Trí thông minh nhân tạo tìm thấy hàng chục ngoại hành tinh mới
Các nhà khoa học tại Đại học Warwick của Anh gần đây thông báo họ đã phát hiện ra 50 ngoại hành tinh mới bằng cách sử dụng một chương trình học máy để sàng lọc qua hàng núi dữ liệu.
Các nhà khoa học đã bỏ qua hàng chục ngoại hành tinh nhưng AI đã tìm ra.
Theo nhóm các nhà khoa học tại Đại học Warwick và Viện Alan Turing của London, trí thông minh nhân tạo do họ thiết kế đã tìm thấy hàng chục ngoại hành tinh mới mà các nhà thiên văn học đã bỏ sót trước đây.
Kết quả đã được công bố trên thông báo hàng tháng của Hiệp hội Thiên văn Hoàng gia, trong đó mô tả các dữ liệu từ kính viễn vọng không gian Kepler và Vệ tinh khảo sát ngoại hành tinh (TESS), cả hai đều do NASA vận hành.
Vấn đề là các vệ tinh đã thu thập quá nhiều dữ liệu đến mức có hàng nghìn ngoại hành tinh tiềm năng trong phát hiện, nhưng việc kiểm tra từng ứng viên để xác minh tính xác thực của nó hoặc loại bỏ nó đòi hỏi quá nhiều thời gian, vì vậy các nhà khoa học đã tự động hóa quy trình bằng chương trình học máy.
“Chúng tôi hy vọng sẽ áp dụng kỹ thuật này cho một lượng lớn ứng viên từ các sứ mệnh hiện tại và tương lai như TESS và sứ mệnh PLATO – tổ hợp gồm 34 kính viễn vọng nhỏ và camera theo dõi hoạt động của các hành tinh xoay quanh 1 triệu ngôi sao nhằm tìm kiếm những dấu hiệu cho thấy hành tinh lướt qua bề mặt của sao trung tâm.
Về mặt xác nhận các ngoại hành tinh, chưa ai sử dụng kỹ thuật học máy trước đây. Học máy đã được sử dụng để xếp hạng các ứng cử viên nhưng không bao giờ trong khuôn khổ xác suất, đó là những gì cần để xác thực một hành tinh. Thay vì nói ứng cử viên nào có nhiều khả năng là hành tinh, giờ chúng ta có thể nói khả năng thống kê chính xác là như thế nào. Nơi có ít hơn 1% khả năng một ứng viên là giả, nó được coi là một hành tinh đã được xác nhận”, tiến sĩ David Armstrong, từ Khoa Vật lý Đại học Warwick, giải thích.
Armstrong lưu ý rằng gần 1/3 số hành tinh đã biết ngoài Hệ Mặt trời của chúng ta đã được xác minh chỉ bằng một phương pháp.
Tiến sĩ David Armstrong cho biết thêm. “Việc phát triển các phương pháp mới để xác nhận là cần thiết. Học máy cho phép chúng tôi làm điều đó rất nhanh và ưu tiên các ứng viên nhanh hơn nhiều. Chúng tôi vẫn phải dành thời gian đào tạo thuật toán, nhưng một khi điều đó được thực hiện thì việc áp dụng nó cho các ứng viên trong tương lai sẽ dễ dàng hơn nhiều.
Bạn cũng có thể kết hợp các khám phá mới để dần dần cải thiện nó. Một cuộc khảo sát như TESS được dự đoán có hàng chục nghìn ứng viên hành tinh và lý tưởng nhất là có thể phân tích tất cả chúng một cách nhất quán. Các hệ thống tự động, nhanh chóng như thế này có thể đưa chúng ta đến tất cả các hành tinh đã được xác thực với ít bước hơn, cho phép chúng ta thực hiện điều đó một cách hiệu quả nhất”.
Khi NASA tuyên bố sứ mệnh chính của TESS sẽ hoàn thành vào đầu 2020, vệ tinh đã phát hiện ra 66 ngoại hành tinh đã được xác nhận cùng với 2.100 ứng cử viên tiềm năng.
