Triển lãm ô tô Việt Nam 2022: Đua nhau khoe xe điện, nhưng hiện thực hoá chỉ trên đầu ngón tay

Hàng loạt hãng xe tung các mẫu xe điện tại VMS 2022 nhưng hướng đi cụ thể dành cho thị trường phổ thông chưa rõ ràng, vốn chỉ mang tính “cưỡi ngựa xem hoa” tại thời điểm này.

Trở lại sau 2 năm vắng bóng do dịch bệnh, triển lãm ô tô Việt Nam năm 2022 ( VMS 2022) đã cho thấy sự khác biệt cơ bản so với những lần tổ chức trước đây, với việc nhiều mẫu xe điện đã được trưng bày và một số đã được định hướng gia nhập thị trường Việt Nam trong thời gian tới. Nhưng đó không hoàn toàn là chiến lược phát triển bền vững các dòng xe điện mà các hãng dường như vẫn đang thăm dò, tìm con đường hiệu quả nhất để đưa dòng xe của tương lai này đến với người tiêu dùng trong nước.

“Khi xe điện chỉ để khoe”

Không hề giấu giếm ý định tham gia vào thị trường xe điện đang bắt đầu phát triển mạnh tại Việt Nam, nhiều hãng xe đã giới thiệu và trưng bày các sản phẩm mới tại VMS 2022 với số lượng áp đảo so với lần tổ chức mới nhất vào năm 2019. Đây là kết quả của sự vận động của thị trường ô tô Việt nam trong những năm gần đầu khi nhanh chóng dịch chuyển theo hướng điện hóa, với chủ lực là các mẫu xe thuần điện đang được quan tâm nhiều nhất.

Trong đó, có thể kể đến những cái tên như MG với bộ đôi Marvel R và MG4, Toyota với mẫu bZ4X mới nhất, Lexus cùng concept LF-Z Electrified. Nhưng đáng chú ý nhất là 2 sản phẩm được giới thiệu và chính thức thức bán ra của Audi và Mercedes-Benz gồm: e-tron SUV và EQS.

Mercedes-Benz EQS được giới thiệu và bán chính thức tại VMS 2022.

Hiện tại, các mẫu xe trên hầu hết chỉ mang tính trưng bày và thăm dò sự quan tâm của người tiêu dùng Việt Nam, 2 mẫu xe Audi e-tron SUV và Mercedes-Benz EQS dù được giới thiệu và công bố chính thức bán ra tại thị trường trong nước nhưng đây vẫn là những xe sang với mức giá khó tiếp cận đến khách hàng phổ thông.

Tổng cộng, VMS 2022 đã có sự góp mặt của 6 mẫu xe điện được trưng bày tại thị trường. Dù con số này khá lớn, nhiều hơn hẳn so với trước đây với chỉ 1, 2 mẫu concept xuất hiện nhưng thực tế còn nhiều thương hiệu chưa hề tung ra những mẫu xe điện nổi bật và được biết đến trên toàn cầu của mình, điển hình như Honda với Honda e hay Volkswagen với dòng ID.3…Ngoài ra, việc hàng loạt các thương hiệu lớn không tham gia VMS cũng khiến lượng xe điện trưng bày chưa mang lại đáp ứng nhu cầu tham quan của người dùng.

Điều đó cho thấy không ít hãng xe vẫn sẽ tiếp tục dựa vào các ô tô chạy xăng truyền thống, vốn vẫn là “con gà đẻ trứng vàng” trong tương lai gần tại Việt Nam thay vì chạy theo xu hướng xe điện mới nổi tại Việt Nam trong những năm gần đây, và còn nhiều rủi ro cũng như thiếu thốn sự hỗ trợ từ thị trường.

MG4 – mẫu xe được mang đến trưng bày tại VMS 2022.

