Trung Quốc bác tin lập liên minh quân sự với Nga
Bộ Quốc phòng Trung Quốc bác bỏ tin đồn Bắc Kinh và Moskva sẽ thành lập liên minh quân sự để đối đầu với NATO.
“Quan hệ quân sự Trung – Nga là động lực hỗ trợ quan trọng trong hợp tác chiến lược giữa hai nước”, Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho biết trong thông cáo ngày 1/3. “Hai bên tuân thủ nguyên tắc không liên minh, không đối đầu và không nhằm vào các nước thứ ba, khác hoàn toàn với liên minh quân sự giữa một số nước”.
Tuyên bố được đưa ra sau khi có những đồn đoán rằng Trung Quốc đang có kế hoạch thiết lập liên minh quân sự với Nga nhằm xây dựng một mặt trận thống nhất chống lại NATO.
Tin đồn này rộ lên xuất phát từ phát biểu của Tổng thống Nga Vladimir Putin hồi tháng 10/2020 rằng Moskva “không loại trừ” khả năng thành lập liên minh với Bắc Kinh. Đây là lần đầu một lãnh đạo Nga đưa ra đề xuất như vậy từ khi hiệp ước tương tự với Trung Quốc sụp đổ vào những năm 1960.
Giảng viên quân sự Nga hướng dẫn cách khắc phục sự cố của tên lửa phòng không cho lính Trung Quốc tham gia tập trận Kavkaz-2020 tại thao trường ở tỉnh Astrakhan, ngày 21/9. Ảnh: PLA .
Video đang HOT
Giới chuyên gia quân sự Trung Quốc nhận định thông điệp của Bộ Quốc phòng nước này nhằm nhấn mạnh mong muốn của Bắc Kinh ngăn “căng thẳng lạnh” với Washington trở thành “một cuộc chiến tranh nóng”, đồng thời tránh gây thêm hoài nghi ở châu Âu về liên minh Trung – Nga.
Nghê Nhạc Hùng, chuyên gia quân sự tại Thượng Hải, cho biết ý tưởng lập liên minh quân sự với Nga là “chủ đề cấm kỵ” tại Trung Quốc. “Chỉ những quốc gia có ý định tiến hành chiến tranh mới công bố kế hoạch liên minh quân sự”, chuyên gia này cho biết. “Bạn tự đẩy mình vào thế khó khi làm điều đó và loại bỏ mọi cơ hội đàm phán. Điều này không có lợi cho Trung Quốc”.
Trình Nghị Quân, chuyên gia quan hệ Nga – Trung tại Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Trung Quốc, nhận định các liên minh quân sự là di sản của Chiến tranh Lạnh và Trung Quốc không có nhu cầu tham gia liên minh nào.
“NATO được thành lập để nhắm vào Liên Xô, không phải Trung Quốc. Tổ chức này cho tới nay chưa làm bất cứ điều gì tổn hại đến lợi ích cốt lõi của Trung Quốc”, chuyên gia Trình nói và cảnh báo Trung Quốc có thể trả cái giá rất lớn cho một liên minh quân sự với Nga, bất chấp Moskva và Bắc Kinh chung nhiều lợi ích.
“Quan hệ giữa Trung Quốc và Nga ngày nay là liên minh bán quân sự, nghĩa là hai nước là đồng minh nhưng không ràng buộc nhau với bất cứ nghĩa vụ quân sự nào. Nó tương tự như quan hệ của nhóm Bộ Tứ do Mỹ, Nhật Bản, Australia và Ấn Độ thành lập”, chuyên gia Nghê cho biết.
Trình Nghị Quân nhận định liên minh quân sự là khái niệm lỗi thời khi tất cả quốc gia đều nhận ra tầm quan trọng cùng giá trị của việc sử dụng các biện pháp hòa bình nhằm giải quyết tranh chấp và bảo vệ lợi ích quốc gia.
“Các nước luôn tồn tại xung đột và mâu thuẫn về lợi ích quốc gia. Thành lập một liên minh quân sự đồng nghĩa là bạn thích sử dụng vũ lực để giải quyết một vấn đề, đó là lựa chọn tồi tệ nhất”, chuyên gia này nói.
Thông điệp của Putin về ý tưởng 'liên minh quân sự Nga - Trung'
Putin lần đầu đề cập đến một liên minh quân sự với Trung Quốc, nhưng đây dường như chỉ là thông điệp "nhắc nhở" gửi tới chính quyền Biden.
Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 22/10 lần đầu đề cập đến khả năng thành lập liên minh quân sự Nga - Trung trong một cuộc họp với các chuyên gia trong và ngoài nước. Putin cho biết dù Nga không cần liên minh quân sự với Trung Quốc song "điều đó hoàn toàn có thể xảy ra về lý thuyết", khiến nhiều người băn khoăn về ý nghĩa của tuyên bố.
Dmitri Trenin, Giám đốc Trung tâm Carnegie Moskva, ngày 17/12 nhận định Putin đề cập đến liên minh quân sự với Trung Quốc nhằm gửi tín hiệu tới Tổng thống đắc cử Mỹ Joe Biden rằng Washington không nên gia tăng căng thẳng với Moskva và Bắc Kinh.
"Mặc dù Nga và Trung Quốc nhiều khả năng không lập bất cứ liên minh quân sự nào, Putin muốn phát thông điệp rằng Mỹ nên hiểu rằng điều đó vẫn có thể xảy ra và họ nên thận trọng hơn trong quan hệ với Nga và Trung Quốc", Trenin nói.
Tổng thống Nga Vladimir Putin phát biểu tại Câu lạc bộ Thảo luận Valdai, ngày 22/10. Ảnh: RIA Novosti .
Cơ hội Mỹ cải thiện quan hệ với Nga và Trung Quốc dưới thời chính quyền Biden sắp tới là thấp. Tổng thống đắc cử Mỹ đã đưa ra quan điểm cứng rắn về các vấn đề mà Tổng thống Donald Trump tránh đề cập, đồng thời sẽ "tiếp tục các biện pháp trừng phạt kinh tế nhằm vào Nga vì nhiều lý do". Washington sẽ yêu cầu Moskva nhượng bộ nhiều để đổi lấy việc dỡ bỏ trừng phạt, Trenin nhận định.
Theo chuyên gia này, bất chấp tuyên bố của Putin, việc Nga và Trung Quốc thành lập liên minh quân sự là rất khó xảy ra, do Moskva vẫn theo đuổi mục tiêu chính là "một tay chơi độc lập".
"Nếu căng thẳng Mỹ - Trung ngày càng gia tăng và chia thế giới thành hai phe rõ rệt, Nga có thể không còn lựa chọn nào ngoài nhập phe do Trung Quốc dẫn đầu và lập tức phải xuống chiếu dưới", Trenin nói. "Kịch bản này hoàn toàn bất lợi cho Nga".
Nếu Biden hạ nhiệt căng thẳng Mỹ - Trung, Nga sẽ rơi vào tình thế khó khăn khi tình trạng quan hệ lạnh nhạt với Mỹ và châu Âu sẽ tiếp tục. Tuy nhiên, Trung Quốc sẽ cân nhắc kỹ trước khi tăng cường quan hệ với một nước Nga đang đối mặt với các lệnh trừng phạt của phương Tây. "Nga sẽ phải đưa ra những quyết định khó khăn về địa chính trị và chính sách kinh tế", Trenin nói,
Sau khi giải quyết tranh chấp biên giới kéo dài ở Viễn Đông, Nga và Trung Quốc thiết lập quan hệ đối tác chiến lược. Trenin nhận định Biden coi mối quan hệ Nga - Trung là "không tự nhiên và không vững chắc". "Tổng thống đắc cử Mỹ cho rằng Trung Quốc không đánh giá cao Nga và chỉ lợi dụng nước này để thu về lợi ích cho mình", Trenin nói.
Chuyên gia này dự đoán nếu quan hệ Mỹ - Trung và Mỹ - Nga tiếp tục xấu đi, một cuộc chạy đua vũ trang ở châu Á có thể nổ ra và liên quan đến tên lửa. "Mỹ muốn duy trì ưu thế quân sự của mình trước Nga và Trung Quốc. Mỹ chỉ dừng phát triển tên lửa tầm ngắn và tầm trung để dùng trong khu vực này chỉ khi Trung Quốc nhượng bộ một số vấn đề", Trenin nói.
Ý định thực sự của Tổng thống Putin trong việc thiết lập liên minh Nga - Trung? Chuyên gia Dmitri Trenin cho rằng, ý định đằng sau phát biểu của ông Putin về liên minh Nga - Trung là Matxcơva muốn kiểm tra chính quyền ông Joe Biden tới đây. Hôm 22/10, phát biểu trước cuộc họp các chuyên gia trong và ngoài nước về các vấn đề của Nga, Tổng thống Vladimir Putin lần đầu công khai đề cập...