Trở về từ Gạc Ma: Vò võ nuôi con
Chồng hy sinh nơi đảo xa, một mình thui thủi nuôi con thơ, nỗi nhọc nhằn của những người vợ liệt sĩ Trường Sa như nhân đôi nhưng họ luôn gắng gượng vượt qua.
25 năm sau ngày người lính hải quân Phan Huy Sơn hy sinh ở đảo Gạc Ma – Trường Sa, chị Trần Thị Ninh, vợ anh, chưa lúc nào thôi vất vả vì một mình thui thủi nuôi 2 con, trong đó có một người bị bệnh tâm thần.
Oằn vai người vợ trẻ
“Lúc nhỏ, con tôi đã có biểu hiện không bình thường, lớn lên bệnh càng nặng. Nó đi lang thang khắp nơi, về nhà thì thường lên cơn rồi đậ.p ph.á. Không có tiề.n chữa trị nên bệnh nó ngày càng nặng, không biết chế.t sống ra sao. Mất chồng, giờ tôi lại có nguy cơ mất luôn giọt má.u của anh ấy” – chị Ninh sụt sùi.
Năm 1981, chị Ninh kết hôn với chàng trai cùng quê, học cùng lớp Phan Huy Sơn. Một năm sau, anh lên đường nhập ngũ rồi được phân làm nhiệm vụ ở quần đảo Trường Sa. Ngày đứa con đầu lòng chào đời, anh Sơn vẫn biền biệt nơi đảo xa.
“Bao thương nhớ, hy vọng đặt lên con trai nhưng thật sự, đó là chuỗi ngày mà tôi luôn sống trong lo âu, buồn tủi. Không có chồng ở bên chia sẻ, chứng kiến con trai càng lớn càng không bình thường, tôi chỉ biết lặng lẽ khóc” – chị Ninh chua xót.
Video đang HOT
Chị Trần Thị Ninh trong lần giỗ thứ 25 của chồng, liệt sĩ Phan Huy Sơn. Ảnh: HẢI VŨ
Năm 1987, Sơn được về phép thăm nhà. Chưa hết phép, anh đã nhận được lệnh phải quay lại đơn vị gấp. Đó là lần cuối chị nhìn thấy mặt chồng, đứa con thứ hai còn trong bụng mẹ. “Tháng 3-1988, nghe đài thông báo anh Sơn cùng 63 chiến sĩ khác đã hy sinh và mất tích khi bảo vệ đảo Gạc Ma, tôi vẫn hy vọng anh trôi dạt đâu đó trên biển. Chẳng bao lâu sau, khi nhận giấy báo tử, tôi chế.t lặng, suy sụp rất lâu mới gượng dậy nổi” – chị Ninh nhớ lại.
Chồng hy sinh, chị Ninh một mình bươn chải nuôi nấng 2 con, bao gánh nặng cuộc sống đè oằn đôi vai người vợ góa nghèo ở quê nhà Diễn Nguyên, huyện Diễn Châu – Nghệ An. “Tội nghiệp đứa con đầu, người ta nói đưa đi bệnh viện chữa trị sẽ đỡ nhưng biết đào đâu ra tiề.n?” – chị xó.t x.a.
Mọi kỳ vọng giờ đây chị Ninh đều dồn lên người con thứ hai đang theo học năm thứ 2 Trường ĐH Y khoa Vinh. “Gia đình tôi giờ chỉ sống dựa vào thu nhập từ 3 sào ruộng. Đứa đầu đã vậy thì chịu thôi nhưng với con trai thứ 2, dù cuộc sống có khó khăn đến đâu, tôi cũng ráng lo cho nó học hành nên người để hương hồn anh Sơn được an lòng” – chị tâm sự.
Không ngớt lo toan
Trong căn nhà nhỏ ở phường Cam Nghĩa, TP Cam Ranh – Khánh Hòa, chị Đỗ Thị Hà – vợ liệt sĩ Đinh Ngọc Doanh, người đã hy sinh cùng chiếc tàu HQ-604 trong trận hải chiến Gạc Ma năm 1988 – 25 năm nay vẫn vò võ nuôi con.
