Triết lý của bầu Hiển & bí mật bên trong lò đào tạo giúp bóng đá Việt Nam vươn tầm châu Á
Kỳ thi sát hạch diễn ra hai lần mỗi năm, chỉ ai đủ xuất sắc mới được giữ lại. Đó là cách trung tâm đào tạo trẻ CLB Hà Nội vận hành.
Và từ đó, những ngôi sao của bóng đá Việt Nam xuất hiện.
“Đường chuyền bất ngờ… Sút bóng… Vàooooooo! Đó là một khoảnh khắc khó tin của Nguyễn Văn Tùng. Cú vô lê đó… đẹp quá!”, BLV Biên Cương khựng lại trong tích tắc, như thể chưa tin được rằng U23 Việt Nam lại có thể tạo nên một siêu phẩm như vậy. “Bàn thắng này chúng ta có thể xem đi xem lại cả ngàn lần không chán. [...] Cú ra chân của Văn Tùng thực sự được chấm điểm 10″.
Đêm hôm ấy, U23 Việt Nam đã khiến hàng triệu trái tim phải thổn thức. Dù đánh rơi chiến thắng ở những phút bù giờ một cách đáng tiếc, tuy nhiên trận hòa 2-2 với U23 Thái Lan đã mang đến những tín hiệu đầy tích cực với người hâm mộ Việt Nam.
Không còn thầy Park, không còn 3 cầu thủ trên 23 tuổi như ở SEA Games 31, U23 Việt Nam bước vào vòng chung kết U23 châu Á 2022 với không ít hoài nghi. Nhưng rồi trên đất Uzbekistan, thầy trò HLV Gong Oh-kyun đã có một giải đấu tuyệt vời.
Khiến U23 Thái Lan “chết” hụt, cầm hòa U23 Hàn Quốc, thắng dễ U23 Malaysia và chỉ chịu dừng bước trước một U23 Ả Rập Xê Út quá mạnh tại tứ kết (đội bóng này sau đó lên ngôi vô địch với kỷ lục không lọt lưới bàn nào trong cả giải đấu), dấu ấn mà U23 Việt Nam tạo ra không chỉ nằm ở thành tích, mà hơn hết, đó còn là niềm tin vào một thế hệ cầu thủ mới đầy hứa hẹn.
Văn Tùng chỉ là 1 trong số 6 cái tên thuộc biên chế CLB Hà Nội góp mặt ở đội hình U23 Việt Nam tại giải đấu này. Đội bóng Thủ đô cũng chính là CLB đóng góp nhiều cầu thủ nhất, gồm: Bùi Hoàng Việt Anh, Quan Văn Chuẩn, Vũ Tiến Long, Nguyễn Hai Long, Nguyễn Văn Tùng và Nguyễn Văn Trường.
Thậm chí nếu tính rộng hơn, U23 Việt Nam còn 2 cầu thủ khác cũng trường thành từ lứa trẻ Hà Nội, đó là Trần Văn Công (Hồng Lĩnh Hà Tĩnh) và Lý Công Hoàng Anh (CLB Bình Định).
Đây không phải lần đầu tiên CLB Hà Nội đóng góp nhiều quân số trong những chiến tích của U23 Việt Nam và ĐTQG. Vị trí Á quân châu Á tại Thường Châu, hai chức vô địch SEA Games 30 và 31, ngôi vương AFF Cup 2018, hạng tư ASIAD 18, rồi đến tấm vé lọt vào vòng loại cuối World Cup 2022, tất cả đều có dấu ấn đậm nét của những cầu thủ từ lò đào tạo CLB Hà Nội.
Hùng Dũng, Quang Hải, Đình Trọng, Duy Mạnh, Văn Hậu… đều đã khẳng định được tên tuổi, và giờ đây thế hệ kế cận họ đang tiếp tục cho thấy tầm quan trọng của mình trong màu áo đội tuyển. Bí quyết nào giúp CLB Hà Nội có thể tạo ra sự kế thừa đáng mơ ước như vậy?
“Với CLB Hà Nội, không vô địch là thất bại”, ông Nguyễn Giang Đông, Giám đốc Trung tâm đào tạo trẻ CLB Hà Nội nói với chúng tôi. “Triết lý xuyên suốt từ cấp lãnh đạo xuống dưới là chơi bóng nhiệt huyết, có chuyên môn cao, đẹp mắt, cống hiến và vô địch. Kể cả đội một lẫn các đội trẻ của CLB Hà Nội, về nhì là thất bại rồi”.
