Trung Quốc chưa thoát Covid-19

Số ca nhiễm tại Trung Quốc tiếp tục tăng sau một năm yên ắng, nhà chức trách vẫn giữ vững các nguyên lý cốt lõi chống dịch như xét nghiệm, truy vết và tiêm chủng.

Nhiều khu vực bị phong tỏa. Hàng nghìn người sống trong cảnh cách ly. Hàng triệu thử nghiệm được thực hiện chỉ trong vài ngày. Khách nước ngoài mắc kẹt nhiều tuần, đôi khi là hàng tháng.

Trung Quốc đã tuân theo công thức này để đối phó với Covid-19 trong hơn một năm qua. Đợt bùng phát mới cho thấy đây có thể trở thành một phần trong cuộc sống của người dân.

Quốc gia tỷ dân dường như đã kiểm soát được Covid-19 từ năm 2020, khi nhiều nước còn đang vật lộn. Tuy nhiên hàng triệu người vẫn chưa tiêm chủng. Các biến thể nCoV mới xuất hiện, lây lan nhanh chóng. Hiệu quả của vaccine Trung Quốc đối với biến chủng còn là câu hỏi bỏ ngỏ.

Covid-19 trở lại

Các ca nhiễm mới nhất xuất hiện ở Quảng Châu, thủ phủ tỉnh Quảng Đông, miền nam đất nước. Giới chức cho rằng biến thể Delta, lần đầu phát hiện ở Ấn Độ, là nguồn cơn khiến dịch bệnh leo thang.

Thành phố đã xét nghiệm 18,7 triệu dân vòng ba ngày 6/6 đến 8/6. Chính quyền địa phương cũng phong tỏa nhiều khu phố với hơn 180.000 cư dân. Không ai được phép ra ngoài, trừ trường hợp kiểm tra y tế.

Các ca nhiễm ban đầu xuất phát từ một quán ăn. Zhang Zhoubin, Phó giám đốc Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh Quảng Châu, cho biết trung bình một bệnh nhân đã lây nhiễm cho nhiều người hơn bất kỳ đợt dịch nào trước đây.

“Dịch bệnh ở Quảng Châu lần này lan nhanh chưa từng thấy, cần có những biện pháp kiên quyết và dứt khoát hơn để đối phó với nó”, ông Zhang nói.

Các điểm xét nghiệm ở Quảng Châu đã hoạt động suốt ngày đêm. Người dân dậy sớm để xếp hàng. Mandy Li, sinh sống tại huyện Lệ Loan, nơi hầu hết ca nhiễm xảy ra, cho biết cô đã đặt đồng hồ báo thức lúc 3h30 sáng, song vẫn phải chờ đợi một tiếng.

“Trong hàng đợi có một gia đình ba người. Nhiều nhà đánh thức con cái từ sớm, một số đẩy xe nôi. Nhưng mọi người đều hợp tác và im lặng vì chúng tôi biết tình nguyện viên và nhân viên y tế đã làm việc rất vất vả. Họ ở đó suốt thời gian qua mà không hề nghỉ ngơi”, cô nói.

Người dân Quảng Châu xếp hàng xét nghiệm nCoV, tháng 5. Ảnh: AP

Cách xử lý đại dịch của Trung Quốc được thiết lập kể từ lần đầu Covid-19 xuất hiện, khi Bắc Kinh đưa ra những hạn chế khắc nghiệt với hàng trăm triệu người. Giờ đây, lệnh phong tỏa tập trung vào các khu vực nhỏ hơn như tỉnh, thành phố. Trung Quốc đã chuyển trọng tâm sang chiến dịch tiêm chủng.

Giới chức liên tục kêu gọi người dân đi tiêm phòng. Chính phủ đã tiêm 800 triệu liều vaccine, cao hơn nhiều so với 300 triệu liều ở Mỹ. Tuần trước, cơ quan quản lý dược phẩm nước này phê duyệt khẩn cấp vaccine ở trẻ dưới 3 tuổi.

