Trẻ được đưa từ nơi khác đến thành phố lang thang ăn xin
Cần có sự tham gia quyết liệt của ngành công an nhằm điều tra, xử lý các đường dây chăn dắt trẻ em ăn xin.
Tối 29-8, ngay góc ngã tư Bảy Hiền (quận Tân Bình, TP.HCM) xuất hiện một cậu bé đen nhẻm, gầy gò đứng ăn xin. Mỗi khi xe dừng đèn đỏ, em lại chạy đến đứng trước đầu xe xòe tay ăn xin.
Trời mưa, chúng tôi kéo em vào một góc đường, hỏi em có đói hay không. Em trả lời “có”. Đó là một cậu bé người nước ngoài, có thể nói bập bẹ tiếng Việt, chừng 6-7 tuổi. Nhưng chưa kịp trò chuyện với chúng tôi, em đã lấm lét muốn bỏ chạy.
Những kẻ chăn dắt đứng phía sau
Ngay sau đó, một thiếu niên lớn hơn chạy tới cầm tay em lôi đi sang bên kia đường. Một người dân ở gần đó cho chúng tôi biết từ đầu tháng 7 âm lịch, bọn trẻ xuất hiện ở đây và đi xin gần các chùa. Năm nào cũng vậy, cứ gần các lễ rằm lớn là một số người đưa bọn trẻ về địa bàn này để ăn xin. Người này nói: “Cái đứa lớn hơn nó không đi xin mà nó canh thằng bé này. Đứa lớn nó hay chơi game, hay đánh thằng bé. Tụi nó có người chăn dắt hết đấy. Có muốn giúp cũng không được, ai tới nói chuyện nó bắt đi ngay, có khi lại đánh thằng bé”.
Ở cây xăng bên hông cầu vượt Cộng Hòa (quận Tân Bình) cũng hay xuất hiện vài đứa trẻ đi ăn xin, đi kèm là một phụ nữ bồng con nhỏ. Khi chúng tôi bước đến hỏi chuyện, cậu bé lớn hơn bỏ đi ngay. Em bé nhỏ hơn đứng lại thì bị người phụ nữ chạy đến lôi đi.
Cách đây vài ngày, gặp bé gái đang đi ăn xin ở chợ Bến Thành, khi chúng tôi giơ điện thoại lên định chụp thì một phụ nữ chạy đến, dùng nón lá che mặt rồi lôi em bé đi xềnh xệch. Các em bé dường như đã được huấn luyện rất kỹ, chúng không dám trò chuyện với người lạ. Hoặc chúng có thể trò chuyện một chút với vẻ lấm lét sợ hãi rồi nhanh chóng bỏ đi.
Chị L., đang công tác tại Mái ấm Tre Xanh trực thuộc Hội Bảo trợ trẻ em TP.HCM, cho biết chính những người làm công tác xã hội (CTXH) nhiều kinh nghiệm cũng không dễ tiếp xúc với các em.
Em bé ăn xin ở ngã tư Bảy Hiền (quận Tân Bình, TP.HCM) tối 29-8. Ảnh: H.MINH
“Tụi trẻ chẳng tin ai đâu”
Video đang HOT
Chúng tôi gặp được HPH, một thanh niên 20 tuổi đang làm việc ở một nhà hàng khu phố Tây Bùi Viện. Anh H. trước đây là trẻ bỏ nhà đi lang thang sau nhiều biến cố gia đình, sau đó anh được một nhân viên CTXH đưa vào mái ấm. Anh chia sẻ kinh nghiệm để tiếp cận bọn trẻ với chúng tôi: “Muốn mấy em nhỏ ăn xin chịu nói chuyện, chị phải chuẩn bị tiền lẻ cho tụi nó. Có tiền thì mới nói chuyện được. Nhưng nếu có người chăn dắt đi theo canh chừng thì chị cũng không nói chuyện được đâu”.