Tháng 5/2021, nhận lời mời từ bầu Hiển, sau hơn 3 năm vắng mặt trong làng bóng đá Việt Nam kể từ ngày thôi giữ chức Chủ tịch Sài Gòn FC, ông Nguyễn Giang Đông bất ngờ trở lại và đảm nhận nhiệm vụ mới tại Trung tâm đào tạo trẻ CLB Hà Nội.
“Chúng tôi không nói chuyện chỉ tiêu, mà làm việc với anh Hiển thì luôn phải đứng đầu. Thành ra mình sẽ phải tìm cách, đã nhận lời làm thì thực sự quyết tâm”, ông Giang Đông kể lại.
“Tất nhiên không phải lúc nào đội mình cũng có thể vô địch, nhưng làm việc phải có khát vọng mới đạt được mục tiêu, còn nếu dửng dưng thì không bao giờ thành công. Cúp thì chỉ có một, trong khi cuộc chơi có đến hàng chục đội nên không phải muốn là được. Nhưng triết lý đó tạo động lực cho tất cả các cầu thủ, từ bé đến lớn sống và làm việc luôn mang trong mình khát khao vô địch.
Cả thầy và trò đều phải quyết tâm, phương pháp tập luyện ra sao, giáo trình thế nào để phù hợp với thời đại và vô địch. Triết lý của CLB Hà Nội chỉ đơn giản thế thôi, nhưng để làm được thì phải lao tâm khổ tứ, bạc hết cả tóc (cười)”.
Kể từ năm 2018, U21 Hà Nội đã có 3 lần vào chung kết giải U21 Quốc gia, trong đó 2 lần lên ngôi vô địch. Ở các cấp độ U19, thành tích của đội cũng rất ấn tượng khi có 5 lần giành cúp, 2 lần Á quân và 1 lần về hạng ba trong 10 năm qua.
Càng lên cao, tuyến trẻ Hà Nội càng tạo ra nhiều dấu ấn, qua đó sản sinh ra nhiều cầu thủ tài năng cho đội một cũng như các cấp độ ĐTQG. Triết lý “không vô địch là thất bại” từ bầu Hiển là áp lực, nhưng đồng thời cũng trở thành động lực để thầy trò cùng nhau phấn đấu.
Sẽ không có một Văn Hậu 19 tuổi đã là trụ cột ở đội tuyển Việt Nam nếu như không có những chỉ dạy mềm mỏng nhưng cứng rắn của HLV Vũ Hồng Việt, rồi sau đó là quyết định kéo cầu thủ này thoát hẳn khỏi vị trí tiền vệ trung tâm của HLV Phạm Minh Đức.
Sẽ không có một Thành Chung đá chưa đầy 20 tuổi đã thi đấu đầy chững chạc ở V.League nếu như HLV Phạm Minh Đức không kéo học trò từ hậu vệ phải vào đá trung vệ.
Và cũng sẽ không có một Hùng Dũng bứt phá mạnh mẽ ở tuổi 25, từ “vô danh” vươn lên trở thành trụ cột của đội tuyển Việt Nam nếu như không có những ngày tháng “điên cuồng” tập luyện và phấn đấu ở CLB Hà Nội.
Nói “No pressure, no diamonds”, không có áp lực thì không có kim cương cũng bởi vậy!
“Trước khi vào giải, chúng tôi luôn nói với cầu thủ rằng các bạn đang đứng trong hàng ngũ CLB Hà Nội, một đội mạnh trên cả nước và dù là giải trẻ hay V.League đều luôn hướng tới ngôi vô địch.
Sự mong muốn và đầu tư của lãnh đạo luôn rất lớn, vì thế chúng ta sẽ có áp lực. Nhưng để đạt được thành công, tất cả phải cùng nhau vượt qua được áp lực đó”, HLV Lê Đức Tuấn của U19 Hà Nội chia sẻ trong cuộc trò chuyện với chúng tôi.
Ở giải U19 Quốc gia diễn ra vào tháng Tư vừa qua, thầy trò HLV Lê Đức Tuấn đã lên ngôi vô địch với một kịch bản không thể điên rồ hơn. Trong trận chung kết, U19 Hà Nội bị U19 Viettel dẫn trước 1-0 tới gần cuối trận, nhưng rồi 2 bàn thắng của Long Nhật (87′) và Văn Trường (89′) đã giúp đội nhà lội ngược dòng thắng lại 2-1.
Video đang HOT
Siêu phẩm từ khoảng cách 60m của Văn Trường không chỉ đưa U19 Hà Nội lên ngôi vô địch, mà nó còn giúp tiền vệ tấn công này lọt vào mắt xanh của HLV Gong Oh-kyun, để rồi sau đó có một hành trình đáng nhớ cùng U23 Việt Nam tại giải U23 châu Á.
