Trump có thể đã vẽ ‘ảo tưởng’

Khi hơn 180.000 người Mỹ chết vì nCoV, Trump tự đánh giá đã tạo ra thành công kỷ lục, và tấn công đối thủ Biden là “đe dọa” của nước Mỹ.

Leslie Vinjamuri, tiến sỹ ngành quan hệ quốc tế, Trường Nghiên cứu phương Đông và châu Phi (SOAS), Đại học London, nhận định bài phát biểu chấp nhận đề cử ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa của Trump tối 27/8 chủ yếu ca ngợi thành công của các chính sách của ông, đồng thời khắc họa cuộc đụng độ văn hóa giữa đảng Cộng hòa, được truyền cảm hứng bằng lòng yêu nước, và đảng Dân chủ do những kẻ ghét bỏ nước Mỹ nắm giữ.

Trump cũng nhắm tới cử tri theo trường phái Tin lành và tầng lớp lao động da trắng Mỹ. Trump cần làm điều này bởi tỷ lệ ủng hộ ông trong các cuộc thăm dò toàn quốc kém Biden tới 8%.

Nhưng qua bài phát biểu, Trump cũng báo hiệu với những người Mỹ da trắng giàu có rằng ông sẽ cắt giảm thuế, bảo vệ tài sản của họ, trái với Biden, người Trump cho rằng từng cùng cựu ứng viên đảng Dân chủ Bernie Sanders phản đối cắt giảm thuế cho người giàu.

Vào thời điểm quốc hội vẫn bế tắc về chính sách kích thích tài chính và yêu cầu chính quyền can thiệp đang rất lớn, cam kết của Trump có thể đem lại yên tâm cho những người Mỹ không muốn chính quyền gia tăng can thiệp hay những người vẫn hưởng lợi từ thị trường chứng khoán.

Tổng thống Mỹ đọc phát biểu nhận đề cử ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa ở Bãi cỏ phía Nam Nhà Trắng tối 27/8. Ảnh: AFP.

Trump tuyên bố đã thực hiện thành công chương trình nghị sự “Nước Mỹ trước tiên” mà ông cam kết, đồng thời thể hiện thái độ lạc quan với lịch sử và tương lai nước Mỹ.

Chưa đầy 70 ngày nữa là tới cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, trong bối cảnh đất nước đang trải qua cuộc khủng hoảng y tế ngoài tầm kiểm soát với 180.000 người chết, hàng chục triệu người mất việc làm và GDP tăng trưởng thấp nhất trong quý 2, Trump “tạo cảm giác ảo tưởng bao trùm buổi lễ ở Nhà Trắng”, Vinjamuri đánh giá.

Trump phát biểu trên bãi cỏ Nhà Trắng, trước hàng trăm người ủng hộ mà không đeo khẩu trang. Đây là “dấu hiệu rõ ràng cho thấy Tổng thống sẽ tiếp tục từ chối lời khuyên của các chuyên gia y tế hàng đầu nước Mỹ và cũng là hoàn cảnh mà nước Mỹ đang trải qua”, theo Vinjamuri.

Việc Trump tái đắc cử phụ thuộc vào năng lực giành phiếu bầu từ những cử tri còn do dự ở các bang chiến trường. Và ông đang đặt cược rằng chương trình nghị “luật pháp và trật tự” để lôi kéo họ.

Diễn biến tại Mỹ trong tuần đã trao cho Tổng thống thêm cơ hội để thúc đẩy chương trình nghị sự này khi người Mỹ tiếp tục chứng kiến một vụ bạo lực khác của cảnh sát. Hôm 23/8, Jacob Blake, một thanh niên da đen 29 tuổi, bị cảnh sát bắn 7 phát từ phía sau khi đang đi bộ tới ôtô ở Kenosha, bang Wisconsin, trước sự chứng kiến của ba con nhỏ đang ngồi trong xe. Khi các thành viên đảng Cộng hòa phát biểu tại đại hội toàn quốc, biểu tình tiếp tục leo thang và một số vụ biến thành bạo lực.

Trump mô tả đảng Dân chủ và ứng viên Joe Biden như mối đe dọa hiện hữu với an ninh và an toàn của người dân Mỹ. Ông tô đậm thêm bằng cảnh bạo lực leo thang trên đường phố ở những thành phố theo phe Dân chủ.

Bài phát biểu của Trump là một canh bạc. Các hội nghị chính trị hiếm khi tác động đến bầu cử và 67 ngày còn lại quan trọng hơn nhiều so với bất kỳ điều gì đang diễn ra ở Bắc Carolina hay Washington tuần này. Cuộc đua có thể trở thành cuộc bám đuổi sát nút trong những tuần tới.

Bầu cử là cuộc trưng cầu dân ý về Trump. Đối với những cử tri do dự, họ sẽ tiếp tục quan sát tình hình Covid-19, nền kinh tế và đánh giá hoàn cảnh cá nhân của riêng họ.

Nhưng kết quả bầu cử có thể một lần nữa được quyết định bởi cử tri ở một số ít bang chiến trường nhưng có ảnh hưởng cực lớn. Wisconsin là một trong ba bang chiến trường từng đưa Trump đến Nhà Trắng năm 2016 và nó có thể quyết định kết quả cuộc bầu cử tháng 11 tới.

Mùa hè trôi qua, sự ủng hộ dành cho Phong trào Black Lives Matter (BLM – Mạng sống người da đen quan trọng) trùng xuống. Thăm dò cho thấy vào tháng 8, 48% cử tri ở Wisconsin ủng hộ phong trào, giảm so với 61% vào tháng 6.

Nhưng việc tỷ lệ ủng hộ phong trào giảm vẫn chưa chuyển biến thành tỷ lệ ủng hộ Trump. Thực tế, công chúng ít tin tưởng vào khả năng giải quyết phong trào BLM của Trump hơn là lòng tin vào cách điều hành nền kinh tế hay đối phó khủng hoảng y tế của ông. Tỷ lệ không tán thành cách xử lý của Tổng thống với biểu tình vẫn ổn định ở mức 58%. Chỉ 28% cử tri độc lập tán thành cách Trump giải quyết BLM.

Kết quả là Trump có khả năng giành chiến thắng ở Wisconsin. Nhưng điều nàychỉ đạt được nếu các cử tri do dự muốn lập lại trật tự. Và để có được nó, họ sẵn lòng đánh đổi bình đẳng và công lý. Hành động của Trump cũng có thể phản tác dụng. Cử tri có thể muốn thấy trật tự được lập lại trên đường phố quê hương nhưng họ cũng có thể cho rằng nó phải đi kèm với cam kết cải cách thực chất.

Cả Trump và Biden đều đồng ý rằng đây là cuộc bầu cử tổng thống quan trọng nhất trong nhiều thập kỷ. “Cuối cùng, nó sẽ trở thành cuộc trưng cầu dân ý về Trump và năng lực kiểm soát Covid-19 cũng như các cuộc khủng hoảng liên quan tới nó”, Vinjamuri nhận định.