Trung – Nhật “mắc kẹt” lợi ích
Đang có những chuyển động trái chiều đáng chú ý trong quan hệ giữa Nhật Bản và Trung Quốc, bên cạnh các động thái rất căng thẳng quanh hòn đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư lại có những tiếng nói kêu gọi hai nước hướng tới lợi ích chung.
H ai tàu tuần tra của Nhật Bản cùng chặn một tàu Trung Quốc
ở vùng biển quanh quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư
Quan hệ song phương giữa hai cường quốc hàng đầu thế giới và lớn nhất tại châu Á là Nhật Bản và Trung Quốc được nhìn nhận đã xuống tới mức thấp chưa từng thấy. Căn nguyên sâu xa là sự cạnh tranh ảnh hưởng và lợi ích chiến lược giữa hai nước, song nguyên nhân trực tiếp chính là tranh chấp chủ quyền quanh quần đảo Senkaku theo cách gọi của Nhật Bản hay Điếu Ngư theo cách gọi của Trung Quốc.
Có thể nói tranh chấp chủ quyền quần đảo Senkaku/Điếu Ngư đã chi phối và tác động tiêu cực lên quan hệ Nhật Bản-Trung Quốc trong cả năm 2012. Bước sang năm 2013, mối căng thẳng đó không những không dịu mà trái lại có thêm những động thái leo thang mới.
Tiếp theo quyết định thành lập đơn vị chuyên trách bảo vệ quần đảo Senkaku/Điếu Ngư gồm 10 tàu tuần tra, Nhật Bản đang xem xét triển khai thiết bị quân sự như các trạm radar và hệ thống thông tin liên lạc trên quần đảo tranh chấp này. Thậm chí có thông tin còn nói Nhật Bản đang cân nhắc triển khai thường trực các máy bay tiêm kích hiện đại F-15 tại Shimoji, một đảo nhỏ gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, song Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Itsunori Onodera đã lên tiếng phủ nhận.
Đáp lại, Trung Quốc cũng liên tục đưa tàu và máy bay vào các khu vực mà Nhật Bản cáo buộc là “xâm phạm lãnh hải và không phận” của nước này ở quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. Cùng với đó, giới tướng lĩnh Trung Quốc cũng mạnh miệng tuyên bố đầy cứng rắn” chỉ cần Nhật Bản b.ắn một phát đạn thì tức là Tokyo đã khai chiến” và “Trung Quốc sẽ không chờ đến phát đạn thứ hai mà lập tức phản công nếu Nhật Bản n.ổ s.úng cảnh cáo máy bay Trung Quốc”.
Trong khi đó, ở chiều ngược, trong các chuyến thăm viếng lẫn nhau, các quan chức cấp cao hai nước lại công khai tuyên bố “cần chuyển sự tập trung từ tranh chấp quần đảo Senkaku/Điếu Ngư sang phát triển quan hệ chiến lược vì lợi ích chung của cả hai bên”. Gặp cựu Thủ tướng Nhật Bản Yukio Hatoyama tại Bắc Kinh, Chủ tịch Hội nghị chính trị hiệp thương nhân dân toàn quốc Trung Quốc Giả Khánh Lâm cho rằng hai nước cần giải quyết hoà bình tranh chấp liên quan tới quần đảo Điếu Ngư/Senkaku nhằm đảm bảo các mối quan hệ song phương tiếp tục “phát triển lành mạnh và ổn định”.
Nhìn vào những động thái trái chiều trên đây có thể thấy, cả Nhật Bản và Trung Quốc đều đang có những cái khó nhất định trong việc xử lý mối quan hệ song phương. Một mặt, hai nước vì muốn bảo vệ, khẳng định lợi ích cốt lõi cũng như vị thế của mình đều không thể dễ dàng nhân nhượng nhau, song mặt khác họ lại không muốn những tranh chấp, mâu thuẫn này làm tổn hại những lợi ích chung, đặc biệt là về kinh tế.
Video đang HOT
Nhật Bản và Trung Quốc hiện đều là những bạn hàng lớn nhất nhì của nhau với trao đổi thương mại hai chiều lên tới 350 tỷ USD năm 2012. Nhật Bản còn là nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất vào Trung Quốc. Trong bối cảnh kinh tế hai nước đều đang gặp khó khăn ở các thị trường lớn như Mỹ và châu Âu thì cả Nhật Bản và Trung Quốc đều không muốn làm tổn hại tới lợi ích trong hợp tác kinh tế song phương. Nói cách khác, sự đan xen giữa lợi ích với mâu thuẫn và đối đầu đã đẩy quan hệ Nhật-Trung vào thế kẹt không dễ xử lý.
Theo ANTD
Châu Á - TBD sẽ trở thành chiến trường khốc liệt Trung - Mỹ?
Không có nghi ngờ gì về việc leo thang căng thẳng quân sự giữa Mỹ và Trung Quốc tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, đặc biệt là ở Biển Đông khi cả hai cường quốc này đều cố gắng tranh giành sự kiểm soát tuyến đường biển chiến lược.