Mọi thứ càng ly kỳ hơn nếu ta biết được rằng, U19 Hà Nội từng đứng trước nguy cơ phải sớm rời giải từ vòng loại. Ông Nguyễn Giang Đông tiết lộ ngay trước ngày khai mạc giải, toàn bộ ban huấn luyện và cầu thủ U19 Hà Nội đều bị nhiễm Covid-19.
Tình thế đó khiến đội phải hoãn trận đầu, rồi hoãn tiếp trận thứ hai. Tới trận thứ ba, ban tổ chức cho biết không thể hoãn thêm được nữa. Nếu không thể thi đấu, U19 Hà Nội sẽ phải rời giải.
May mắn thay, việc điều trị đã mang lại hiệu quả. 14 thành viên của đội (gồm cả HLV trưởng) đã cho kết quả âm tính trước lượt trận thứ ba. “Thấy vậy tôi cũng động viên cả đội, nếu đủ điều kiện thì đội cố gắng chơi cho giải về đích. May sao dần dần các cầu thủ đều âm tính và U19 Hà Nội bắt đầu vào guồng, vượt qua vòng loại để tiến vào vòng chung kết và thắng rất giòn giã”, vị Giám đốc Trung tâm đào tạo trẻ CLB Hà Nội nhớ lại.
“Các đội bóng của Việt Nam đã không còn “dễ ăn” như trước đây, thời điểm mà Hàn Quốc không gặp nhiều khó khăn để giành chiến thắng.
Trước đó, U23 Hàn Quốc toàn thắng khi gặp U23 Việt Nam. Còn hôm nay, đối thủ đã gây ra vô vàn khó khăn cho U23 Hàn Quốc và chứng tỏ được sự lớn mạnh của mình. U23 Việt Nam do HLV Park Hang-seo tạo dựng đã trở nên mạnh mẽ, và nay dưới tài cầm quân của HLV Gong Oh-kyun, họ càng cứng cáp hơn”.
Đó là những nhận xét trên trang tin STN Sports (Hàn Quốc), sau khi đội U23 nước này để U23 Việt Nam cầm hòa 1-1 ở VCK U23 châu Á 2022. Thầy trò HLV Gong Oh-kyun đã chơi một trận đấu quả cảm, hợp lý và khoa học để khiến ứng cử viên hàng đầu cho chức vô địch phải nếm “trái đắng”.
Cú ra chân ở phút 83 của Vũ Tiến Long không chỉ mang về 1 điểm cho đội nhà, mà còn gửi đi thông điệp mạnh mẽ về sự tiến bộ của bóng đá Việt Nam. Các cầu thủ U23 Việt Nam đã chơi một trận sòng phẳng, nỗ lực đến tận những phút cuối cùng và có được thành quả xứng đáng.
“Trong bóng đá, cầu thủ thi đấu trên sân chỉ mấy chục phút thôi, nhưng quá trình để có được điều đó diễn ra trong cả chục năm trời. Cầu thủ phải nỗ lực tập luyện, vượt qua những khó khăn để có được thành quả.
Nắng mưa, giá rét tất cả cũng phải tập luyện, rồi chưa kể những khi chấn thương, bệnh tật. Tới lúc ra sân, khán giả xem thấy hay thì vỗ tay, không hay thì chửi, nhưng người ta không thấy được rằng một đứa trẻ có năng khiếu cũng cần phải được đào tạo từ khi 9-10 tuổi, rồi tới 10 năm sau mới ra sân thi đấu chuyên nghiệp được”, ông Giang Đông trải lòng.
Tiến Long, Văn Tùng hay Văn Trường nằm trong số rất nhiều cầu thủ trẻ mà lò đào tạo của CLB Hà Nội đã rèn giũa ra trong những năm qua. CLB Hà Nội được thành lập vào năm 2006, bề dày lịch sử không thể so sánh với nhiều CLB tên tuổi khác, nhưng giờ đây xét về thành tích ở các giải trẻ và V.League, đội bóng này không thua kém bất kỳ đối thủ nào.
Đặt câu hỏi với Giám đốc trung tâm đào tạo trẻ của CLB về bí quyết đội thành công, chúng tôi nhận được câu trả lời:
“Công lao là của các thầy (HLV) đó chứ. Phải có những người thầy giỏi thì mới đào tạo được trò giỏi, chứ không phải công của ông Giám đốc.
Tôi mới về đây có hơn 1 năm thôi. Vai trò của ông Giám đốc là xây dựng triết lý của cấp trên, đưa xuống, giao nhiệm vụ, vận hành, quản trị cho bộ máy trơn tru. Còn để đào tạo ra được nhiều cầu thủ giỏi, đóng góp cho đội một CLB Hà Nội, cho các cấp độ ĐTQG, đó là công lao của các ông thầy giỏi”.
