Tranh chấp trên Biển Đông, Trung Quốc đang tự “chui đầu vào rọ”
Hành động Trung Quốc ngang nhiên đưa giàn khoan Hải Dương-981 vào vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam khiến vấn đề Biển Đông đang đang được quốc tế hóa nhanh hơn – điều mà Bắc Kinh lâu nay không mong đợi.
Đây là nhận định được Cố vấn chính sách Hạ viện Philippines kiêm giảng viên ngành Ngoại giao và Khoa học chính trị tại Đại học Ateneo De Manila, ông Richard Javad Heydarian bình luận trong bài viết “China’s Self-Made Disaster in the South China Sea” (Trung Quốc đang tự chuốc họa trên Biển Đông) được tạp chí National Interest (Mỹ) đăng tải.
Động cơ của Trung Quốc
Ngay đầu tháng Năm, Trung Quốc đã ngang nhiên lai dắt và hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương-981 trị giá 1 tỷ USD tới vùng biển thuộc Vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, chỉ cách đảo Lý Sơn 119 hải lý và gần quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam bị Trung Quốc cưỡng chiếm bằng vũ lực năm 1974.
Trung Quốc điều động một lực lượng tàu thuyền hùng mạnh bảo vệ hoạt động trái phép của giàn khoan Hải Dương-981 trong vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam.
Bắc Kinh còn điều động một lực lượng hùng hậu tàu thuyền, máy bay tới hỗ trợ hoạt động trái phép của Hải Dương-981 đồng thời tấn công, phun vòi rồng và ngăn không cho các tàu chấp pháp của Việt Nam làm nhiệm vụ. Nghiêm trọng hơn, nhiều tàu Trung Quốc còn bao vây và đánh chìm một tàu cá của Việt Nam khi đang hoạt động trong vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam.
Ban đầu, Trung Quốc tuyên bố việc quốc gia này đưa giàn khoan Hải Dương-981 tới khu vực hạ đặt trái phép chỉ đơn thuần nhằm mở rộng phạm thăm dò dầu khí trên Biển Đông.
Tuy nhiên, chiểu theo quy định của Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển năm 1982 (UNCLOS), Việt Nam mới là nước có chủ quyền tại khu vực mà Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương-981. Rõ ràng, Trung Quốc đang vi phạm Vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.
Để biện minh cho hành động xâm phạm chủ quyền của Việt Nam, Trung Quốc đã vin vào yêu sách tai tiếng “đường chín đoạn” mà quốc gia này đơn phương tuyên bố. Theo đó, Trung Quốc vô lý cho rằng mình có chủ quyền “cố hữu và không thể tranh cãi” trên gần hết diện tích Biển Đông.
Nhận thức được sự yếu thế trong tuyên bố “đường chín đoạn”, Trung Quốc đã luôn sử dụng chiến lược ngôn ngữ mập mờ về vị trí và tính pháp lý tại những khu vực tranh chấp, khiến cuộc chiến giành chủ quyền lãnh thổ ngày càng trở nên phức tạp hơn. Bởi ngay bản thân “đường chín đoạn” đã thể hiện sự mơ hồ về tọa độ chính xác và bản chất yêu sách của Trung Quốc. Không rõ Trung Quốc muốn đòi tuyên bố chủ quyền trên toàn bộ khu vực Biển Đông hay thậm chí cả những vùng biển xung quanh?
Tuy nhiên, mỗi khi có hành động khiêu khích, vi phạm các hiệp ước trong khu vực và luật pháp quốc tế, Trung Quốc lại viện ra đủ lý do để giải thích. Do đó, một số quốc gia Đông Nam Á đã dần quốc tế hóa các tranh chấp chủ quyền và thậm chí, nhờ tới sự can thiệp của Tòa án Trọng tài Liên Hợp Quốc.