Chị Đỗ Thị Hà bên bàn thờ chồng, liệt sĩ Đinh Ngọc Doanh. Ảnh: KỲ NAM
Cưới nhau 27 năm, vậy mà đến 25 năm chị Hà phải làm thuê, làm mướn một mình nuôi con, cuộc sống không lúc nào ngớt lo toan. “Không có chồng bên cạnh, sự vất vả như nhân đôi. Khi bé Đinh Thị Mỹ Lệ được 2 tuổ.i thì tôi nghe tin anh ấy hy sinh. Nhìn đứa con thơ đang tuổ.i ăn, tuổ.i lớn, tôi nén nỗi đau để gắng gượng làm thuê, làm mướn, phụ hồ kiếm sống” – chị bồi hồi.
Thời gian nhọc nhằn đằng đẵng rồi cũng trôi qua, Lệ thi đỗ vào đại học. “Lúc đó tôi vừa mừng lại vừa lo. Mừng vì thấy Lệ từng bước trưởng thành nhưng tôi lo lắm vì sợ mình yếu rồi, không đủ sức khỏe để kiế.m tiề.n nuôi con. May mà đến năm 2007, tôi bắt đầu nhận được trợ cấp liệt sĩ. Khoản tiề.n tuy không lớn, chỉ khoảng 1 triệu đồng/tháng nhưng thật ý nghĩa trong lúc khó khăn. Cùng với khoản tiề.n ấy, tôi dồn sức đi giữ trẻ, làm thuê, bắt ốc, bắt sò… kiế.m tiề.n lo cho con” – chị Hà nói.
Giờ thì Lệ đã ra trường, có công việc ổn định tại TPHCM. “Ước nguyện lớn nhất của tôi là con gái được ăn học đàng hoàng và vững bước vào đời, nay đã thành hiện thực. Dù hà.i cố.t chồng tôi vẫn còn nằm lại nơi đảo xa nhưng tôi tin anh ấy đã ấm lòng” – chị Hà thổ lộ.
Có lẽ cũng được ấm lòng như liệt sĩ Đinh Ngọc Doanh là đồng đội của anh – thiếu úy đảo phó Gạc Ma Trần Văn Phương, người lính hải quân anh hùng nổi tiếng với câu nói trước khi ngã xuống: “Thà hy sinh chứ không được để mất đảo. Hãy để má.u mình tô thắm cờ Tổ quốc và truyền thống Quân chủng Hải quân”. Trải qua bao nhọc nhằn, vợ anh – chị Mai Thị Hoa – cũng đã nuôi nấng người con thơ khôn lớn, trưởng thành.
Trần Thị Thủy, con gái anh Phương, giờ là cán bộ văn thư của chính Lữ đoàn 146, đơn vị mà cha cô công tác năm xưa. “Hiện nay, dù biên chế trong quân đội nhưng em chỉ là công nhân viên quốc phòng. Em chỉ mơ ước là được trở thành đồng đội của bố, được là một người lính hải quân đích thực như ông” – Thủy khát khao.
Theo 24h
Trở về từ Gạc Ma: Chưa nguôi lòng mẹ
Con trai hy sinh khi làm nghĩa vụ thiêng liêng dù đa.u đớ.n nhưng họ vẫn cảm thấy tự hào. Song trong tâm khảm, họ vẫn chưa thể nguôi ngoai nỗi tiếc thương, nhất là khi cuộc sống gặp bộn bề khó khăn.
Phường Hòa Cường, quận Hải Châu - TP Đà Nẵng có 9 chiến sĩ tham gia trận hải chiến ngày 14/3/1988, trong đó đến 7 người đã hy sinh và vĩnh viễn nằm lại giữa trùng khơi. Các anh ra đi để lại cho gia đình nỗi trống trải cha yếu, mẹ già không nơi nương tựa, giờ sống dựa vào khoản tiề.n trợ cấp liệt sĩ ít ỏi.
Gần đất xa trời vẫn nhọc nhằn
Trong căn nhà đơn sơ ở phường Hòa Cường, bà Phạm Thị Trước, mẹ liệt sĩ Phạm Văn Lợi, dù đã 81 tuổ.i vẫn phải xoay xở chăm lo cho người con út bị bệnh Down. Lợi hy sinh khi tuổ.i mới 20, cha anh cũng qua đời sau đó vì bệnh tật. Bốn anh chị còn lại đều lập gia đình nhưng không ai dư dả gì để giúp mẹ già lo cho người em út.
