Trận đ.ánh cuối cùng Syria: Định mệnh rơi vào Nga hay Thổ Nhĩ Kỳ?
Giới quan sát hoài nghi khả năng Thổ Nhĩ Kỳ có thể ngăn Nga và quân đội chính phủ Syria tạo ra cú đ.ánh cuối cùng tại Idlib.
Trận đ.ánh cuối cùng
Sau 7 năm nội chiến, tỉnh giáp biên giới Thổ Nhĩ Kỳ này đã trở thành chốt cuối cùng của quân nổi dậy và là nơi trú ngụ của khoảng 2 triệu người vô gia cư, trong đó có các nhà hoạt động và nhân viên cứu trợ.
Ảnh minh họa. Nguồn: Reuters/AP
Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã tập hợp quân đội và các lực lượng đồng minh trên tuyến tây bắc vào ngày 4/9. Máy bay Nga cũng tham gia hỗ trợ quân đội chính phủ tại đây. Theo Reuters, đây được xem như “mồi nhử” cho một cuộc tấn công có thể diễn ra vào bất kỳ lúc nào.
Theo reuters, định mệnh của cuộc tấn công quanh Idlib có xảy ra hay không sẽ phải chờ đợi sau thượng đỉnh tại Tehran giữa Iran, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ.
“Chúng tôi nhận ra mức độ nguy hiểm và thương vong lớn nếu cuộc tấn công diễn ra. Đó có thể là tang thương. Trận chiến sắp tới có xảy ra hay không”, ông Mustafa Sejari, chỉ huy quân đội Syria Tự do (FSA) cho biết đồng thời nói rằng đang chuẩn bị cho cuộc tấn công.
Được hỗ trợ từ không quân Nga, chính quyền Tổng thống Assad trong những năm gần đây đã từng bước lấy lại khu vực do lực lượng nổi dậy kiểm soát.
Lực lượng nổi dậy do Thổ Nhĩ Kỳ hỗ trợ cũng nắm giữ một vùng lân cận dọc biên giới giữa hai quốc gia. Ankara cũng giúp lực lượng này xây dựng một chính quyền địa phương.
Lực lượng nổi dậy cho biết, họ không có lựa chọn nào khác nhưng cuộc tấn công sẽ là tín hiệu cho hồi kết chiến tranh dai dẳng suốt thời gian qua.
“Chúng ta hoặc c.hết ở đây hoặc phải đối diện với cuộc chiến cho đến khi giành chiến thắng và ở lại”, ông Mohammad Rasheed đứng đầu lực lượng nổi dậy khác ở Syria cho biết.
ldib – giáp với Thổ Nhĩ Kỳ là nơi có gần ba triệu người, một nửa trong số đó là lực lượng đối lập và dân thường di chuyển đến đây sau khi lực lượng chính phủ Syria tái chiếm các khu vực họ từng sinh sống trước đó.
Một chiến dịch quân sự lớn ở Idlib dự kiến sẽ dấy lên một cơn ác mộng nhân đạo do không còn vùng đất nào mà phe đối lập có thể sơ tán tới nữa.
Tuần trước, Reuters dẫn một nguồn tin thân cận với Damascus cho biết, chính phủ Syria đang chuẩn bị cho một chiến dịch tấn công theo từng giai đoạn để tái giành quyền kiểm soát tỉnh Idlib – một trong những thành trì cuối cùng của lực lượng đối lập tại Syria. Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ -đã triển khai lực lượng tại nhiều đồn quan sát xung quanh khu vực của phe nổi dậy, cảnh báo phản đối một cuộc tấn công của chính quyền Syria nhằm vào nơi này.
Cam kết của Thổ Nhĩ Kỳ có nên chuyện?
Lực lượng thánh chiến jihad ở Idlib thực tế là nhóm k.hủng b.ố Tahrir al-Sham. Các lực lượng nổi dậy từ nhóm Tahrir al-Sham và FSA cho biết, họ quyết đối mặt với chính quyền Tổng thống Assad.
