Tranh chấp Biển Đông khiến Mỹ gia tăng hiện diện an ninh
Các tranh chấp tranh thổ ở Biển Đông đang khiến các quốc gia trong khu vực muốn Mỹ gia tăng sự hiện diện an ninh, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ ngày 1/11 cho hay.
Bộ trưởng Quốc phòng Ash Carter (Ảnh: AP)
“Sự quan tâm đối với các tuyên bố chủ quyền tranh chấp ở Biển Đông đang khiến các nước trong khu vực muốn tăng cường hợp tác an ninh với Mỹ”, Bộ trưởng Quốc phòng Ash Carter nói với báo giới trên đường tới Hàn Quốc trong khuôn khổ chuyến công du châu Á.
Ông Carter cho hay, các cuộc thảo luận tại một hội nghị thượng đỉnh quốc phòng sắp tới tại Malaysia có thể bao gồm vấn đề Biển Đông, “mà đang chú ý nhất trong năm ngoái là hoạt động bồi đắp và quân sự với tốc độ chưa từng có của Trung Quốc”.
Mỹ đã điều một tàu chiến đi vào vùng 12 hải lý quanh một trong số các đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng trái phép ở Biển Đông. Đây là thách thức lớn nhất của Mỹ cho tới nay đối với các giới lãnh thổ mà Bắc Kinh ngang nhiên tuyên bố quanh quần đảo Trường Sa, thuộc chủ quyền của Việt Nam.
Động thái trên của Mỹ đã khiến Trung Quốc nổi giận. Bắc Kinh cảnh báo rằng một vụ việc nhỏ ở Biển Đông, một trong những tuyến đường biển bận rộn nhất thế giới, cũng có thể kích động chiến tranh nếu Mỹ không ngừng các hành động mà Trung Quốc gọi là “khiêu khích”.
Bộ trưởng Carter dự kiến tới Seoul vào hôm nay và có cuộc hội đàm với người đồng cấp Hàn Quốc, tập trung vào các chương trình tên lửa và hạt nhân của Triều Tiên.
Ông Carter sau đó sẽ bay tới Malaysia thanm dự một cuộc họp với các bộ trưởng quốc phòng Đông Nam Á, mà Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Thường Vạn Toàn dự kiến cũng tham dự.
An Bình
Theo Dantri
Sẽ có đụng độ vũ trang trên Biển Đông, nếu...
Trong lịch sử, mỗi khi Mỹ thực hiện chính sách "tự do hàng hải" là một lần có đụng độ vũ trang. Lần này, với Trung Quốc, chuyện gì xảy ra tiếp theo sự kiện Mỹ đưa khu trục hạm USS Lassen vào khu vực Trường Sa.
Năm 1981, không lâu sau khi Lầu Năm Góc tung ra báo cáo định kỳ về những thách thức trong tự do hàng hải, Mỹ quyết định "hiện thực hóa" bằng việc đưa hai hàng không mẫu hạm đến vịnh Sidra mà Libya tuyên bố chủ quyền toàn bộ. Phản ứng dữ dội của Libya đã dẫn đến cuộc không chiến khiến hai chiến đấu cơ Libya bị hạ.
Video đang HOT
Năm 1988, khi Mỹ củng cố khái niệm tự do hàng hải tại Hắc Hải, cách không xa bán đảo Crimea, cuộc đụng độ giữa hải quân Mỹ và Liên Xô cũng xảy ra. Hai tàu Mỹ bị đụng độ.
Lần này, với Trung Quốc, chuyện gì xảy ra tiếp theo sự kiện Mỹ đưa khu trục hạm USS Lassen vào khu vực Trường Sa vào ngày 27-10-2015?
Từ những vụ nắn gân
Một thập niên qua, hải quân và không quân Mỹ - Trung đã "chạm mũi" nhau nhiều lần. Cách đây vài tháng, Mỹ đã đưa máy bay do thám P-8 vào không phận quốc tế phía trên các đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng. Vài ngày trước khi Tập Cận Bình sang Mỹ (cuối tháng 9-2015), hai chiến đấu cơ Trung Quốc cũng bay gần máy bay do thám Mỹ RC-135 tại Hoàng Hải.
