Trẻ khỏi COVID-19, bỗng dưng sốt: Dấu hiệu cảnh báo bệnh nguy hiểm
Chuyên gia cảnh báo tình trạng nhiều trẻ mắc bệnh nguy hiểm dù đã khỏi COVID-19 trong nhiều tuần.
Một tháng sau khi mắc COVID-19, bé trai 11 tuổi bỗng dưng sốt lại, kèm theo sưng hạch, đỏ mắt, đau bụng, nổi ban ở da… trẻ được chẩn đoán mắc hội chứng MIS-C.Trường hợp khác là bé gái 7 tuổi cũng bị sốt sau 2 tuần khỏi COVID-19, nhập viện trong tình trạng nguy kịch với chẩn đoán mắc hội chứng MIS-C…
Trẻ mắc MIS-C sau 1 tháng khỏi bệnh
Bé trai 11 tuổi điều trị tại khoa Dị ứng – Miễn dịch – Khớp, Bệnh viện Nhi Trung ương ( Hà Nội). Chị Thảo, mẹ bệnh nhi cho biết con trai chị hơi béo, 11 tuổi nặng 43kg. Lúc mắc COVID-19, cháu không có triệu chứng gì, không sốt, vì mẹ test nhanh COVID-19 cho kết quả dương tính nên đã test kiểm tra cho con thì phát hiện cháu cũng dương tính. Hơn 1 tuần sau, cháu âm tính.
Bác sĩ thăm khám cho bệnh nhi sau điều trị hội chứng MIS-C tại Bệnh viện Nhi Trung ương.
Khoảng một tháng sau khi mắc COVID-19, bé bỗng dưng sốt cao 40 độ C, run lẩy bẩy, sưng hạch, đỏ mắt, đau bụng, nổi ban trên da nên gia đình đưa đến khám tại bệnh viện gần nhà và được chẩn đoán bị viêm hạch. Tuy nhiên, sau 4 ngày, tình trạng sốt của con không thuyên giảm, gia đình chị đã xin chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương điều trị.
Tại đây, qua thăm khám và khai thác bệnh sử, trẻ được chẩn đoán mắc hội chứng MIS-C ( hội chứng viêm đa hệ thống) liên quan tới nhiễm SARS-CoV-2.
Trường hợp trẻ mắc hội chứng MIS-C như bé trai kể trên thời gian gần đây khá thường gặp tại Bệnh viện Nhi Trung ương. TS.BS Lê Quỳnh Chi, Trưởng khoa Miễn dịch – Dị ứng – Khớp cho biết một tháng gần đây, tại Bệnh viện có nhiều trẻ mắc hội chứng MIS-C nhập viện. Đặc biệt, trong thời gian gần đây số lượng trẻ nhập viện nhiều hơn, trước đây lẻ tẻ 2-3 ca/tuần, tối đa 5 ca/ngày, tuy nhiên hiện giờ tăng hơn.
Video đang HOT
Những trường hợp nặng đe dọa tính mạng như biểu hiện sốc, suy giảm chức năng cơ tim nặng sẽ được điều trị tại khoa Hồi sức tích cực. Những trẻ không có biểu hiện nặng như trên sẽ điều trị tại khoa Miễn dịch – Dị ứng – Khớp. Đa phần trẻ đáp ứng tốt với điều trị.
Hơn 1 tuần trước, Bệnh viện Nhi Đồng Thành phố (TP.HCM) đã tiếp nhận nữ bệnh nhi N.T.K.B (7 tuổi trú tại Tây Ninh) nhập viện trong tình trạng tổn thương tim trầm trọng và cần phải can thiệp ECMO ngay lập tức.
BSCK II Nguyễn Minh Tiến – Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố cho hay: “Đây là một trong các biểu hiện của hội chứng viêm đa hệ thống có biểu hiện tổn thương tim nặng”.
Bệnh nhi chẩn đoán hội chứng -C có biểu hiện tổn thương tim nặng, được điều trị tại khoa hồi sức tích cực thở máy ECMO… Sau 3 ngày can thiệp sức khoẻ của bé đã cải thiện. (Ảnh: BVCC)
Dấu hiệu nghi ngờ trẻ mắc MIS-C
Từ thực tế thăm khám và tiếp nhận điều trị bệnh nhân thời gian qua, TS.BS Lê Quỳnh Chi cho hay trẻ mắc hội chứng MIS-C chủ yếu là trẻ lớn từ 6 -12 tuổi, trẻ dưới 3 tuổi ít gặp hơn với dấu hiệu chắc chắn là trẻ có sốt.
