Trung Quốc bị “sốc” khi Mỹ tiến vào “sân sau” Myanmar?
LiệuTrung Quốccó bị “sốc” khi Tổng thống Thein Sein bất ngờ tôn trọng “ý nguyện của người dân” vàMỹđột nhiên “tốt” vớiMyanmar?
Tổng thống Mỹ Barack Obama và Tổng thống Myanmar, Thein Sein.
Quan hệ thương mại đầu tư Trung Quốc-Myanmar tăng vọt
Tuy có lịch sử lâu đời, nhưng quan hệ thương mại Trung Quốc-Myanmar đã tăng vọt trong những năm gần đây.
Theo số liệu thống kê năm 2012 của Tổ chức Ngoại thương Nhật Bản (JETRO), đầu tư chính thức của Trung Quốc tại Myanmar trong hai năm 2010 và 2011 đã vượt mức 12 tỷ USD, gấp gần 8 lần tổng số vốn đầu tư của Trung Quốc vào nước này từ năm 1988 đến năm 2009. Hầu hết các khoản đầu tư tập trung vào lĩnh vực năng lượng và khai khoáng.
Quan hệ chiến lược Trung Quốc-Myanmar xem ra khá vững chắc. Trung Quốc là đồng minh giàu t.iền mặt của Myanmar và từng bảo vệ nước này bằng quyền phủ quyết tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Về phần mình, Myanmar cung cấp cho Trung Quốc nguồn năng lượng, tài nguyên và cửa ngõ tiếp cận Ấn Độ Dương.
Sau năm 2000, Myanmar đã được phê duyệt những dự án ngày càng tham vọng của Trung Quốc – trong đó có dự án đ.ập thủy điện Myitsone khổng lồ, dự án khai thác đồng trị giá hàng tỷ USD gần Monywa và đường ống dẫn dầu khí song hành từ bờ biển Myanmar đến thủ phủ Côn Minh của tỉnh Vân Nam.
Các dự án này đều có ý nghĩa chiến lược đối với Trung Quốc. Lượng điện được tạo ra từ dự án đ.ập thủy điện ngăn sông Irrawaddy ở Myitsone được dành riêng cho tỉnh Vân Nam đang phát triển bùng nổ. Trung Quốc cũng thèm khát mỏ đồng lớn ở Monywa. Đường ống dầu khí nối Kyaukpyu trên Biển Andaman với Côn Minh sẽ cung cấp cho miền Tây Nam Trung Quốc lượng dầu thô tối quan trọng đến từ châu Phi và Trung Đông, cùng với nguồn khí đốt tự nhiên khổng lồ được khai thác ở ngoài khơi bờ biển Myanmar.
Video đang HOT
Trong tháng 5/2011, Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào và tân Tổng thống Myanmar, U Thein Sein, đã ký kết hiệp định đối tác chiến lược toàn diện Trung Quốc-Myanmar.
Trung Quốc là nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Myanmar và sẽ sớm vượt Thái Lan vốn là đối tác thương mại lớn nhất của nước này. Mối quan hệ chiến lược Trung Quốc-Myanmar xem ra khá vững chắc.
Khi Tổng thống Thein Sein tôn trọng “ý nguyện nhân dân”…
Ngày 30/9/2011, Tổng thống Thein Sein đã khiến cho Trung Quốc choáng váng, với thông báo đình chỉ 5 năm dự án đ.ập thủy điện Myitsone có số vốn đầu tư lên tới 3,6 tỷ USD.
Tổng thống Thein Sein cho biết thông báo nói trên là tôn trọng ý nguyện của nhân dân Myanmar. Nói cách khác, người dân Myanmar không còn muốn để cho Trung Quốc tiếp tục bòn rút các nguồn tài nguyên như trước. Việc Myanmar quá lệ thuộc vào Trung Quốc đã khiến cho tình hình trong nước trở nên bất ổn.
Ông David Steinberg, một chuyên gia về quan hệ Trung Quốc-Myanmar tại Đại học Georgetown, nhận xét: “Tình cảm chống Trung Quốc tại Myanmar đang ngày càng gia tăng… Người Trung Quốc đã tài trợ cho việc xây dựng khoảng ba chục con đ.ập ở Miến Điện, chủ yếu là để cung cấp điện cho tỉnh Vân Nam. Một trong những khúc mắc cho dự án đ.ập thủy điện Myitsone là hơn 90% sản lượng điện của nó sẽ được chuyển đến Trung Quốc và đó là một vấn đề”.