Ông Giang Đông nói tiếp: “Với bóng đá chuyên nghiệp, gốc của các CLB phải từ đào tạo trẻ. Triết lý đấy tôi và anh Hiển thường xuyên trao đổi và trăn trở.
Tôi mới về trung tâm được hơn 1 năm thôi, nhưng từ 5-7 năm trước tôi đã từng góp ý với anh Hiển và VFF rằng hàng năm nên tổ chức cho các HLV đào tạo trẻ được đi tập huấn, học hỏi ở nước ngoài.
Đầu tiên ta phải đào tạo thầy trước, xong rồi từ đó thầy mới truyền đạt lại cho trò. Phải làm được như thế thì bóng đá Việt Nam mới phát triển một cách bền vững được, chứ không phải làm theo kiểu cầu may.
Các thầy trước khi vào trung tâm của CLB Hà Nội có bằng B, bằng C thôi, nhưng sau đó được tạo điều kiện đi học bằng A, bằng Pro. Trung tâm vận hành với triết lý muốn vô địch thì cần phải có thầy giỏi, thầy có giỏi thì mới đào tạo được trò giỏi.
Triết lý đó được truyền từ lớp này qua lớp khác. Có rất nhiều HLV thành danh đã từng làm việc ở trung tâm đào tạo trẻ CLB Hà Nội, ví dụ như Đinh Thế Nam, Hoàng Văn Phúc, Nguyễn Đức Thắng, Vũ Hồng Việt, Phạm Minh Đức, Trương Việt Hoàng…
Ngoài ra, trung tâm luôn luôn phải tìm tòi những giáo trình huấn luyện của các nước tiên tiến, đem về biên soạn, dịch lại để các thầy áp dụng. Đó là điều luôn cần phải làm. Kể cả có là thầy giỏi thì cũng phải luôn cập nhật sự tiến bộ của bóng đá thế giới, bắt kịp với thời đại, chứ không thể nghĩ trước đây mình giỏi thì cứ giỏi mãi được.
Nhưng sự khác biệt nằm ở con người là chính. Cần phải có thầy giỏi, chứ không phải nằm hoàn toàn ở giáo án. Anh có thể mua được giáo án của Arsenal, Bayern, Dortmund… nhưng con người vận hành giáo án đó là quan trọng nhất, chứ không phải chỉ có tiền là được. Nhưng ngược lại, trung tâm muốn có thầy giỏi làm việc thì cũng phải có tiền, người ta trình độ giỏi thì cũng phải được trả đãi ngộ cao, đảm bảo thu nhập cho họ”.
Trong khi đó, HLV U19 Hà Nội – Lê Đức Tuấn lại nhắc đến một chi tiết quan trọng mà anh và cộng sự luôn hướng tới trong công tác huấn luyện:
“Tất cả các lứa trẻ ở trung tâm đều hướng tới mục tiêu được lên đội một Hà Nội, rồi sau đó cống hiến cho các đội tuyển trẻ và ĐTQG. Thực ra bọn tôi huấn luyện gián tiếp là chính. Đối với các cầu thủ trẻ, tôi để cho các bạn ấy tự đưa ra phán đoán, suy xét về chuyên môn, thậm chí là cả sinh hoạt bên ngoài.
Chúng tôi luôn hướng tới việc để cầu thủ tự đưa ra quyết định ở trên sân, còn khi họ không thể đáp ứng được thì HLV mới bắt đầu giúp cởi bỏ, gỡ dần khó khăn, góp ý cho các bạn. HLV thường đặt ra câu hỏi với hướng gợi mở để cầu thủ tự đưa ra cách xử lý. Chính vì thế, các cầu thủ ở CLB Hà Nội có sự nỗ lực, phán đoán, đưa ra quyết định rất tốt so với nơi khác.
Chúng tôi cũng không quá bao bọc cầu thủ như các trung tâm khác. Tất nhiên các thầy vẫn chăm lo, nhưng hướng tới khía cạnh để các bạn ấy tự suy nghĩ nhiều hơn, phải biết cần làm gì để tốt cho bản thân mình, nâng cao phẩm chất chuyên môn lên. Và tất nhiên, các HLV luôn ở bên để sẵn sàng hỗ trợ các con”.
Trên thực tế, so với những trung tâm đào tạo trẻ danh tiếng như Viettel, PVF hay HAGL, cơ sở vật chất của CLB Hà Nội khó lòng sánh kịp. Bản thân Giám đốc Nguyễn Giang Đông cũng thừa nhận kinh phí chi cho đào tạo trẻ của CLB Hà Nội chỉ bằng một phần so với những đội bóng khác.
