‘Trời độc’, bệnh hiểm

Diễn biến của thời tiết lạnh kéo dài cùng sự xuất hiện của nhiều loại vi rút khiến gia tăng các loại bệnh ở nhiều địa phương trong cả nước.

Tại Hà Nội, bệnh nhi nhập viện tăng cao những ngày qua – Ảnh: Ngọc Thắng

Bác sĩ BV Nhi đồng 1, TP.HCM đang khám cho một bệnh nhi mắc sởi – Ảnh: Lương Ngọc

Gia tăng trẻ mắc bệnh sởi

Bệnh sởi thường tự khỏi, nhưng nếu không điều trị sẽ khiến trẻ suy dinh dưỡng và có thể bị biến chứng. Viêm phổi là biến chứng thường gặp; viêm não cũng có thể gặp nhưng hiếm hơn

BS Nguyễn Hữu Khanh, Trưởng khoa Nhiễm – BV Nhi đồng 1

Tại Bệnh viện (BV) Nhi đồng 1, TP.HCM, những ngày qua liên tục tiếp nhận trẻ mắc bệnh sởi. Ngày 11.2, theo ghi nhận của PV Thanh Niên tại Khoa Nhiễm BV Nhi đồng 1, các bác sĩ (BS), điều dưỡng phải làm việc liên tục vì lượng bệnh vào rất đông. Đặc biệt là số bệnh nhi mắc bệnh sởi gia tăng rất nhiều. BS Trương Hữu Khanh, Trưởng khoa Nhiễm – BV Nhi đồng 1, cho biết bình thường rất ít trẻ mắc bệnh sởi phải nằm viện, nhưng ngày 11.2 có đến 32 trẻ mắc sởi đang nằm ở khoa để điều trị nội trú. “Sởi bắt đầu xảy ra rải rác dịp cuối năm, và gia tăng rất nhiều trong những ngày qua, đặc biệt trong ngày 10.2 có đến 12 trẻ phải nhập viện điều trị nội trú”, BS Khanh nói. Nhiều bà mẹ lo lắng bởi tình trạng sốt cao và nổi ban đỏ khắp người của con mình.

Tại phòng khám bệnh của BV Nhi đồng 2, TP.HCM, hôm qua cũng có rất đông người bồng bế con chờ đến lượt khám. Trong đó, nhiều trẻ mắc bệnh sởi. BS ở đây cũng khám không kịp ngừng nghỉ. Mặc dù số thứ tự trên bảng điện tử đã nhảy đến lượt nhưng khi vào phòng nhiều người vẫn phải bồng bế con chờ đợi vì lượng trẻ quá đông. Anh Trí và vợ (ngụ Cần Thơ) bế con đang sốt và nổi ban đỏ bước ra khỏi phòng khám than: “Số thứ tự con mình là 32, trên bảng đã hiện đến số 33 rồi nhưng vô nãy giờ vẫn chưa đến lượt, đông quá bé khó chịu cứ khóc, phải bế ra ngoài cho thoáng tí, lát vào lại”.

Còn tại Hà Nội, Khoa Nhi của BV Bạch Mai những ngày này thường xuyên tiếp nhận các bệnh nhi đến khám, điều trị do sởi và phát ban dạng sởi, bệnh nhi sốt vi rút, tiêu chảy do vi rút.

Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), năm 2013 cả nước ghi nhận 1.048 trường hợp mắc sởi. Riêng chỉ trong tháng 1.2014 đã có 241 trường hợp mắc sởi. Bệnh xảy ra ở 24 tỉnh, TP, nhưng tập trung chủ yếu tại một số địa phương, như Lai Châu, Lào Cai, Hà Giang, Yên Bái, TP.HCM. Trong đó đã có 3 trường hợp tử vong (Hà Nội 1 ca và Yên Bái 2 ca).

89% số mắc chưa được tiêm vắc xin sởi Theo Cục Y tế dự phòng, bệnh sởi xảy ra tập trung chủ yếu ở nhóm trẻ dưới 10 tuổi chưa được tiêm vắc xin phòng bệnh (hoặc tiêm vắc xin chưa đủ mũi), đặc biệt tại những nơi có tỷ lệ tiêm chủng vắc xin sởi đạt thấp trong những năm trước đây. Cụ thể, tại các tỉnh, TP, trong số các ca mắc sởi có trên 30% chưa được tiêm vắc xin; riêng ở Hà Nội và TP.HCM có trên 89% số mắc chưa được tiêm vắc xin sởi. Trẻ 9 tháng tuổi tiêm vắc xin phòng sởi mũi đầu tiên, sau đó 18 tháng tiêm nhắc lại mũi thứ hai.

BS Trương Hữu Khanh cho biết phần lớn trẻ mắc bệnh sởi dưới 5 tuổi, nhưng nhiều nhất là dưới 2 tuổi. Triệu chứng thường gặp lúc đầu là sốt cao, ho, sổ mũi, bé thở mệt, có thể có co giật, tiêu ra máu có đàm, chảy mủ ở tai. Thường 3 ngày sau khi sốt thì trẻ phát ban đỏ, ban mọc dày khắp cơ thể. “Bệnh sởi xảy ra nhiều từ tháng 2 – 5 hằng năm. Thời gian ủ bệnh sởi từ 10 – 14 ngày, sau đó phát sốt. Lúc phát sốt nhưng chưa nổi ban cũng làm lây nhiễm bệnh cho người khác. Bệnh lây mạnh qua đường hô hấp. Thường, khi các nốt ban sởi bay hết khi trẻ hết sốt và để lại các vết thâm. Tuy nhiên, sau đó vết thâm sẽ mất đi không cần bôi thuốc. Bệnh sởi thường tự khỏi, nhưng nếu không điều trị sẽ khiến trẻ suy dinh dưỡng và có thể bị biến chứng. Viêm phổi là biến chứng thường gặp; viêm não cũng có thể gặp nhưng hiếm hơn”, BS Khanh khuyến cáo.