Những báo cáo gần đây của Nhà Trắng và Lầu Năm Góc về chiến lược châu Á đã ngày càng cho thấy rõ ràng trọng tâm những nỗ lực điều chỉnh sức mạnh quân sự của Mỹ trong tương lai đang tập trung về khu vực châu Á - Thái Bình Dương với Trung Quốc đang trỗi dậy được xem như một kẻ thù mới của Mỹ.
Ngay từ mùa xuân năm 2001, chính quyền Tổng thống Bush đã xem xét lại chiến lược chính sách quân sự toàn cầu của Mỹ được chuẩn bị bởi Bộ trưởng Quốc phòng Donald Rumsfeld. Các tài liệu nghiên cứu của Mỹ kết luận rằng khu vực châu Á - Thái Bình Dương trở thành tâm điểm quan trọng nhất của việc triển khai quân sự của Mỹ.
Xe quân sự Mỹ tham gia tập trận chung với quân đội Philippines
Tài liệu Chiến lược An ninh quốc gia Hoa Kỳ 2002 xác định, Trung Quốc là mối đe dọa chính đối với vị thế bá chủ toàn cầu của Mỹ và là một trong những kẻ thù của Washington. Đồng thời, giới chức Lầu Năm Góc cũng xác định, Mỹ đủ mạnh để ngăn cản sự trỗi dậy của đối thủ tiềm tàng với tham vọng xây dựng quân đội của nó bằng hoặc vượt qua sức mạnh quân sự của Mỹ.
Tuy nhiên sau khi xảy ra vụ tấn công ngày 11/9/2001, Mỹ đã bắt đầu xa lầy vào 2 cuộc chiến tốn kém và thất bại ở cả Iraq và Afghanistan trong một nỗ lực chống chủ nghĩa k.hủng b.ố, buộc Washington phải lãng phí một nguồn tài nguyên lớn về kinh tế và quân sự và đã làm giảm vị thế của Mỹ trên hai lĩnh vực này một cách rõ nét.
Trong khi đó, Trung Quốc bắt đầu tăng tốc phát triển nền kinh tế ngay từ đầu thế kỷ. Thành công trong tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc đã thắt chặt mối quan hệ kinh tế - thương mại giữa nước này với ASEAN. Kim ngạch thương mại hai chiều Trung Quốc - ASEAN đã tăng từ 40 tỉ năm 2000 lên gần 300 tỉ USD năm 2010. Trung Quốc đã trở thành nền kinh tế hàng đầu ở châu Á và thế giới.
Cụm tàu sân bay George Washington xuất hiện ngày càng thường xuyên hơn tại Biển Đông và khu vực châu Á - Thái Bình Dương
Kết quả là Mỹ trở thành nền kinh tế yếu hơn trong lúc Trung Quốc liên tục tăng trưởng mạnh trong thời gian dài. Giới chức cao cấp chính trị và quân sự của Washington bây giờ lo sợ rằng 10 năm theo đuổi cuộc chiến tranh ở Trung Đông đã tạo thời cơ cho Trung Quốc tăng đáng kể ảnh hương của họ tại châu Á - Thái Bình Dương, nơi giờ đây đã tạo thành "trung tâm của lực hấp dẫn" các hoạt động kinh tế quốc tế.
Hiện nay, chính quyền Tổng thống Obama đang quay trở lại xuất phát điểm mà người t.iền nhiệm George W.Bush đã khởi động trước thời điểm 11/9/2001. Điều này được đ.ánh dấu bởi tuyên bố "Mỹ có lợi ích quốc gia ở Biển Đông" mà Ngoại trưởng Hillary Clinton đưa ra tại hội nghị thượng đỉnh ASEAN năm 2007.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc lúc đó đã ngay lập tức phản ứng bằng cách tuyên bố rằng phát biểu của Ngoại trưởng Mỹ "thực sự là một cuộc tấn công nhằm vào Trung Quốc". Trong một bài báo đăng trên tạp chí Chính sách Đối ngoại, bà Clinton đã viết rằng kinh tế Mỹ suy yếu khiến quốc gia này không thể dàn quân trên nhiều mặt trận cùng một lúc, do đó người Mỹ phải lựa chọn chiến trường và cẩn thận triển khai các nguồn lực, tận dụng mọi lợi thế.
Cũng chính Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton nói rằng châu Á trở thành một "trung tâm chiến lược" trong cơ cấu quyền lực thế giới và buộc Mỹ phải tập trung sức mạnh của mình ở đây.
Vào ngày 17/11/2011, Tổng thống Obama đã có bài phát biểu trước Quốc hội Úc, trong đó ông khẳng định: "Hoa Kỳ là một cường quốc Thái Bình Dương, và chúng tôi đang hiện diện ở đây!"