Bù lại, không chỉ có thầy giỏi, đội bóng Thủ đô còn đang sở hữu những lứa đàn anh đã thành danh ở ĐTQG. Và đó được xem là yếu tố quan trọng để CLB Hà Nội liên tục sản sinh ra những thế hệ kế cận nhiều triển vọng.
“Khi có các anh đã thành danh, cống hiến cho ĐTQG ở các giải đấu khu vực và châu lục, có trình độ chuyên môn rất cao thì việc được sớm lên đội một cũng là lợi thế để các cầu thủ trẻ có thể học hỏi. Đó là điều CLB Hà Nội đang có được.
Đội bóng được xây dựng dựa trên một triết lý chung, xuyên suốt từ các lứa U lên đến đội một. Vì thế khi các cầu thủ trẻ lên đội một, được các anh lớn chỉ dạy sẽ giúp ích cho họ rất nhiều. Ở đội trước có anh Văn Quyết, Thành Lương, rồi sau đến các anh Hùng Dũng, Duy Mạnh, Thành Chung… để hỗ trợ các em.
Minh chứng cho câu chuyện này chính là những trường hợp của Việt Anh, Văn Xuân, Xuân Tú, rồi gần đây nhất là Tiến Long, Văn Tùng… Đó là lứa kế cận tiếp theo của CLB Hà Nội. Họ được đẩy lên sớm để cọ sát với các anh, rồi trong vòng 2, 3 năm nữa sẽ sẵn sàng cùng các anh gánh vác trọng trách ở V.League”, HLV Lê Đức Tuấn chia sẻ.
Trong khi đó, Giám đốc trung tâm Nguyễn Giang Đông nói: “Mục tiêu chính của CLB cũng là giúp bóng đá Việt Nam vươn tầm ra châu lục. Chính vì thế CLB Hà Nội không bao giờ gây khó khăn trong việc tập trung đội tuyển, kể cả các VĐV cũng như HLV. Chỉ cần VFF và đội tuyển thông báo là tập trung đầy đủ.
Chính điều ấy tạo động lực rất lớn cho cầu thủ. Cuộc đời cầu thủ ai chẳng muốn phấn đấu, trước tiên đạt thành tích ở các giải U, rồi được lên đội một, có cơ hội thi đấu ở V.League, rồi cống hiến cho các cấp độ ĐTQG, khát khao cống hiến để mang lại vinh quang cho tổ quốc bằng những chiến thắng.
Cách đây 5 năm, bóng đá Việt Nam thường chỉ ở top 130 – 140 thôi, nhưng giờ đã vươn lên để lọt vào top 100 thế giới. Đó là niềm tự hào của Việt Nam, và CLB Hà Nội cũng có phần đóng góp không nhỏ. Điều này thực sự khiến tôi cảm thấy rất hạnh phúc.
Được lên phục vụ ĐTQG là niềm vinh dự và khát khao của cả tập thể CLB. Và đó cũng là bước đà thuận lợi cho công tác đào tạo trẻ của chúng tôi”.
Trong cuộc trò chuyện với HLV Phạm Minh Đức cách đây chưa lâu, người viết từng đặt câu hỏi tại sao một HLV đã khẳng định được tên tuổi ở V.League như ông, sau khi chia tay Hồng Lĩnh Hà Tĩnh lại quay về nhận công tác đào tạo trẻ tại CLB Hà Nội, thay vì tìm kiếm một đội bóng chuyên nghiệp khác để thử sức.
“Ở Việt Nam cũng đâu có mấy chỗ tốt được như đội Hà Nội, từ ông bầu yêu bóng đá, rồi điều kiện tốt. Không làm ở đây thì làm ở đâu?”, HLV Phạm Minh Đức trả lời.
Nhiều năm gắn bó với trái bóng, thi đấu qua nhiều CLB, làm việc với không ít ông bầu, HLV Phạm Minh Đức hiểu rõ những gì đang diễn ra với bóng đá Việt Nam. “Và vấn đề là chưa chắc mình đã tồn tại được. Ở Việt Nam tính cục bộ rất cao. Mình cục bộ thì mình cống hiến cho CLB Hà Nội”, ông Đức bày tỏ.
HLV từng đào tạo ra Văn Hậu, Thành Chung, Việt Anh… nói thêm: “Phải nói rằng bóng đá Việt Nam mà không có những người như bầu Hiển thì khó phát triển, khó bền vững. Bởi vì lúc này làm bóng đá chỉ có mất tiền thôi.