Video đang HOT
Hành động xâm phạm chủ quyền Việt Nam được xem là chiến thuật bắn một mũi tên trúng nhiều đích của Trung Quốc. Nói cách khác, Trung Quốc cố gắng tái khẳng định chủ quyền trên Biển Đông bất chấp lời kêu gọi của Mỹ nhằm giải quyết các tranh chấp hàng hải một cách hòa bình và dựa trên luật pháp quốc tế như phát biểu của Tổng thống Barack Obama tại Manila hồi tháng Tư.
Ngoài ra, trong những năm gần đây, chủ nghĩa dân tộc hung hăng tại Trung Quốc cùng sự xuất hiện ngày càng nhiều của các nhân vật mang tư tưởng hiếu chiến trong quân đội nước này, đã khiến chính quyền Bắc Kinh “loay hoay” tìm cách đối phó với lời cam kết hỗ trợ quân sự cho đồng minh châu Á của Mỹ trong bối cảnh tranh chấp lãnh thổ đang tiếp diễn tại khu vực Tây Thái Bình Dương.
Thay vì gây hấn với Philippines – đồng minh quân sự của Mỹ tại châu Á, Trung Quốc đã chọn Việt Nam – quốc gia không ký kết bất cứ hiệp ước liên minh với cường quốc nào. Do đó, khi Trung Quốc xâm phạm lãnh thổ Việt Nam, Bắc Kinh không phải lo sợ bất cứ phản ứng quân sự tất yếu nào từ Mỹ hay các nước tại khu vực Thái Bình Dương.
Châu Á liên kết chống lại Trung Quốc
Việc Bắc Kinh ngang nhiên tuyên bố duy trì hoạt động trái phép giàn khoan Hải Dương-981 trong Vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam tới giữa tháng Tám có khả năng đẩy tình hình căng thẳng trên Biển Đông tiếp tục leo thang.
Trong khi đó, Philippines cũng công bố những bức ảnh cho thấy Trung Quốc đang tiến hành mở rộng và xây dựng một đường băng tại bãi đá Gạc Ma thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam mà hồi năm 1988 nước này đã nã súng giết hại 64 chiến sỹ quân đội Việt Nam để chiếm đóng. Hành động này đã vi phạm Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển và cần bị lên án.
Tàu của Trung Quốc, Nhật Bản và Đài Loan cùng xuất hiện trong khu vực gần quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông.
Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Trung Quốc lại cho rằng việc xây dựng trên bãi đá Gạc Ma là “bình thường” tại “khu vực mà Bắc Kinh có chủ quyền cố hữu và không thể tranh cãi”. Song thực tế, hành động của Trung Quốc đã vi phạm Tuyên bố về ứng xử các bên ở Biển Đông (DOC) năm 2002.
Do đó, bên lề Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) tại Đông Á, các nhà lãnh đạo Việt Nam và Philippines đã đồng thuận xây dựng mối quan hệ hợp tác chiến lược giữa hai nước đặc biệt trong việc tôn trọng giải quyết các tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông.
Ngoài ra, cả Việt Nam và Philippines còn đang xem xét mở rộng mối quan hệ hợp tác hàng hải, mở đường cho việc tăng cường khả năng tương tác và chia sẻ thông tin tình báo giữa cảnh sát biển và lực lượng hải quân hai nước.
Hai nước cũng đẩy mạnh mối quan hệ ngoại giao và hợp tác chiến lược với Malaysia và Indonesia – những quốc gia cũng đang xảy ra tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc. Trong một động thái thể hiện mức độ gia tăng quan hệ song phương và cam kết giải quyết các tranh chấp hàng hải theo phương pháp hòa bình, mới đây, Philippines và Indonesia đã ký kết một thỏa thuận biên giới mới sau 20 năm đàm phán.
Sự hợp tác sâu sắc giữa các quốc gia Đông Nam Á đang tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc, đặc biệt giữa Philippines và Việt Nam, là một phần quan trọng của mạng lưới đồng minh rộng lớn tại khu vực Thái Bình Dương.