Nhìn người mẹ liệt sĩ gầy nhom, ốm yếu với mái tóc đã bạc trắng chăm chút cho con trai bệnh tật mà chúng tôi không khỏi chạnh lòng. Bà Trước cho biết từ khi chồng mất, bà phải làm nhiều việc để kiế.m tiề.n nuôi con. Từ giữ trẻ thuê đến giúp việc nhà, bà đều không nề hà. "Tôi quá già yếu rồi, không ai thuê làm gì nữa. Cuộc sống của mẹ con chỉ dựa vào tiề.n trợ cấp liệt sĩ của Lợi" - bà buồn bã.
Theo bà Trước, anh Lợi là người con rất có hiếu. "Hôm lên đường ra Trường Sa, nó quả quyết: "Con hoàn thành nghĩa vụ rồi sẽ về lo cho cha mẹ". Nào ngờ, nó đi luôn... Nếu Lợi còn sống thì có lẽ tôi không phải cực khổ thế này" - bà rơm rớm nước mắt.
Nhà liệt sĩ Phạm Phú Đoàn, con trai duy nhất của bà Huỳnh Thị Kế và ông Nguyễn Điện, cách nhà bà Trước không xa. Khi chúng tôi đến, trên chiếc giường gỗ cũ kỹ, bà Kế đang bón cháo cho chồng. Ông bà đều đã qua tuổ.i 80, tối ngày thui thủi trong căn nhà tuềnh toàng. Gần 4 năm nay, ông Điện bị tai biến phải nằm một chỗ, không cười nói, cử động gì được. Bà Kế phải gắng gượng chăm sóc chồng từ việc ăn uống đến vệ sinh.
Bà Huỳnh Thị Kế, mẹ liệt sĩ Phạm Phú Đoàn, chăm sóc chồng bị tai biến. Ảnh: BÍCH VÂN
25 năm nay, bà Kế chưa ngày nào nguôi ngoai nỗi thương nhớ người con trai một. "Đoàn nhập ngũ năm 19 tuổ.i và đóng quân tại Sơn Trà - Đà Nẵng. Một năm sau, nó được về thăm nhà để chuẩn bị đi Trường Sa. Hôm nó về, vợ chồng tôi đều đi làm nên không gặp được mặt con. Sau đó không lâu thì chúng tôi nghe tin nó mất ở Gạc Ma. Phải chi bữa đó, vợ chồng tôi kịp về gặp con một lần thì cũng bớt đa.u đớ.n..." - bà Kế chua xót.
Hàng chục năm nay, vợ chồng bà dựa vào nhau mà sống. Bà hằng ngày gánh rau quả đi khắp các chợ ở TP Đà Nẵng mua bán, còn ông bán hàng rong cho đến khi mắc bệnh. "Nhìn ông ấy, tôi càng nhớ đến Đoàn vì nó giống cha như đúc. Gần 4 năm nay, ông ấy không nói được lời nào nhưng tôi mong chồng luôn bên cạnh mình cho đến hết cuộc đời này, chứ gia đình còn ai đâu..." - bà Kế ngậm ngùi.
Trong căn nhà trống trải, tấm bằng liệt sĩ của anh Đoàn được treo trang trọng. "Mới đây, khi xem cuốn phim tư liệu về cuộc chiến ngày 14-3-1988, nước mắt tôi cứ chảy dài. Đoàn đã hy sinh hào hùng như thế, tôi cũng không hối tiếc gì vì con trai mình đã đóng góp cho đất nước" - giọng người mẹ già trở nên rắn rỏi.
Sẽ gặp lại con trai...
Ngày 14/3/1988, anh Hoàng Ánh Đông hy sinh khi đối đầu với quân Trung Quốc để bảo vệ đảo Gạc Ma. Một điều trùng hợp là đúng 25 năm sau, ngày 14/3/2013, đám tang của cha anh - ông Hoàng Sỹ - được người thân và hàng xóm tiễn đưa về nơi vĩnh hằng.