Video đang HOT
“Quân đội Syria Tự do (FSA) quyết tâm đào tạo tân binh gửi ra t.iền tuyến”, ông Rasheed nói.
Phía Nga cho rằng, không có lựa chọn phía Tây Bắc Syria nhưng quyết tâm sẽ nhổ tận gốc nhóm thánh chiến Mặt trận Al-Nusra. Moscow cho rằng đây là “ổ của k.hủng b.ố” và quyết tâm xóa sạch dấu vết.
Cùng với Liên Hợp Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ cũng xác định lực lượng Tahrir al-Sham giống như nhóm k.hủng b.ố. Tuy nhiên, Ankara cho rằng, bất kỳ hành động nào cũng nên phân biệt giữa lực lượng này với dân thường. Cuộc tấn công có thể gây nên thảm họa và ảnh hưởng đáng sợ đến người dân vô tội.
Vào năm ngoái, Thổ Nhĩ Kỳ cùng với Nga và Iran đã có các thảo luận đưa Idlib trở thành khu vực giảm leo thang nhằm hạn chế xung đột tại đây đồng thời thiết lập các đồn giám sát dọc theo t.iền tuyến.
Giới quan sát cho rằng, cuộc đối thoại giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ về Idlib sẽ đưa ra cam kết không để xảy ra khả năng cuộc tấn công.
Giới quan sát cho rằng, Ankara sẽ duy trì vòng cung lãnh thổ dọc biên giới từ Afrin đến Jarablus.
“Sự hiện diện của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không cho phép bất kỳ kịch bản nào tương tự với Ghouta hay Deraa”, thủ lĩnh lực lượng nổi dậy Abdul Hakim al-Rahmoun cho biết.
Idlib và khu vực lân cận liên tục nhiều năm chịu đựng các cuộc không kích Syria với tổng số thương vong lên tới hàng nghìn dân thường.
Hơn một nửa trong số 3 triệu dân của khu vực mất nhà cửa và chạy trốn khỏi đạn dược.
Thổ Nhĩ Kỳ lo sợ một cuộc tấn công tiếp theo sẽ gây ra làn sóng mới tị nạn của Syria. Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đang bất đồng về cách thức chấm dứt sự kiểm soát của phiến quân tại Idlib. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan cảnh báo về hậu quả của một cuộc tấn công nhằm vào Idlib và bày tỏ hy vọng cuộc gặp 3 bên sẽ mang lại kết quả tích cực.
Tuy nhiên, một số phiến quân cho rằng, Nga có ý định sẽ sử dụng sự hiện diện của Tahrir al-Sham tại Idlib giống như một lý do để buộc Thổ Nhĩ Kỳ phải chấp thuận cuộc tấn công này./.
5 câu hỏi lớn trước thềm trận chiến “sinh tử” tại Syria
Cuộc chiến tại Syria có thể sắp bước vào giai đoạn kết thúc khi lực lượng chính phủ Syria với sự hậu thuẫn của Nga đã "lên dây cót" cho cuộc tấn công toàn lực nhằm vào Idlib - thành trì cuối cùng của phiến quân tại Syria.
Vì sao Idlib quan trọng?
Các lực lượng phiến quân và thánh chiến kiểm soát Idlib từ năm 2015 (Ảnh: AFP)
Tỉnh Idlib là thành trì cuối cùng của các nhóm phiến quân và thánh chiến - những lực lượng đã tìm cách lật đổ chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad suốt 7 năm qua.
Theo Liên Hợp Quốc, Idlib là quê hương của 2,9 triệu người, trong đó có 1 triệu t.rẻ e.m. Hơn một nửa dân thường ở Idlib là người dân bỏ trốn hoặc được sơ tán từ các vùng từng bị phiến quân chiếm đóng trước đây ở Syria.
Idlib cũng là tỉnh giáp biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ về phía bắc và nằm giữa các đường cao tốc chính ở phía nam, chạy từ Aleppo tới Hama và thủ đô Damascus, còn ở phía tây giáp với thành phố Latakia ven biển Địa Trung Hải.