Anh H. cũng cho biết bọn trẻ ăn xin có tâm lý là luôn đề phòng người khác. Anh nói: “Chị cũng nên xác định là khi nói chuyện được với các em nhỏ thì cũng có thể nó đang… canh chừng chị coi có gì lấy được không. Đừng nghĩ là chị nói chuyện thì tụi nó tin, tụi nhỏ không tin ai đâu”.
Trong một báo cáo của Trung tâm CTXH – Giáo dục dạy nghề thiếu niên TP ngày 28-8 cho biết trung tâm có chức năng, nhiệm vụ tiếp nhận, quản lý, giáo dục, nuôi dưỡng trẻ không nơi cư trú, trẻ lang thang ăn xin từ tám đến 16 tuổi. Theo đó, các em khi vào trung tâm phần lớn có tính cách ngang bướng, thiếu thành thật, luôn cảnh giác đề phòng với mọi người xung quanh. Các thầy cô, nhân viên ở đây đã rất cố gắng để chăm sóc, giáo dục các em vào nề nếp.
“Cái bang” tứ xứ đổ về TP.HCM
Trong hai ngày 29 và 30-8 vừa qua, đoàn giám sát của Quốc hội đã làm việc tại TP.HCM về việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống xâm hại trẻ em trên địa bàn. Đại biểu Nguyễn Mai Bộ đã có cuộc trao đổi riêng với Pháp Luật TP.HCM: “Chắc chắn sau chuyến giám sát, chúng tôi sẽ có những nghiên cứu và sẽ có những đề xuất cho Quốc hội”.
Đại biểu Nguyễn Mai Bộ cho rằng TP.HCM là địa bàn đang phải gánh một lượng lớn dân nhập cư tứ xứ chuyển đến, trong đó có nhiều người đến để ăn xin. Nhiều địa phương khác chăm lo đời sống người dân và quản lý chưa tốt, để TP.HCM phải chịu trận. Ông đánh giá cao những nỗ lực của ngành LĐ-TB&XH trong công tác chăm sóc, bảo vệ trẻ em trong thời gian qua. Tuy nhiên, ông cho rằng ngành LĐ-TB&XH giải quyết tốt khâu chăm lo sau khi tiếp nhận các đối tượng trẻ em, còn để ngăn ngừa tình trạng trẻ ăn xin thì ngành công an cần tham gia giải quyết quyết liệt hơn nữa vì đây là ngành có thể tổ chức theo dõi, điều tra, xử lý các đối tượng vi phạm pháp luật. Ông nói: “Cần phải xử lý những người chăn dắt các em, có thể là không xử được hết đâu nhưng chỉ cần làm nghiêm một vài vụ điển hình thì tôi tin là có chuyển biến”.
Theo ông Nguyễn Mai Bộ, lực lượng công an các phường, quận chỉ cần tăng cường theo dõi, truy đến cùng để xử lý những kẻ chăn dắt thì sẽ làm giảm nạn trẻ em ăn xin. Ông nói: “Không nên ngay từ đầu đã thấy khó khăn, cho rằng lực lượng mỏng, nếu ngành công an quyết tâm tổ chức thực hiện thì sẽ làm được”.
HỒNG MINH
Theo PLO
Vấn nạn trẻ em ăn xin: Sẽ báo cáo Quốc hội
Trẻ em ăn xin phải trải qua những tổn thương tâm lý kéo dài, trong khi gia đình các em không quan tâm đến điều này. Các chuyên gia đã tham gia ý kiến với Pháp Luật TP.HCM để góp phần đưa ra giải pháp cho vấn nạn này.
Sau những bài báo về vấn nạn trẻ em ăn xin ở TP.HCM đăng trong hai ngày vừa qua, anh Trần Duy Hòa, cựu nhân viên giáo dục thuộc Hội Bảo trợ trẻ em TP.HCM, cho biết: Trong 10 năm tiếp cận và giúp đỡ các em bé bị chăn dắt ăn xin, anh nhận thấy các em bé đều có những vấn đề tâm lý nghiêm trọng. Nhiều em đã cố ý tự làm đau bản thân, muốn tự sát. Một số em khác trở nên vô cảm, bất chấp, mất niềm tin vào cuộc sống.
