Trào lưu GameFi là kẻ thù của người chơi điện tử
Những game thủ trung thành kịch liệt phản đối kế hoạch tích hợp NFT, blockchain vào trò chơi của nhà phát hành.
Sau sự thành công của các dự án GameFi với mức vốn hóa đạt hàng tỷ USD, nhiều công ty trò chơi điện tử kỳ cựu quyết tâm tham gia vào lĩnh vực mới. Tuy nhiên, những tiề.n lệ xấu khiến người chơi không tin tưởng vào yếu tố NFT trong game của GSC Game World, Ubisoft hay Square Enix.
Động thái quyết liệt của cộng đồng game thủ khiến các nhà phát hành “chùn chân” trước việc tích hợp blockchain.
Game thủ phản ứng quyết liệt với GameFi
Christian Lantz là một game thủ kỳ cựu của trò chơi STALKER. Đó là kiểu game bắ.n sún.g góc nhìn thứ nhất lấy bối cảnh hậu tận thế ở Ukraine, từng nổi tiếng một thời gian dài. Khi Lantz nghe tin phiên bản mới của trò chơi sắp được phát hành, cậu đã sẵn sàng để mua nó.
STALKER 2 bị cộng đồng phản ứng quyết liệt vì tích hợp NFT.
Phía GSC Game World, công ty Ukraine đứng sau STALKER, cho biết sẽ tích hợp hợp NFT vào hậu bản của trò chơi. Theo GSC, người chơi có thể mua bán vật phẩm NFT như quần áo cho nhân vật của game. Công ty cho biết đây là “bước chuyển đổi” đến thời kỳ metaverse.
Tuy nhiên, Lantz cùng hàng nghìn người hâm mộ STALKER trên Twitter, Reddit phản đối yếu tố blockchain trong phiên bản tiếp theo. Những người này cho rằng việc tích hợp NFT chỉ là cách kiếm thêm tiề.n từ người chơi của nhà phát hành. Phản ứng dữ dội từ cộng đồng khiến GSC buộc phải từ bỏ kế hoạch nêu trên.
“Nhà phát hành lợi dụng sự nổi tiếng của trò chơi để thu lời. Họ hành động vì lợi nhuận chứ không phải một trò chơi chất lượng”, Chiristian Lantz, hiện sống ở Ontario, Mỹ nói với New York Times.
Không còn lòng tin vào nhà phát hành
Trong năm 2021, giá của các đồng tiề.n số tăng “ngất ngưởng”. Bitcoin, Ethereum liên tục lập đỉnh mới. Các loại tài sản dựa trên tiề.n mã hóa như NFT dần phổ biến và tạo dựng được thành công. Jack Dorsey, nhà sáng lập Twitter đã đổi tên một trong những công ty mình điều hành thành Block để vinh danh blockchain.
Cựu đệ nhất phu nhân Mỹ, Melania Trump cũng phát hành và bán đấu giá NFT của bản thân. Những người ủng hộ trào lưu này kỳ vọng blockchain sẽ cách mạng hóa thế giới, từ tài chính, truyền thông đến xã hội, nghệ thuật.
Axie Infinity giúp nhiều người kiếm được tiề.n trong giai đoạn dịch bệnh.
Nhưng đối với một số người, cơn sốt tiề.n số đã đi quá xa. Họ nghi ngờ rằng hệ thống tiề.n mã hóa là một kế hoạch đa cấp kỹ thuật số với giá trị bị bơm thổi. Nghi ngại về tiề.n số bị đặt ra bởi định nghĩa có phần lỏng lẻo của nó cùng ứng dụng thực tiễn trong cuộc sống.
Đồng thời , New York Times gọi cộng đồng game thủ là nơi bất hạnh nhất. Người chơi phải đấu tranh hàng ngày về tiề.n mã hóa với các hãng game lớn như Ubisoft, Square Enix hay Zynga. Tính đến lúc này, ưu thế thuộc về người chơi trong nhiều cuộc đối đầu.
“Họ chỉ kinh doanh theo xu hướng. Những người thúc đẩy NFT trong trò chơi đang tìm cách lừ.a đả.o”, Mutahar Anas, YouTuber về game với hơn 3 triệu người đăng ký chia sẻ.
Trong những tháng gần đây, nhiều hãng game tiết lộ kế hoạch tích hợp NFT vào trò chơi của mình. Nhà phát hành cho rằng điều này cung cấp cho game thủ lựa chọn mặt hàng độc đáo và làm phong phú thêm lượng NFT kinh doanh trên thị trường.