Tháng 8-2014, chiến đấu cơ Trung Quốc J-11 thậm chí bay cách một chiếc P-8 chỉ 6m! Tháng 9-2015, 5 tàu chiến Trung Quốc lọt vào khu vực 12 hải lý thuộc duyên hải Alaska vào ngay thời điểm Tổng thống Barack Obama kinh lý bang này.
Không chỉ các cuộc chạm trán mang tính thăm dò, phát biểu hai bên cũng biểu thị rõ thái độ và chủ kiến. Không lâu sau khi Tập phát biểu tại Mỹ rằng, Trung Quốc không có ý định quân sự hóa khu vực, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói rằng Bắc Kinh có quyền xây những "căn cứ quân sự" cho "mục đích phòng vệ" tại các đảo tranh chấp.
Phần mình, Mỹ nhắc đi nhắc lại quyền tự do hàng hải. Cần nhấn mạnh, tự do hàng hải là một khái niệm mang tính chính sách của Mỹ, không phải là một phát biểu suông. Nó nằm trong khuôn khổ chính sách quốc phòng lẫn an ninh kinh tế của Mỹ từ sau Thế chiến thứ hai. Nó nằm trong cái gọi là "Chương trình Tự do hàng hải" của Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ.
Các hoạt động của Hải quân Hoa Kỳ đều tuân theo những nguyên tắc của chương trình này. Năm 2014, Mỹ thực hiện các hoạt động tự do hàng hải (freedom of navigation operation-FONOP) nhằm bác bỏ tuyên bố chủ quyền và "lệnh" cấm giao thông hàng hải đối với 19 quốc gia, trong đó có Trung Quốc.
Tháng 3-2015, Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ lại "nói to" về tự do hàng hải: "Kể từ thời lập quốc, Mỹ luôn khẳng định quyền lợi sống còn trong việc bảo vệ và duy trì tự do hàng hải và luôn kêu gọi quân đội các nước bảo vệ lợi ích này".
Sự kiện USS Lassen đánh dấu một bước đi cứng rắn cụ thể hơn của Washington đối với Trung Quốc?
Năm 2002, Trung Quốc ký Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (Declaration on Conduct of the Parties in the South China Sea-DOC).
Điều 3 DOC nói rõ: "Các bên tái khẳng định sự tôn trọng và cam kết của mình đối với quyền tự do hoạt động hàng hải và bay trên vùng trời Biển Đông như đã được quy định bởi các nguyên tắc được thừa nhận phổ biến trong luật pháp quốc tế, kể cả Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982".
Điều 4 ghi: "Các bên liên quan chịu trách nhiệm giải quyết các tranh chấp về lãnh thổ và về quyền thực thi luật pháp bằng các phương tiện hòa bình mà không viện đến sự đe dọa hoặc sử dụng vũ lực, thông qua các cuộc tham vấn thân thiện và những cuộc đàm phán bởi các quốc gia có chủ quyền có liên quan trực tiếp, phù hợp với những nguyên tắc được thừa nhận phổ quát của luật pháp quốc tế, kể cả Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982".
Điều 5 ghi: "Các bên chịu trách nhiệm thực hiện sự tự kiềm chế trong việc thi hành các hoạt động có thể gây phức tạp hoặc leo thang tranh chấp, ảnh hưởng tới hòa bình và sự ổn định, kiềm chế không tiến hành đưa người đến sinh sống trên những hòn đảo hiện không có người sinh sống, trên các rạn đá ngầm, bãi cát ngầm, đảo nhỏ và những yếu tố khác và phải được xử lý những khác biệt của mình bằng phương pháp có tính xây dựng"...
Trung Quốc ngạo mạn và ngang ngược, đã phá bỏ các cam kết DOC. Tháng 5-2009, Bắc Kinh thông báo với Liên Hiệp Quốc rằng, họ "có chủ quyền không thể tranh cãi trên các đảo ở Biển Đông". Tháng 7-2010, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói rằng họ có "bằng chứng lịch sử và pháp lý" cho tuyên bố chủ quyền của mình.