…Trung Quốc có nhiểu lý do để lo ngại
Có một bí mật mà ai cũng biết là Bắc Kinh đang rất lo lắng về các dự án đầu tư bị “ý nguyện của dân chúng” Myanmar cản trở và sự can dự ráo riết của Mỹ vào nước này càng làm cho Bắc Kinh cảm thấy lo ngại hơn.
Hồi đầu năm 2012, công ty khai khoáng Wanbao – một công ty con của Tập đoàn sản xuất vũ khí Norinco, một trong những doanh nghiệp nhà nước lớn nhất Trung Quốc – bắt đầu hoạt động khai thác tại mỏ đồng Monywa. Trong một tuyên bố, Corp Norinco Corp. nói rằng dự án Monywa sẽ giúp “tăng cường dự trữ chiến lược tài nguyên đồng và tăng cường ảnh hưởng” của Trung Quốc tại Myanmar.
Ba tháng sau, dự án này đã trở thành một thứ “cột thu lôi” hứng chịu sấm sét của tình cảm chống Trung Quốc trong dân chúng Myanmar, với một số lý do: cưỡng bách di dân, phá hủy một ngôi đền Phật giáo cổ, làm ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt và khơi dậy tâm trạng oán giận đối với việc Trung Quốc bòn rút các nguồn tài nguyên của Myanmar.
Cuộc biểu tình nhỏ hồi đầu tháng 6/2012 đã biến thành một làn sóng biểu tình thu hút sự tham gia của mọi tầng lớp trong xã hội Myanmar: từ nông dân đến các nhà hoạt động xã hội. Làn sóng biểu tình ngày càng dâng cao này đòi hủy bỏ dự án mỏ đồng Monywa trị giá hàng tỷ USD này.
Còn quan trọng hơn dự án mỏ đồng Monywa là hành lang năng lượng đang được xây dựng giữa cảng nước sâu Kyaukpyu (Myanmar) và thành phố Côn Minh, Vân Nam (Trung Quốc). Đường ống dẫn dầu khí này sẽ chạy từ bờ biển Myanmar đến Côn Minh, sang Quảng Tây và Quý Châu với tổng chiều dài là 1.700 dặm. Đường ống này có ý nghĩa chiến lược đối với Trung Quốc, góp phần làm giảm 1/3 lượng dầu nhập khẩu của Trung Quốc đi qua eo biển Malacca vốn dễ bị Mỹ phong tỏa. Bắc Kinh coi sự hiện diện của Hải quân Mỹ tại eo biển chiến lược này là một mối đe dọa đến an ninh năng lượng của Trung Quốc.
Việc đảm bảo an toàn cho các khoản đầu tư không phải là mối quan tâm duy nhất của Trung Quốc ở Myanmar. Cuộc chiến ở bang Kachin giữa quân đội Myanmar và Quân Kachin độc lập (KIA) đã được cảm thấy ở Vân Nam, tỉnh đã phải đón nhận 90.000 người tị nạn và hứng chịu 4 bốn quả tên lửa rơi vào lãnh thổ Trung Quốc, kể từ tháng 12/2012 đến nay.
Bắc Kinh đã yêu cầu Myanmar công khai xin lỗi về các vụ nổ nói trên và đưa quân đến sát biên giới Vân Nam-Kachin. Với hơn 1 triệu người Kachin ở Myanmar và hơn 130 nghìn người cùng sắc tộc với họ sống ở Vân Nam, đây là một trong các nhóm sắc tộc đang làm phức tạp thêm mối quan hệ Trung Quốc-Myanmar. Tại Côn Minh và Bắc Kinh, một số quan chức đã chủ trương hỗ trợ các phiến quân sắc tộc ở miền Bắc Myanmar vốn có mối quan hệ trực tiếp lâu đời với Trung Quốc.
Hồi tháng 1/2013, phía Bắc Kinh đã bác bỏ một báo cáo của Jan’s Intelligence Review nói rằng Trung Quốc đã cung cấp cho Quân đội Thống nhất của nhà nước Wa (lực lượng dân quân sắc tộc lớn nhất Myanmar) hai xe chống tăng. Bất kể báo cáo này đúng hay không, có một điều chắc chắn là Bắc Kinh đang sử dụng con “át chủ bài” sắc tộc ở miền Bắc Myanmar.
