Trung Quốc dùng công nghệ tối tân chống lũ lụt thế nào?

Các công nghệ tối tân như dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo (AI) đang giúp ích rất nhiều cho nỗ lực ngăn chặn thiên tai của Trung Quốc, khi chúng được ứng dụng vào dự báo thời tiết, kiểm soát và cảnh báo lũ lụt.

Các khu vực dọc sông Hoàng Hà đang hưởng lợi rất nhiều từ những công nghệ này, theo hãng tin China News Service.

Một tình nguyện viên tập dượt với robot cứu hộ ở một hồ chứa tại Thanh Đảo, tỉnh Sơn Đông, hôm 21/6/2020. Ảnh: People’s Daily Online

Chế độ dòng sông này hiện đang được giám sát và theo dõi qua vệ tinh, và các phương tiện không người lái trên không được sử dụng để truyền video thời gian thực về những thay đổi trong lưu lượng xả nước. Đến nay, 346 hồ chứa cỡ lớn và vừa ở lòng chảo Hoàng Hà đang được phủ sóng giám sát thời gian thực bằng hơn 1.000 tín hiệu video.

Miền nam Trung Quốc cùng nhiều vùng miền phía nam sông Dương Tử đã hứng chịu đợt lũ lụt đầu tiên trong tháng 6 khi bước vào mùa mưa, và những khu vực này được Trung tâm Khí tượng quốc gia thuộc Cục Khí tượng Trung Quốc (NMCCMA) đặc biệt chú ý từ một tuần trước đó. Trong khi theo sát diễn biến thời tiết, NMCCMA còn thông báo cho các vùng liên quan để chuẩn bị trước khả năng xảy ra lũ lụt.

Dịch vụ khí tượng đại diện cho tuyến phòng thủ đầu tiên trong ngăn chặn và cứu trợ thảm họa. Công nghệ dự báo thời tiết của Trung Quốc liên tục được nâng cấp, và độ chính xác được cải thiện mạnh mẽ trong những năm gần đây.

Độ chính xác về cảnh báo mưa bão tăng lên 88% trong năm 2019, và những đối lưu nghiêm trọng có thể được dự báo trước 38 phút. Trung Quốc cũng dẫn đầu thế giới về dự báo đường đi của bão.

Việc theo dõi thủy lợi cũng cung cấp sự hỗ trợ quan trọng cho ngăn ngừa lũ lụt. Những khu vực mưa lớn ở miền đông Trung Quốc dần dịch chuyển về phía bắc kể từ tháng 7.

Thông thường, rất khó để dự báo lũ lụt ở bắc và đông bắc Trung Quốc, vì lượng mưa nhanh chóng đổ vào các con sông vừa và nhỏ ở các khu vực đồi núi tại đó, dẫn đến nguy cơ xảy ra lũ chỉ trong thời gian rất ngắn. Vì những khu vực này thường chịu những trận mưa to và lũ lụt bất ngờ nên sự hỗ trợ của khoa học là vô cùng quan trọng.

“Nhờ các biện pháp công nghệ mới, chỉ mất 10-15 phút là Bộ Thủy lợi thu thập được thông tin về mưa từ 120.000 trạm cảnh báo lũ trên toàn quốc. Và chỉ mất vài chục phút là có thể dự báo được một trận lũ”, China News Service dẫn lời Liu Zhiyu – Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Thủy văn thuộc Bộ Thủy lợi.

Một thiết bị bay không người lái cứu người ở hồ Huabei, tỉnh An Huy, đông Trung Quốc, ngày 4/7/2019. Ảnh: People’s Daily Online

Việc ứng dụng hiệu quả dữ liệu lớn và AI vào cảnh báo lũ lụt với các con sông vừa và nhỏ đã cải thiện rất nhiều năng lực dự báo lũ của Trung Quốc, theo ông Liu. Các công nghệ này đóng một vai trò lớn trong ngăn chặn và kiểm soát lũ lụt trong năm 2020.

Chẳng hạn, công nghệ 5G và VR đã được áp dụng vào giám sát mực nước thời gian thực ở Anqing, tỉnh An Huy, đông Trung Quốc. Tình trạng nước được các máy quay toàn cảnh ghi lại được truyền đến nhân viên giám sát thông qua tín hiệu 5G độ trễ thấp. Bên cạnh đó, các nhân viên có thể quan sát nước sông bằng kính VR nên họ nắm bắt được toàn bộ tình trạng của dòng sông. Nhờ vậy mà hiệu quả công việc cải thiện đáng kể.

Ngoài sử dụng các thiết bị tối tân, các máy bay không người lái và robot AI cũng không thể thiếu trong kiểm soát và ngăn chặn lũ lụt. Nhờ lợi thế về tốc độ và ít bị cản trở bởi địa hình, chúng giúp đưa ra phản ứng nhanh và giám sát quy mô lớn.

Các thiết bị này truyền tải video và hình ảnh có độ phân giải cao về địa điểm thảm họa cho các trung tâm chỉ huy. Khi được gắn thêm các thiết bị, các máy bay không người lái còn có thể tìm kiếm, định vị và cứu những người mắc kẹt. Nếu có hệ thống quan sát ban đêm, chúng còn có thể làm việc không ngừng nghỉ 24/24h, thậm chí chuyển đồ cứu trợ tới các nạn nhân.

Gần đây, robot về giải cứu lũ lụt đã được sử dụng ở nhiều nơi thuộc Trung Quốc. Chúng giống như thuyền loại nhẹ, có thể điều khiển bằng máy tính hoặc bộ điều khiển từ xa, mỗi chuyến có thể cứu 3-4 người. Nếu ai đó mắc kẹt ở nơi có nước xoáy lớn và xa bờ, robot có thể tiếp cận với tốc độ nhanh để cứu người.

Thượng Hải đã áp dụng hệ thống dự báo bão và ngăn lũ lụt 2.0, có thể tự động giám sát nước ngập, chia sẻ thông tin và triển khai nhiều bộ phận tới cùng xử lý các tình huống khác nhau.