Trẻ sơ sinh bị vàng da có thể t.ử von.g
Bệnh lý vàng da là hiện tượng thường gặp ở trẻ sơ sinh. Nếu không kịp thời phát hiện và điều trị, trẻ có thể bị di chứng thần kinh vĩnh viễn hay t.ử von.g.
Bác sĩ Nguyễn Thị Từ Anh, Bệnh viện Từ Dũ, cho biết có đến 25-50% trẻ sơ sinh đủ tháng và 80% trẻ non tháng bị vàng da theo một nghiên cứu ở Mỹ. Ở các nước phát triển, con số này cao hơn hẳn.
Vàng da ở trẻ xảy ra khi các hồng cầu chế.t đi, vỡ ra tạo chất bilirubin, chất này được vận chuyển đến gan để biến đổi thành chất thải ra phân và nước tiểu. Nếu gan hoạt động không tốt, chất bilirubin bị ứ trong má.u sẽ gây ra hiện tượng vàng da.
Trẻ bị vàng da có thể do các nguyên nhân sau:
- Bất đồng nhóm má.u giữa mẹ và con, dẫn đến hồng cầu của con bị vỡ nhiều hơn bình thường. Trường hợp thường gặp là mẹ nhóm má.u O và con là nhóm má.u A hoặc B.
- Trẻ bị đa hồng cầu do mẹ bị đái tháo đường.
- Trẻ bị những vết bầm má.u và tụ má.u.
- Do non tháng, nhẹ cân hay nhiễm cầu huyết sơ sinh.
Vàng da bệnh lý có thể để lại di chứng thần kinh cho trẻ sơ sinh. Ảnh: Lê Phương
Video đang HOT
Theo bác sĩ Từ Anh, vàng da ở trẻ sơ sinh có 2 loại: vàng da sinh lý và vàng da bệnh lý.
Vàng da sinh lý là loại vàng da nhẹ, mức độ bilirubin ứ trong má.u ít. Trẻ sau khi sinh từ 2-3 ngày sẽ xuất hiện vàng da ở mắt, mặt và ngực. Vàng da sẽ tự hết sau khoảng một tuần đối với trẻ đủ tháng và khoảng 2 tuần đối với trẻ non tháng nếu trẻ được bú đủ sữa.
Vàng da bệnh lý xảy ra do bilirubin ứ nhiều trong má.u, không kịp thải qua phân và nước tiểu. Đây là loại vàng da ở mức độ nặng, xuất hiện sớm trong vòng 24 giờ đầu sau sinh. Bệnh tiến triển nhanh và kéo dài. Vàng da sẽ lan dần xuống chân, lòng bàn tay và bàn chân. Trẻ bị vàng da bệnh lý có triệu chứng bú kém, lừ đừ, gan lách to, thậm chí co gồng và ngưng thở khi vàng da đã quá nặng, có thể ảnh hưởng đến não.
Vàng da bệnh lý do bệnh lý gan mật xuất hiện muộn hơn, khoảng sau 2 tuần tuổ.i sau sinh. Bệnh do dị dạng bẩm sinh đường dẫn mật hoặc do bệnh lý bẩm sinh ở gan, viêm gan. Phân của trẻ thường nhạt màu, nước tiểu vàng sậm, gan to. Trẻ thường bú kém, lên cân ít.
Cách điều trị vàng da bệnh lý thường dùng là rọi đèn ánh sáng xanh, cường độ ánh sáng mạnh sẽ giúp chuyển chất bilirubin độc hại thành dạng không gây độc cho não. Nếu mức độ vàng da quá nặng, bilirubin có thể thấm vào não thì phải thay má.u cho trẻ.
Vàng da bệnh lý nếu không được điều trị sẽ gây hậu quả nghiêm trọng. Trường hợp nhẹ nhất là ảnh hưởng đến trí thông minh của trẻ. Trẻ có thể bị những di chứng thần kinh vận động vĩnh viễn, không thể phục hồi như nói ngọng, câm, điếc, lé hoặc mù mắt, liệt một hoặc nhiều chi, bại não. Trường hợp nặng nhất, trẻ có thể bị t.ử von.g.
Các biện pháp phòng ngừa vàng da bệnh lý cho trẻ sơ sinh:
- Chăm sóc sức khỏe tốt khi mang thai, khám thai đầy đủ để phát hiện sớm và điều trị kịp thời các bệnh lý trong thai kỳ, tránh được sinh non, sinh nhẹ cân, quá cân hay nhiễ.m trùn.g mẹ sang con.
