Trên 90% bệnh nhân bị phổi tắc nghẽn mãn tính có nguyên nhân từ hút t.huốc l.á
Theo lãnh đạo Bệnh viện Phổi (Hà Tĩnh), có đến 90% người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính vào điều trị tại bệnh viện đều nghiện t.huốc l.á.
Bệnh nhân đến khám tại Phòng tư vấn điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và hen ở BVĐK TP Hà Tĩnh.
Bị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính nên mỗi khi thời tiết chuyển lạnh là ông Nguyễn Đoàn (76 t.uổi, huyện Can Lộc) lại phải nhập viện điều trị. “Trước đây tôi nghiện t.huốc l.á, sau khi bị ho, khó thở, đi kiểm tra thì được chẩn đoán là bị phổi tắc nghẽn. Mặc dù đã được các bác sỹ chữa trị, nhưng do bệnh đã chuyển sang mãn tính nên khó có thể điều trị được khỏi hoàn toàn”.
Tại Hà Tĩnh, hiện nay chưa có số liệu thống kê đầy đủ về số bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, nhưng theo số liệu của Bệnh viện Phổi Hà Tĩnh, từ khi có Đơn vị quản lý, điều trị ngoại trú bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính vào tháng 1/2019 cho đến nay đã có 479 bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính được lập hồ sơ khám, quản lý, điều trị ngoại trú.
Bác sỹ Nguyễn Đức Quảng – Phó Giám đốc Bệnh viện Phổi cho biết: “Đa số bệnh nhân nhập viện trong tình trạng bệnh đã nặng, có đến 90% người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính vào điều trị tại đây là nghiện t.huốc l.á. Phổi tắc nghẽn mãn tính là nguyên nhân gây t.ử v.ong cao thứ tư trên thế giới, sau các bệnh mạch vành, ung thư và tai biến mạch m.áu não. Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính đặc trưng bởi sự rối loạn thông khí tắc nghẽn không hồi phục hoàn toàn. Bệnh tiến triển kéo dài nhiều năm và cuối cùng dẫn đến tâm phế mạn và t.ử v.ong”.
Video đang HOT
Người dân đến kiểm tra bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính tại Đơn vị quản lý, điều trị ngoại trú bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính của Trung tâm y tế Hương Sơn.
Cùng với Bệnh viện Phổi, hiện nay, các đơn vị như: BVĐK tỉnh, BVĐK TP Hà Tĩnh, Trung tâm Y tế Hương Sơn cũng đã thành lập Đơn vị quản lý, điều trị ngoại trú bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính với trên 1.000 bệnh nhân đã được lập hồ sơ khám, quản lý, điều trị ngoại trú.
Bác sỹ Kiều Viết Thủy – Trưởng khoa Hồi sức cấp cứu (Trung tâm Y tế Hương Sơn) cho hay: “Tháng 10/2020, Đơn vị quản lý, điều trị ngoại trú bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính được thành lập. Đến nay đã lập hồ sơ quản lý, điều trị ngoại trú cho 116 bệnh nhân. Bệnh nhân nặng thì nhập viện điều trị, đến khi ổn định thì chuyển điều trị ngoại trú. Hàng tháng, các bệnh nhân phổi tắc nghẽn mãn tính đến khám bệnh, kiểm tra đình kỳ”.
Cán bộ Trung tâm Y tế TX Hồng Lĩnh kiểm tra sức khỏe cho bệnh nhân bị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính.
Với mục tiêu khống chế tốc độ gia tăng tiến tới làm giảm tỷ lệ người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và hen phế quản tại cộng đồng, hạn chế tàn tật và t.ử v.ong sớm, tháng 6/2020, ngành Y tế Hà Tĩnh đã xây dựng kế hoạch triển khai thí điểm quản lý, điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và hen phế quản tại đơn vị tuyến huyện và trạm y tế xã.
Đến nay, ngành y tế đã tổ chức tập huấn cho cán bộ các bệnh viện, trung tâm và trạm y tế trên toàn tỉnh, tổ chức khám sàng lọc cho 1.700 người dân thuộc huyện Can Lộc và Cẩm Xuyên. Bệnh viện Phổi và BVĐK tỉnh cũng thành lập CLB bệnh nhân phổi tắc nghẽn mãn tính và hen phế quản.
Hàng tháng, các CLB tổ chức sinh hoạt với các nội dung như: cách phòng tránh các yếu tố nguy cơ gây các đợt cấp phổi tắc nghẽn mãn tính, hướng dẫn sử dụng các dụng cụ phân phối thuốc, chế độ tập luyện và dinh dưỡng cho bệnh nhân phổi tắc nghẽn mãn tính…
Năm 2021, Sở Y tế sẽ chỉ đạo tất cả các bệnh viện, trung tâm tuyến huyện thành lập Đơn vị quản lý, điều trị ngoại trú bệnh phối tắc nghẽn mãn tính và hen phế quản. Đối với tuyến xã sẽ triển khai thí điểm tại trạm y tế xã Cẩm Thành (Cẩm Xuyên) và 4 trạm điểm của huyện Hương Sơn gồm: Quang Diệm, Sơn Kim I, thị trấn Phố Châu và Tây Sơn.