Muốn đội tuyển mạnh thì CLB phải mạnh. Mà ai là người đầu tư cho đội bóng? Bầu Đức đã phải đầu tư rất nhiều tiền mới có lứa Công Phượng, rồi bầu Hiển cũng phải thế thì mới có lứa cầu thủ bây giờ. Rồi 5 năm nữa những trung tâm phải làm tốt thì từ tuyến U đến các đội tuyển mới có người để kế thừa. Chứ nếu chỉ làm một chu kỳ rồi bỏ thì bóng đá Việt Nam sẽ lên chỉ như bong bóng thôi”.
Đừng lãng phí tiềm năng của U23 Việt Nam
U23 Việt Nam đã chứng minh tiềm năng ở giải U23 châu Á, nhưng phát triển tiềm năng ấy ra sao còn phụ thuộc vào chiến lược của VFF và sự chung tay của các CLB.
Thất bại của U23 Việt Nam ở tứ kết giải U23 châu Á 2022 để lại nhiều tiếc nuối. Các học trò của HLV Gong Oh-kyun đã chơi tốt trong 40 phút đầu, tạo ra nhiều cơ hội nguy hiểm hơn. Tuy nhiên, U23 Ả Rập Xê Út tinh quái hơn, tận dụng sự non nớt và lưỡng lự của U23 Việt Nam để bứt lên và chiến thắng.
HLV Gong Oh-kyun đã đề ra chiến thuật hợp lý, giúp học trò thi đấu tự tin. Song chính sự hơn thua ở một tích tắc kinh nghiệm đã giúp U23 Ả Rập Xê Út chiếm ưu thế.
Kinh nghiệm ấy đến từ đâu? 23 cầu thủ U23 Ả Rập Xê Út dự giải chơi tổng cộng 759 trận ở giải vô địch quốc gia, trung bình mỗi cầu thủ chơi 33 trận. Trong khi đó, 4 cầu thủ U23 Việt Nam đá chính ở V-League, số còn lại dự bị, hoặc đang chơi ở giải hạng Nhất.
Bùi Hoàng Việt Anh (số 4) là cầu thủ U23 hiếm hoi có chỗ đứng tại V-League.
Nỗi lo
Phần lớn đội hình U23 Việt Nam là tập hợp của lứa cầu thủ sinh năm 1999-2001, tức là rơi vào khoảng 21 đến 23 tuổi. Chỉ khoảng 1, 2 năm nữa, sẽ không còn ai gọi Quan Văn Chuẩn, Phan Tuấn Tài, Nhâm Mạnh Dũng hay Lý Công Hoàng Anh là cầu thủ trẻ.
Thời gian bước qua ngưỡng trẻ để trưởng thành luôn gấp gáp, nhưng lại là giai đoạn then chốt, quyết định cầu thủ có thể bứt lên bậc thang phát triển mới trong sự nghiệp hay không. Bóng đá Việt Nam từng có nhiều cầu thủ nổi danh ở giải trẻ, nhưng không thể thăng tiến như kỳ vọng.
Màn trình diễn của U23 Việt Nam ở giải U23 châu Á cho thấy HLV Gong Oh-kyun đang có trong tay nhiều hạt giống tốt. Tuấn Tài bùng nổ ở hành lang trái, Khuất Văn Khang và Nguyễn Văn Trường chơi chững chạc ở tuổi 19, hay Văn Chuẩn là người gác đền tiềm năng cho đội tuyển.
Dù vậy, hạt giống nào cũng cần đất tốt để nảy mầm. Vấn đề của đội U23 Việt Nam hiện tại nằm ở kinh nghiệm. Nếu không tính các giải quốc tế gối đầu từ tháng 3/2022 đến nay, số trận ra sân của các cầu thủ ở cấp độ CLB chỉ đếm trên đầu ngón tay.
Ngoại trừ 4 tuyển thủ là Nguyễn Thanh Bình, Bùi Hoàng Việt Anh, Nguyễn Văn Toản và Hoàng Anh, 19 cầu thủ U23 Việt Nam có thể chia thành 2 nhóm. Một là ngồi dự bị ở V-League, hầu như không có cơ hội ra sân. Hai là chơi ở hạng Nhất, với số trận ít ỏi và trình độ chuyên môn kém hơn.
Quan Văn Chuẩn (áo vàng) chưa được ra sân ở V-League.
Dịch COVID-19 khiến số trận ra sân của các cầu thủ trẻ bị thu hẹp. Trong năm 2020, một cầu thủ chơi ở giải hạng Nhất chỉ được thi đấu tối đa 17 trận. Nếu được tham gia các giải trẻ, cầu thủ sẽ chơi thêm khoảng 4, 5 trận vòng loại và 3, 4 trận ở vòng chung kết.
