Trên cánh đồng Ba Thê
Mấy dịp ghé thị trấn Óc Eo ( Thoại Sơn, An Giang) công tác, tôi thường dành thời gian chạy lên núi Ba Thê (Hoa Thê Sơn).
Trong tiếng chuông chùa trầm bổng, nghe gió lùa qua từng chân tơ kẽ tóc, phóng mắt nhìn xuống cánh đồng trải dài tít tắp, tâm hồn chợt bình lặng, an nhiên. Thế nhưng, để có được sự bình yên ấy, là cả một câu chuyện trải dài của lịch sử.
Bia chiến công trên đỉnh Ba Thê
Theo lịch sử Đảng bộ thị trấn Óc Eo (1945-2015), Óc Eo là vùng đất có t.uổi đời trên 2.000 năm, trải qua biết bao thăng trầm, biến động. Đến nửa đầu thế kỷ XIX, khi người Việt có mặt ở vùng đất này, đ.ánh dấu một quá trình khai mở đất đai song song với quá trình chống chọi với thiên nhiên khắc nghiệp và chống giặc ngoại xâm.
Dưới 2 tầng áp bức bóc lột của địa chủ phong kiến và thực dân, đời sống của nhân dân vô cùng nghèo khổ, cơ cực. Họ bị cướp đất và trở thành tá điền trên chính mảnh đất của mình. Thiếu ăn, họ phải ăn củ co, bông s.úng, đào củ nừng trên núi Ba Thê. Củ nừng có nhựa độc, phải ngâm 7 nước rồi đãi thật kỹ, nấu chín mới ăn được. T.rẻ e.m 10 t.uổi trở lên mới có quần áo mặc. Nhiều cặp vợ chồng chỉ có một bộ quần áo, nên chồng ra đồng thì vợ ở nhà “trùm mền”.
Đến khi đế quốc Mỹ xâm lược, Óc Eo vẫn là nơi bị chú ý chiếm đóng (vì có núi Ba Thê án ngữ tuyến đường nối liền biên giới về vùng U Minh), bị tăng cường lực lượng đàn áp phong trào cách mạng trong vùng. Cánh đồng Ba Thê vẫn chìm trong nghèo đói, lầm than.
Hòa bình rồi, cũng như nhiều địa phương khác, Óc Eo gặp nhiều khó khăn, thử thách với thù trong, giặc ngoài, bị thiên tai, lũ lụt thường xuyên. Đặc biệt, cơn lũ lịch sử năm 1978 làm mất mùa trên diện rộng, gây cảnh hàng trăm hộ bị thiếu đói. Đây là lần đầu tiên, nhân dân Óc Eo sống trong vựa lúa, nhưng phải nhận cứu trợ từ tỉnh và trung ương.
Video đang HOT
Nhưng kỳ tích đã xảy ra, khi Đảng lãnh đạo thực hiện đường lối đổi mới, mở cửa. Chỉ trong 2 năm (1988-1989), Óc Eo đã chuyển toàn bộ diện tích làm lúa 1 vụ, năng suất thấp sang làm lúa 2 vụ, tạo ra sản lượng lương thực vượt trội. Sau đó là chuyển sang làm lúa 3 vụ, với những giống lúa chất lượng cao, đóng góp vào sản lượng lúa gạo xuất khẩu của huyện, tỉnh.
Để chuẩn bị cho công tác chuyển vụ, hệ thống kinh mương thủy lợi phải được nạo vét, khơi thông. Tỉnh đầu tư nạo vét, mở rộng tuyến kinh cấp II (kinh Ba Thê cũ, kinh vành đai núi), chính quyền vận động nhân dân đóng góp t.iền để đào vét hệ thống kinh cấp III và kinh nội đồng. Hàng trăm nhân công được huy động mỗi ngày để đào vét kinh mương theo chế độ “lao động công ích” (từ 18 – 45 t.uổi).
Gần 3 tháng sau, một hệ thống kinh mương nội đồng dài trên 20km (chiều rộng mặt 4m, sâu 1,5m, đáy 2m) đã được hoàn chỉnh để phục vụ cho diện tích lúa 2 vụ. Đối với diện tích đất cao quanh chân núi không thích hợp trồng lúa, chính quyền vận động nhân dân chuyển sang trồng màu (dưa hấu, dưa leo, bắp, đậu xanh, đậu nành, ớt…), mang lại nguồn thu nhập khá cao.
Năm 2002, khu vực ấp Trung Sơn được thí điểm xây dựng đê bao diện tích 100ha để sản xuất lúa vụ 3 trong mùa nước nổi. Vụ 3 đầu tiên thắng lợi, năng suất 4 tấn/ha đã mở ra một hướng mới làm tăng sản lượng lúa hàng hóa. Nhà dân không còn bị ảnh hưởng lũ hàng năm, giao thông thuận tiện. Năm 2003, diện tích trồng lúa 3 vụ đạt hơn 50%. Đây cũng là năm Óc Eo trở thành thị trấn.
