Trung Quốc chịu thiệt khi USD mạnh lên

Nước chịu thiệt lớn nhất khi USD tăng giá không phải là Mỹ. Thông tin này sẽ khiến nhiều người, chẳng hạn như tỉ phú tranh cử Tổng thống Mỹ Donald Trump – người “tặng” danh hiệu quốc gia thao túng tiền tệ cho Trung Quốc, phải bất ngờ.

Ảnh: Shutterstock

Theo Bloomberg, lý do cho việc này là vì Trung Quốc đã cột chặt đồng nhân dân tệ ( CNY) vào đồng bạc xanh để tăng cường sự ổn định tài chính. Khi USD tăng giá so với hầu hết các đồng tiền khác trên thế giới vì kỳ vọng Mỹ tăng lãi suất trong năm nay, bản tệ Trung Quốc cũng tăng giá. Đại lục chịu thiệt, vì nền kinh tế đang tăng trưởng chậm lại của nước này phụ thuộc nhiều vào thương mại.

“Đó là vấn đề. Đánh giá cao quá mức tại thời điểm mà nền kinh tế đang đi xuống là một chuyện không hay”, chuyên gia Yukon Huang thuộc Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế ở Washington (Mỹ) kiêm cựu giám đốc ở Trung Quốc của Ngân hàng Thế giới (WB) cho biết.

Đây là lý do vì sao ông Huang cùng nhiều nhà kinh tế khác, trong đó có cựu Bộ trưởng Tài chính Mỹ Lawrence Summers, hy vọng rằng nỗ lực nới lỏng sự gắn bó của CNY với USD sẽ giúp bản tệ Trung Quốc sụt giá. Tuy nhiên động thái trên sẽ làm dấy lên các chỉ trích chính trị trong lúc cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ sẽ diễn ra trong vòng 1 năm tới.

“Họ đang mắc kẹt. Nếu họ phá giá nội tệ, họ sẽ bị tấn công. Tuy nhiên họ cần phải làm điều đó”, ông Huang giải thích.

Cách đây không lâu, tỉ phú Donald Trump, ứng cử viên thuộc đảng Cộng hòa cho chiếc ghế Tổng thống Mỹ, đã gọi Trung Quốc là “kẻ ngược đãi số 1″ của nước Mỹ và cáo buộc nước bạn “thao túng bừa bãi” đồng bản tệ.

Nền kinh tế Mỹ chắc chắn đã và đang bị tổn thương vì USD mạnh lên kể từ giữa năm 2014. Đô la Mỹ tăng giá hơn 20% so với các đồng tiền chính nói chung nhưng chỉ tăng 3% so với CNY trong thời gian qua. Đồng bạc xanh mạnh lên khiến các doanh nghiệp Mỹ trở nên kém cạnh tranh trên thị trường thế giới, làm giảm 4,3% xuất khẩu của nước này trong 10 tháng đầu năm nay.

Song Trung Quốc lại phải đối đầu với những khó khăn lớn hơn. Thương mại chiếm đến 42% trong GDP của Đại lục vào năm ngoái, trong khi con số này ở Mỹ chỉ là 23%. Việc USD bất ngờ tăng 10% sẽ làm tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc giảm khoảng 1 điểm phần trăm, gần như gấp đôi so với tác động vào thị trường Mỹ, theo các nhà kinh tế thuộc ngân hàng Goldman Sachs ở New York (Mỹ).

“Trung Quốc cởi mở hơn với thương mại. Vì vậy các diễn biến tỷ giá để lại tác động lớn hơn đối với GDP”, chuyên gia Jan Hatzius thuộc ngân hàng Goldman Sachs nhận định.

Từ giữa năm ngoái, CNY đã tăng giá gần 15% so với các đồng tiền chính. Sự gia tăng đồng bản tệ đến cùng lúc với chuyện Trung Quốc đang mất dần khả năng cạnh tranh với các nước khác như Thái Lan và Việt Nam vì chi phí lao động cao.

Trong 10 năm qua, CNY tăng giá 26% so với USD, chỉ đứng thứ nhì sau đồng franc Thụy Sĩ, đồng tiền tăng 31% so với USD. Ngân hàng Trung ương Trung Quốc ( PBOC) hôm 8.12 đặt tỷ giá tham chiếu nhân dân tệ là 6,4078 CNY đổi 1 USD.

GDP của Trung Quốc đang tăng trưởng với mức 6,9% trong quý 3/2015, thấp hơn so với cùng kỳ năm ngoái và là mức tăng tệ nhất kể từ năm 2009. Một đồng tiền mạnh lên cũng cản trở các nỗ lực thoát khỏi tình trạng giảm phát của Trung Quốc vì nó tạo áp lực đi xuống lên giá nhập khẩu. Giá sản xuất của Đại lục giảm 5,9% trong tháng 10 so với một năm trước và đây là tháng giảm thứ 44 liên tiếp.

Dù chịu nhiều tác động tiêu cực, Trung Quốc ít nhiều cũng phải neo CNY vào USD. Giáo sư Xiao Geng thuộc Đại học Hồng Kông hy vọng rằng Trung Quốc sẽ tránh chuyện phá giá nội tệ vì ông cho rằng động thái như trên sẽ làm đảo lộn thị trường tài chính mong manh trong nước.

Một lý do khác để giữ CNY ổn định so với USD là khối nợ bằng đồng đô la Mỹ gia tăng của các doanh nghiệp Trung Quốc. Nhân dân tệ rẻ hơn sẽ khiến các công ty này khó trả nợ.

Thu Thảo

Theo Thanhnien