Ông Sỹ qua đời ở tuổ.i 69 vì căn bệnh tim và phổi kéo dài suốt 20 năm nay. Bà Nguyễn Thị Hằng, vợ ông, thẫn thờ bên di ảnh chồng trong căn nhà ở phường 2, TP Đông Hà - Quảng Trị. Cuộc đời bà đã chịu nhiều đau thương, mất mát kể từ ngày nhận được tin con trai hy sinh ở Trường Sa. Lần lượt trong 2 năm 1996 và 2012, 2 người em trai kế của anh Đông cũng nối tiếp qua đời bởi bạo bệnh.
Đám tang của ông Sỹ được tổ chức trong căn nhà cấp 4 vừa được xây xong trước Tết. Đây là căn nhà được Nhà nước hỗ trợ 50 triệu đồng, vài chục triệu đồng còn lại do gia đình vay mượn. Anh Hoàng Ánh Thùy, con trai út của vợ chồng bà Hằng, bồi hồi: "Ngày xây xong nhà, ba tôi mừng rơi nước mắt vì từ đây gia đình không còn ở nơi dột nát, anh Đông có chỗ thờ cúng đàng hoàng".
Gia đình vốn nghèo khó, để nuôi con, bà Hằng đêm đêm ra ngã ba Cảng dưới chân cầu Đông Hà bán cháo, ông Sỹ may vá tại nhà. "Từ khi nhận được tin Đông hy sinh ở Gạc Ma, chồng tôi suy sụp hẳn, bệnh tim và phổi ngày càng nặng. Cuộc sống gia đình chỉ trông chờ vào gánh hàng rong của tôi. Mỗi lần ông ấy đau nặng, gia đình lại vay mượn tiề.n đưa đi nhập viện" - bà Hằng tâm sự.
Cách đây vài năm, khi ngã ba Cảng mọc lên một khách sạn khang trang thì gánh cháo của bà Hằng cũng không còn nơi buôn bán. Bà rơi vào cảnh thất nghiệp, trong khi bệnh tình chồng ngày càng nặng thêm rồi đến lúc không qua khỏi... "Ông ấy từng mong khi mất đi sẽ được gặp lại con trai của chúng tôi. Suốt 25 năm nay, chúng tôi luôn khắc khoải vì hà.i cố.t của Đông nơi biển xa vẫn chưa tìm được" - bà Hằng nghẹn ngào.
Cô đơn, vất vả
Đà Nẵng, Quảng Bình, Quảng Trị, Nghệ An, Hà Tĩnh..., rất nhiều địa phương còn các bà mẹ liệt sĩ Trường Sa già yếu, cuộc sống khó khăn chồng chất. Trong cuộc hải chiến bảo vệ Gạc Ma, Nghệ An có 8 chiến sĩ hy sinh, Hà Tĩnh 3 người. Các anh ra đi để lại sự cô đơn, vất vả cho những người mẹ già ở quê nhà.
Mẹ liệt sĩ Hồ Văn Nuôi, bà Lưu Thị Mỹ, ngụ xã Nghi Tiến, huyện Nghi Lộc - Nghệ An, đã 80 tuổ.i vẫn ở một mình trong căn nhà nhỏ, lại thường xuyên đau ốm. Mẹ liệt sĩ Đào Kim Cương, bà Hà Thị Liên, ở xã Vương Lộc, huyện Can Lộc - Hà Tĩnh, bùi ngùi: "Tôi sống một thân một mình, tất cả trông chờ vào khoản trợ cấp liệt sĩ của con trai và sự giúp đỡ của bà con lối xóm"...
Theo 24h
Trở về từ Gạc Ma: Chống chọi bệnh tật Hầu hết cựu binh Trường Sa trở về đều mang trong người những vết thương hoặc di chứng sau trận hải chiến 14/3/1988. Cuộc sống khó khăn, không điều kiện chữa trị, bệnh tình của họ ngày càng trở thành gánh nặng cho gia đình. Có 2 con trai từng khoác áo hải quân (HQ) nhưng hàng chục năm nay, bà Lê Thị...