“Thắng lợi trong nông nghiệp và sản xuất – kinh doanh giúp cho việc vận động nhân dân đóng góp sức người, sức của đầu tư phát triển nông thôn có nhiều thuận lợi. Mấy mươi năm trôi qua, Óc Eo trở thành đô thị cửa ngõ phía Tây của huyện, trung tâm vùng Tứ giác Long Xuyên. Di tích khảo cổ Óc Eo – Ba Thê được công nhận cấp quốc gia đặc biệt, có tiềm năng du lịch tâm linh, du lịch thương mại… Địa phương chuyển dịch kinh tế theo hướng lấy nông nghiệp làm nền tảng cho tăng trưởng thương mại – dịch vụ – du lịch; phấn đấu trở thành đô thị loại IV đến năm 2025″- Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND thị trấn Óc Eo Nguyễn Anh Dũng thông tin.
Cán bộ địa phương đưa tôi đi trên con lộ mới làm xong – lộ kênh Vành đai (nối liền ấp Trung Sơn và Tân Đông). Đây là con l.ộ h.àng chục năm trước, ông Trần Văn Phến (sinh năm 1933, nguyên Bí thư chi bộ xã Vọng Thê, nay là thị trấn Óc Eo) đề xuất thực hiện. Ông trò chuyện với chúng tôi trong buổi chiều tà, với chất giọng trầm buồn khi nhắc đến những đồng đội đã hy sinh.
T.uổi cao khiến ông không còn nhớ rõ từng chi tiết của quá khứ, nhưng vẫn đủ minh mẫn để kỳ vọng vào tương lai: “Óc Eo giờ đã phát triển rất nhiều so với trước, nhiều tiềm năng về du lịch, thương mại, nông nghiệp. Dĩ nhiên, còn đó nhiều vấn đề phải giải quyết, tháo gỡ, mới có thể nâng tầm đô thị, phát triển hơn nữa. Việc xây dựng quê hương là một quá trình lâu dài, không thể vội vàng, gấp gáp. Tôi mong các thế hệ lãnh đạo sau này tiếp tục lắng nghe ý kiến của người đi trước, tri ân quá khứ, có tâm, có tầm để đưa quê hương thay đổi mạnh mẽ”.
Kết thúc cuộc kháng chiến chống Pháp, Mỹ và chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam, làm nghĩa vụ quốc tế trên đất bạn, Óc Eo có 9 mẹ Việt Nam Anh hùng, 1 Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, 97 liệt sĩ, 31 thương binh và 111 người có công với cách mạng. Trên đỉnh núi Ba Thê, một bia chiến công được dựng lên: “Nơi đây, ngày 6-5-1968, Đội biệt động Ba Thê do đội trưởng Nguyễn Văn Muôn chỉ huy đã dũng cảm, mưu trí đ.ánh t.iêu d.iệt 29 tên địch đón đồn Hoa Thê Sơn”.
Bài, ảnh: GIA LẠC
Bí ẩn núi thiêng vùng biên giới
Chúng tôi đã nhiều lần đến núi Ba Thê để tham quan, tìm hiểu về ngọn núi có rất nhiều giai thoại bí ẩn, tâm linh với nhiều nguồn gốc khác nhau, ở nhiều tư liệu khác nhau.
Thế nhưng, cứ mỗi lần đặt chân đến thị trấn Óc Eo, huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang, chúng tôi lại bị ngọn núi này "mê hoặc". Và cứ như thế, chúng tôi lại leo l.ên đ.ỉnh núi với sự phấn khích vô cùng.
Một số cổ vật thu được tại khu di tích Óc Eo. Ảnh: Anh Thư
Ông Võ Văn Thế, người hành nghề xe ôm tại chân núi cảnh báo: "Đường lên núi rất nguy hiểm dù đã được mở rộng. Lên đó, nếu thấy chuyển mưa thì mấy anh chị xuống núi ngay vì đường khá trơn trượt, nhiều khúc quanh. Dân xe ôm như tụi tui lên xuống cũng "te tua" lắm".
4 chiếc xe gắn máy chở 8 thành viên chúng tôi leo núi khá chậm. Các "tài xế" đều cài số 1 để vượt lên ngọn núi có độ cao hơn 200m, chu vi 4.220m. Ngọn núi này (còn có tên là núi Vọng Sơn) nằm trong cụm có 5 ngọn núi lớn ở An Giang. Núi Ba Thê nằm cách thành phố Long Xuyên 40km trên quốc lộ 943, là điểm tham quan rất thú vị của nhiều du khách, nhất là những người có sở thích khám phá thiên nhiên và tìm hiểu văn hóa cổ nói chung, văn hóa Phù Nam (Óc Eo) nói riêng.
Đường lên núi khá vòng vo, xuyên qua nhiều vườn cây ăn quả, trong đó nhiều nhất là cây cà na, vú sữa, mít nghệ... Thi thoảng xuất hiện một số quán ăn "dã chiến" lưng chừng núi với biển quảng cáo: Bánh xèo, bánh khọt, gỏi cuốn, bánh bò Chăm... Chúng tôi rất bất ngờ khi chứng kiến khá nhiều phụ nữ người Khmer vận "xà rông" phóng xe gắn máy ào ào lên xuống dốc núi rất "điệu nghệ" với những nụ cười rất "Khmer".