Tháng 11-2013, Bắc Kinh áp đặt vùng nhận biết phòng không (ADIZ) tại Đông Hải, không chỉ chồng lấn ADIZ Hàn Quốc và Nhật trong đó có không phận Senkaku mà còn yêu cầu tất cả máy bay đi vào "ADIZ" của họ phải báo cáo và tuân theo sự hướng dẫn của không lưu Trung Quốc! Phản ứng, Mỹ đưa 2 oanh tạc cơ B-52 vào...
Tiếp đó, tháng 12-2013, Trung Quốc bắt đầu kế hoạch xây đảo nhân tạo tại 7 địa điểm ở Biển Đông. Cuối năm 2014, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói rằng việc xây dựng "chủ yếu nhằm cải thiện điều kiện sống và làm việc của những người Trung Quốc sống trên đảo".
Tháng 4-2015, sau khi ảnh vệ tinh cho thấy rõ một đường băng đang xây trên một trong những hòn đảo nhân tạo trên, Bộ Ngoại giao Trung Quốc, lần đầu tiên ngửa bài: Hoạt động của họ là nhằm "đáp ứng những yêu cầu quân sự cần thiết".
Ngày 20-5-2015, thế giới đã thấy hệ thống quân sự tại các đảo nhân tạo Trung Quốc như thế nào, khi nhóm phóng viên CNN tháp tùng trên chiếc P-8 và nghe rõ cảnh báo từ phía Trung Quốc rằng P-8 phải lập tức rút đi vì đang bay vào "vùng cảnh báo quân sự".
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter, sau đó tuyên bố: "Mỹ sẽ bay, giao thông hàng hải và hoạt động tại bất cứ nơi nào luật quốc tế cho phép" và rằng "việc biến một hòn đá chìm thành sân bay không thể đủ căn cứ để tuyên bố chủ quyền hoặc hạn chế đi lại trên không phận lẫn hàng hải".
Ngày 11-8-2015, đại sứ Trung Quốc tại Philippines Triệu Giám Hoa lên tiếng: "Tự do hàng hải không có nghĩa cho phép nước khác thâm nhập vào không phận vùng biển có chủ quyền... không có nghĩa tàu chiến và máy bay được tự do đi vào...".
Tất cả cho thấy Trung Quốc không còn giấu giếm ý định quân sự hóa Biển Đông và phát biểu của Tập Cận Bình về chuyện Bắc Kinh không có ý định quân sự hóa khu vực tranh chấp, chỉ là một gạch đầu hàng bổ sung vào danh sách những lời dối trá của chính quyền Trung Quốc.
Tự do hàng hải, với FONOP, trong lịch sử Mỹ, như đã nói, là vấn đề thuộc về chính sách an ninh quốc gia. Như được thuật từ Foreign Affairs (12-10-2015), năm 1801-1805, Hải quân Mỹ đã lần đầu tiên thực thi việc bảo vệ lợi ích thương mại hàng hải trong cuộc chiến Barbary (giữa Mỹ và các nước duyên hải Barbary thuộc sắc tộc Berber nằm ở Bắc Phi), khi hải tặc Barbary yêu cầu các tàu buôn Mỹ phải cống nạp mới được phép đi ngang Địa Trung Hải.
Phản ứng, cả Nội các Thomas Jefferson và sau đó là James Madison tuyên chiến. Jefferson đánh đợt đầu (1801-1805), đưa quân vào các thành phố của hải tặc (nay là Libya, Tunisia và Algeria); Madison đánh tiếp đợt hai vào năm 1815.
Đến năm 1979, thời Tổng thống Jimmy Carter, các hoạt động bảo vệ quyền tự do hàng hải mới được chính thức đưa vào chương trình "Tự do Hàng hải" (FONOP), thuộc sự giám sát của Bộ Quốc phòng lẫn Bộ Ngoại giao.
Bộ Ngoại giao chịu trách nhiệm phản đối về mặt ngoại giao; Bộ Quốc phòng và Bộ Ngoại giao tổ chức thảo luận với các đối tác nước ngoài về luật quốc tế; Bộ Quốc phòng chịu trách nhiệm thực hiện các chiến dịch tuần dương khẳng định quyền tự do hàng hải.