Nhà phân tích Steinberg nhận định: “Xét tới thành phần dân tộc ở Vân Nam, nơi cũng có các sắc tộc Wa, Shan, Kachin và Lisu, một vụ nổ bên trong Myanmar sẽ mang lại nhiều vấn đề cho các dân tộc thiểu số ở Trung Quốc và các quan chức ở Côn Minh và Bắc Kinh. Trung Quốc sẽ gây áp lực đối với các nhóm sắc tộc thiểu số hành động theo sự chỉ đạo của chính quyền trung ương ở Bắc Kinh”.
Cơ hội và rủi ro của Mỹ
Các chuyến thăm Myanmar của Ngoại trưởng Clinton trong tháng 12/2011 và của Tổng thống Obama vào tháng 10/2012 sau nhiều thập kỷ mất liên lạc đã khiến cho không chỉ Trung Quốc mà cả phía Myanmar bị bất ngờ. Một cựu quan chức ngoại giao Myanmar yêu cầu giấu tên nói: “Chính phủ Thein Sein đã bị bất ngờ trước mức độ can dự của Mỹ. Chính phủ này đã học được rất nhiều từ &’Mùa xuân Arập’ và lo ngại cái điều tương tự có thể xảy ra ở Myanmar”.
Quan hệ hữu nghị với Myanmar sẽ cung cấp cho Washington với một “cơ hội bằng vàng” để thúc đẩy các mục tiêu kinh tế và chiến lược ở châu Á. Thế nhưng, Washsington cũng phải tránh làm trầm trọng thêm sự lo ngại của Trung Quốc vì Bắc Kinh vốn đã nghĩ rằng Mỹ đã áp dụng chính sách “kiềm chế” Trung Quốc.
Nhà phân tích Steinberg nói: “Có một thực tế là người Trung Quốc vốn coi Đông Nam Á là khu vực ảnh hưởng của mình. Đây là sân sau của họ và họ có ý định tăng cường hơn nữa mức độ ảnh hưởng này. Họ sẽ rất quan ngại nếu Myanmar chuyển sang quan hệ gần gũi với Mỹ. Họ nghĩ rằng đây là vòng thứ hai trong chiến lược ngăn chặn (Trung Quốc) của Mỹ … Đó là là những gì mà Trung Quốc lo ngại”. Ông Steinberg cho rằng Myanmar sẽ theo đuổi một chính sách cân bằng vì nước này không muốn lệ thuộc quá nhiều vào Mỹ hoặc Trung Quốc.
Theo nhà phân tích Steinberg, Myanmar sẽ cố gắng không làm mất lòng Trung Quốc, trong khi cho phép phương Tây can dự nhiều hơn. Ông nói: “Xét về khía cạnh kinh doanh, Trung Quốc đã không tổn thất nhiều sau vụ Myitsone. Nhưng Trung Quốc lại bị mất rất nhiều chính trị và chiến lược. Trung Quốc đã bị bất ngờ trước những diễn biến hiện nay ở Myanmar”.
Theo vietbao
Nga có thể trở thành cứu tinh cho châu Âu ?
Nhiều nhà phân tích cho rằng đảo Síp sẽ tìm kiếm sự hỗ trợ từ Nga sau khi từ chối đ.ánh thuế t.iền gửi để nhận khoản hỗ trợ 10 tỷ euro của ECB (Ngân hàng trung ương châu Âu). Đây là một tình huống mà Nga có thể trở thành "vị cứu tinh của châu Âu".
Bộ trưởng Tài chính đảo Síp Michael Sarris đã đến Moscow để gặp gỡ các quan chức Nga vào chiều tối hôm qua (19/3). Ivan Tchakarov, nhà kinh tế trưởng của Renaissance Capital cho rằng với sự kiện đảo Síp, Nga đã bắt đầu tham gia vào những nỗ lực cứu vãn cuộc khủng hoảng tài chính ở châu Âu, điều mà trước đây Nga dường như bị đứng ngoài cuộc.
"Tình huống này là một cơ hội tuyệt vời cho Nga và cho cả Tổng thống Putin để có một &'hành động cao đẹp' là cấp gói hỗ trợ cho đảo Síp và trở thành vị cứu tinh cho châu Âu", Ivan Tchakarov cho biết từ Moscow.
"Từ nay trở đi, Nga sẽ không còn đứng ngoài như trước mà sẽ đóng một vai trò quan trọng trong các cuộc đàm phán. Hơn nữa, Nga có lợi ích rõ ràng trong việc giúp đỡ đảo Síp".