- Xét nghiệm viêm gan siêu vi B và chủng ngừa trước khi mang thai.
- Cho trẻ bú sữa non sớm, giữ ấm để giúp trẻ không bị hạ thân nhiệt, hạ đường huyết và đi phân su sớm ngay sau sinh.
- Cho trẻ bú đủ sữa.
- Phòng trẻ phải có đủ ánh sáng để dễ theo dõi màu sắc da của trẻ.
Lệ Hồng
Theo VNE
Giật mình với biến chứng viêm màng não mủ của viêm tai
4 ca bệnh đã được xác định viêm màng não mủ do biến chứng từ viêm tai, viêm đường hô hấp kéo dài. Nguy hiểm ở chỗ, biến chứng này nếu không phát hiện điều trị sớm bằng kháng sinh đặc hiệu có thể để lại những di chứng thần kinh nặng nề cho trẻ.
Cảnh giác khi trẻ bỗng dưng sốt cao, co giật
Bệnh nhi N.D.M (6 tuổ.i, Minh Khai, Hà Nội) được gia đình đưa vào khoa Nhi (BV Bạch Mai) trong tình trạng sốt cao đùng đùng, co giật, hôn mê. Nghi ngờ hội chứng não mủ, các bác sĩ tiến hành chọc dịch não tủy ngay trong đêm và kết quả khẳng định, bé bị viêm màng não mủ do vi khuẩn chứ không phải viêm màng não vi rút đơn thuần.
Mẹ bệnh nhi cho biết, cả tuần nay bé bị viêm đường hô hấp, ho, mũi dãi nhiều, chỉ hâm hấp sốt nên chị chỉ cho con uống hạ sốt, rửa mũi, thuố.c ho. Bỗng dưng đến tối hôm ấy, con sốt tới 40,7 độ C, hạ sốt không nổi, gia đình vội đưa vào bệnh viện cấp cứu.
Hiện Khoa đang có 4 ca viêm màng não mủ đều do biến chứng từ viêm tai, viêm đường hô hấp kéo dài, trong đó có 2 ca phải chuyển sang viện Nhi Trung Ương do liên quan với phẫu thuật. Có bệnh nhi bị viêm tai tái đi tái lại nhiều lần gây viêm tai xương chũm, chảy mủ tai, nhưng cũng có những cháu bị viêm màng não mủ ngay trong đợt cấp của viêm tai; có những cháu bội nhiễm viêm đường hô hấp kéo dài, bỗng dưng sốt cao, co giật, hôn mê.
Nguyên nhân là do khi bị viêm đường hô hấp, xuất tiết có đờm, xổ mũi, trẻ lại không biết khạc nhổ, xỉ mũi cho sạch, bố mẹ cũng không biết làm vệ sinh đường mũi họng cho trẻ. Vì thế vô hình chung tạo thành một vòng tròn quẩn, dịch bị ứ đọng lại mũi thành môi trường lý tưởng cho vi khuẩn tiếp tục sinh sôi nảy nở. Rồi từ ổ viêm này, nó có thể tấ.n côn.g xuống họng, tai, gây viêm họng, viêm tai giữa, gây biến chứng viêm phổi, viêm màng não mủ nguy hiểm.
Do ở tr.ẻ e.m, vòi nhĩ (nối hòm tai và họng mũi) ngắn hơn, khẩu kính lớn hơn ở người lớn nên vi trùng và các chất xuất tiết ở mũi họng rất dễ lan lên tai giữa, nhất là khi em bé nằm ngửa thì tai sẽ ở vị trí thấp hơn mũi họng, nếu em bé khóc, vòi nhĩ sẽ mở rộng thêm làm cho các chất xuất tiết ở mũi họng theo đó chảy vào hòm tai. Vì thế, khi bị viêm mũi họng mà không được điều trị triệt để, vệ sinh mũi họng sạch sẽ, bé thường bị biến chứng gây viêm tai giữa và có thể gây biến chứng viêm màng não mủ nguy hiểm như trên.
PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng kiểm tra cho một bệnh nhi. Ảnh: H.Hải
Khó phân biệt
PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng khoa Nhi (BV Bạch Mai) cho biết, cứ đến dịp hè lại xuất hiện bệnh nhân viêm màng não, chủ yếu là do vi rút. Tuy nhiên mấy ngày nay có hiện tượng chồng chéo giữa viêm màng não do vi rút và viêm màng mủ do vi khuẩn, vì thế các bác sĩ phải rất cảnh giác trong chẩn đoán phân biệt, bởi hai thể bệnh với hai phương pháp điều trị hoàn toàn khác nhau. Nhất là với viêm màng não mủ, nếu phát hiện điều trị muộn có thể để lại những di chứng thần kinh nặng nề cho trẻ suốt đời.
TS Dũng cho biết, viêm não, màng não do vi rút, vi khuẩn không có dấu hiệu điển hình mà biểu hiện lâm sàng rất đa dạng, tùy từng độ tuổ.i. Thường bệnh nhân có những triệu chứng giống với các bệnh viêm đường hô hấp khác như sốt, đau đầu, buồn nôn, nôn vọt hay có những trẻ cũng không biểu hiện những triệu chứng đó. Vì thế, ở thời điểm này, khi trẻ có bất cứ triệu chứng nào giống như cảm cúm, sốt, sổ mũi, đặc biệt là kêu đau đầu và nôn, sốt cao mà việc dùng thuố.c hạ sốt không mang nhiều hiệu quả giảm sốt, giảm đau; triệu chứng buồn nôn, nôn không liên quan đến bữa ăn thì cha mẹ cần đưa trẻ tới bệnh viện để được theo dõi, chẩn đoán và điều trị sớm, giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm cho bé. Bác sĩ cần theo dõi bệnh nhi, khám thực thể xem trẻ có bị cứng cổ, cứng gáy, cứng cơ toàn thân không... để quyết định chọc dịch não tủy chẩn đoán xác định.
Giữu hai bệnh viêm màng não vi rút và và màng não mủ do vi khuẩn cũng không có những dấu hiệu phân biệt, mà để xác định được nguyên nhân do vi rút hay vi khuẩn mà buộc phải tiến hành chọc dịch não tủy để xác định nguyên nhân.
Theo BS Nguyễn Thành Nam, khoa Nhi (BV Bạch Mai), thân nhân bệnh nhi có một tâm lý chung, đó là khi bác sĩ chỉ định nhập viện theo dõi viêm não, viêm màng não đều rất hoang mang lo lắng. Nhiều gia đình băn khoăn trước chỉ định chọc dịch não tủy vì sợ ảnh hưởng đến não trẻ. Thực tế, đây là xét nghiệm mang tính quyết định để xác định bệnh nhân viêm não hay không, do tác nhân vi rút hay vi khuẩn. Việc phân biệt, xác định nguyên nhân là yếu tố căn bản quyết định đến hướng điều trị cho bệnh nhân.
"Nếu bỏ qua chẩn đoán này rất nguy hiểm, bởi trẻ hoàn toàn có thể bị viêm màng não, viêm não do vi khuẩn. Với thể viêm não, màng não do vi khuẩn, chỉ sau một đến hai ngày bị viêm não, bệnh đã có thể chuyển sang giai đoạn nặng hơn khiến não bị tổn thương, nguy cơ t.ử von.g rất cao. Nếu cứu được cũng sẽ để lại những di chứng nặng nề về thần kinh", BS Nam nói.
TS Dũng cũng khẳng định, để phân biệt giữa viêm màng não vi rút và viêm màng não mủ phải xét nghiệm dịch não tủy. Viêm màng não mủ phát hiện sớm vô cùng quan trọng, dùng kháng sinh đặc hiệu càng sớm càng tốt sẽ giảm nguy cơ di chứng thần kinh. Tại khoa, các xét nghiệm dịch não tủy nhiều khi được lấy, thực hiện ngay trong đêm để kịp thời chẩn đoán phân biệt, điều trị sớm cho bệnh nhân.
Hồng Hải
Theo Dân trí
Những dấu hiệu của da báo hiệu cơ thể bạn đang mang bệnh hiểm Trong một số trường hợp, tình trạng da có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm một số bệnh nội khoa trước khi chúng bắt đầu phát tác nặng hơn. Cindy Owen - Bác sĩ da liễu, trợ lý giáo sư Khoa da liễu thuộc Đại học Louisville (Mỹ) - sẽ cung cấp cho bạn một số dấu hiệu về da giúp cảnh...