Định hướng phát triển hạ tầng trạm sạc

Để phát triển xe điện tại bất cứ quốc gia nào, hạ tầng trạm sạc chính là yếu tố quan trọng trong công cuộc mở rộng và hiện thức hóa nếu các thương hiệu muốn nghiêm túc kinh doanh dòng xe mới này. Hiện tại, cả 2 thương hiệu công bố bán chính thức xe điện tại VMS 2022, gồm Audi với mẫu e-tron SUV và Mercedes-Benz với EQS, đều chỉ thiết lập một số lượng hạn chế trạm sạc tại các đại lý và chi nhánh của mình.

Theo công bố của những hãng này, chiến lược của những hãng xe này đều mở rộng từ từ các hệ thống trạm sạc tại các đại lý và chi nhánh theo từng khu vực kinh doanh xe điện, hiện tại đang tập trung nhiều ở miền Nam, đặc biệt trong nội thành TP Hồ Chí Minh.

Điều này không quá khó hiểu khi chi phí đầu tư hạ tầng trạm sạc không phải con số nhỏ, trong khi các thương hiệu xe sang không sở hữu lượng khách hàng sử dụng xe điện quá lớn tại Việt Nam; ngoài ra, còn có thể kể đến một số yếu tố bên ngoài như nguồn điện, không gian bố trí trạm, khung pháp lý…

Do đó, hiện khách hàng mua xe điện của các thương hiệu Audi và Mercedes-Benz hầu hết sẽ chỉ có phương án sạc ô tô tại nhà hoặc nếu tiện đường có thể tạt vào các trạm sạc tại TP HCM với số lượng chỉ một vài trụ sạc nhanh công suất cao.

Mẫu xe Audi e-tron SUV được giới thiệu tại VMS 2022.

Trong khi đó, tại một số thị trường nước ngoài, bên cạnh các nhà sản xuất, nhiều doanh nghiệp đơn lẻ cũng tự xây dựng và cung cấp dịch vụ sạc điện cho ô tô, tạo nên các hệ thống trạm sạc rộng khắp; điển hình như Allego hay EVBox tại châu Âu và ChargePoint hay Electrify tại Mỹ.

So sánh với nhiều thị trường khác trên toàn cầu, Việt Nam thực tế lại có lợi thế hơn bởi thị trường xe điện hiện mới bắt đầu phát triển và hầu hết đều sở hữu công nghệ sạc nhanh. Nếu các nhà cung cấp hệ thống sạc điện bước vào, việc xây dựng trạm sạc sẽ đồng nhất và dễ dàng hơn với định hướng sạc nhanh DC là chủ yếu.

Thiết kế trụ sạc do ABB cung cấp cho EV One, trong khi đó phần mềm điều khiển do chính công ty Việt Nam này phát triển.

Tại VMS 2022, một số nhà cung cấp giải pháp hệ thống trạm sạc điện đã xuất hiện, trong đó nổi bật nhất chính là EVONE, đơn vị mới đang xây dựng các trụ sạc tại Việt Nam – một trong số ít các doanh nghiệp có thể cung cấp giải pháp “one-stop solution”, có thể đáp ứng mọi nhu cầu về sạc điện.

Công ty này hiện sử dụng các thiết bị sạc điện do ABB cung cấp, có thể đáp ứng nhu cầu sạc đa dạng cho nhiều dòng xe khác nhau, với những thiết bị sạc AC công suất 3 kW – 22 kW hoặc DC 11 kW – 24 kW cho người dùng các nhân và gia đình, và cả các thiết bị cho khách hàng tổ chức và doanh nghiệp, đặc biệt là các công ty quản lý dự án bất động sản, cao ốc, trung tâm thương mại…

Ngoài ra, triển lãm VMS 2022 còn có một số nhà cung cấp nhỏ lẻ các thiết bị phục vụ cho việc sạc ô tô nhưng không quá nhiều do việc xây dựng hệ thống trạm sạc phủ toàn quốc hiện còn nhiều vấn đề và khó khăn khác nhau tại thị trường Việt Nam.