Theo các nhà phát triển, trong tương lai, NFT có thể được thiết kế để di chuyển giữa các trò chơi. Điều này đồng nghĩa với việc một vật phẩm có thể ảnh hưởng đến nhiều tựa game.
Nhưng đối với giới game thủ, đó không khác gì một chiêu trò moi tiề.n trắng trợn của nhà phát hành.
Video đang HOT
Matt Kee, 22 tuổ.i, bày tỏ sự phẫn nộ khi Square Enix cho biết họ đang đẩy mạnh NFT vào game Kingdom Hearts. “Tôi chẳng thấy ai đề cập đến việc điều này có lợi gì cho người chơi, cải thiện điều gì. Họ luôn nói về khả năng sinh lời của chúng”, Matt chia sẻ.
Phần lớn sự phẫn nộ bắt nguồn từ những giao dịch vi mô (micro transaction) trong trò chơi. Những năm qua, nhà sản xuất đã tìm cách thu lợi bằng các yêu cầu nâng cấp nhân vật, chế độ chơi, ngay cả khi khách hàng đã trả 60 USD để mua game.
Một trong những vụ việc nổi tiếng nhất là nhà phát triển Elder Scrolls IV: Oblivion bắt người dùng trả thêm 2,5 USD cho áo giáp của con ngựa mà nhân vật cưỡi.
“Chỉ vài USD thôi, nhưng tôi vẫn tự hỏi rằng tại sao họ không trang bị sẵn giáp cho ngựa. Tại sao tôi phải trả tiề.n cho nó”, Eric Hild, 31 tuổ.i, người sản xuất bia ở Iowa, Mỹ nói với New York Times.
Theo Merritt K, lập trình viên tại FanByte, mức độ phản kháng ngày càng mạnh mẽ của game thủ là bởi sự tràn lan của vấn nạn giao dịch vi mô. Vì vậy, khi nhà sản xuất giới thiệu thêm NFT, một yếu tố đậm chất mua bán, người chơi không thể chấp nhận.
Phản ứng mạnh mẽ khiến công ty game chùn bước
Sự phẫn nộ từ cộng đồng đã làm chao đảo các doanh nghiệp trò chơi điện tử. Vào tháng 12/2021, Sega Sammy, nhà phát triển Sonic the Hedgehog đã thể hiện sự dè dặt về kế hoạch tích hợp NFT sau phản ứng tiêu cực của người dùng.
Unisoft, công ty Pháp đứng sau Assasin’s Creed nói rằng họ đã đán.h giá sai về mức độ không hài lòng của khách hàng khi công bố một chương trình NFT vào tháng trước. Hơn 90% người xem dislike video trên YouTube giới thiệu kế hoạch trên của công ty.
Ubisoft, Square Enix nhận phải phản ứng tiêu cực từ cộng đồng.
“Có thể chúng tôi đã đán.h giá thấp mức độ phản ứng tiêu cực có thể xảy ra”, Nicolas Pouard, Phó chủ tịch Ubisoft, người đứng đầu sáng kiến blockchain của công ty Pháp cho biết.
Những nhà phát hành game cho rằng kế hoạch ra mắt NFT không được thúc đẩy bởi lợi nhuận. Họ cho biết NFT mang đến cho người hâm mộ thứ gì đó thú vị để sưu tầm và có thể kiế.m tiề.n bằng cách bán tài sản số.
“Đó thực sự là vì cộng đồng. Chúng tôi tin tưởng vào việc mang đến cho mọi người cơ hội chơi game kiế.m tiề.n”, Matt Wolf, Giám đốc Điều hành Zynga, công ty trò chơi điện tử tích hợp blockchain cho biết.
Sự phát triển của tiề.n số trong các trò chơi gây được sự chú ý trong những năm qua. Một số công ty xây dựng game trên blockchain, giúp người chơi thu thập tài sản kỹ thuật số và chứng minh sở hữu. CryptoKitties là trò chơi tạo được tiếng vang vào năm 2017. Một chú mèo ảo trong game được bán với giá 100.000 USD. Giữa giai đoạn đại dịch, các trò chơi dựa trên blockchain như Axie Infinity giúp nhiều người có thêm thu nhập.
GameFi gây chia rẽ nền công nghiệp trò chơi điện tử
Các hãng game lớn đang cố gắng tham gia vào cuộc chơi này, mặc dù kế hoạch với tiề.n số của họ vẫn khá mơ hồ.