Ngoài ra, còn kèm theo một số biểu hiện toàn thân, đa cơ quan như phát ban da, nổi hạch, mắt đỏ, rối loạn tiêu hóa đau bụng nôn, đi ngoài phân lỏng. Một số trẻ ho, môi đỏ, lưỡi gai, phù nề mu bàn tay, chân. Nặng hơn trẻ có thể rất mệt, có biểu hiện suy tuần hoàn, đau đầu, co giật, suy tim, rối loạn nhịp tim…
Tuy nhiên, các chuyên gia của Bệnh viện Nhi Trung ương cũng nhấn mạnh không phải trẻ nào mắc COVID-19 cũng bị hội chứng này, mà xuất hiện trên những trẻ có đáp ứng miễn dịch quá mức, cơ chế điều hòa miễn dịch bị rối loạn không kiểm soát được cơn bão cytokine.
Mặt khác, chưa có nghiên cứu nào chỉ ra các dấu hiệu để biết rằng liệu một trẻ đang mắc COVID-19 có bị MIS-C sau đó hay không. Tuy nhiên, đã có nghiên cứu cho thấy trẻ chưa được tiêm vaccine phòng COVID-19, nguy cơ mắc MIS-C cao hơn so với trẻ đã được tiêm vaccine.
Tỷ lệ mắc MIS-C khá thấp. Ở Mỹ, cứ khoảng 3000-4000 trẻ nhiễm SARS-CoV-2 thì có 1 trẻ bị MIS-C sau đó. Số liệu chính xác về tỷ lệ mắc MIS-C ở trẻ em Việt nam cũng như ở các nước châu Á chưa rõ, tuy nhiên có thể thấp hơn ở các nước Âu- Mỹ.
Các chuyên gia của Bệnh viện Nhi Trung ương khuyến cáo, các bậc phụ huynh nghĩ tới con mình bị MIS-C và liên hệ với cơ sở y tế gần nhất khi trẻ có các biểu hiện như: Trẻ sốt cao liên tục> 38,5 độ C, kèm theo có các dấu hiệu như rối loạn tiêu hóa (nôn, tiêu chảy, đau bụng), phát ban trên da, mắt đỏ, môi đỏ, khô nứt, họng đỏ.
Trẻ có các dấu hiệu bệnh nặng như: thay đổi ý thức (vật vã, kích thích, ngủ gà, li bì), mạch nhanh, tay chân lạnh, khó thở, mệt mỏi. Mặc dù MIS-C xảy ra sau mắc COVID-19, nhưng đa phần COVID-19 ở trẻ em thường không có triệu chứng hoặc nhẹ. Nên trong tình hình dịch bệnh xảy ra như hiện nay, cần nghĩ tới MIS-C khi trẻ có các triệu chứng nghi ngờ, kể cả khi không biết rõ trẻ đã bị mắc COVID-19 trước đó hay không.
Cách tốt nhất để phòng MIS-C là tránh không để trẻ bị mắc COVID-19 là cha mẹ cần tuân thủ các nguyên tắc phòng dịch như 5K và cho trẻ tiêm vaccine phòng COVID-19 khi có chỉ định, tiêm đủ liều cũng như tiêm chủng đầy đủ các loại vaccine phòng các bệnh truyền nhiễm khác theo lịch. Tiêm đủ liều vaccine phòng COVID-19 giúp trẻ giảm nguy cơ mắc COVID-19 nặng/nguy kịch, đồng thời cũng giảm nguy cơ bị hội chứng MIS-C.
Với trẻ đang mắc hoặc sau mắc COVID-19, nếu xuất hiện các biểu hiện sốt cao liên tục, phát ban, mắt đỏ, rối loạn tiêu hóa cần phải nghĩ tới MIS-C và cho trẻ đi khám tại các cơ sở y tế.
Các triệu chứng hay gặp của hậu Covid-19 ở trẻ
Đến nay chưa có yếu tố nào giúp tiên đoán chắc chắn trẻ sẽ bị hậu Covid-19 sau mắc cấp tính.
Trẻ có thể gặp các triệu chứng như mệt mỏi, đau đầu, kém tập trung, giảm trí nhớ, ho kéo dài, đau họng...
