Trung Quốc không còn che giấu tham vọng?

Sau hơn 3 thập kỷ, câu nói của Đặng Tiểu Bình, “ Che giấu sức mạnh, chờ đợi thời cơ” đã không còn hợp thời nữa.

Trong những năm đầu phát triển kinh tế và sức mạnh quân sự, “kim chỉ nam” của chính phủ Trung Quốc là câu châm ngôn của Đặng Tiểu Bình: “Che giấu sức mạnh, chờ đợi thời cơ”.

Hải quân đóng vai trò quan trọng trong sức mạnh quân sự của Trung Quốc (Ảnh AFP)

Ngày nay, sau hơn ba thập kỷ ông Đặng Tiểu Bình đưa ra các chính sách cải cách, câu châm ngôn đó dường như đã mất hiệu lực hoặc đơn giản là không còn hợp thời, bởi sức mạnh của Trung Quốc đã quá lớn.

Các cuộc tranh cãi hiện nay giữa Trung Quốc với các quốc gia Đông Nam Á về tuyên bố chủ quyền lãnh thổ trên Biển Đông giàu năng lượng là một biểu hiện chính của sự thay đổi này, đặc biệt là bế tắc trong việc giải quyết tranh chấp với Philippines đối với bãi cạn Scarborough/Hoàng Nham.

“Đây không phải là những gì chúng ta đã thấy cách đây 20 năm”, ông Ross Babbage, một nhà phân tích quốc phòng và là người sáng lập Quỹ Kokoda đặt tại Canberra (Australia) cho biết.

“Trung Quốc bây giờ đóng một vai trò hoàn toàn khác. Các nhà lập kế hoạch an ninh đang tự hỏi nếu hiện nay Trung Quốc mạnh như vậy, nước này sẽ như thế nào trong 20 năm nữa?”.

Các chuyên gia an ninh khu vực cho rằng, khi Trung Quốc tiếp tục hiện đại hóa hải quân với tốc độ chóng mặt, đồng nghĩa với mối quan ngại ngày càng gia tăng bởi những tham vọng dài hạn của Bắc Kinh đã khơi dậy những phản ứng mà ông Đặng Tiểu Bình đã từng lo ngại.

Trước ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc, Mỹ buộc phải cơ cấu lại lực lượng quân sự chuyển hướng về khu vực châu Á – Thái Bình Dương để đối trọng lại, mặc dù Washington đã khá mệt mỏi với các cuộc chiến tranh ở Iraq và Afghanistan, cũng như trong bối cảnh Lầu Năm Góc đang phải chịu sự cắt giảm chi phí quốc phòng.

Giáo sư Li Mingjang, một chuyên gia nghiên cứu chính sách an ninh Trung Quốc tại Trường Đại học Công nghệ Nanyang (Singapore) cho rằng: “Trong những năm gần đây, do các căng thẳng và tranh chấp ở biển Đông, một số quốc gia trong khu vực dường như đang hoan nghênh sự trở lại và hỗ trợ chiến lược tái cân bằng của Mỹ trong khu vực”. “Rất có thể, xu hướng này sẽ tiếp tục trong những năm tới”, giáo sư Li nói thêm.

Tuần trước, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Leon Panetta sau khi tham dự Đối thoại Shangri – La 11 tại Singapore đã đến thăm Việt Nam và Ấn Độ- những đối tác quan trọng ở châu Á. Trong khi đó, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ, Tướng Martin Dempsey đã có chuyến công du tới Philippines và Thái Lan. Việc hai nhân vật đứng đầu lực lượng quân sự của Mỹ công du tới châu Á được xem là dấu hiệu chính thức bắt đầu cho chiến lược chuyển hướng quân sự của Mỹ.

Tại Singapore, ông Panetta tuyên bố, Mỹ sẽ triển khai 60% lực lượng hải quân trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương vào năm 2020, so với con số 50% hiện nay. Lực lượng này bao gồm 6 tàu sân bay và phần lớn các tàu tuần dương, tàu khu trục của hải quân Mỹ, tàu tuần duyên và tàu ngầm.

Ông Panetta cho biết, Mỹ có kế hoạch tăng cường quan hệ đối tác trong lĩnh vực quân sự và quốc phòng với các quốc gia châu Á – Thái Bình Dương, trong đó có 6 quốc gia mà Mỹ đã ký các hiệp định quốc phòng là Australia, Nhật Bản, New Zealand, Philippines, Hàn Quốc và Thái Lan. Mỹ đã và sẽ mở rộng, tăng cường các quan hệ đối tác hiện có với các nước như Singapore, Indonessia, Malaysia và Ấn Độ.

Trong một bài bình luận công bố trên các phương tiện truyền thông nhà nước, Thiếu tướng Luo Yuan, Phó Chủ tịch điều hành Hiệp hội Thúc đẩy Văn hoá chiến lược Trung Quốc cho biết, cốt lõi của vấn đề là Mỹ muốn kiềm chế một Trung Quốc đang trỗi dậy.

“Quân đội Mỹ đã triển khai các kế hoạch khác nhau để đối trọng với quân đội Trung Quốc”, Thiếu tướng Luo viết, nhưng không đưa ra chi tiết nào cụ thể.

Giáo sư Li Mingjang cho rằng: “Bắc Kinh hiểu rất rõ rằng, bất kỳ cuộc đối đầu quân sự nào cũng sẽ tác động tiêu cực đến vị trí chiến lược của Trung Quốc trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương và trong mối quan hệ của Trung Quốc với các quốc gia láng giềng”.

“Tranh chấp trên biển Đông sẽ luôn là một vấn đề an ninh khu vực nhạy cảm và tiếp tục tác động tiêu cực đến quan hệ giữa Trung Quốc và những quốc gia tranh chấp”, Giáo sư Li nói./.

Theo VOV