Trong khi Washington luôn khuyến khích các quốc gia đồng minh gia tăng trách nhiệm về sự ổn định trong khu vực, Nhật Bản cũng đang có xu thế xích lại gần hơn với Việt Nam và Philippines.
Bỏ qua hiến pháp hòa bình, chính quyền của Thủ tướng Shinzo Abe đang muốn Nhật Bản tham gia nhiều hơn các vấn đề trong khu vực bằng việc gỡ bỏ hàng rào hạn chế xuất khẩu vũ khí, tăng chi tiêu quốc phòng, ủng hộ nguyên tắc tự vệ tập thể để Tokyo tăng khả năng trở thành đối trọng của Bắc Kinh.
Dưới sự lãnh đạo của tân Thủ tướng Narendra Modi, Ấn Độ được kỳ vọng sẽ đóng vai trò tích cực hơn trong các vấn đề khu vực. Trong đó, Ấn Độ và Nhật Bản đang nổi lên là một đối tác chiến lược. Ngoài ra, Australia cũng đang dần nâng cao khả năng tương tác quân sự với Mỹ mà trọng tâm là phát triển thúc đẩy nền tự do hàng hải trong vùng biển quốc tế.
Tóm lại, sự hung hăng của Trung Quốc đang tạo ra một mạng lưới liên kết linh động giữa các quốc gia trong khu vực để ngăn chặn Bắc Kinh thống trị các tuyến đường vận tải trên biển, và duy trì tự do hàng hải trên vùng biển quốc tế. Đây là hai yếu tố đặc biệt quan trọng đối với an ninh và lợi ích kinh tế của các quốc gia trong khu vực.
Nội dung được thực hiện qua tham khảo Tạp chí National Interest. National Interest được thành lập vào năm 1985. Tạp chí thường tập trung vào vấn đề chính sách đối ngoại và những lợi ích quốc gia của Mỹ.
Theo Infonet
Khuấy biển Đông, Trung Quốc "gậy ông đập lưng ông"
Có lẽ Trung Quốc cũng không ngờ bị mắc nghẹn và dính đòn "gậy ông đập lưng ông" bởi cuồng vọng bị đẩy quá đà, lộ rõ sự ảo tưởng về sức mạnh của mình, đồng thời thể hiện "chưa biết người".
Tàu hải cảnh của Trung Quốc bám sát, hú còi và lao thẳng vào tàu 4032 (bên phải) của Cảnh sát biển Việt Nam. (Ảnh do lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam chụp ngày 9-6)
Khi hùng hổ kéo giàn khoan được coi là "vũ khí chiến lược" hay "quốc thổ di động" vào vùng biển Việt Nam, Trung Quốc chắc chắn đã lường tính đến các tình huống và phản ứng có thể xảy đến từ Việt Nam, ASEAN, Mỹ cũng như thế giới.
Có lẽ Trung Quốc cũng không ngờ bị mắc nghẹn và dính đòn "gậy ông đập lưng ông" bởi cuồng vọng bị đẩy quá đà, lộ rõ sự ảo tưởng về sức mạnh của mình, đồng thời thể hiện "chưa biết người".
Chưa rõ liệu Trung Quốc thu được gì từ hành vi gây hấn ngang ngược, song thực tế chỉ ra Trung Quốc đang rơi vào cảnh "ghét của nào trời trao của nấy".
Thời gian qua, Trung Quốc ra sức rao giảng chủ thuyết "trỗi dậy hòa bình" và đã khá thành công với những cuộc "tấn công quyến rũ" bằng kinh tế, thương mại, đầu tư, sức mạnh mềm văn hóa và hàng hóa giá rẻ tràn ngập toàn cầu. Tuy nhiên, với những hành động hung hăng, rõ ràng Trung Quốc đang tự phá hỏng uy tín và hình ảnh nước này dày công xây dựng bấy lâu.
Nhật báo Pháp Les Echos mới đây đăng bài "Trung Quốc - cường quốc ngày càng hiếu chiến" của tác giả Gabriel Grésillon đánh giá, nếu như cách đây 5 năm, Trung Quốc còn được xem như một quốc gia hòa bình, thì giờ đây đã trở thành một kẻ gây hấn tiềm tàng trong khu vực.