Do đó anh Hòa rất ấn tượng và khâm phục bé A., một cậu bé đã rời khỏi đường dây ăn xin để đi lượm ve chai.
Chật vật làm lại cuộc đời
Sau đó A. được đưa vào Mái ấm Tre Xanh, em đã được ăn học cho đến khi học nghề, đi làm. Một số bạn trẻ khác cũng giống A., đã lấy lại được cuộc đời mình. Trong số đó, có bạn trẻ học nghề xong đã quay lại làm việc cho mái ấm. Tuy nhiên, có một thực tế là các bạn trẻ dù đã có việc làm, có cuộc sống ổn định nhưng họ vẫn gặp một số vấn đề tâm lý. Các em không ai muốn nhắc lại quá khứ của mình, xem đó là một nỗi đau không muốn chạm đến.
Trong khi đó, nhiều phụ huynh vẫn xem đây như là một nghề. Khi tiếp xúc với những người làm công tác xã hội (CTXH), họ luôn lấy lý do nghèo khó để biện minh cho việc đưa con em đi ăn xin. Họ không quan tâm đến những tổn thương ghê gớm mà những đứa trẻ phải chịu đựng hoặc nếu đứa trẻ đó thích nghi luôn với cuộc sống đường phố, chúng không thể quay lại cuộc sống bình thường.
Nhân viên công tác xã hội tiếp cận trẻ ăn xin. Ảnh: HM
Phát triển nguồn lực công tác xã hội
ThS Nguyễn Thị Oanh, Trưởng khoa CTXH, Phân hiệu Học viện Phụ nữ tại TP.HCM, chia sẻ chị đã cố gắng khước từ những em bé ăn xin trên đường. Con của chị hỏi mẹ: "Tại sao mẹ không giúp đỡ bạn?". Chị cho biết: "Tôi bối rối với con. Giải thích cho một đứa bé còn nhỏ hiểu hết câu chuyện là rất khó. Nhưng nếu cho tiền trẻ ăn xin là đi ngược lại nguyên tắc hoạt động của những người làm CTXH. Điều khiến tôi đau lòng là nhân cách của bọn trẻ đã bị chà đạp. Các bé phải quỳ gối, cúi đầu, van xin người khác để xin tiền. Nếu không giáo dục, nâng đỡ để lấy lại được nhân cách cho bọn trẻ, tương lai các em là vô vọng".
ThS Nguyễn Thị Oanh cũng cho rằng giải quyết vấn đề trẻ em ăn xin chỉ dùng biện pháp hành chính như lâu nay là bất khả thi. Chị Oanh cho rằng cần giúp gia đình các em bé thay đổi nhận thức về quyền trẻ em và có phương án tự lực sinh kế. Muốn làm như vậy, địa phương phải sát sao trong việc quản lý nhân khẩu, đồng thời phát triển nguồn lực nhân viên làm CTXH, những nhân viên này sẽ tiếp cận và có những tác động lâu dài với các gia đình.
Bên cạnh đó, ThS Nguyễn Thị Oanh kiến nghị các cơ quan chức năng phải thay đổi cách chế tài, phải phạt thật nặng những kẻ chăn dắt.
Luật đã có nhưng khó triển khai
Chia sẻ với Pháp Luật TP.HCM, TS luật Cao Vũ Minh, giảng viên ĐH Luật TP.HCM, cho rằng: "Theo tôi, mức phạt hiện nay là không hề thấp, vấn đề là ở khâu triển khai thực hiện mà thôi". Theo TS Minh, Nghị định 144/2013/NĐ-CP đã quy định là phạt tiền 10-15 triệu đồng đối với hành vi tổ chức, ép buộc, cho thuê, cho mượn trẻ em để ăn xin. Bên cạnh bị phạt tiền, người vi phạm còn bị áp dụng biện pháp khắc phục là phải nộp lại số lợi bất hợp pháp do trẻ ăn xin đem về.