Nếu quân đội chính phủ Syria giành lại Idlib, các phiến quân sẽ chỉ còn kiểm soát một vài khu vực ít ỏi nằm rải rác trên lãnh thổ Syria và đây được xem là thất bại sau cùng của lực lượng phiến quân.
Ai đang kiểm soát Idlib?
Bản đồ khu vực Idlib tại Syri (Ảnh: BBC)
Idlib không bị kiểm soát bởi một nhóm riêng lẻ mà bởi nhiều phe phái khác nhau với số lượng tay s.úng ước tính khoảng 30.000 người.
Lực lượng hiện chiếm ưu thế tại Idlib là Hayat Tahrir al-Sham (HTS) - một liên minh thánh chiến có liên hệ với tổ chức k.hủng b.ố quốc tế al-Qaeda.
HTS hiện kiểm soát những khu vực trọng yếu rải khắp Idlib, bao gồm thủ phủ của tỉnh và cửa khẩu biên giới Bab al-Hawa giao với Thổ Nhĩ Kỳ. Liên Hợp Quốc coi HTS là một tổ chức k.hủng b.ố với khoảng 10.000 tay s.úng ở Idlib, trong đó có nhiều tay s.úng nước ngoài.
Ngoài HTS, Mặt trận Giải phóng Dân tộc (NLF) do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn là liên minh mạnh thứ hai Idlib. Liên minh này mới được thành lập bởi các phe phái phiến quân muốn đối trọng với HTS. NLF bao gồm các nhóm Hồi giáo cực đoan Ahrar al-Sham và Lữ đoàn Nour al-Din al-Zinki cùng các nhóm khác chiến đấu dưới ngọn cờ Quân đội Syria Tự do.
Vì sao quân đội Syria chuẩn bị tấn công Idlib?
Thủ lĩnh Hayat Tahrir al-Sham từ chối lời kêu gọi giải tán và tuyên bố tiếp tục chiến đấu ở Idlib (Ảnh: AFP)
Cuộc xung đột tại Syria đang diễn biến theo chiều hướng thuận lợi cho lực lượng chính quyền Tổng thống Assad. Các cuộc không kích của Nga - quốc gia hậu thuẫn cho chính quyền Syria, sự hỗ trợ từ hàng nghìn tay s.úng do Iran, một đồng minh lớn của chính quyền Syria, hậu thuẫn đã giúp quân đội Syria đẩy lùi phiến quân tại nhiều khu vực.
Vào ngày 30/8, Ngoại trưởng Syria Walid Muallem tuyên bố ưu tiên của chính quyền Syria hiện nay là "giải phóng" Idlib. Ông Walid cho biết chính quyền Syria muốn tránh thương vong xảy ra với dân thường và giành lại quyền kiểm soát vùng lãnh thổ này thông qua "các thỏa thuận hòa giải". Tuy nhiên, quân đội chính phủ cũng quyết tâm đ.ánh bại HTS dù cho phải hy sinh tới mức nào. Trong khi đó, Nga cũng tuyên bố chính quyền Syria có quyền "diệt trừ mối đe dọa k.hủng b.ố trên lãnh thổ của mình".
Thổ Nhĩ Kỳ hiện vẫn duy trì lực lượng tại Idlib để giám sát một thỏa thuận hòa giải trước đó nhằm giảm bớt giao tranh tại tỉnh này. Thổ Nhĩ Kỳ được cho là đã đàm phán với Nga trong một nỗ lực nhằm tránh một cuộc tấn công trên diện rộng.
Hiện có hơn 3 triệu người tị nạn Syria đang sống tại Thổ Nhĩ Kỳ. Nước này lo ngại rằng một cuộc chiến lớn xảy ra tại Idlib có thể dẫn đến làn sóng tị nạn mới tràn qua biên giới sang Thổ Nhĩ Kỳ.
Chuyện gì sẽ xảy ra với dân thường Idlib?