Ngay cả khi Chính phủ Mỹ phải cắt giảm rất lớn các dịch vụ xã hội và chi tiêu quân sự, Tổng thống Obama vẫn khẳng định sự hiện diện của quân đội Mỹ tại châu Á là một "ưu tiên hàng đầu". "Dù phải giảm chi tiêu quốc phòng, Mỹ cũng sẽ không, tôi nhắc lại, sẽ không tác động đến các chi phí dành cho khu vực châu Á - Thái Bình Dương", ông chủ Nhà Trắng nhấn mạnh.
Tàu ngầm hạt nhân USS North Carolina của Mỹ xuất hiện tại cảng Subic Philippines đúng lúc quan hệ Philippines - Trung Quốc leo thang căng thẳng xung quanh bãi cạn Scarborough
Trong nỗ lực ngăn chặn sự trỗi dậy và bành trướng sức mạnh quân sự của Trung Quốc tại khu vực, Washington đã củng cố hoạt động tại các căn cứ quân sự của mình ở châu Á: Hàn Quốc, Nhật Bản, Philippines, Thái Lan, Singapore, Guam và Úc.
Tổng thống Obama cũng ca ngợi kế hoạch dịch chuyển chiến lược sang phía Đông của Ấn Độ để trở thành một cường quốc châu Á, một sự cổ động rõ ràng mong muốn New Delhi trở thành đối trọng với Bắc Kinh với vai trò trụ cột an ninh khu vực.
Ông Obama cũng đề cập tới sự hiện diện ngày càng tăng của quân đội Mỹ tại biển Đông, bao gồm các chuyến thăm viếng một số quốc gia thành viên đang có tranh chấp chủ quyền lãnh hải với Trung Quốc. Ngày 18/11 vừa qua Mỹ và Philippines đã ký Tuyên bố chung Manila, trong đó 2 bên dự tính sẽ phát triển mạnh mẽ hơn quan hệ hợp tác quân sự song phương.
Nhà Trắng cũng đã công bố kế hoạch bán 24 chiếc F-16 cho Indonesia trong khi tiếp tục thúc đẩy thiết lập các mối quan hệ quân sự gần gũi hơn với Thái Lan, đồng thời Mỹ luôn nhắc lại cam kết đảm bảo an ninh cho Hàn Quốc. Gần đây nhất Tổng thống Obama đã đi thăm Myanmar ngay sau khi tái đắc cử nhiệm kỳ 2 để kéo dần nước này ra khỏi vòng ảnh hưởng của Bắc Kinh.
Trong chiến lược đó, Mỹ sẽ loại bỏ mọi rào cản để thực hiện bằng được việc kiểm soát sự trỗi dậy, bành trướng sức mạnh của Trung Quốc. Tháng 6/2010, Washington đã giữ một vai trò nhất định trong việc từ chức của Thủ tướng Nhật Bản Yukio Hatoyama, người đã từ chối việc tiếp tục sự hiện diện quân sự của Mỹ tại Okinawa, người thay thế ông là một chính khách thân Mỹ rõ ràng.
Về mặt năng lượng, hệ quả của việc phát triển nóng khiến nhu cầu sử dụng năng lượng của nền kinh tế Trung Quốc tăng lên nhanh chóng. Trung Quốc sử dụng bình quân khoảng 7,8 triệu thùng dầu mỗi ngày năm 2008, nhưng theo dự đoán mới đây của Bộ Năng lượng Mỹ, con số này sẽ đạt mức 13,6 triệu thùng/ngày vào năm 2020 và 16,9 triệu thùng/ngày vào năm 2035. Trong năm 2012, Trung Quốc đã phải nhập khẩu 11,6 triệu thùng.
Bắc Kinh đã và đang cố gắng đảm bảo nguồn năng lượng bằng việc phát triển đường ống mua dầu từ Kazakhstan và Nga, ngoài ra còn mua thêm dầu từ Iran thông qua hệ đường ống chạy qua Pakistan. Tuy nhiên phần lớn lượng dầu đáp ứng cho nhu cầu của nền kinh tế Trung Quốc phải mua từ Trung Đông và vận chuyển bằng đường hàng hải qua Biển Đông. Đây là lý do tại sao Mỹ sẽ phải đặt Biển Đông dưới sự kiểm soát hiệu quả.
Press TV đ.ánh giá, không có nghi ngờ gì về việc leo thang căng thẳng quân sự giữa Mỹ và Trung Quốc tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, đặc biệt là ở Biển Đông khi cả hai cường quốc này đều cố gắng tranh giành sự kiểm soát tuyến đường biển chiến lược. Điều này có thể đe dọa đẩy cả thế giới vào một cuộc xung đột tàn khốc.
Theo Tinmoi
Cựu Thủ tướng Nhật Hatoyama rời chính trường Cựu Thủ tướng Hatoyama đã quyết định rút khỏi chính trường - Ảnh: Reuters Cựu Thủ tướng Nhật Bản Yukio Hatoyama đã thông báo rút khỏi chính trường vào ngày 21.11, theo hãng tin Reuters. Phát biểu tại cuộc họp báo ở thành phố Tomakomai, ông Hatoyama cũng cho biết ông sẽ không ra tranh cử trong cuộc tổng tuyển cử vào ngày...