TS Cao Vũ Minh nhấn mạnh: "Mức phạt như kể trên tôi cho là đủ tính răn đe. Nhưng vấn đề là hiện nay không có cách nào biết được một ngày các em bé xin được bao nhiêu tiền, họ đã sử dụng các em trong bao lâu. Chúng ta không có công thức, không có phương pháp tính ra số lợi bất hợp pháp để thu hồi. Do đó khó mà phạt được những kẻ chăn dắt dù chúng có thể dùng khoản lợi này mua ô tô, nhà đất". Bên cạnh đó, cơ quan chức năng có thể ra quyết định xử phạt nhưng không thi hành được vì những người đưa trẻ đi ăn xin không chịu đóng phạt, họ cũng không có nơi cư trú cụ thể để cưỡng chế thi hành nộp phạt.
Một vấn đề khác là thẩm quyền xử phạt đang bị hạn chế. Thẩm quyền xử phạt những người đưa trẻ em đi ăn xin chỉ thuộc về những người sau đây: Chánh thanh tra Sở LĐ-TB&XH, giám đốc Công an TP.HCM, chủ tịch UBND TP và 24 chủ tịch các quận/huyện. TS Minh nói: "Tính ra là chỉ có 27 chủ thể có thẩm quyền xử phạt thôi. Trong khi những vị lãnh đạo này có rất nhiều công việc phải giải quyết, tôi cho rằng họ dù cố làm hết trách nhiệm cũng khó mà có đủ thời gian xử lý cho xuể".
"Chúng tôi sẽ báo cáo Quốc hội"
Trong tháng 8, chúng tôi đã có những buổi làm việc với một số quận/huyện về tình hình thực hiện Luật Trẻ em và được báo cáo về tình hình trẻ ăn xin trên địa bàn TP. Sắp tới chúng tôi sẽ có các buổi làm việc với Sở LĐ-TB&XH và các sở, ngành về nội dung này. Sau đó, chúng tôi sẽ có báo cáo cùng với những kiến nghị cụ thể với Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành có liên quan để giải quyết vấn đề này.
Sau các buổi làm việc với cơ quan chức năng trong thời gian tới, chúng tôi sẽ có kiến nghị mức xử lý phù hợp với những người đưa trẻ em đi ăn xin để đảm bảo việc xử lý cũng là một giải pháp hữu hiệu ngăn chặn việc đưa trẻ em đi ăn xin.
Bà VĂN THỊ BẠCH TUYẾT, Phó Trưởng đoàn ĐBQH TP.HCM
Cần đa dạng hóa các hình thức xử phạt
Phải tăng cường khâu thi hành và đa dạng hóa các hình thức xử phạt. Cần có phương cách để điều tra, thu hồi tài sản của những người chăn dắt thì sẽ đủ sức răn đe. Riêng việc xử phạt hành chính, nếu họ không nộp phạt thì phải bị đi lao động công ích một thời gian.
TS CAO VŨ MINH, giảng viên ĐH Luật TP.HCM
HỒNG MINH
Theo PLO
Cấm lãnh đạo lộ bí mật công tác cho vợ con để ngăn lợi ích nhóm "Ở cơ quan này chuẩn bị đấu thầu lắp đặt một hệ thống thiết bị này, xây dựng, hoặc mua sắm cái này. Đó là bí mật công tác. Nhưng rất nhiều vị có biểu hiện tuồn thông tin ra ngoài, dẫn tới cạnh tranh không lành mạnh, thậm chí hối lộ, đút lót để trúng thầu", ĐBQH Nguyễn Mai Bộ nói. ĐBQH...