Tổng cộng, một cầu thủ trẻ được chơi thường xuyên ở giải hạng Nhất và đá đủ các giải trẻ, chỉ có thể đá khoảng 25 trận/năm, trung bình 2 trận/tháng, với mức độ cạnh tranh không cao so với cấp độ V-League.
" Ở cấp độ trẻ, thứ các cầu thủ cần là thi đấu và thi đấu. Mỗi cầu thủ cần ra sân ít nhất 40 trận mỗi năm, nhưng tôi thấy rất ít cầu thủ U23 Việt Nam hiện tại có tiêu chí này. Nhâm Mạnh Dũng, ngôi sao số 1 trên hàng công, chỉ sắm vai dự bị ở CLB chủ quản. Chúng ta cần lưu tâm hơn về điều này", cựu HLV tuyển nữ Việt Nam, ông Steve Darby nhấn mạnh.
Phần lớn trụ cột của U23 Việt Nam được đào tạo ở CLB Viettel và Hà Nội. Hai đội bóng này thường gửi gắm cầu thủ trẻ cho các đội hạng Nhất sử dụng. Khi trở lại đội chủ quản, các cầu thủ có rất ít cơ hội chơi bóng. Nguyễn Hữu Thắng là một ví dụ. Cầu thủ gốc Huế chơi cho đội Bình Định ở hạng Nhất năm 2020, nhưng khi được kéo trở lại Viettel, Hữu Thắng không cạnh tranh được suất đá chính, rồi mất luôn vị trí ở đội U23.
Nguyễn Hai Long cũng là niềm tiếc nuối. "Sao mai" của CLB Quảng Ninh được Hà Nội chiêu mộ, nhưng cũng không cạnh tranh được với Nguyễn Quang Hải, Nguyễn Văn Quyết, phải ngồi dự bị và không chứng minh được nhiều ở đội U23.
Ngay cả với những trụ cột đội U23 hiện nay cũng chưa hẳn có chỗ đứng vững chãi. Bùi Hoàng Việt Anh thua kém về kinh nghiệm nếu đặt cạnh Nguyễn Thành Chung hay Đỗ Duy Mạnh. Hoàng Anh khó cạnh tranh ở hàng tiền vệ đông đảo của CLB Bình Định, hay Văn Toản có thể mất suất bắt chính nếu sa sút phong độ.
Hai Long (số 17) chưa cạnh tranh được ở đội Hà Nội.
Đặt cạnh thế hệ đàn anh dự giải U23 châu Á 2018, 2020, U23 Việt Nam hiện nay không thể sánh bằng ở kinh nghiệm. Ở tuổi 21, Nguyễn Quang Hải đã là vua giải trẻ, Trần Đình Trọng là "chuyên gia săn Tây" ở CLB Sài Gòn, hay Lương Xuân Trường, Nguyễn Công Phượng có 4 năm chơi ở V-League.
Lựa chọn đôn lứa U19 lên chơi ở V-League của bầu Đức năm 2015, hay việc bầu Hiển đan cài các sản phẩm của lò đào tạo lên đội một là quyết định của cá nhân ông bầu ở các đội bóng. Hai quyết định khác thời điểm, nhưng giúp bóng đá Việt Nam hội tụ hai thế hệ tài năng.
Khi hào quang của lứa 1995-1997 qua đi, bóng đá Việt Nam lại nói về chuyện muôn thuở: bao giờ cầu thủ trẻ mới được trao cơ hội ở CLB?
Giải pháp
HLV Gong Oh-kyun đã tận dụng rất tốt tiềm năng của các học trò để xây dựng đội bóng giàu triển vọng, dù vậy, phát triển cầu thủ thế nào lại không phải quyền hạn của ông. Tính cả thời gian tập huấn và thi đấu, trung bình cầu thủ chỉ có khoảng 1, 2 tháng mỗi năm tập trung cùng đội tuyển. Toàn bộ thời gian còn lại là thi đấu ở CLB.
Từ giờ đến SEA Games 31, gần như chắc chắn U23 Việt Nam không còn giải đấu chính thức nào. 11 tháng tới, các học trò của thầy Gong sẽ trở lại cuộc chiến giành giật vị trí tại CLB. Đây là 11 tháng quan trọng, quyết định cầu thủ có phát triển đúng hướng hay không.