Hiện nay Nga đang cho đảo Síp vay 3,2 tỷ USD và quốc đảo này đang yêu cầu được vay thêm. Trong khi đó, khoảng 30 - 40% t.iền gửi ở đảo Síp là thuộc về các cá nhân và công ty của Nga. Vấn đề cần quan tâm bây giờ chỉ là Nga sẽ cho đảo Síp vay thêm bao nhiêu, 7 hay 8 tỷ USD.
Trước đó, Tổng thống Nga Vladmir Putin và Thủ tướng Dimitry Medvedev đã lên án quyết định đ.ánh thuế 15,6% với những khoản t.iền gửi trên 100.000 euro của châu Âu. Ông Putin gọi đây là hành động "bất công, không chuyên nghiệp và nguy hiểm", còn ông Medvedev cho rằng việc làm này cũng giống như việc "sung công" t.iền của người dân.
Quyết định của đảo Síp từ chối đ.ánh thuế t.iền gửi để nhận hỗ trợ đã khiến các nhà lãnh đạo khu vực đồng t.iền chung châu Âu đau đầu để tìm giải pháp khác ngăn đảo Síp không bị phá sản. Nếu đảo Síp không nhận hỗ trợ, hệ thống ngân hàng của nước này sẽ mất thanh khoản và làm bùng nổ cuộc khủng hoảng tài chính mới. Điều này đe doạ sự an toàn của thị trường tài chính toàn bộ khu vực đồng t.iền chung châu Âu vốn đang lao đao kể từ khi cuộc khủng hoảng nổ ra tại Hy Lạp năm 2009. Đồng euro đã giảm xuống mức thấp nhất trong 3 tháng qua so với đồng USD kể từ đầu tuần này.
Rửa t.iền
Theo nhiều nhà phân tích và nhà kinh tế, việc châu Âu quyết định đ.ánh thuế t.iền gửi ở đảo Síp làm nhằm đ.ánh vào những hoạt động rửa t.iền của người Nga ở đảo Síp.
Trong một báo cáo về dòng t.iền chảy ra nước ngoài bất hợp pháp ở Nga giai đoạn từ 2004 đến 2011, Tổ chức Minh bạch Tài chính toàn cầu (GIF) đã đặt câu hỏi tại sao đảo Síp, một hòn đảo với GDP khoảng 23 tỷ USD, lại có thể là nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) lớn nhất vào Nga trong 3 năm từ 2009 đến 2011.
Theo Quỹ T.iền tệ Quốc tế (IMF), đảo Síp đã rót 128,8 tỷ USD FDI vào Nga trong năm 2011, gấp hơn 4 lần tổng GDP của hòn đảo này. Đây là một bằng chứng nữa khiến người ta cho rằng các công ty và cá nhân Nga dùng hòn đảo này để rửa t.iền.
Có lợi cho Moscow ?
Tuy nhiên, cũng có những cách nhìn khác từ Nga về vấn đề đảo Síp. Sergey Cheremin, người đứng đầu Ban quan hệ quốc tế và kinh tế của Nga cho rằng "Việc đ.ánh thuế ở đảo Síp cảnh báo cho người dân Nga thấy rằng t.iền gửi ở đó không hề an toàn. Điều này sẽ khuyến khích các công ty Nga tập trung nguồn lực nhiều hơn ở Moscow."
Kế hoạch đ.ánh thuế t.iền gửi của đảo Síp đã khiến thị trường chứng khoán Nga rơi xuống mức thấp nhất trong 3 tháng qua. Cổ phiếu của VTB Group, ngân hàng cố phần nhà nước của Nga có chi nhánh tại đảo Síp đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ tháng 10.
Nga hiện đang hiện đại hoá Sở giao dịch chứng khoán Moscow và thuê tập đoàn Goldman Sachs để "đánh bóng" hình ảnh quốc gia trong giới kinh doanh. Nga hiện xếp thứ 112 trong bảng khảo sát về môi trường kinh doanh của Ngân hàng Thế giới hồi tháng 10/2012.
Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev đã đặt mục tiêu đưa Moscow trở thành trung tâm tài chính quốc tế từ khi ông còn là tổng thống năm 2008.
Theo vietbao
Khoan dung và hòa bình Khoan dung và tôn trọng chứ hoàn toàn không phải chia rẽ, phỉ báng hay đối đầu, xung đột, mới có thể chung tay giúp giải quyết các thách thức cấp bách trên toàn cầu hiện nay. Khoan dung giúp hiểu biết và gắn kết với nhau hơn Phát biểu ngày 27-2, Tổng thư ký LHQ Ban Ki-moon đã lên tiếng kêu gọi...