Chiến lược chống dịch thời “bình thường mới”

Hầu hết 1,4 tỷ người Trung Quốc chưa tiêm phòng đầy đủ. Một số vẫn do dự. Biến thể nCoV tạo thêm nghi vấn về hiệu quả của vaccine. Seychelles và Mông Cổ sử dụng vaccine Sinopharm của Trung Quốc. Cả hai đều có số ca nhiễm lớn dù tỷ lệ tiêm chủng cao.

Biến thể Delta cũng được cho là làm giảm hiệu quả của các loại vaccine nói chung, đặc biệt khi người dùng mới tiêm một liều. Các nhà nghiên cứu tại Anh chỉ ra rằng liều vaccine AstraZeneca và Pfizer đầu tiên chỉ có tác dụng 30% đối với biến thể Delta. Sau hai liều, độ hiệu quả là 60% với vaccine AstraZeneca và 88% với vaccine Pfizer.

Yin Weidong, chủ tịch kiêm giám đốc điều hành Sinovac, cho biết vaccine của hãng có thể làm tăng lượng kháng thể gấp 10 lần trong vòng một tuần nếu dùng ba liều. Tuy nhiên, giới chức Trung Quốc chưa khuyến nghị tiêm liều bổ sung.

Trong khi đó, Quảng Châu nỗ lực biến đợt bùng phát thứ ba thành nơi thử nghiệm những sáng kiến chống dịch. Giới chức đã sử dụng 31 xe tải không người lái để gửi thực phẩm và nhu yếu phẩm vào các khu vực bị phong tỏa để tránh tiếp xúc.

Tính đến ngày 8/6, tỉnh Quảng Đông có 157 người nhập viện vì Covid-19 và 10 ca nhiễm mới. Khác với nhiều nơi trên thế giới, Quảng Châu không cần lo lắng về việc thiếu nguồn cung y tế trong đại dịch. Đây là trung tâm sản xuất và xuất khẩu khẩu trang, đồ bảo hộ và kit xét nghiệm.

Trong đợt bùng phát mới, Trung Quốc giữ vững các nguyên lý chống dịch cốt lõi của một quốc gia rộng lớn và đông dân: xét nghiệm đại trà, hạn chế di chuyển và giám sát chặt chẽ người nhập cảnh từ nước khác.

Các doanh nghiệp nước ngoài lo ngại giới hạn với khách du lịch có thể làm ảnh hưởng đến chiến lược phát triển của họ. Cuộc khảo sát của Phòng Thương mại Liên minh châu Âu, công bố tuần này, cho thấy ba phần từ công ty bị ảnh hưởng tiêu cực bởi hạn chế đi lại.

Vaccine Sinovac được sản xuất tại một nhà máy ở Bắc Kinh năm 2020. Ảnh: AFP

Bắc Kinh yêu cầu khách từ hàng chục quốc gia phải cách ly hai tuần trước khi đến Trung Quốc. Sau nhập cảnh phải tiếp tục cách ly ít nhất hai tuần, đôi khi là ba tuần dưới sự giám sát của chính phủ, dù đã tiêm phòng đầy đủ.

Một công dân Đức đến Thượng Hải cho biết anh đã phải cách ly tại bệnh viện ba ngày vì xét nghiệm dương tính kháng thể nCoV. Điều này là do anh đã tiêm liều vaccine thứ hai 16 ngày trước đó. Người này cho biết các y tá lấy mẫu của mình hai lần một ngày, mỗi lần thực hiện 6 gạc ngoáy họng, 4 gạc mũi và hai gạc hậu môn.

Nhiều người nước ngoài ở Trung Quốc đối mặt với hai lựa chọn. Nếu rời đi để thăm gia đình, họ có thể không nhập cảnh lại được vì các hạn chế thời đại dịch.

Jacob Gunter, giám đốc truyền thông và chính sách cấp cao tại Phòng Thương mại Liên minh Châu Âu ở Trung Quốc, cho biết: “Sự mệt mỏi của người nước ngoài ở đây ngày càng tăng”.