Trump không ‘tự thiêu’ trong màn ’so găng’ cuối

Không có những lời phỉ báng gay gắt hay những pha ngắt lời hùng hổ, cuộc tranh luận cuối cùng của Trump – Biden diễn ra với bầu không khí nhã nhặn hơn.

Thay vì thẳng thừng ngắt lời đối thủ, Trump hỏi người điều hành Kristen Welker “tôi có thể không” khi muốn chất vấn thêm hay phản bác câu trả lời của Biden và liên tục cảm ơn Welker.

Tổng thống Mỹ Trump trong cuộc tranh luận với Biden tại Nashville ngày 22/10. Ảnh: AP.

Tuy nhiên, giống như lần “so găng” đầu tiên, cuộc tranh luận vẫn có những đòn công kích cá nhân. Trump nhiều lần cáo buộc Hunter, con trai Biden, có liên quan đến tham nhũng ở Trung Quốc và Ukraine trong khi Biden là phó tổng thống dưới thời Barack Obama. “Tôi nghĩ ông nợ người dân Mỹ một lời giải thích”, Trump nói.

Biden phản bác đòn tấn công, nói rằng giới chức đã không phát hiện gia đình ông có hành động sai trái nào và đặt câu hỏi về các vấn đề cá nhân của Trump, như ông có tài khoản ngân hàng ở Trung Quốc và không công khai hồ sơ thuế. Trump đáp lại tài khoản đã được đóng từ trước khi ông vào Nhà Trắng trong khi gia đình Biden có nhiều hành vi gây nghi ngờ về xung đột lợi ích khi ông đương chức.

Biden sử dụng lại chiến thuật trong cuộc tranh luận đầu tiên là nhìn thẳng vào máy quay và nói cuộc đua vào Nhà Trắng “không phải về gia đình ông ấy hay gia đình tôi. Đó là về gia đình các bạn, gia đình các bạn đang bị tổn thương nặng nề”.

Tuy nhiên, Trump nhanh chóng chế nhạo Biden. “Đó là một tuyên bố chính trị điển hình”, Trump nói, thêm rằng chiến thuật này là điều mà một chính trị gia điển hình luôn làm. “Tôi không phải là một chính trị gia điển hình. Đó là lý do tôi được bầu”.

Đòn công kích Trump sử dụng trong suốt cuộc đấu là nhấn mạnh Biden từng làm thượng nghị sĩ hàng chục năm và giữ chức phó tổng thống 8 năm nhưng “không làm được gì”. Mỗi khi Biden đưa ra những lời hứa hẹn về kinh tế hay cải thiện vấn đề chủng tộc, Trump đều đặt câu hỏi tại sao Biden không xử lý được những vấn đề đó khi còn đương nhiệm.

Trump nhấn mạnh những thành tựu của mình trong việc cải cách nhà tù và hỗ trợ giáo dục cho người da màu trong khi chỉ trích luật tội phạm mà Biden đưa ra vào năm 1994 khiến nhiều người da màu phải vào tù. Ông chỉ trích Biden và Obama đã làm “công việc tồi tệ” trong suốt hai nhiệm kỳ ở Nhà Trắng.”Joe, tôi tranh cử vì ông. Tôi tranh cử vì Barack Obama. Vì các ông đã làm việc kém cỏi. Nếu tôi cho rằng các ông đã làm tốt, tôi đã không bao giờ tranh cử”, Trump nói.

Jake Tapper, nhà phân tích của CNN, nhận xét đây là những đòn công kích tốt của Trump. Biden dường như bối rối khi bị Trump chỉ trích “nói không đi đôi với làm”. Ông chững lại vài giây sau một loạt câu hỏi của Trump trước khi đưa ra câu trả lời yếu ớt rằng chính quyền Obama không làm được nhiều việc do quốc hội thời đó do phe Cộng hòa kiểm soát. (Khi Obama mới nhậm chức, phe Dân chủ giữ thế đa số ở lưỡng viện nhưng phe Cộng hòa đã lật ngược tình tế trong các cuộc bầu cử giữa kỳ sau đó).

Joe Biden trong cuộc tranh luận với Trump tại Nashville ngày 22/10. Ảnh: AFP.

Tuy nhiên, Biden sở hữu một vũ khí “hạng nặng” để đối phó với Trump. Covid-19 rõ ràng không phải là chủ đề yêu thích của Trump. Nhiều cuộc thăm dò cho thấy phần lớn người dân không hài lòng với cách xử lý đại dịch của Tổng thống. Khó khăn của Trump trong việc nêu rõ biện pháp xử lý Covid-19 vẫn là lực cản đối với chiến dịch của ông ở thời điểm quan trọng. Trump đã nhận được nhiều câu hỏi về vấn đề này trong nhiều cuộc phỏng vấn trước đây và hiếm khi đưa ra câu trả lời rõ ràng.

