Triển vọng gia nhập NATO của Thuỵ Điển sau sự thành công của Phần Lan
Con đường trở thành thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) của Thuỵ Điển vẫn bị Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary cản trở, sau khi nước láng giềng Phần Lan chính thức gia nhập liên minh hôm 3/4.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg (phải) trao văn kiện gia nhập NATO cho Ngoại trưởng Phần Lan Pekka Haavisto (trái) tại buổi lễ ở Brussels, Bỉ ngày 4/4/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Con đường gập ghềnh
Theo hãng tin Reuters (Anh), trong khi đơn gia nhập NATO của Phần Lan được phê duyệt trong thời gian chớp nhoáng, các nhà phân tích cho rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không phê chuẩn đơn gia nhập NATO của Thuỵ Điển cho đến sớm nhất là sau cuộc bầu cử ngày 14/5. Ngay cả thời điểm đó, vẫn chưa rõ điều gì sẽ thúc đẩy Tổng thống Tayyip Erdogan thay đổi quan điểm. Và Hungary cũng sẽ theo sau bước đi của Ankara.
Sau khi Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine vào tháng 2 năm ngoái, Thuỵ Điển và Phần Lan đã quyết định từ bỏ chính sách không liên kết quân sự kéo dài hàng thập kỷ. Cả hai quốc gia này đều coi NATO – với hiệp ước phòng thủ tập thể – chính là biện pháp tốt nhất để đảm bảo an ninh quốc gia.
Hầu hết các thành viên NATO đều nhanh chóng phê chuẩn đơn xin gia nhập của hai quốc gia Bắc Âu. Giới chức lập luận rằng Phần Lan – nước có chung đường biên giới dài 1.300 km với Nga – và Thụy Điển sẽ giúp củng cố liên minh ở vùng Baltic.
Sau những phản đối ban đầu, vào tuần trước, Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ đã phê chuẩn tư cách thành viên của Phần Lan. Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn trì hoãn phê chuẩn đơn gia nhập của Thuỵ Điển vì cho rằng nước này đã phớt lờ những lo ngại an ninh của Ankara và không tuân thủ thoả thuận đạt được ở Madrid hồi năm ngoái. Ankara tuyên bố chừng nào những mối lo ngại này chưa được giải quyết, họ sẽ không chấp thuận Thuỵ Điển gia nhập NATO.
Bên cạnh đó, Hungary, một ngoại lệ khác trong liên minh, cũng đã có lập trường tương tự, tuy lặng lẽ hơn. Chính phủ Hungary nhiều lần khẳng định họ sẽ ủng hộ Thuỵ Điển gia nhập NATO, nhưng đã nhiều lần âm thầm trì hoãn quá trình này.
Tại sao Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary phản đối tư cách thành viên NATO của Thụy Điển?
Video đang HOT
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan. Ảnh: Reuters
Thụy Điển đã chỉ trích Thổ Nhĩ Kỳ vi phạm nhân quyền và vượt qua các tiêu chuẩn dân chủ, khiến các chính trị gia ở Ankara bất bình.
Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ từ lâu cáo buộc Thụy Điển chứa chấp các “phần tử khủng bố” người Kurd và yêu cầu nước này dẫn độ những nghi phạm theo yêu cầu của Ankara. Tuy nhiên, Thuỵ Điển đã bác bỏ cáo buộc này.
Căng thẳng giữa hai nước thậm chí leo thang hơn vào đầu năm nay sau những cuộc biểu tình đại sứ quán Thổ Nhĩ Kỳ ở Stockholm. Một số người tham gia biểu tình ở Stockholm còn đốt kinh Koran, hành động mà Tổng thống Erdogan cho là xúc phạm, đặc biệt đối với người Hồi giáo.
Ông Erdogan nói rằng Thụy Điển khó có thể mong đợi sự ủng hộ từ Ankara trong nỗ lực gia nhập NATO sau những hành động chống lại Thổ Nhĩ Kỳ như vậy.
Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tổ chức bầu cử vào ngày 14/5 tới, đặt ra cho ông Erdogan thách thức chính trị lớn nhất trong hai thập kỷ cầm quyền. Không rõ liệu vấn đề NATO có giúp chuyển hướng chú ý của cử tri khỏi cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt trong nước hay không. Song giới chuyên gia nhận định chiến thắng của phe đối lập có thể sẽ thúc đẩy cơ hội gia nhập NATO nhanh chóng của Thụy Điển.
Ngoài Thổ Nhĩ Kỳ, Thụy Điển còn vấp phải sự phản đối của Hungary. Hungary cho rằng Thuỵ Điển đã có thái độ thù địch với Budapest trong nhiều năm. Ngày 29/3, Chính phủ Hungary cho biết đang tạm dừng việc phê chuẩn đơn của Thụy Điển vì “sự bất bình” trước những chỉ trích trước đây của Stockholm đối với các chính sách của Thủ tướng Hungary Viktor Orban.
Không giống như Thổ Nhĩ Kỳ, Hungary không đưa ra tiêu chí yêu cầu Stockholm đáp ứng. Song Budapest nhấn mạnh những bất bình cần phải được giải quyết trước khi nước này phê chuẩn việc Thụy Điển gia nhập NATO.
Một số chuyên gia nhận định có thể Chính phủ Hungary đang chờ xem Thổ Nhĩ Kỳ sẽ làm gì. Nếu Thổ Nhĩ Kỳ bỏ phiếu chấp thuận tiếp tục mở rộng NATO, thì lúc đó Hungary sẽ ở vị thế mạnh hơn nhiều để yêu cầu Thuỵ Điển nhượng bộ với tư cách là nước duy nhất không chấp nhận.