Chúng tôi dừng chân ở 2 mỏm đá núi rất nổi tiếng là Thạch Đại Đao và Sơn Tiên Tự. Không biết thực hư ra sao, nhưng người dân sinh sống xung quanh núi Ba Thê rất rành rẽ câu chuyện một vị tướng "nhà trời" xuống đây dẹp loạn bỏ quên cây đao khổng lồ bằng đá, từ đó xuất hiện ngôi miếu thờ mang tên miếu Đại Đao. Câu chuyện thứ hai là các vị tiên thánh xuống đỉnh núi Ba Thê thưởng ngoạn trăng rằm khi về trời để lại những dấu chân tiên rất to lớn. Từ đó, núi này có thêm chùa mang tên Sơn Tiên.
Khi chúng tôi có mặt ở đỉnh núi thì cũng là lúc có khá đông người đến tham quan Bảo tàng di sản văn hóa Chăm và một số hiện vật văn hóa Óc Eo được trưng bày khá nhiều, ngăn nắp, sinh động.
Ông Võ Trần Thái, ngụ tại TP Hồ Chí Minh, người đã có nhiều năm nghiên cứu về nền văn hóa Óc Eo, về núi Ba Thê khẳng định: Không ở đâu có mùa len trâu đẹp như ở đây. Vùng này (gồm Lình Quỳnh, Sóc Xoài, Ba Thê) khi xưa mỗi năm nước lũ ngập trắng vài tháng, cỏ không có để trâu ăn, người dân phải tập trung trâu giao cho những người quản trâu (gọi là tằng khạo) lùa đến những vùng cao có cỏ. Cuộc "di trâu" dạng này gọi là mùa len trâu.
Cũng theo ông Thái, vào đầu thế kỷ XX, nhà khảo cổ rất nổi tiếng người Pháp - Louis Malleret đã phát hiện cánh đồng Óc Eo kỳ bí rộng trên 450ha. Ông đã tìm hiểu và xác định, có một vương quốc bí ẩn tồn tại tại đây trên 1.900 năm, sau này được xác định là vương quốc Phù Nam với nền văn hóa Óc Eo. Khu di tích Óc Eo xây dựng theo hình chữ nhật kết nối với cảng biển Tà Keo (Campuchia). Đây còn là trung tâm sinh hoạt tôn giáo với 3 nền kiến trúc: Vùng Linh Sơn Tự; vùng Đông Bắc núi Ba Thê; vùng Giồng Cát, Giồng Xoài.
Từ nhiều năm qua, các cuộc thăm dò, khai quật Khu di tích Óc Eo đã được tiến hành và đã tìm được rất nhiều hiện vật quý hiếm mang đậm dấu ấn Phật giáo, đạo Hindu như: Tượng Phật, linh vật, xương thú hóa thạch... Sau nhiều cuộc hội thảo, nhiều nhà nghiên cứu đã cho rằng, cuộc chiến đấu giữa vương quốc Phù Nam và Chân Lạp diễn ra nhiều năm và đổi chiều nhiều lần. Sau đó là sự thống trị của người Java mãi đến năm 802 mới trở lại quyền làm chủ của người Chân Lạp.
Chúng tôi còn được nghe nhiều câu chuyện huyền thoại xung quanh ngọn núi Ba Thê hùng vĩ như chuyện Phật 4 tay ở Linh Sơn Tự cùng 2 tấm bia cổ đầy bí ẩn mà đến nay vẫn chưa giải mã được những dòng chữ "lạ" trên bia. Cạnh đó là câu chuyện bi hùng về một tiểu đội đặc công của ta t.iêu d.iệt hàng trăm tên giặc để giữ vững ngọn cờ trên đỉnh núi Ba Thê.
Trong ánh nắng chói chang của núi đồi biên giới, từ trên đỉnh núi này, chúng tôi thấy rất rõ những cánh đồng vàng dưới chân núi đang hứa hẹn mùa bội thu; xa xa là phố xá Tri Tôn đang ẩn hiện. Gió núi mùa này mát lạnh mang theo quá nhiều điều bí ẩn, lạ thường với nhiều câu chuyện bi hùng xung quanh núi Ba Thê.
Phan Thị Anh Thư
Theo bienphong.com.vn
Nhật Bản 'san phẳng' cánh đồng tulip đang nở hoa vì dịch COVID-19 Năm nay, dịch COVID-19 hoành hành khiến Nhật Bản phải đưa ra một quyết định rất khó khăn, đó là phá bỏ cánh đồng trồng hơn 80.000 bông hoa tulip đang nở rực rỡ để hạn chế đông người tụ tập, (Nguồn: Boredpanda) Sakura Tulip Festa là lễ hội hoa tulip được tổ chức hàng năm tại Chiba, Nhật Bản. Hàng trăm nghìn...