Ông vẽ ra bức tranh lạc quan khi nói rằng người Mỹ đang học “cách sống chung với dịch”, nước Mỹ sắp qua khủng hoảng và virus “sẽ biến mất” mặc dù ca nhiễm đang tăng trở lại tại nhiều bang. Ông hứa hẹn rằng Mỹ sẽ có vaccine “trong vòng vài tuần tới”, sau đó nói rằng “đây không phải là một sự đảm bảo”. Những câu trả lời của Trump là dấu hiệu cho thấy ông không có kế hoạch thay đổi cách tiếp cận với Covid-19 dù ca nhiễm đang gia tăng.

Chiến dịch của Biden trong nhiều tháng qua đã coi cuộc đua vào Nhà Trắng như cuộc trưng cầu dân ý về khả năng lãnh đạo của Trump trong đại dịch và họ coi cuộc tranh luận như một cơ hội khác để nêu bật sự khác biệt của Biden với Tổng thống trong chiến lược ứng phó với Covid-19, khi gần 230.000 người Mỹ đã chết vì đại dịch. “Bất cứ ai chịu trách nhiệm cho nhiều cái chết như vậy không nên tiếp tục là tổng thống Mỹ”, ông nói.

Biden đã lấy chiếc khẩu trang của mình ra để chỉ trích việc Trump ngần ngại sử dụng nó. Ông phản bác bức tranh lạc quan của Trump bằng cách nói rằng người dân Mỹ “đang học cách chết chung” với Covid-19.

Tuy nhiên, Biden không có câu trả lời mạnh mẽ khi được hỏi về hệ quả kinh tế từ việc áp đặt phong tỏa hay hạn chế nghiêm ngặt. “Chúng ta ‘đóng cửa’ virus, không đóng cửa đất nước”. CNN nhận xét Biden đưa ra một “câu khẩu hiệu hay” nhưng không đưa ra được giải thích cụ thể.

Dù vậy, một số nhà phân tích vẫn đánh giá Biden trình bày thuyết phục hơn Trump về Covid-19 và gói cứu trợ khắc phục hậu quả dịch – hai vấn đề cấp thiết với người dân Mỹ.

“Hành vi của Trump đã tốt hơn cuộc tranh luận trước, điều đó tốt cho ông ấy, nhưng Biden đã thể hiện được khả năng lãnh đạo của mình. Tôi không nghĩ cuộc tranh luận này có thể thay đổi được xác suất chiến thắng cho Trump”, Masafumi Yamamoto, chiến lược gia trưởng tại công ty chứng khoán Mizuho ở Nhật, nói.

“Đây chắc chắn là một cuộc tranh luận bình thường hơn”, Jake Tapper, nhà phân tích của CNN, nói. “Có thể nói những người ủng hộ Trump và các quan chức đảng Cộng hòa đêm nay có thể thư giãn, họ có thể thở phào nhẹ nhõm. Tối nay, ông ấy không ‘tự thiêu’ như cuộc tranh luận đầu tiên”.

Khoảng 45 triệu người Mỹ đã đi bỏ phiếu sớm, đây là con số cao kỷ lục và các cuộc thăm dò cho thấy hầu hết cử tri đã quyết định bầu cho ai. Cuộc thăm dò quốc gia của Đại học Quinnipiac cho thấy Biden giành được 51% ủng hộ so với mức 41% của Trump, nhưng kết quả thăm dò này có thể không phản ánh đúng thực tế.

“Cả hai ứng viên rõ ràng đã học được những bài học quan trọng từ cuộc tranh luận đầu tiên”, Aaron Kall, chuyên gia về các cuộc tranh luận tổng thống tại Đại học Michigan, nói. “Nhưng chỉ còn 12 ngày nữa là đến Ngày bầu cử và hàng chục triệu người Mỹ đã bỏ phiếu sớm, có thể đã quá muộn để thay đổi quỹ đạo cuộc đua”.

Trong khi đó, Chris Weston, trưởng bộ phận nghiên cứu của công ty tài chính Pepperstone ở Australia, cho rằng thiện cảm của công chúng với Trump có thể gia tăng sau màn “so găng” này.

“Tranh luận là để xem phong thái của hai ứng viên. Trump đã chừng mực hơn và có lẽ ông ấy sẽ giành được thêm một số người ủng hộ nhờ điều đó”, Weston nói.