Ubisoft là nhà sản xuất lớn đầu tiên lấn sân sang lĩnh vực tiề.n mã hóa. Tháng 12/2021, họ công bố sáng kiến Ubisoft Quartz, giới thiệu bộ 3 NFT dưới dạng thiết bị kỹ thuật số gồm mũ và sún.g. Các NFT này được cung cấp miễn phí trong Ghost Recon Breakpoint khi người chơi đạt một cấp độ nhất định. Công ty cho biết người chơi có thể giữ các vật phẩm này hoặc rao bán.
Bên cạnh những người ủng hộ, một số công ty game nói không với NFT.
Cho đến nay, 10.000 địa chỉ ví kỹ thuật số đã được liên kết với nền tảng Quartz dù Ubisoft chỉ cho khai thác 3.000 NFT trong đợt đầu.
Ông Pouard cho biết Ubisoft có kế hoạch cắt giảm doanh số bán các NFT trong tương lai. “Chúng tôi đang chuyển mô hình kinh doanh chỉ tập trung vào trò chơi sang hệ sinh thái, nơi mọi người là một cá thể liên quan”, phó chủ tịch Ubisoft nói.
Zynga, sắp được thâu tóm bởi Take-Two đã thuê Wolf, một chuyên gia của ngành trò chơi để phát triển GameFi vào tháng 11/2021. Mục tiêu của công ty là phát triển các trò chơi mới trên nền tảng blockchain, để người dùng dễ dàng mua bán NFT.
Các công ty game khác cũng đang lấn sân sang lĩnh vực NFT, quảng cáo về cách tiề.n số khiến nhiều người trở nên giàu có. Tháng một, Yosuke Matsuda, Chủ tịch Square Enix cho biết việc tạo ra các game blockchain sẽ giúp người chơi kiế.m tiề.n. Nó sẽ trở thành lĩnh vực chiến lược của công ty trong tương lai.
Nhưng khi số NFT được phát hành từ các công ty game ngày càng lớn, người chơi càng khó chịu.
Ngoài ra, có một số doanh nghiệp đã đứng lên chống lại GameFi. Phil Spencer, người đứng đầu bộ phận Xbox của Microsoft nói với Axios vào tháng 11/2021 rằng trò chơi kiế.m tiề.n là một hình thức “bóc lột” và chúng sẽ không xuất hiện trên cửa hàng Xbox.
Valve, công ty sở hữu Steam cũng đã cập nhật các quy tắc của mình vào mùa thu năm ngoái để cấm các trò chơi blockchain, cho phép trao đổi tiề.n điện tử hoặc NFT. Đồng thời, Tim Sweeney, Giám đốc Điều hành Epic Games, công ty đứng sau Fortnite cho biết hãng sẽ tránh xa NFT trong các trò chơi của mình.
“Mặc dù tôi lạc quan rằng có nhiều điều thú vị đang diễn ra trong thế giới blockchain. Nhưng nó cũng tồn tại nhiều vấn đề”, Jason Cintron, Giám đốc Điều hành của Discord nói trong một buổi phỏng vấn.
Cơn sốt GameFi và những rủi ro tiềm ẩn
Sau thành công của Axie Infinity, các dự án game trên nền tảng blockchain liên tục được ra mắt. Tuy nhiên, người dùng cần cảnh giác với những rủi ro của lĩnh vực đầu tư mới.
GameFi là thuật ngữ chỉ các trò chơi được xây dựng trên nền tảng Blockchain, giao dịch vật phẩm NFT. Sau sự thành công của Axie Infinity, hàng trăm dự án GameFi xuất hiện, thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư. Tuy nhiên, những trò chơi này phần lớn ở dạng sơ khởi, lối chơi đơn điệu, đồ họa đơn giản. Nhiều nhà phát triển chưa ra mắt game đã phát hành đồng tiề.n số đi kèm.
Bên cạnh đó, một số dự án được tạo ra để ăn theo xu hướng (trend), không có lộ trình phát triển rõ ràng. Những trò chơi này tiềm ẩn nhiều nguy cơ lừ.a đả.o.
Sự bùng nổ của các dự án GameFi
Việc kiế.m tiề.n từ trò chơi điện tử không mới. Các giao dịch mua bán vật phẩm trong CS:GO, Dota2 thông qua Steam Market đã diễn ra nhiều năm.
Tuy nhiên trên nền tảng cũ, kẻ gian vẫn có thể lợi dụng lỗ hổng bảo mật để lừ.a đả.o, chiếm đoạt vật phẩm trong game của người dùng. Công nghệ blockchain và NFT mang đến cho nhà phát triển công cụ tăng tính minh bạch, bảo mật game.
Bùng nổ số lượng game trên nền tảng blockchain.