AI phát hiện 50 hành tinh mới từ dữ liệu cũ của NASA
Các nhà khoa học Anh đánh dấu bước đột phá về công nghệ trong thiên văn học khi xác định được 50 hành tinh mới bằng trí tuệ nhân tạo (AI).
Các nhà thiên văn học và khoa học máy tính Đại học Warwick (Anh) xây dựng thuật toán máy học để đào sâu vào dữ liệu cũ về hàng ngàn hành tinh tiềm năng của NASA. Những ứng cử viên này không phải lúc nào cũng là hành tinh thật sự. Khi tìm kiếm ngoại hành tinh (hành tinh ngoài hệ mặt trời), nhà khoa học thường tìm kiếm sự sụt giảm độ sáng của vật thể bí ẩn, dấu hiệu cho thấy có gì đó đi ngang phía trước ngôi sao. Tuy nhiên, các điểm sáng cũng có thể tạo ra bởi các yếu tố khác như can thiệp trong hậu cảnh hay sai sót của camera.
Ngày nay, công nghệ AI mới có thể chỉ ra sự khác biệt đó. Nhóm nghiên cứu đã đào tạo thuật toán bằng cách cho nó xem xét các dữ liệu được kính viễn vọng Kepler Space Telescope của NASA thu thập được trong 9 năm trên không gian ngoài thiên hà. Một khi thuật toán học được cách phân biệt chính xác hành tinh thật sự với hành tinh giả, nó sẽ được dùng để phân tích bộ dữ liệu cũ chưa từng được xác nhận. Đây chính là nơi họ tìm thấy 50 ngoại hành tinh.
50 ngoại hành tinh, vốn có quỹ đạo xoay quanh các ngôi sao khác, có kích thước từ lớn như sao Hải Vương đến nhỏ hơn Trái đất. Một số quỹ đạo của chúng lên tới 200 ngày và một số chỉ kéo dài vài ngày. Khi các nhà thiên văn học biết được chúng là hành tinh thật, họ sẽ ưu tiên để quan sát kỹ hơn.
Phát hiện của nhóm nhà nghiên cứu được công bố trên tạp chí Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. David Armstrong, một trong các tác giả chính của nghiên cứu, cho biết nói về xác định hành tinh, chưa có ai từng dùng kỹ thuật máy học trước đó. Với tác dụng đã được kiểm chứng, họ hi vọng có thể dùng AI cho các sứ mệnh viễn vọng hiện tại và tương lai. Sau khi được đào tạo đúng đắn, AI nhanh hơn các kỹ thuật hiện tại và có thể tự động hóa để tự thực hiện.
Nghiên cứu chỉ ra thuật toán "xác định hàng ngàn ứng cử viên chưa từng chứng kiến chỉ trong vài giây". Do dựa trên máy học, nó sẽ cải thiện theo thời gian và tiếp tục hiệu quả hơn với mỗi khám phá mới. Nhóm nghiên cứu tranh luận các nhà thiên văn học nên sử dụng nhiều kỹ thuật xác định hành tinh - bao gồm cả thuật toán mới - để tìm ngoại hành tinh trong tương lai. Cho tới lúc này, khoảng 30% tất cả hành tinh đã biết đều chỉ dùng một phương thức.
Armstrong bổ sung rằng thuật toán có thể dùng để phân tích dữ liệu từ TESS, sứ mệnh khảo sát toàn bộ bầu trời của NASA kết thúc vào ngày 4/7. Thông qua lập bản đồ 75% bầu trời, TESS đã xác định được 66 ngoại hành tinh mới và gần 2.100 ứng viên. Trong số các ngoại hành tinh được xác nhận, có một ngoại hành tinh kích thước tương đương Trái đất, có thể có sự sống.
Phát hiện ngoại hành tinh nhờ trí tuệ nhân tạo Khả năng phát hiện hành tinh ngoài Hệ Mặt trời bằng thuật toán học máy là một bước tiến. Kỹ thuật này hứa hẹn sẽ giúp các nhà khoa học sàng lọc kho dữ liệu khổng lồ từ những dự án 'săn' hành tinh khác. Từ trước đến nay, các nhà khoa học vẫn sử dụng hệ thống kính thiên văn để 'săn'...