Thổ Nhĩ Kỳ đóng cửa biên giới ngăn dòng người tị nạn từ Syria tràn sang (Ảnh: Reuters)
Một chiến dịch quân sự quy mô lớn diễn ra tại Idlib có thể dẫn đến những hậu quả thảm khốc tại tỉnh này. Hàng trăm nghìn người đã phải sống trong những điều kiện khủng khiếp tại những khu vực đông đúc - nơi thiếu thốn các dịch vụ cơ bản.
Một quan chức nhân quyền cấp cao của Liên Hợp Quốc từng cảnh báo một cuộc tấn công nhằm vào Idlib có thể sẽ gây ra thảm họa nhân đạo ở quy mô khủng khiếp chưa từng có. Liên Hợp Quốc ước tính khoảng 800.000 người sẽ bị mất nhà cửa và số người cần cứu trợ có thể sẽ tăng lên đáng kể. Hiện chưa rõ những người bị mất nhà cửa như vậy sẽ đi đâu vì Thổ Nhĩ Kỳ đã đóng cửa biên giới.
Có thể ngăn một cuộc tấn công vào Idlib không?
Idlib đối mặt với nguy cơ khủng hoảng nhân đạo nếu xung đột nổ ra (Ảnh: AFP)
Đặc phái viên của Liên Hợp Quốc tại Syria Staffan de Mistura đã kêu gọi Nga, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ không nên vội vã lao vào cuộc chiến tại Idlib.
Ông Mistura đã đề xuất hai phương án, bao gồm kéo dài thời gian để tiến hành thêm các cuộc đàm phán nhằm tìm kiếm một giải pháp chính trị, hoặc "cho phép và tạo điều kiện để thiết lập một hành lang nhân đạo giúp dân thường tạm thời sơ tán tới khu vực an toàn hơn", trong đó chủ yếu là các khu vực nằm dưới sự kiểm soát của chính quyền Syria.
Thổ Nhĩ Kỳ muốn Nga và Syria tạm dừng chiến dịch tấn công vào Idlib. Lãnh đạo 3 nước dự kiến sẽ gặp nhau tại Iran vào ngày 7/9 để thảo luận về vấn đề này.
Là nước hậu thuẫn cho phe nổi dậy chống Tổng thống Assad, Mỹ tuyên bố những hành động cứng rắn trước đây của chính quyền Syria là bằng chứng cho thấy Damascus không đáng tin cậy trong việc bảo vệ dân thường và Washington đã kêu gọi Nga có động thái can thiệp.
Lực lượng Nga đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ cho lực lượng chính quyền Syria (Ảnh: AFP)
Theo Almasdar News, các máy bay chiến đấu Syria sáng nay 4/9 đã xuất kích từ căn cứ ở hai tỉnh Homs và Latakia để n.ém b.om vào mục tiêu ở khu vực phía tây Idlib. Tổ chức Giám s.át N.hân quyền Syria cho biết đây là đợt không kích đầu tiên của không quân Syria do Nga hậu thuẫn nhằm vào Idlib sau hơn 20 ngày gián đoạn. Theo giới quan sát, đợt không kích mới nhất này có thể là dấu hiệu cho thấy cuộc tổng tấn công của quân đội chính phủ Syria nhằm vào Idlib sắp bắt đầu trong vài ngày tới.
Trong khi đó, các nguồn tin địa phương cho biết Thổ Nhĩ Kỳ đã điều một đoàn xe quân sự lớn gồm các xe tăng tới khu vực phía tây của Idlib nhằm bảo vệ các nhóm vũ trang do nước này hậu thuẫn trước sức ép tấn công từ lực lượng chính quyền Syria.
Thành Đạt
Theo Dantri/BBC
Pháp: Tổng thống Assad đã giành thắng lợi ở Syria Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian nói rằng Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã và đang giành chiến thắng trong cuộc xung đột ở Syria nhưng vẫn cần đến một giải pháp chính trị cho hòa bình. "Ông Assad đã giành thắng lợi trong chiến tranh Syria. Chúng tôi phải thừa nhận điều đó" - Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian nhấn mạnh...