"Sau khi cống hiến trong màu áo đội tuyển quốc gia hay đội U23 Việt Nam, các cầu thủ sẽ trở về với các giải đấu trong nước. V-League 2022 tiếp tục khởi tranh vào đầu tháng 7 tới đây. Tôi hy vọng khi các giải đấu chuyên nghiệp của Việt Nam được tái khởi động, các cầu thủ trẻ vừa dự SEA Games 31 và giải U23 châu Á sẽ được ra sân.
Tôi nói với cầu thủ của mình là các bạn hãy quên những gì đã tập luyện với tôi trên U23 Việt Nam, quên những gì tôi chỉ dạy. Vì khi về CLB, các bạn sẽ tập cùng với HLV của mình. Cách sử dụng cầu thủ của tôi là không quá phụ thuộc vào độ tuổi. Tôi mong các CLB tạo cơ hội cho cầu thủ trẻ được ra sân nhiều hơn. Tôi cũng mong chính các cầu thủ phải cố gắng hơn để được trọng dụng", HLV Gong Oh-kyun nhấn mạnh.
HLV Gong Oh-kyun mong học trò cạnh tranh được vị trí.
Việc chăm bẵm cho lứa U23 Việt Nam càng quan trọng hơn, bởi đây là thế hệ nòng cốt, sẽ đạt độ chín sự nghiệp khi vòng loại World Cup 2026 khởi tranh vào năm 2024. Đây là giải đấu bóng đá Việt Nam đặt kỳ vọng cao, trong bối cảnh World Cup 2026 mở rộng lên 48 đội.
Quyền Chủ tịch VFF, ông Trần Quốc Tuấn, nêu quan điểm: VFF sẽ chủ động đưa ra những giải pháp như tận dụng nguồn chất xám của HLV nước ngoài và Việt Nam; tìm kiếm thêm nguồn tài trợ để có quỹ tài chính dồi dào phục vụ các đội tuyển; tiếp tục thông qua các mối quan hệ và sự hợp tác chặt chẽ với liên đoàn bóng đá các nước có nền bóng đá phát triển để đưa cầu thủ trẻ ra nước ngoài tập huấn.
Yếu tố quan trọng nhất vẫn là các CLB nên mở rộng cánh cửa hơn với các tài năng trẻ. Lứa U23 Việt Nam năm 2018 đã trưởng thành sau những năm tháng thử lửa tại sân chơi này, rồi nhanh chóng là trụ cột đội tuyển.
Tất nhiên, rất khó áp đặt việc CLB phải dùng cầu thủ trẻ, bởi áp lực thành tích luôn khiến các HLV "chùn tay". Sự thay đổi này không thể gượng ép, mà cần diễn ra tự nhiên, khi cầu thủ không ngừng nỗ lực thể hiện, còn các đội bóng cũng nhận thấy tầm quan trọng của ươm mầm và phát triển cầu thủ trẻ.
Nhâm Mạnh Dũng có cạnh tranh được với các tiền đạo ngoại của CLB Viettel?
Những nền bóng đá phát triển đều có tư duy cởi mở với cầu thủ trẻ, như Nhật Bản, Hàn Quốc hay Ả Rập Xê Út. Hệ thống thi đấu giải trẻ rộng khắp và dày đặc giúp tạo ra tấm lưới để không bỏ sót bất cứ tài năng nào. Bóng đá Việt Nam đang có hạt giống tốt, nhưng sẽ rất lãng phí nếu hạt giống ấy được gieo trên mảnh đất nghèo dinh dưỡng.
" VFF mong muốn các CLB sẽ ưu tiên việc sử dụng cầu thủ trẻ nhiều hơn bởi thực tế, họ đã trưởng thành vượt bậc qua những trận đấu có chất lượng chuyên môn cao tại SEA Games 31, giải U23 châu Á 2022. Chưa kể năm 2020 và 2021, có tổng cộng 6 đợt tập trung khác nhau cho U23 Việt Nam.
Các cầu thủ trẻ cần được thử lửa tại V-League. Như lứa từng dự World Cup U20 năm 2017, sau giải đấu tầm cỡ này được các CLB thử thách tại sân chơi quốc nội và trở thành chủ lực của tuyển Việt Nam", ông Trần Quốc Tuấn chia sẻ.
Vì sao HLV Gong Oh-kyun xin lỗi thủ môn Tuấn Hưng? Kết thúc vòng chung kết U23 châu Á 2022 trở về Việt Nam, HLV trưởng Gong Oh-kyun khiến nhiều người bất ngờ khi gửi lời xin lỗi tới... thủ môn dự bị Đặng Tuấn Hưng. HLV Gong Oh-kyun xin lỗi thủ môn dự bị Đặng Tuấn Hưng vì chưa thể trao cho anh cơ hội ra sân giải U23 châu Á 2022 Ở...