Bác sỹ Nguyễn Tuấn, quyền Giám đốc Sở Y tế Hà Tĩnh
T.huốc l.á ảnh hưởng đến chức năng của phổi
T.huốc l.á là nguyên nhân không những gây ung thư phổi mà nó còn gây ra nhiều bệnh phổi khác nữa như: bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen...
Khi chúng ta hít vào, không khí sẽ vào đường hô hấp trên qua mũi và miệng, nơi không khí được lọc, sưởi ấm và làm ấm. Không khí hít vào sẽ đi qua khí quản để vào phổi.
Trong mỗi phổi đều có một hệ thống phế quản, phế quản gốc như là nhánh chính của cây với các cành cây nhỏ là những phế quản, sau 17 - 20 lần phân chia thành các tiểu phế quản tận, từ các tiểu phế quản đó sẽ dẫn đến các túi nhỏ chứa khí gọi là phế nang, nó giống như chùm nho. Ở phế nang quá trình trao đổi khí sẽ xảy ra. M.áu sẽ đổi CO2 lấy O2 đến các tổ chức của cơ thể.
T.huốc l.á gây ra nhiều bệnh ảnh hưởng tới sức khỏe con người
Hệ thống hô hấp có một số hàng rào bảo vệ để chống lại các bệnh. Quá trình lọc ở đường hô hấp trên giúp ngăn chặn vi khuẩn, virút và các chất gây kích thích từ ngoài vào trong phổi. Khí quản và tổ chức phổi sản xuất ra chất nhầy giúp cho việc lấy và mang các chất bẩn ra ngoài.
Hỗn hợp chất nhầy và chất tạp nhiễm sẽ được đưa ra ngoài nhờ các lông nhỏ li ti gọi là lông chuyển, những lông này lay động rất nhanh về phía trên, trong một số vùng tốc độ của lông chuyển rất cao tới 1.000 lần trong một phút.
Khi khói thuốc đi vào qua miệng, người hút thuốc đã vô tình bỏ qua cơ chế bảo vệ thứ nhất đó là quá trình lọc ở mũi. Những người hút thuốc thường bài tiết nhiều đờm hơn những người không hút thuốc mà khả năng đưa đờm ra khỏi đường hô hấp lại kém hơn.
Điều này là do hệ thống lông chuyển ở người hút thuốc bị liệt thậm chí bị phá hủy. Khói thuốc cũng làm thay đổi cấu trúc các tuyến tiết nhầy và do vậy thành phần của chất nhầy cũng bị thay đổi. Đôi khi các tuyến tiết nhầy bị tắc lại làm giảm khả năng bài tiết đờm. Hậu quả là chất nhầy ở những người hút thuốc bị nhiễm bởi các chất độc hại và bị giữ lại nhiều trong tổ chức phổi, cản trở sự lưu thông trao đổi khí.
Phổi của những người hút thuốc bị giảm diện tích bề mặt và giảm mao mạch, điều này có nghĩa là dòng m.áu lưu thông qua phổi bị giảm. Dẫn đến làm giảm cung cấp chất dinh dưỡng và oxy cần thiết cho cả nhu môi phổi và các tổ chức khác trong cơ thể để duy trì sự khỏe mạnh và chức năng bình thường của chúng.
Hút thuốc cũng gây ra hiện tượng gọi là tăng tính đáp ứng đường thở, do ảnh hưởng của các chất độc hại trong khói thuốc, đường thở bị co thắt. Khi điều này xảy ra thì luồng khí hít vào và thở ra đều bị cản trở ở người hút thuốc và do đó hình thành các tiếng ran rót, ran ngáy và có thể bị khó thở. Ở những người hút thuốc có nhiều thông số chức năng thông khí thay đổi, trong đó thể tích khí thở ra gắng sức trong giây đầu tiên (FEV1) giảm rất nhiều.
Khói thuốc làm giảm sự phát triển của phổi và gây viêm tổ chức phổi ở trẻ nhỏ và thiếu niên biểu hiện bằng tốc độ tăng FEV1 chậm lại. Ở lứa t.uổi từ 20 - 30 khi hút thuốc thì tổn thương phổi lại khác. Khi ở giai đoạn này của cuộc sống thì phổi tăng trưởng chiều cao nguyên.
Ở người hút thuốc giai đoạn phát triển này ngắn lại và làm các bệnh lý gây ra do hút thuốc sớm xuất hiện. Ở lứa t.uổi trên 30 nếu hút thuốc tốc độ giảm FEV1 sẽ tăng gấp đôi (khoảng 40ml/năm) so với người không hút thuốc (khoảng 20ml/năm). Những người hút thuốc ở t.uổi càng trẻ thì thời gian hút để gây ra bệnh liên quan đến đường hô hấp càng ngắn so với những người bắt đầu hút ở t.uổi muộn hơn
Bụi mịn – “sát thủ” ẩn mình trong nhà Trong cùng một nồng độ khí bị ô nhiễm, lượng chất trực tiếp đi vào cơ thể trẻ sẽ cao gấp đôi so với người trưởng thành. Nhiều khu vực liên tục có mức độ không khí xấu. Ảnh minh họa. Đáng lưu ý, bụi mịn được sản sinh từ những hoạt động thường ngày đơn giản nhất và ở khắp "ngóc ngách"...