Tính đến nay, Bộ Quốc phòng Mỹ đã thực hiện nhiều vụ tuần dương vào những vùng biển thuộc các nước mà Mỹ cho rằng họ tự tuyên bố chủ quyền: 19 hải vụ năm 2013 và 35 hải vụ năm 2014 (trong đó có 19 vụ nằm thuộc vùng quản lý địa lý của Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương Hoa Kỳ).
Ai bắn vào chân ai?
Ngày 15-10-2015, Tân Hoa Xã bình luận: Mỹ có thể tự bắn vào chân mình nếu thực hiện các cuộc tuần dương vào những vùng biển lân cận các đảo của Trung Quốc ở Biển Đông. 12 ngày sau, ngày 27-10-2015, Mỹ đã "tự bắn vào chân mình", bằng chuyến hải hành của khu trục hạm USS Lassen. Vấn đề tiếp theo là gì? Là một thái độ dứt khoát hơn nữa của ông Obama!
Có không ít bài báo cho biết nội bộ Mỹ chưa thống nhất trong cách xử lý vấn đề Biển Đông, giữa một bên chọn giải pháp ngoại giao (Nhà Trắng, Bộ Ngoại giao) và bên kia chọn cách tiếp cận cứng rắn (Bộ Quốc phòng, đặc biệt các bộ tư lệnh vùng).
Ngày 18-6-2015, Trợ lý Ngoại trưởng đặc trách Đông Á - Thái Bình Dương Daniel Russel còn nói: "Bởi tầm quan trọng của Biển Đông nên về cơ bản đây không phải là vấn đề giữa Mỹ và Trung Quốc". Phát biểu này khiến giới cầm binh Hoa Kỳ tại khu vực bất bình.
Tường trình trước Ủy ban Quân vụ Thượng viện ngày 17-9-2015, Đô đốc Harry Harris, Tư lệnh trưởng Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương, nhấn mạnh: Ông ủng hộ thực hiện FONOP quanh các đảo nhân tạo của Trung Quốc.
Trong khi đó, cũng tại phiên điều trần trên, Trợ lý Ngoại trưởng đặc trách Châu Á - Thái Bình Dương David Shear nói rằng, các chiến dịch như vậy vẫn phải chờ đèn xanh từ Nhà Trắng, nơi không đồng ý thực hiện một FONOP trong phạm vi 12 hải lý quanh các thực thể đảo Trung Quốc kể từ năm 2012!
Có thể thấy sự kiện USS Lassen vào khu vực Trường Sa ngày 27-10-2015 là kết quả của phe ủng hộ giải pháp cứng rắn hơn đối với Trung Quốc trong nội bộ Mỹ và rằng khái niệm "tự do hàng hải", được hiểu như một chính sách an ninh, đang bắt đầu khẳng định lại giá trị của nó đối với giới chiến lược Hoa Kỳ.
Washington phải hiểu rằng, họ đã quá chậm trong đối sách ngăn chặn chương trình quân sự hóa Biển Đông của Trung Quốc, quá thờ ơ hoặc đánh giá thấp trước những phát biểu không hề vô thưởng vô phạt, như phát biểu của tướng chỉ huy Hạm đội biển Bắc - Viên Dự Bá - vào ngày 15-9-2015 (ngay trước khi Tập công du Mỹ) rằng, biển Nam Trung Hoa (cách mà Trung Quốc gọi Biển Đông), như tên gọi của nó, là vùng biển thuộc Trung Quốc, như nó hằng thuộc kể từ nhà Hán vào năm 206 TCN đến nay!
Theo Mạnh Kim
PetroTimes
Bộ trưởng quốc phòng Mỹ thăm châu Á, thúc đẩy kế hoạch tái cân bằng Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Ash Carter ngày 31/10 sẽ bắt đầu chuyến thăm 8 ngày tới châu Á. Tuyên bố của Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết, trong chuyến thăm này ông Carter sẽ thảo luận với các đồng minh và đối tác giai đoạn tiếp theo trong chính sách tái cân bằng châu Á của quân đội Mỹ. Bộ trưởng quốc...











Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

Canada có thủ tướng mới giữa thương chiến với Mỹ

Sức khỏe Giáo hoàng Francis thoát cơn nguy kịch

Giá vàng phập phồng theo nền kinh tế Mỹ

Chờ tín hiệu đàm phán thỏa thuận Gaza

Tàu dầu va chạm tàu hàng cháy ngùn ngụt, hàng chục người bị thương

Trung Quốc: Nghịch lý khi giới trẻ quan tâm đến thú cưng nhiều hơn sinh con

Nước Mỹ sau 50 ngày đầu tại nhiệm của Tổng thống Donald Trump

Bắt đầu tiến hành các cuộc đàm phán mới về lệnh ngừng bắn ở Gaza

Syria bên bờ vực nội chiến mới: Bạo lực leo thang, hàng nghìn người thiệt mạng

Mỹ hài lòng với các cuộc đàm phán với Ukraine

Hệ quả từ những thay đổi chính sách của Tổng thống Trump

Ba Lan sẵn sàng kích hoạt cơ sở trung chuyển sau khi Mỹ nối lại viện trợ quân sự cho Ukraine
Có thể bạn quan tâm

Phim cổ trang 18+ đang gây bão toàn cầu: Nữ chính đẹp quá mức chịu đựng, gây sốc với loạt cảnh nóng cực bạo
Phim âu mỹ
16:14:09 12/03/2025
Đàm Vĩnh Hưng đổi luật sư, đòi bồi thường cho việc mất 4 ngón chân
Sao việt
16:10:34 12/03/2025
Nóng: Phát hiện vật bất thường ngay cạnh thi thể ca sĩ nhà YG vừa qua đời
Sao châu á
16:07:10 12/03/2025
Bất ngờ trước giọng hát của Liên Bỉnh Phát và ca sĩ Trung Quốc
Nhạc quốc tế
15:46:00 12/03/2025
Concert "Anh trai vượt ngàn chông gai" 2025 hứa hẹn lập kỷ lục Guinness
Nhạc việt
15:43:01 12/03/2025
Kim Soo Hyun thân mật với Seo Ye Ji cỡ này, bảo sao netizen nghi ngoại tình: Tự tay làm điều "vượt mức bạn diễn"
Hậu trường phim
15:38:35 12/03/2025
Té xe máy, nam thanh niên ở Trà Vinh bị mảnh gỗ đâm vỡ sàn hốc mắt
Sức khỏe
15:35:25 12/03/2025
Chủ shop hoa Hạ Long nhận cái kết "cực đắng" sau khi dạy nghề cho con gái hàng xóm: Cộng đồng mạng người trách "vô ơn", người nói "chuyện thường"
Netizen
15:12:46 12/03/2025
Một học sinh lớp 4 bị xe ben cán lìa chân
Tin nổi bật
15:11:02 12/03/2025
Bắt nhóm chuyên trộm cắp đèn năng lượng mặt trời ở nghĩa trang
Pháp luật
15:06:54 12/03/2025