Các BS nhận định ngoài yếu tố thời tiết lạnh kéo dài, còn có yếu tố là, thời gian gần đây vì xảy ra một số trường hợp bị tai biến sau tiêm vắc xin, khiến nhiều người e ngại không đưa trẻ đi tiêm vắc xin, nên bệnh gia tăng. Các chuyên gia khuyến cáo, bệnh sởi vẫn có thể tiếp tục xảy ra rải rác, hoặc thành dịch trên quy mô nhỏ và vừa tại một số địa phương trong một vài tháng tới.

Cảnh báo viêm não do vi rút, đột quỵ…

Theo các chuyên gia, ngoài bệnh sởi đang gia tăng, thời tiết năm nay lạnh kéo dài còn khiến các bệnh khác gia tăng như sốt vi rút; viêm màng não do vi rút; đột quỵ.

Thời tiết lạnh kéo dài còn khiến nhiều người lớn tuổi ở Hà Nội bị bệnh tim mạch, đột quỵ – Ảnh: Ngọc Thắng

PGS – TS Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng khoa Nhi BV Bạch Mai (Hà Nội), lưu ý cần cho trẻ đến BV ngay nếu trẻ bị sốt cao liên tục, li bì, nôn nhiều, đau đầu, co giật vì có thể đó là triệu chứng cảnh báo của viêm não. Bệnh tiến triển nhanh gây nguy hiểm khi trẻ đã trong tình trạng suy giảm tri giác. Tại Khoa Nhi BV Bạch Mai đang điều trị cho bệnh nhi 13 tuổi (ở TP.Hà Nội) bị viêm não với các triệu chứng rất điển hình: co giật, li bì, bệnh nhân trong tình trạng nặng phải thở máy liên tục.

Còn BS Trung Anh, Trưởng khoa Khám bệnh – Viện Lão khoa (Hà Nội), cho biết những ngày sau Tết Nguyên đán, tại viện này bệnh nhân đến khám cao bất thường (từ 200 – 300 ca/ngày; trong khi cùng kỳ các năm trước chỉ từ 50 – 70 ca bệnh/ngày). Theo BS Trung Anh, thời tiết bất thường trước và sau đợt nghỉ Tết Giáp Ngọ thuận lợi cho mầm bệnh (vi rút) phát triển. Việc gia tăng các ca bệnh ở người cao tuổi là hệ quả của đợt dịch cúm, nhiễm vi rút từ những ngày giáp tết và trong tết bởi đó là tác nhân gây bội nhiễm trên người già. Nhiễm cúm và nhiễm vi rút nói chung gây suy giảm miễn dịch, trong đó phế quản phổi là cơ quan đầu tiên bị tấn công bội nhiễm các vi khuẩn khác sau khi đã bị vi rút làm suy giảm hệ miễn dịch.

TS – BS Đỗ Doãn Lợi, Viện trưởng Viện Tim mạch quốc gia, cũng cho biết trời rét đậm làm tăng nguy cơ đột quỵ. Bệnh nhân nhập viện do các bệnh lý tim mạch: tai biến mạch não, nhồi máu cơ tim nhập viện tăng khoảng 10 – 20% so với thời điểm thời tiết ổn định. Đáng lưu ý, trở rét đột ngột làm tăng huyết áp kịch phát gây đột quỵ chảy máu não.

Triệu chứng cảm cúm kéo dài so với trước Thời tiết lạnh còn khiến gia tăng các bệnh viêm đường hô hấp, cảm cúm. So với những năm trước, gần đây nhiều người mắc cảm cúm, viêm họng triệu chứng bệnh (đau nhức cơ thể, ho, đau rát họng…) thường kéo dài, có người kéo dài đến 2 – 3 tuần mới khỏi (trước đây cảm cúm nếu không điều trị thì chừng 4 – 7 ngày bệnh cũng tự khỏi nhờ sức đề kháng của cơ thể). Có sự thay đổi làm kéo dài thời gian giảm bệnh nói trên, theo PGS – TS Trương Văn Tuấn – Chủ tịch Hội Dược sĩ BV của TP.HCM, là do các yếu tố: vi khuẩn đề kháng thuốc (tình trạng này xảy ra nhiều trong nước bởi việc người bệnh tự ý mua và sử dụng thuốc bừa bãi; việc kê toa thuốc không hợp lý của bác sĩ); sự thay đổi bất thường của thời tiết, môi trường; chế độ ăn uống, sinh hoạt, vận động cơ thể, nghỉ ngơi của mỗi người có sự thay đổi… Theo lương y Vũ Quốc Trung, nếu cảm cúm do vi rút (triệu chứng thường là đau mỏi cơ thể) thì không cần dùng kháng sinh, mà cái chính là ăn uống đầy đủ, nghỉ ngơi, vài ngày thì khỏi bệnh. Còn cảm cúm do thời tiết (triệu chứng hay gặp, sốt, ho…) thì chủ yếu là điều trị các triệu chứng.

Theo TNO