Hành động này ẩn chứa một rủi ro nghiêm trọng là làm sụp đổ uy tín của quốc gia. Cây bút này kết luận: "Để gây dựng uy tín phải mất nhiều thời gian, nhưng tiếng xấu lại bám lấy rất nhanh. Đó chính xác là những gì Trung Quốc đang làm... Cường quốc thứ hai trên thế giới này không còn là một quốc gia hòa bình nữa, mà đã trở thành kẻ gây hấn tiềm tàng trong toàn khu vực". Đáng chú ý, đây không còn là ý kiến mang tính đơn lẻ mà đã trở thành nhận định phổ quát trên toàn cầu.
Một thất bại khác, Trung Quốc rất sợ quốc tế hóa tranh chấp ở biển Đông và trước nay chỉ một mực khăng khăng dùng chiêu "đàm phán song phương" để bẻ từng chiếc đũa yếu ớt.
Nhưng nay không phải Việt Nam mà chính tham vọng siêu cường của Trung Quốc đã tự quốc tế hóa vấn đề biển Đông. Đơn giản biển Đông không thể là ao nhà của riêng nước nào và thái độ hung hãn của Trung Quốc đã đe dọa sự ổn định của khu vực, tự do hàng hải và lợi ích thương mại của hàng loạt cường quốc.
Nên Trung Quốc không chỉ vấp phải sự phản đối của Việt Nam, Philippines mà còn hứng chịu sự chỉ trích gay gắt của Mỹ, Nhật Bản, Úc, Ấn Độ...Không lạ nếu khu vực châu Á-Thái Bình Dương xuất hiện những cơ chế an ninh mới hoặc liên minh nào đó nhằm đối phó với các nguy cơ nổi lên.
Bên cạnh đó, khi vứt bỏ chiếc áo choàng "trỗi dậy hòa bình", Trung Quốc lại vô tình thả một con sư tử thật sự ra khỏi rừng. Hệ quả của việc Trung Quốc cố thay đổi hiện trạng, thách thức Mỹ đã khiến Washington khuyến khích Nhật Bản gánh vác một vai trò lớn hơn trên vũ đài khu vực.
Nhật Bản đã ngay lập tực chớp lấy cơ hội này, đang tháo bỏ những cấm điều để trở thành một quốc gia bình thường được phép xuất khẩu vũ khí, có quyền phòng vệ tập thể, thực hiện chủ nghĩa "hòa bình chủ động" trên trận tuyến chung. Nhật Bản không nghi ngờ là một đối trọng kỵ giơ với Trung Quốc, hiển nhiên cũng rất khao khát tư cách "anh cả" khu vực.
Cuối cùng, cách hành xử bạo ngược của Trung Quốc đã khiến không ít quốc gia láng giềng giật mình tỉnh mộng, nghiền ngẫm kỹ thuyết "Thoát Á luận" của nhà tư tưởng Nhật Bản Fukuzawa Yukichi, từng mở lối khai phóng một nước Nhật phát triển huy hoàng thời Minh Trị.
Đây thực sự là cơ hội tốt để dũng cảm thanh lọc cơ thể, sửa chữa những khuyết tật hệ thống, phát huy cao nhất những giá trị dân tộc để có thể vượt thoát quỹ đạo lệ thuộc.
Theo NTD
RFI: Trung Quốc lộng ngôn khi Việt Nam và Philippines giao lưu thể thao Mới đây, hải quân Việt Nam và Philippines ngày 08/06/2014 đã tổ chức giao lưu thể thao lần đầu tại quần đảo Trường Sa. Trước những hành động ngang ngược của Trung Quốc khiến cho tình hình trong khu vực càng trở nên căng thẳng, cuộc giao lưu lần này được xem là nền tảng để đưa cả hai nước xích lại gần...