Trump hai lần phớt lờ cảnh báo về nCoV

Trump hai lần bỏ qua đề xuất của trợ lý yêu cầu Chủ tịch Tập Cận Bình minh bạch quá trình chống Covid-19 của Trung Quốc hồi tháng 1.

Một số cố vấn chính trị thân cận hồi tháng 1 đã hối thúc Tổng thống Mỹ Donald Trump có cách tiếp cận quyết liệt hơn với Trung Quốc, đề xuất thành lập một ủy ban đặc biệt để điều tra nguồn gốc nCoV và liệu Trung Quốc có phản ứng đủ mạnh để kiểm soát đợt bùng phát hay không, tờ WSJ hôm 6/5 dẫn lời các quan chức Nhà Trắng giấu tên.

Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ hai lần từ chối đề xuất của các cố vấn và không yêu cầu Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình minh bạch hơn về nguồn gốc và triệu chứng của nCoV. Trump cho rằng những lời chỉ trích như vậy có thể khiến “Bắc Kinh trở nên ít hữu ích hơn” trong cuộc chiến chống Covid-19.

Trump hồi tháng 1 đang tìm cách chấm dứt cuộc chiến tranh thương mại với Trung Quốc. Ông hôm 24/1 ca ngợi trên Twitter rằng Trung Quốc “đang rất nỗ lực để khống chế virus” và “Mỹ đánh giá cao những cố gắng và sự minh bạch của họ”. “Thay mặt người dân Mỹ, tôi muốn cảm ơn Chủ tịch Tập”, ông viết.

Tổng thống Mỹ thời gian đó cũng đưa ra nhiều tuyên bố công khai tán dương phản ứng của Trung Quốc với dịch bệnh. “Quan hệ của chúng tôi với Trung Quốc đang tốt đẹp chưa từng thấy”, ông viết trên Twitter hôm 15/1. Trong cuộc phỏng vấn với CNBC hôm 24/1, ông ca ngợi “quan hệ tuyệt vời” với ông Tập.

Tổng thống Mỹ Donald Trump trong chuyến thị sát nhà máy khẩu trang ở Phoenix, Arizona, ngày 6/5. Ảnh: Reuters.

Khi Covid-19 lây lan mạnh, Mỹ muốn có thông tin về trình tự gene virus và đưa các chuyên gia của mình tới Trung Quốc lấy mẫu. Tiến sĩ Rick Bright, người bị miễn nhiệm khỏi vị trí giám đốc bộ phận nghiên cứu y sinh Bộ Y tế Mỹ, cho biết Bộ trưởng Alex Azar đã thất bại khi yêu cầu Trung Quốc chuyển mẫu nCoV cho Mỹ để nghiên cứu phát triển vaccine.

Trump chỉ bắt đầu chỉ trích Trung Quốc khi Covid-19 hoành hành ở Mỹ và gây tổn thất nặng nề về nhân mạng lẫn kinh tế. Tổng thống Mỹ từng gọi nCoV là “virus Trung Quốc” và đang thúc đẩy giả thuyết virus bị rò rỉ từ phòng thí nghiệm ở Vũ Hán.

Trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng tuần trước, Trump cảnh báo có thể áp thuế để trừng phạt Trung Quốc vì đại dịch. Ông cũng nhiều lần tuyên bố rằng Covid-19 hoàn toàn có thể khống chế được ngay từ đầu nếu Trung Quốc hành động quyết liệt và minh bạch hơn.

Tranh cãi về nguồn gốc nCoV khiến quan hệ Mỹ-Trung gần đây trở nên căng thẳng. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ngày 6/4 chỉ trích Trung Quốc giấu dịch, nói nước này gây bất ổn kinh tế toàn cầu dù đã có cơ hội “ngăn chặn cái chết của hàng trăm nghìn người khắp thế giới”.

Trung Quốc nhiều lần bác cáo buộc nCoV có nguồn gốc từ một phòng thí nghiệm virus của nước này, đồng thời chỉ trích Mỹ bình luận “khó nghe” và “thiếu trung thực”.

“Tại sao khi các nhà khoa học chưa kết luận, Ngoại trưởng Pompeo lại tuyên bố virus đến từ phòng thí nghiệm ở Vũ Hán? Bằng chứng của ông ấy ở đâu? Hãy cho chúng tôi xem”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói trong cuộc họp báo ngày 7/5 tại Bắc Kinh.

Covid-19 khởi phát từ Trung Quốc vào tháng 12/2019, xuất hiện tại hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ với hơn 3,9 triệu ca nhiễm, gần 271.000 người chết và hơn 1,3 triệu người đã hồi phục.