa xuất bản quyển sách với nội dung cáo buộc VN và Philippines đang “thao túng” ASEAN để giành sự ủng hộ cho các tuyên bố chủ quyền tại biển Đông. Trả lời Thanh Niên, các chuyên gia khẳng định thực tế đã cho thấy: Chính TQ mới là nước đang “thao túng” và tìm cách chia rẽ các nước thành viên ASEAN bằng tiềm lực kinh tế và quân sự của mình.

Trong quyển sách, tập hợp hàng loạt báo cáo về quan hệ giữa Bắc Kinh với các nước láng giềng, Viện Nghiên cứu quốc tế TQ vu vạ rằng các nước bên ngoài khu vực như Mỹ đang tạo điều kiện cho VN và Philippines lợi dụng ASEAN, đồng thời gây chia rẽ và bất ổn, theo tờ South China Morning Post ngày 5.6. Ông Hoàng Quế Phương, cựu Đại sứ TQ tại Philippines, nhận định VN và Philippines đang cố cô lập TQ tại ASEAN. “Sau cùng thì các nước ASEAN sẽ phải chọn quyền lợi quốc gia của họ hơn là theo chân hai nước này”, ông Hoàng nói. Thế nhưng, tự bản thân lập luận của nhà ngoại giao này, theo các chuyên gia, đã chỉ rõ ai mới là người đang thực sự muốn “thao túng” ASEAN.

Thủ đoạn chia rẽ

Theo các chuyên gia, TQ không muốn Bộ quy tắc ứng xử trên biển Đông (COC) mang tính ràng buộc ra đời và do vậy đã gây áp lực lên các nước thành viên ASEAN, vốn đưa ra mọi quyết định dựa trên quy tắc đồng thuận tuyệt đối, để trì hoãn quá trình hoàn tất COC. “Điều TQ không bao giờ mong đợi là một ASEAN đồng thuận lên tiếng phản đối các hành động của mình”, ông Ristian Atriandi Supriyanto, chuyên gia phân tích hàng hải thuộc Đại học Nanyang (Singapore), nói với Thanh Niên.

Năm 2012, TQ đã có hàng loạt cam kết tăng viện trợ cho Campuchia, nước đang giữ chức Chủ tịch luân phiên ASEAN. Tháng 3.2012, trước thềm Hội nghị thượng đỉnh ASEAN tại Phnom Penh, Chủ tịch TQ lúc đó là ông Hồ Cẩm Đào, sau khi cam kết tăng thương mại song phương với Campuchia lên gấp đôi (5 tỉ USD) vào năm 2017, cũng đã yêu cầu Campuchia đừng đẩy vấn đề biển Đông trong chương trình nghị sự đi “quá nhanh”. Ngay trước đó, Campuchia cũng đã đưa phần thảo luận về biển Đông ra khỏi chương trình nghị sự vì không muốn “quốc tế hóa” vấn đề này. Tháng 7.2012, lần đầu tiên trong lịch sử 45 năm thành lập của mình, ASEAN không đưa ra được tuyên bố chung vì những bất đồng chưa được giải quyết xung quanh vấn đề biển Đông. Đã có nhiều tranh cãi xung quanh vấn đề này, nhưng ngay sau đó việc TQ công khai ủng hộ không “quốc tế hóa” vấn đề biển Đông đã khiến dư luận và giới quan sát không thể không đặt câu hỏi. Giáo sư Carl Thayer (Úc) nhận định: “TQ luôn biết tận dụng tối đa những điểm chưa thống nhất giữa các nước thành viên ASEAN để thao túng cho toan tính của riêng mình. Câu chuyện Hội nghị thượng đỉnh Campuchia 2012 là bằng chứng sống động nhất”.

Kẻ bắt nạt to mồm

Quyển sách của Viện Nghiên cứu quốc tế TQ cũng cho rằng VN và Philippines đang tìm đến sự hậu thuẫn của ASEAN cho một vấn đề đáng ra nên được giải quyết song phương. Thế nhưng, chính những hành động đơn phương của TQ nhằm cụ thể hóa chính sách đường chín đoạn phi lý trên biển Đông đã tự biến vấn đề biển Đông thành mối quan ngại chung của cả khu vực. Indonesia, trước đây còn đóng vai trò là bên trung lập, hiện cấp tập chuẩn bị lực lượng đối phó. Ngay cả quốc gia lâu nay ít lên tiếng dù có tranh chấp trực tiếp tại biển Đông là Malaysia cũng không thể không quan ngại. Thủ tướng Najib Razak mới đây đã hối thúc ASEAN và TQ gấp rút thông qua COC ngay sau khi trở về từ chuyến thăm Bắc Kinh. Singapore cũng thường xuyên lên tiếng về nguy cơ ảnh hưởng của tự do hàng hải trong khu vực trước những động thái đơn phương từ Bắc Kinh.

TQ cũng bảo lưu quan điểm rằng sự can dự của Mỹ vào khu vực sẽ chẳng giúp ích được gì mà chỉ làm rối thêm tình hình. Thế nhưng, các chuyên gia cho rằng chính sự thiếu thiện chí hợp tác tìm ra phương thức giải quyết hòa bình từ TQ đã tạo ra lý do chính đáng cho các “thế lực bên ngoài” can thiệp như Bắc Kinh lo ngại. Giáo sư Dennis McCornac (ĐH Loyola Maryland, Mỹ), một chuyên gia kinh tế châu Á, kết luận: “TQ đang biến mình giống như kẻ chuyên đi bắt nạt không chịu tìm giải pháp hòa bình, bỗng có ai tới để tìm cách bảo vệ người yếu thế thì chính kẻ bắt nạt đó lại la toáng lên: Chúng tôi có thể tự giải quyết được. Đừng có ai can dự vào”.

Theo TNO