Trong nửa Thế kỷ qua, những chiếc Honda Super Cub đã gắn liền với người dân Việt như thế nào?

Không chỉ đơn thuần là một mẫu xe, các thế hệ Honda Super Cub đã gắn liền với lịch sử phát triển đất nước và đời sống của người dân Việt Nam.

Dù phải tới tận năm 2018 vừa qua, Honda Super Cub mới lần đầu tiên được phân phối chính hãng tại Việt Nam với phiên bản C125 nhưng từ trước đó, dòng xe này đã trở thành một phần quan trọng trong cuộc đời của nhiều người Việt Nam. Không chỉ dừng lại ở một phương tiện di chuyển thuần tuý, các đời Super Cub cũng là những “chứng nhân lịch sử”, gắn liền với sự phát triển của Đất nước và cuộc sống của người dân.

Dù được ra mắt lần đầu từ năm 1958 nhưng phải tới thập niên 60 – nửa đầu thập niên 70 của Thế kỷ XX, những chiếc Honda Super Cub mới bắt đầu du nhập vào Việt Nam, bắt đầu từ các tỉnh thành phía Nam. Giống như nhiều dòng xe cổ khác cùng thời, chúng ban đầu được những người Mỹ đưa vào để phục vụ cho nhu cầu di chuyển hàng ngày. Sau đó với những ưu điểm như dễ sử dụng, dễ sửa chữa và độ tin cậy cao, chúng cũng dần trở nên phổ biến đối với người dân Việt.

Nếu nhìn vào những bức ảnh chụp lại đường phố Sài Gòn thời đó, có thể thấy những chiếc Super Cub phổ biến nhất là C50/C70 thế hệ thứ 2. Đời xe này thường được người dân gọi bằng cái tên dân dã là Honda Dame, xuất phát từ chữ “madame” (quý bà) trong tiếng Pháp do đây vốn là loại xe dành cho nữ giới. Trong khi đó, nam giới ở thời kỳ này lại bị hấp dẫn bởi những chiếc Honda SS50 (hay còn được người dân gọi là Honda 67).

Sau thời kỳ Giải phóng miền Nam thống nhất Đất nước, những chiếc Super Cub “dame” đã tiếp tục tới mọi miền Tổ Quốc. Khi ra tới ngoài Bắc, dòng xe này đã tiếp tục tạo ấn tượng mạnh với người dân khi đánh đúng vào tâm lý “ăn chắc mặc bền” trong thời bao cấp. Đây là nền tảng để các thế hệ Super Cub sau này tiếp tục thâm nhập vào Việt Nam. Ở giai đoạn khó khăn này, dù ít hơn nhưng chúng vẫn được nhập về nước ta.

Trong thời bao cấp, con đường chính để những chiếc Super Cub về tới nước ta đó là được những người đi học, đi làm ở nước ngoài gửi về. Thời kỳ này cũng là lúc mà nhiều đời Cub đa dạng hơn xuất hiện, dẫn tới các cách đặt tên khác nhau được người dân nghĩ ra cho chúng để phân biệt. Do các thế hệ Super Cub đều có chung tên gọi và tên mã số chỉ dung tích ở phía sau, người dân thường phân biệt chúng bằng năm bắt đầu nhập khẩu tại Việt Nam hay đặc điểm riêng của từng đời.

Đó là lý do dẫn tới những tên gọi như Cub 79 “đầu vênh máy cánh” hay “cánh én” (do bưởng máy có thêm các khe gió tạo thành hình chiếc cánh và phần đầu với tay lái cong từ vị trí đèn pha), Cub 81 “kim vàng giọt lệ” (bảng đồng hồ với kim màu vàng và đèn báo tốc độ tối đa như giọt nước), Cub 82 “đèn vuông, đít vuông”…

Khi tới cơm ăn áo mặc còn thiếu thốn và đa số người dân còn đi xe đạp, việc sở hữu một chiếc Super Cub vào thời bao cấp được coi là giấc mơ của nhiều người. Đó là lý do dẫn tới sự ra đời của nhiều câu thơ, ca dao được lưu truyền trong người dân, chẳng hạn như:

“Đẹp trai đi bộ không bằng mặt rỗ đi lơ (xe đạp Peugeot)
Mặt rỗ đi lơ không bằng thằng gù đi Cub”

Khi Việt Nam bước vào thời kỳ Đổi mới và bắt đầu mở cửa giao thương với các nước khác trên Thế giới, sự ưa chuộng Super Cub của người dân cũng đã dẫn tới việc các thương gia bắt đầu nhập dòng xe này dưới dạng xe cũ từ Nhật để đáp ứng nhu cầu. Những chiếc xe này thường được gọi là xe “Nhật bãi”, có chất lượng tốt nhưng giá rẻ do đa số được chủ nhân cũ bên Nhật bỏ đi khi nâng cấp lên đời xe mới.

Phải tới thập niên 90 của Thế kỷ XX, “cơn sốt” Super Cub mới bắt đầu hạ nhiệt khi những dòng xe đời mới hơn, thiết kế thời trang hơn của Honda như Dream II, Dream “lùn”, Astrea Grand… mới được nhập khẩu vào Việt Nam từ các nước Đông Nam Á như Thái Lan hay Indonesia. Nhưng trên thực tế, những dòng xe này vẫn là Super Cub: Chiếc Dream II được bán ở Nhật với tên Super Cub 100 EX, trong khi Dream “lùn” hay Astrea Grand là Super Cub Custom 100.

Chính vì vậy, ngoài những điểm mới như thiết kế vỏ mới mẻ, đồng hồ rộng và nhiều chức năng hơn, động cơ nâng công suất, hệ thống treo nâng cấp… chúng vẫn giữ nguyên thiết kế khung thép dập hàn sống giữa và gốc máy xi-lanh đơn nằm ngang quen thuộc của Super Cub. Ở giai đoạn này, vẫn chỉ có những người giàu hoặc phải cực kỳ chắt bóp mới mua được những chiếc Dream khi giá trị mỗi chiếc xe vào khoảng 3000 USD hoặc 8 cây vàng – một con số quá lớn vào thời điểm đầu đổi mới và đủ mua cả một mảnh đất vào thời kỳ đó.

Ở đầu bài viết, xedoisong.vn đã từng nói rằng C125 là thế hệ Super Cub đầu tiên được phân phối chính hãng tại Việt Nam. Tuy nhiên nói chính xác hơn, Super Cub C125 là chiếc xe Cub thực thụ, mang tên gọi Super Cub đầu tiên được phân phối chính hãng ở nước ta. Do về cơ bản là chiếc Dream II đổi tên gọi, tem và mặt nạ, Super Dream – mẫu xe đầu tiên được Honda Việt Nam sản xuất và phân phối cũng là Super Cub.

Và kể từ sau sự xuất hiện của Super Dream với giá rẻ hơn xe nhập cũng như mức sống của người dân ngày càng được nâng cao, những chiếc Super Cub mới không còn ở vị trí “ngôi vương” như trước đây nữa và dần bị sử dụng thành xe thồ, xe chở hàng. Tuy nhiên ngay cả khi đã “hết thời”, nó vẫn tiếp tục đóng vai trò là “cần câu cơm” của hàng triệu người Việt. Ngoài ra với các ưu điểm của mình, Super Cub vẫn là dòng xe được những người trung – cao niên ưa chuộng.

Ngày nay, ngoài việc là phương tiện đi lại hàng ngày, Super Cub cũng đã trở thành đam mê, thú chơi của nhiều người. Hiện tại, Super Cub đang là một trong những mẫu xe có cộng đồng với số lượng người chơi đông đảo nhất Việt Nam. Với dung tích xi-lanh nhỏ chỉ 49cc ở một số phiên bản, nó cũng đã trở thành chiếc xe đầu tiên của nhiều bạn trẻ chưa đủ tuổi cấp bằng A1. Và từ đó, những chiếc Super Cub lại tiếp tục gắn bó hành trình cuộc đời của một thế hệ người Việt nữa…

Theo Nghe nhìn Việt Nam