PGS.TS Trần Minh Điển, Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương (Hà Nội) cho biết hậu Covid-19 là thuật ngữ để chỉ một nhóm triệu chứng tồn tại lâu dài mà trẻ gặp phải sau mắc Covid-19 trong vòng 3 tháng và có ảnh hưởng đến hoạt động hằng ngày của trẻ. Các triệu chứng này có thể tồn tại từ lúc mắc bệnh ban đầu hoặc mới xuất hiện sau khi đã khỏi bệnh và không do các căn nguyên khác gây ra.
Đến nay chưa có yếu tố nào giúp tiên đoán chắc chắn trẻ sẽ bị hậu Covid-19 sau mắc cấp tính. Ngoài ra, cũng chưa có con số thống kê chính xác về tỷ lệ mắc hậu Covid-19 ở trẻ, con số này ở người lớn là khoảng 10 đến 20%.
Ảnh minh họa: Hải Long.
Một trẻ mắc bệnh ở mức độ nhẹ cũng có thể xuất hiện các dấu hiệu của hậu Covid-19. Tuy nhiên, nếu một trẻ mắc Covid-19 cấp tính nguy kịch cần thở máy hoặc chăm sóc ở các đơn vị hồi sức tích cực, sau khi khỏi bệnh sẽ dễ bị mắc các triệu chứng như mệt mỏi, yếu cơ... Đây là những triệu chứng hay gặp ở người đã phải điều trị hồi sức.
Theo PGS Điển, hậu Covid-19 có thể gây ảnh hưởng tới hầu hết các cơ quan trong cơ thể. Tuy nhiên, ở trẻ em và trẻ vị thành niên thường biểu hiện các triệu chứng nhiều nhất trên cơ quan thần kinh như mệt mỏi, đau đầu, mất ngủ, rối loạn vị giác, khứu giác... Trẻ cũng có thể có các biểu hiện rối loạn cảm xúc, kém tập trung, giảm trí nhớ, khó khăn trong học tập.
Các triệu chứng hô hấp hay gặp khác là ho kéo dài, đau họng, khó thở... Ngoài ra trẻ có thể đau khớp, đau cơ, nặng ngực, hồi hộp đánh trống ngực.
Hội chứng viêm đa hệ thống (MIS-C) sau nhiễm SARS-CoV-2 tuy hiếm gặp nhưng là tình trạng nặng và có thể nguy hiểm đến tính mạng. Bệnh thường xảy ra sau mắc Covid- 19 khoảng 2 - 6 tuần với các biểu hiện thường gặp như: sốt cao liên tục, rối loạn tiêu hóa, phát ban ngoài da, môi lưỡi đỏ... Bệnh thường gây tổn thương đa cơ quan như tim, mạch máu và các cơ quan khác khiến tình trạng bệnh tiến triển nhanh cần nhập viện.
Chuyên gia khuyến cáo khi cha mẹ thấy trẻ có các triệu chứng như mô tả ở trên hoặc thấy xuất hiện bất kỳ dấu hiệu, triệu chứng nào mà trước khi mắc Covid-19 trẻ không có, cần cho trẻ đi khám tại các cơ sở y tế. Trường hợp trẻ phải nhập viện trong đợt mắc Covid-19 cấp tính, nên cho trẻ đi khám lại theo lịch hẹn của cơ sở y tế (nếu có).
"Ngoài ra, dù trẻ không có các triệu chứng nghi ngờ của hậu Covid-19, cha mẹ có thể đưa trẻ tới khám bác sĩ nhi khoa vào khoảng thời gian 4 - 12 tuần sau mắc để được kiểm tra, tư vấn về các vấn đề sức khỏe của trẻ", PGS Điển nói.
Chuyên gia cũng nhấn mạnh hiện nay chưa tìm ra được nguyên nhân rõ ràng của hậu Covid-19, nên chưa có biện pháp nào giúp ngăn chặn việc xuất hiện hậu Covid-19. Phương pháp duy nhất là dự phòng để trẻ không mắc bệnh bằng các biện pháp phòng bệnh thích hợp và tiêm vaccine Covid-19 khi có chỉ định.
Có cần khám hậu COVID-19 cho trẻ? Nhiều phụ huynh băn khoăn khi nào nên khám hậu COVID-19 cho trẻ. Theo Bộ Y tế, tính từ khi dịch COVID-19 bùng phát đến nay, tỉ lệ mắc COVID-19 của người dưới 18 tuổi ở nước ta là 19,2%, tương đương khoảng hơn 490.000 trẻ. Trong đó có 4,8% trẻ từ 13-17 tuổi; 8% trẻ 6-12 tuổi; 2,8% trẻ từ 3-5 tuổi...