Thời điểm Thuỵ Điển có thể gia nhập NATO
Tổng Thư ký NATO Jens Stoltenberg tiếp nhận đơn xin gia nhập liên minh quân sự của Thụy Điển và Phần Lan, tại Brussels (Bỉ) ngày 18/5/2022. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN
Khi cuộc bầu cử ở Thổ Nhĩ Kỳ kết thúc, con đường gia nhập NATO của Thụy Điển có thể rõ ràng hơn. Song vấn đề này không có thời gian cụ thể và cũng không thể đảm bảo Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary khi đó sẽ chấp thuận.
Thụy Điển cho biết họ đã thực hiện thỏa thuận Madrid – bao gồm luật chống khủng bố cứng rắn hơn. Tuy nhiên, họ không thể đáp ứng một số yêu cầu khác của Ankara.
Trước đó, Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã có bất đồng với các đồng minh NATO và đã nhượng bộ.
Ông Paul Levin, Giám đốc Viện Nghiên cứu Thổ Nhĩ Kỳ tại Đại học Stockholm, nhận định: “Nhìn vào những bất đồng trước đó, chúng đã được giải quyết bằng áp lực từ các đồng minh, đàm phán và nhượng bộ. Kỳ vọng của tôi là điều tương tự có thể đạt được ở vấn đề này”.
Bên cạnh đó, bước ngoặt có thể xảy ra sau cuộc bầu cử, hoặc ông Erdogan có thể muốn thấy thêm bằng chứng từ Thụy Điển rằng họ đã lắng nghe những lo ngại về an ninh của Ankara.
“Trong trường hợp đó, bước ngoặt có thể xảy ra vài tháng nữa sau mùa hè. Nhưng thật khó để dự đoán”, ông Levin nói.
Về phần mình, Thụy Điển cho biết vị thế an ninh của nước này hiện tốt hơn. Thụy Điển đã nhận được bảo trợ từ các quốc gia bao gồm Mỹ, Anh và Đức.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cũng từng nói rằng: “Khó có thể tưởng tượng được rằng liên minh sẽ không hỗ trợ Thụy Điển nếu nước này bị đe dọa”.
Thụy Điển đã hợp tác chặt chẽ với NATO và các biện pháp hội nhập đang được tiến hành. Thụy Điển có lực lượng không quân mạnh và hạm đội tàu ngầm phù hợp với điều kiện Biển Baltic. Và đây cũng chính điều giúp củng cố liên minh trong khu vực.
Phần Lan muốn gia nhập NATO cùng lúc với Thụy Điển
Ngày 30/1, Ngoại trưởng Phần Lan Pekka Haavisto cho biết nước này vẫn đang theo đuổi kế hoạch gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) cùng lúc với nước láng giềng Thụy Điển.
Ngoại trưởng Phần Lan Pekka Haavisto. Ảnh: AFP/TTXVN
Phát biểu tại họp báo ở Helsinki, ông Haavisto khẳng định mong muốn của Phần Lan vẫn là gia nhập NATO cùng với Thụy Điển. Ông cho biết đã nhấn mạnh với các đối tác tương lai trong NATO, bao gồm Hungary và Thổ Nhĩ Kỳ, rằng an ninh của Phần Lan và Thụy Điển luôn song hành. Ông nêu rõ Thụy Điển là đồng minh thân cận nhất về chính sách quốc phòng và ngoại giao của Phần Lan, đồng thời bày tỏ hy vọng hai nước có thể trở thành thành viên của NATO muộn nhất là vào tháng 7 tới - thời điểm hội nghị NATO diễn ra tại Vilnius (Litva).
Tháng 5/2022, Phần Lan và Thụy Điển đã nộp đơn xin gia nhập NATO. Theo quy định, đơn này cần được sự chấp thuận của toàn bộ 30 nước thành viên của NATO. Hiện đã có 28 nước chấp thuận việc này. Hungary cho biết nước này dự kiến sẽ chấp thuận đơn xin gia nhập của Phần Lan vào tháng 2 tới.
Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc Phần Lan và Thụy Điển che giấu các tay súng mà Ankara truy nã, vì vậy cho rằng hai nước này cần làm nhiều hơn nữa trước khi đơn xin gia nhập NATO được chấp thuận. Ba nước sau đó đã ký thỏa thuận về ủng hộ tiến trình gia nhập NATO của Phần Lan và Thụy Điển. Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ đã tạm hoãn đàm phán sau khi biểu tình diễn ra gần Đại sứ quán Thổ Nhĩ Kỳ ở Stockholm (Thụy Điển) vào tuần trước, trong đó có hành động của chính trị gia cánh hữu Stram Kurs Rasmus Paludan - một người có quan điểm chống người nhập cư - đốt bản sao kinh Koran.
Trong tuyên bố vào ngày 29/1 vừa qua, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan lần đầu tiên để ngỏ khả năng nước này chấp thuận cho Phần Lan gia nhập NATO trước Thụy Điển. Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu cũng đưa ra tuyên bố tương tự trong ngày 30/1.
Phần Lan tiết lộ 'bước ngoặt' trong đàm phán với Thổ Nhĩ Kỳ Ngoại trưởng Phần Lan Pekka Haavisto cho biết giờ nghỉ giải lao uống coffee đã phá vỡ thế bế tắc trong cuộc đàm phán về tiến trình gia nhập NATO đầy căng thẳng với Thổ Nhĩ Kỳ. Lễ ký kết biên bản ghi nhớ, trong đó Thổ Nhĩ Kỳ đồng ý cho Phần Lan và Thụy Điển trở thành thành viên của NATO,...











Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

Đồ uống có đường tác động ra sao đến sức khỏe cộng đồng?

Tấn công tàu hỏa chở hàng trăm hành khách tại Pakistan

Thế kỷ 21: Quân đội Mỹ có đang mắc kẹt trong tư duy lỗi thời?

Châu Âu và bóng đen tội phạm băng đảng

Cách EU có thể đảm bảo an ninh cho Ukraine

UAV ồ ạt tấn công Nga trước thềm hội nghị Ukraine-Mỹ: 91 chiếc ở Moskva và 126 chiếc ở Kursk bị bắn hạ

Saudi Arabia chuyển mình thành trung gian hòa giải cho các cuộc khủng hoảng toàn cầu

Kế hoạch của Mỹ đánh thuế cao đối với tàu biển do Trung Quốc đóng liệu có khả thi?

Chỉ 7 quốc gia đạt tiêu chuẩn chất lượng không khí của WHO

Mỹ và Ukraine bắt đầu đàm phán tại Saudi Arabia

Neom - Dự án siêu đô thị của Saudi Arabia lao đao vì chi phí khổng lồ

Israel dồn dập tấn công nhiều cơ sở quân sự tại Syria
Có thể bạn quan tâm

Tổ Tiên căn dặn: "Đặt tủ lạnh ở 3 vị trí này hao tốn tiền của, làm mãi vẫn nghèo"
Trắc nghiệm
23:28:19 11/03/2025
Cặp sao Vbiz bị đồn "phim giả tình thật" tái hợp sau 10 năm: Nhà gái vừa đẹp vừa giàu, nhà trai trẻ mãi không già
Hậu trường phim
23:27:06 11/03/2025
Quá đau đớn trước lời cầu xin của mẹ Kim Sae Ron, chính Kim Soo Hyun đã phá nát danh dự một kiếp người
Sao châu á
23:20:53 11/03/2025
Nữ idol từng đóng vai chính Lật Mặt bị mỉa mai là "rắn độc Châu Á", nhiều scandal tới nỗi flop không thể vực dậy
Nhạc quốc tế
23:17:30 11/03/2025
6 bí quyết làm bánh xèo giòn rụm, không bị ướt bột
Ẩm thực
22:57:20 11/03/2025
Hoa hậu Thùy Tiên xuất hiện giữa ồn ào, Chi Bảo và vợ kém 16 tuổi mặn nồng
Sao việt
22:39:52 11/03/2025
Cận cảnh cây hoa sưa hot nhất Hà Nội khiến người người xếp hàng dài, chen chân từng mét để có bức ảnh "sống ảo"
Netizen
21:59:02 11/03/2025
Ronaldo U40 đánh bại bản thân trước tuổi 30
Sao thể thao
21:57:47 11/03/2025
Thủ tướng Phạm Minh Chính: Dự kiến giảm khoảng 50% số tỉnh, 60-70% số xã
Tin nổi bật
21:49:37 11/03/2025
Chủ quán karaoke "bật đèn xanh" cho nhân viên bán ma túy để thu hút khách
Pháp luật
21:39:05 11/03/2025