Sau thành công của Axie Infinity, nhiều trò chơi xây dựng trên nền tảng blockchain khác liên tục được công bố. Danh mục NFT của CoinMarketCap có phần lớn token đến từ các dự án GameFi. Theo danh sách này, hiện có hơn 300 token của các tựa game blockchain đã được niêm yết trên sàn tiề.n số.
Decentraland, Axie Infinity, Gala,The Sandbox, Enjin là những dự án lớn, có giá trị vốn hóa vượt mốc 3 tỷ USD. Thetan Arena, một game mới của đội ngũ đến từ Việt Nam vừa được ra mắt vào tháng 9, nhưng đã đạt mức vốn hóa hơn 500 triệu USD.
Các trò chơi blockchain hiện được phát triển trên nhiều thể loại khác nhau như game thẻ bài, đán.h theo lượt, chiến thuật, thể thao, bắ.n sún.g... Chia sẻ với PV , các chuyên gia đều có ý kiến chung rằng các game NFT hiện nay chỉ hấp dẫn người chơi ở yếu tố kiế.m tiề.n. So với các tựa game AAA, thị trường GameFi hiện tại "vắng bóng" những trò chơi có đồ họa đặc sắc, nổi bật. Đồng thời, những khía cạnh cơ bản của game như cốt truyện, cách chơi vẫn còn khá đơn giản.
Những rủi ro khi tham gia thị trường GameFi
Khi tham gia game kiế.m tiề.n, nhà đầu tư tham gia có 2 phương thức chính: mua token để đầu cơ, chờ tăng giá bán lấy lời hoặc chơi game nhằm nhận tiề.n số.
Tiến sĩ Hồ Quốc Tuấn, Giảng viên cấp cao về tài chính và kế toán tại Đại học Bristol (Anh), nhận định rủi ro lớn nhất là đội ngũ phát triển dự án có thể đột nhiên biến mất với tiề.n của nhà đầu tư. Chuyện này đã nhiều lần xảy ra trong thời gian qua. Kể cả khi nhà phát triển gắn bó với dự án của mình, biến động giá của token, tài sản NFT ở mức cao vẫn có thể khiến nhà đầu tư thua lỗ.
"Điều này là bình thường vì giá trị tài sản này dựa trên độ hấp dẫn của dự án, trong khi mỗi ngày hiện tại có không biết bao nhiêu game mới ra đời phát hành token", ông Tuấn cho biết.
Việc chơi game để kiế.m tiề.n yêu cầu số vốn lớn.
Hiện tại, với những game nổi tiếng và đã tăng trưởng mạnh, người chơi thường phải bỏ ra số tiề.n lớn, có thể lên tới hàng nghìn USD để mua nhân vật mới có thể tham gia. Cụ thể, giá mua 3 axies để tham gia game Axie Infinity khoảng 1.500-2.000 USD, còn giá mua Metamon, nhân vật trong game nền tảng Radio Caca khoảng 4.000 USD.
Tuy nhiên, những thay đổi về mặt cơ chế, mối quan hệ giữa các token trong game có thể khiến giá trị các loại token giảm mạnh. Trong game Axie Infinity, token Smooth Love Potion (SLP) được dùng để trả thưởng có nguồn cung vô tận. Sự lạm phát khiến giá loại token này giảm từ mức 0,4 USD vào tháng 5 xuống khoảng 0,06 USD ở thời điểm hiện tại, khiến thu nhập của nhiều người chơi từ game giảm mạnh.
Bên cạnh đó, người chơi cũng có thể gặp rủi ro về việc bị lừa chuyển vật phẩm tới địa chỉ của kẻ lừ.a đả.o, hoặc bị dụ gửi số tiề.n nhất định mới kích hoạt được vật phẩm. Khác với lĩnh vực game truyền thống có công ty quản lý, ở game NFT người chơi khó lấy lại vật phẩm đã mất.
"Khi những người chơi mới không có đủ kiến thức, họ rất dễ bị lừ.a đả.o trong thị trường này", ông Trần Dinh, CEO công ty tư vấn và đầu tư lĩnh vực tiề.n mã hóa Alpha True nhận xét.
Một số nhà phát triển GameFi cũng bị chỉ trích là hoạt động thiếu minh bạch, khiến nhà đầu tư bức xúc. Ngày 16/9, đội ngũ phát triển Thetan Arena công bố niêm yết trên sàn vào 22h. Tuy nhiên, token THG lên sàn sớm hơn 15 phút, khiến nhà đầu tư phải mua đồng tiề.n số này với giá cao.
Sau đó, CEO Nguyễn Khánh của công ty phát triển giải thích việc lên sàn sớm là cơ chế chống bot (mã mua bán tự động) thổi giá. Tuy nhiên, bot vẫn mua quá mạnh, dẫn đến giá trong 15 phút có lúc tăng gấp khoảng 110 lần so với giá ổn định hơn sau 22h.
Ông Khánh cho rằng nhà đầu tư thực sự mua vào thời điểm thông báo (22h) vẫn mua được giá tốt, còn những người mua trước thì có thể được đền bù thiệt hại. Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư vẫn bức xúc và chỉ trích đội ngũ phát triển sau lời giải thích.
Tỉnh táo khi đầu tư vào GameFi
Trả lời PV , Tiến sĩ Hồ Quốc Tuấn cho rằng người chơi không nên "bỏ hết trứng vào một giỏ". Việc chia vốn vào nhiều dự án là cách giảm thiểu rủi ro đơn giản. Tuy nhiên, thị trường tiề.n số hiện nay xuất hiện tràn lan các dự án GameFi, nhà đầu tư khó có thể "rải" tiề.n và.o toàn bộ số game có mặt trên thị trường. Vì vậy, trước khi tham gia, người chơi cần tìm hiểu kỹ về dự án, ý tưởng, đội ngũ, cộng đồng.
Nhà đầu tư cần tìm hiểu kỹ trước khi tham gia vào thị trường GameFi.
"Đầu tư tiề.n số hay chơi NFT game là cuộc chơi tốn rất nhiều thời gian chứ không dễ kiế.m tiề.n. Lúc thị trường lên thì ai cũng khoe lời, nhưng khi thị trường giảm mạnh thì có nhiều người sẽ trả lại hết tiề.n cho thị trường. Nhiều người chỉ muốn kiế.m tiề.n nhanh mà không dành đủ thời gian làm nghiên cứu sẽ bị như vậy", ông Tuấn cảnh báo.
Ông Trí Phạm, đồng sáng lập KardiaChain cho rằng khi tham gia lĩnh vực này, người chơi có thể tự bảo vệ mình bằng cách phân biệt giữa việc chơi game và đầu tư.
"Nếu xác định là chơi game, người dùng không nên bỏ số tiề.n lớn, mà chỉ nên cân bằng vốn, tương tự với các game khác. Nếu xác định là đầu tư, người dùng cần nghiên cứu kỹ, đọc và tham khảo các tài liệu từ nguồn uy tín, chỉ bỏ ra số tiề.n có thể mất theo như nguyên tắc đầu tư mạo hiểm. Đặc biệt là không vay mượn", ông Trí nhận xét.
Theo ông Trần Dinh, những người mới muốn tham gia vào lĩnh vực game NFT nên tìm đến các dự án đã phát hành game, hoặc ít nhất là bản thử nghiệm để trực tiếp chơi thử. Ngoài ra, để đán.h giá tiềm năng, rủi ro của dự án, ông Dinh gợi ý nhà đầu tư xét đến 4 yếu tố, đây cũng là những khía cạnh mà các tổ chức tài chính tìm kiếm khi cân nhắc rót vốn vào một dự án game NFT.
Yếu tố quan trọng nhất là con người. Những nhà sáng lập, đội ngũ tư vấn của dự án càng có kinh nghiệm trong lĩnh vực blockchain, có các dự án thành công trong quá khứ thì càng được đán.h giá cao.
Yếu tố thứ hai là bảo mật. Nhà đầu tư sẽ phải xem xét mô hình hoạt động có vấn đề trong quá khứ chưa, có công ty nào thẩm định độc lập chưa. Tiếp theo, nhà đầu tư nên tìm hiểu mô hình marketing của dự án, vì cách tiếp cận của ngành blockchain khác khá nhiều kinh doanh truyền thống.
"Cuối cùng, nhà đầu tư mới nên xét đến yếu tố lợi nhuận, như dự án có triển vọng thế nào, các mô hình trước đó có lợi nhuận ra sao", ông Dinh nhấn mạnh.
Thị trường tiề.n mã hóa đã quen với việc 'xả hàng' Việc người đứng sau dự án bán phần lớn cổ phần mình đang giữ rất quen thuộc trong giới tiề.n mã hóa. Đây được gọi là hành vi "rút thảm", nỗi ám ảnh của nhà đầu tư. Việc ông Trịnh Văn Quyết, Chủ tịch HĐQT FLC đăng ký bán ra 175 triệu cổ phiếu công ty gây xôn xao giới tài chính. Vụ...